Οι προφήτες της αγοράς

από τον ΘΑΝΑΣΗ ΓΙΑΛΚΕΤΣΗ

ΑΝΤΙ ΓΟΥΟΡΧΟΛ «DOLLAR SIGNS»

Στο ακόλουθο άρθρο του, ο γερμανός κοινωνιολόγος Ούλριχ Μπεκ επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι η σημερινή παγκόσμια οικονομική κρίση διαψεύδει τα κυριότερα αξιώματα της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας.

Δράμα «Παγκόσμια κοινωνία της διακινδύνευσης»: Πράξη πρώτη: Τσέρνομπιλ. Πράξη δεύτερη: επικείμενη κλιματική καταστροφή. Πράξη τρίτη: 11η Σεπτεμβρίου. Και τώρα, αυλαία στην τέταρτη πράξη: παγκόσμιες οικονομικές κρίσεις. Πρωταγωνιστές: οι σκληροπυρηνικοί νεοφιλελεύθεροι, οι οποίοι μπροστά στον κίνδυνο εγκατέλειψαν μέσα σε μία μέρα την πίστη στην αγορά, για να προσηλυτιστούν στην πίστη στο κράτος. Τώρα αυτοί παρακαλούν, επαιτούν και ικετεύουν για να πετύχουν τη χάρη εκείνων των κρατικών παρεμβάσεων και εκείνων των χρηματοδοτήσεων των πολλών δισεκατομμυρίων με το χρήμα των φορολογουμένων· κρατικών παρεμβάσεων που, όσο τα κέρδη αφθονούσαν, καταδικάζονταν σαν έργο του διαβόλου.

Πόσο διασκεδαστική θα ήταν η κωμωδία των νεοπροσήλυτων που παίζεται τώρα στην παγκόσμια θεατρική σκηνή, αν δεν είχε την πικρή γεύση της πραγματικότητας! Οχι οι εργαζόμενοι, όχι οι σοσιαλδημοκράτες ή οι κομμουνιστές, όχι οι φτωχοί και οι δικαιούχοι της κοινωνικής πρόνοιας, αλλά τα αφεντικά των τραπεζών και οι κορυφαίοι μάνατζερ της παγκόσμιας οικονομίας ζητούν να παρέμβει το κράτος, για να σώσει την οικονομία από τον εαυτό της. Είναι πρώτος απ' όλους ο Τζόζεφ Λίπσκι, διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και γνωστός φονταμενταλιστής της αγοράς, εκείνος που τώρα, με μια δραματική έκκληση, προτρέπει ξαφνικά τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών να κάνουν το ακριβώς αντίθετο από αυτό που κήρυττε μέχρι τώρα, δηλαδή να εμποδίσουν την κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας με μαζικά προγράμματα δημόσιων δαπανών. Παντού έγινε ξαφνικά σαφές ότι χωρίς το κράτος δεν μπορεί να λειτουργήσει τίποτα.

Τι ακριβώς σημαίνει κίνδυνος; Ο κίνδυνος δεν πρέπει να συγχέεται με την καταστροφή. Κίνδυνος σημαίνει το προμήνυμα της καταστροφής. Σίγουρα, οι κίνδυνοι και οι κρίσεις είναι τόσο παλαιοί όσο και η αγορά. Και με αφετηρία την παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929, γνωρίζουμε ότι η οικονομική κατάρρευση μπορεί να συνεπάγεται την πτώση πολιτικών συστημάτων -όπως συνέβη με τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης στη Γερμανία. Γι' αυτό και είναι ακόμα πιο εντυπωσιακό το ότι, με αφετηρία τη δεκαετία του '70, οι θεσμοί που δημιουργήθηκαν ύστερα από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο από τη Συνδιάσκεψη του Μπρέτον Γουντς και σχεδιάστηκαν ως παγκόσμια πολιτική απάντηση στις παγκόσμιες οικονομικές κρίσεις (η λειτουργία τους υπήρξε μια θεμελιώδης προϋπόθεση της γέννησης του κοινωνικού κράτους στην Ευρώπη) διαλύθηκαν συστηματικά και αντικαταστάθηκαν από μια σειρά περιστασιακών λύσεων. Από τότε υποχρεωθήκαμε να αναμετριόμαστε με την παράδοξη κατάσταση οι αγορές να είναι περισσότερο απελευθερωμένες και περισσότερο παγκόσμιες από κάθε άλλη φορά, αλλά οι παγκόσμιοι θεσμοί, που ελέγχουν τις επιπτώσεις τους, να έχουν υποστεί δραστική μείωση της δύναμής τους. Αυτός είναι ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους για το γεγονός ότι, ενόψει της νέας έλλειψης συνόρων των αγορών, δεν μπορεί ουσιαστικά να αποκλειστεί μια νέα παγκόσμια οικονομική καταστροφή με διαστάσεις ανάλογες με εκείνες του 1929.

Οπως έχουν καταδείξει η «ασιατική κρίση», η «ρωσική κρίση», η «κρίση της Αργεντινής» και τώρα η αρχόμενη «αμερικανική κρίση», είναι πρώτα τα μεσαία στρώματα εκείνα που αισθάνονται έντονα τις οικονομικές καταστροφές. Κύματα χρεοκοπίας και ανεργίας έχουν συγκλονίσει κατά καιρούς τις διάφορες περιοχές του κόσμου. Οι παγκόσμιοι οικονομικοί κίνδυνοι -όπως και οι παγκόσμιες οικολογικές κρίσεις- δεν μπορούν να περιοριστούν σε τμηματικά οικονομικά συστήματα, αλλά μετατρέπονται σε κοινωνικούς σεισμούς και γεννούν πολιτικούς κινδύνους και καταρρεύσεις. Στην περίπτωση της «ασιατικής κρίσης», μια παρόμοια αλυσιδωτή αντίδραση οδήγησε στην αποσταθεροποίηση ολόκληρων κρατών και σε υπερβολικές βιαιότητες ενάντια στις μειονότητες, που θεωρήθηκαν αποδιοπομπαίοι τράγοι.

Αυτό που μέχρι πριν από μερικά χρόνια φαινόταν αδιανόητο διαγράφεται τώρα σαν μια υπαρκτή δυνατότητα: ο σιδερένιος νόμος της παγκοσμιοποίησης της ελεύθερης αγοράς κινδυνεύει να γίνει κομμάτια και η αντίστοιχη ιδεολογία κινδυνεύει να καταρρεύσει. Παντού στον κόσμο, όχι μόνο στη Νότια Αμερική ή στον αραβικό κόσμο αλλά όλο και περισσότερο και στην Ευρώπη και ακόμα και στην Αμερική, οι πολιτικοί παίρνουν μέτρα ενάντια στην παγκοσμιοποίηση. Ανακαλύπτουν ξανά τον προστατευτισμό. Υπάρχουν εκείνοι που ζητούν τη δημιουργία νέων υπερεθνικών θεσμών για τον έλεγχο των χρηματιστικών ροών και εκείνοι που εύχονται τη δημιουργία υπερεθνικών συστημάτων ασφάλισης ή μιαν ανανέωση των διεθνών θεσμών. Η συνέπεια είναι ότι η εποχή της ιδεολογίας της ελεύθερης αγοράς είναι ήδη μια ξεθωριασμένη ανάμνηση και ότι έχει γίνει πραγματικότητα το αντίθετό της: η πολιτικοποίηση της οικονομίας της παγκόσμιας αγοράς. Ακόμα και οι θιασώτες της ελεύθερης αγοράς εκφράζουν όλο και πιο ανοιχτά την αμφιβολία ότι μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού απέμεινε ένας μόνον αντίπαλος της ελεύθερης οικονομίας της αγοράς - δηλαδή η αχαλίνωτα ελεύθερη οικονομία της αγοράς, η οποία λησμόνησε τις ευθύνες της για τη δημοκρατία και την κοινωνία και δρα αποκλειστικά με βάση την αρχή της μεγιστοποίησης των βραχυπρόθεσμων κερδών. Μπροστά στους παγκόσμιους κινδύνους οι παραδοσιακές μέθοδοι ελέγχου και αναχαίτισης αποδεικνύονται αναξιόπιστες ή ακατάλληλες. Εκατομμύρια άνεργοι και φτωχοί δεν μπορούν να αποζημιωθούν οικονομικά. Ταυτόχρονα, γίνεται πρόδηλη η κοινωνική και πολιτική εκρηκτικότητα των κινδύνων της παγκόσμιας αγοράς. Πέφτουν οι κυβερνήσεις, γεννιούνται κίνδυνοι εμφυλίων πολέμων. Οταν οι κίνδυνοι γίνονται δημόσια αντιληπτοί, είναι αναπόφευκτο να τεθεί το ζήτημα της ευθύνης. Αυτή η δυναμική τείνει προς μιαν ανατροπή της νεοφιλελεύθερης πολιτικής (...).

7 - 27/07/2008

Οικονομική Υφεση - Παγκόσμια Κρίση (Links Γ')

Αλαν Γκρήνσπαν (πρώην Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ): «Η σημερινή οικονομική κρίση στις ΗΠΑ θα θεωρηθεί μάλλον η σοβαρότερη από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου»...

Είναι μάλλον βέβαιον ότι μετά είκοσι έτη, ζούμε πλέον το τέλος του Θατσερισμού.

Αποδεικνύεται την τελευταία πενταετία ότι η περίφημη ικανότητα της αγοράς για αυτορρύθμιση (και μάλιστα για αυτοδιόρθωση) δεν ήταν παρά το πέρασμα από τη μία κρίση στην άλλη· με την ομοιοπαθητική της ίασης όχι μόνον να μη λειτουργεί, αλλά αντιθέτως, απωθώντας τις συνέπειες της μιας κρίσης στις συνιστώσες της επόμενης, να καταλήγει σε έναν γιγαντισμό της παθολογίας του συστήματος ανυπόφορον. Το σύστημα είναι πλέον ένα ζόμπι που δεν μπορεί να υποφέρει τον εαυτόν του.

Στρέφεται τώρα απελπισμένο, προς κάποιαν ανακούφιση, στο κράτος, το οποίο στο μεταξύ έχει αποψιλώσει...

... κι αρχίζει να προσεύχεται στον Κέυνς (ενώ μέσα του τρέμει τον Μαρξ).

Οσο για τους προφήτες του νεοφιλελευθερισμού, που με τόσον αίμα (πάνω στο κεφάλι τους και) στα χέρια τους, έγραφαν τόσα χρόνια τις ωδές τους προς τη νέαν εποχή, τώρα τους βλέπουμε να σκούζουν ότι δεν φταίει ο νεοφιλελευθερισμός, αλλά το ότι ποτέ δεν... εφαρμόσθηκε σωστά! Οτι δηλαδή

ουδέποτε το θηρίο αφέθηκε τελείως ελεύθερο κι αν στο μεταξύ έφαγε τον μισόν πλανήτη φταίει που ήταν ολίγον δεμένο. Αλλοιώς διά της αυτορρυθμίσεως (ου μην

και της αυτοδιορθώσεως) θα τον είχε φάει όλον, δεν θα ετίθετο θέμα, δεν θα είχε μείνει κανείς για να γκρινιάζει.

*****

Με έναν οικτρό αλλά και ειρωνικόν τρόπο θυμίζει ο θρήνος των νεοφιλελεύθερων την απολογητική των «οπαδών» του κομμουνισμού όταν έλεγαν (το ίδιο ακριβώς που ισχυρίζονταν και οι εχθροί του): καλή η θεωρία, αλλά στην πράξη απέτυχε...

(σημείωση: ο σταλινισμός απέτυχε, όχι ο σοσιαλισμός -για αυτό και χρησιμοποίησα τη λέξη «οπαδοί»- αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία). Πάντως υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής μεταξύ νεοφιλελεύθερων και σταλινικών: η χυδαία αντίληψή τους για την οικονομία. Από κει και μετά ο δογματισμός είναι αναπόφευκτος.

.........................................................................

Αν πολιτική είναι η διαχείριση των φαινομένων που παράγουν οι οικονομικές σχέσεις σε μια κοινωνία, αναλόγως του συσχετισμού των τάξεων μέσα σε ένα κράτος, εν σχέσει με το διεθνές περιβάλλον του

τότε η αποθέωση της οικονομίας (είτε από τους νεοφιλελεύθερους, είτε από τους κρατιστές) οδηγεί σε μια θρησκειολογική (μάλιστα σωτηριολογική) αντιμετώπιση της πραγματικότητας. Ο δογματισμός αυτός είναι ως εκ της φύσεώς του αντιδραστικός, είτε εκφράζεται με τον ιμπεριαλισμό του καταπιεστή, είτε με τον φονταμενταλισμό των θυμάτων του.

Κι έτσι σε αυτήν την εικοσαετία του -βασιλιά- νεοφιλελευθερισμού

πολύς πλανήτης φαγώθηκε, πολύς πόλεμος επεκράτησε, πολύ φτώχεια απλώθηκε, πολύς πλούτος συγκεντρώθηκε. Αυτό έγινε κατορθωτό με πολλή τηλεόραση, ικανή κρατική τρομοκρατία, με τον ευνουχισμό (και αυτοευνουχισμό) των διανοουμένων, με την κυριαρχία, μέσω των ΜΜΕ, πολλών νέων «κατά συνθήκην ψευδών». Αποτέλεσμα: η απαξίωση της εργασίας, ο αποχαιρετισμός στο 8ωρο (κι όλες τις δυνατότητες που παρείχε στον βίο), η απίσχνανση των ασφαλιστικών συστημάτων, η απαλλοτρίωση της εκπαίδευσης, η εφ' όρου ζωής χρέωση των νοικοκυριών στις Τράπεζες, η πολιτισμική οπισθοδρόμηση.

***

Φτωχότεροι, χρεωμένοι (κι εν πολλοίς χαζοκουτιασμένοι) οι παλιοί, κι απελπισμένοι οι νέοι. Πλην πλουσίων όλο και περισσότερη προλεταριοποίηση της πολλά κολακευμένης απ' τον Θατσερισμό μεσαίας τάξης, αυτή είναι πια η «νέα οικονομία»...

Τώρα, αιδημόνως, οι προφήτες του νεοφιλελευθερισμού κατεβαίνουν διακριτικά απ' τους μιναρέδες του μεταμοντερνισμού, της πολιτικής ορθότητας κι όλων των άλλων κλισέ που επί χρόνια μας έριχναν κατακέφαλα. Μαζί τους εξίσου αιδημόνως κατεβαίνουν και οι προδότες της Αριστεράς. (Αν και αυτοί είναι πιο πεισματάρηδες, πολεμούν σαν τα διεθνή βάφεν Ες-Ες πιο φανατικά απ' τα γερμανικά βάφεν Ες-Ες. Κρατάνε τις θέσεις τους με πείσμα, στα ΑΕΙ και στα ΜΜΕ κυρίως, έχουν πολλά να χάσουν.)

Ομως, με το ένα και με το άλλο (κι ώσπου να εννοήσεις, γέρασες) όλα αυτά τα χρόνια ο αμερικανικός τρόπος ζωής μάς κόστισε πολύν θάνατο. Οψόμεθα...

Αλλά είναι τραγικό (και ένας απ' τους λόγους για τους οποίους κλονίζεται και ο δικομματισμός), τώρα που στα μάτια των μαζών έχει αρχίσει να φαίνεται πόσον γυμνός ήταν ο Θατσερισμός, τώρα ακριβώς να τον ενδύεται έως τα άκρα η κυβέρνηση Καραμανλή.

Με τη συνήθη καθυστέρησή της, δεκαετίας-εικοσαετίας, η Ψωροκώσταινα ακολουθεί κατά πόδας τους άλλους κατά διαόλου...

ΣΤΑΘΗΣ Σ. 24.ΙΙΙ.2008 stathis@enet.gr

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 24/03/2008

Η ύφεση, οι αγορές και η Ελλάδα

---

ΚΡΙΣΗ

Πώς να προστατευτείτε

Η ύφεση ήρθε διατεθειμένη για να μείνει

Οι κατακόκκινες οθόνες

Πόσο θα μας αγγίξει

Ο δρόμος του μαρτυρίου για τις οικονομίες είναι ακόμη μακρύς

Ε.Ε.-ΗΠΑ στα πρόθυρα νομισματικού πολέμου

Αναρωτιούνται αν μπορούμε να παραμείνουμε στο ευρώ!

Παιχνίδια πετρελαίου

«Η οικονομία στις ΗΠΑ μοιάζει με το 1929»

Επικίνδυνες πρωτιές της Fed

3 λόγοι για κατρακύλα

Η μεγάλη φυγή

Το trading φέρνει ζημιές στις τράπεζες

---

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Ο φόβος του χρόνου

Ελληνικοί πονοκέφαλοι

Φόβοι για μείωση της κατανάλωσης

Πληρώνουν ήδη τις συνέπειες

Ο ρόλος του κράτους στις σύγχρονες οικονομίες
Η κατάρρευση της επενδυτικής τράπεζας Bear Stearns επανέφερε στο προσκήνιο το ερώτημα περί του ρόλου που διαδραματίζει το κράτος. ΑΛ. ΚΑΨΥΛΗΣ * σελ. ...

Ζαλίζει το ασανσέρ των αγορών
Οι διεθνείς οργανισμοί περιγράφουν την παρούσα κρίση ως τη δεύτερη μεγαλύτερη τραπεζική κρίση των τελευταίων 100 χρόνων. Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ και προβλέψεις της UBS, το κόστος της κρίσης ως ποσοστό του ΑΕΠ θα είναι το δεύτερο υψηλότερο της περιόδου, υστερώντας μόνο της ιαπωνικής τραπεζικής κρίσης την περίοδο 1990-1999. Η εβδομάδα που πέρασε ήταν δραματική για τους επενδυτές. Αρχισε σε συνθήκες πανικού στις χρηματιστηριακές αγορές όλου του κόσμου μετά την κατάρρευση της ...

Η κρίση ακυρώνει το μοντέλο των επενδυτικών κεφαλαίων
Από τον νεοφιλελευθερισμό στον νεοπροστατευτισμό: οι διεθνείς χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και οι μεγαλοτραπεζίτες που ενθάρρυναν τη γιγάντωση και τη διείσδυση των hedge funds στις αναδυόμενες αγορές της Ανατολής τώρα κλείνουν τις πύλες της Δύσης στα εξ Ανατολών ορμώμενα κρατικά επενδυτικά κεφάλαια. Πόσο εύκολο όμως είναι εν τέλει για τη Δύση να αρνηθεί το «ζεστό» χρήμα των Αράβων, των Ρώσων και των Κινέζων; Γ. ΤΣΙΑΡΑΣ * σελ. ...

Η δεύτερη χειρότερη κρίση της τελευταίας εκατονταετίας
Τ. ΜΑΝΤΙΚΙΔΗΣ
Ως η δεύτερη μεγαλύτερη τραπεζική κρίση των τελευταίων 100 χρόνων εξελίσσεται η πρόσφατη χρηματοοικονομική αναταραχή, η οποία, αν και άρχισε με κακούς υπολογισμούς σε «στοιχήματα» σε χρεόγραφα υποστηριζόμενα από στεγαστικά δάνεια υψηλού ρίσκου (subprime) στις ΗΠΑ, στη συνέχεια συνέβαλε στον περιορισμό της ρευστότητας μεταξύ τραπεζών και φαίνεται ότι τώρα λαμβάνει παγκόσμιες διαστάσεις, καθώς η κρίση αξιοπιστίας κυριαρχεί. Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ και με προβλέψεις της ...

Οι ημέρες που συγκλόνισαν τη Γουόλ Στριτ
ΑΛ. ΚΑΨΥΛΗΣ
Η κατάρρευση ενός εκ των μεγαλυτέρων επενδυτικών ομίλων της Wall Street αποκάλυψε ότι η έκταση της κρίσης ρευστότητας στην αμερικανική αγορά είναι πολύ πιο βαθιά και εκτεταμένη από όσο υποψιάζονταν - ή έστω παραδέχονταν δημοσίως - οι αναλυτές. Η πώληση της Bear Stearns στην ανταγωνίστριά της JP Morgan Chase έτσι όπως έγινε, δηλαδή αντί πινακίου φακής, με χρήματα των αμερικανών φορολογουμένων και καθ' υπέρβαση των κανόνων και πρακτικών που διέπουν το αμερικανικό ...

Οι ΗΠΑ πρέπει «να βάλουν χέρι» στο δημόσιο για να βοηθήσουν στην κρίση

from H KAΘHMEPINH : News

Οι ΗΠΑ θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν το δημόσιο ταμείο τους για να βοηθήσουν τις τράπεζές τους που πλήττονται από την ύφεση και ν' αμβλύνουν την παγκόσμια οικονομική κρίση, τονίζει σε συνέντευξή του στο σημερινό φύλλο της Φαϊνάνσιαλ Τάιμς ο Ιάπωνας υπουργό...

Το κραχ της παγκοσμιοποίησης

Χρήμα, Σάββατο, 22 Μαρτίου 2008

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ, ΝΟΙΚΟΚ ΥΡΙΑ ΣΤΗ ΔΙΝΗ ΤΗΣ ΧΕΙΡΟΤΕΡΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΜΕΤ Α ΤΟΝ Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ

Το κραχ της παγκοσμιοποίησης

Στη δίνη της χειρότερης κρίσης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο βρίσκεται η διεθνής οικονομία.

Χρήμα / το κραχ

Ο καπιταλισμός θυμήθηκε το κράτος

Ασφυξία για δανειολήπτες

Ευκαιρίες και ρίσκο σε ευρώ, χρυσό, πετρέλαιο

Ιός κερδοσκοπίας

Οικονομική Υφεση - Παγκόσμια Κρίση (Links Β')

Τζ. Στίγκλιτζ: Χειρότερη από το 1930 η τρέχουσα οικονομική κρίση

from H KAΘHMEPINH : News

Μια κρίση στο κενό

from Μαραμένα Σύκα by Μαραμένα Σύκα

ΟΟΣΑ: Θα τον «πληρώσει ακριβά» τον πληθωρισμό, η ανάπτυξη

from H KAΘHMEPINH : News

Προφητεία, μια δύσκολη δουλειά - ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΝ

from Buzz / Αποτελέσματα αναζήτησης για: lifo by Vagelford

Οικονομική Υφεση - Παγκόσμια Κρίση (Links Α')

Expert: U.S. in 'recession of choice'

from CNN.com

Congress and the Fed missed chances to keep the country from falling into recession by acting too slowly, according to a well-respected economist. CNNMoney.com reports that Lakshman Achuthan, managing director of the Economic Cycle Research Institute, says the economy is in what he calls "a recession of choice."

Triple Shock Strikes the Global Economy

from AlterNet.org by Eric Le Boucher, Le Monde

The American growth model will have to change.

Η Ιστορία της τράπεζας Bear Stearns

Photo: Getty Images

So, the Wall Street Journal today has a big story walking us through the events leading up to the collapse of Bear Stearns this past week. But perhaps you haven't gotten to it yet. It's so large and inky, and you've been busy, going to meetings and calculating your annual income should you become a high-class hooker. Still, you don't want to look like an idiot, should someone, somewhere, bring up What Happened at Bear Stearns. You will want to nod knowledgably and pontificate on how it Might Affect the Economy. Which is why, using handy bullet points, we've summarized how the bank's dalliance with subprime lending, coupled with a dope-smoking CEO, finally caught up with them in a stunning week-or-so period. To keep things in perspective, we started at the beginning. The very beginning.

• 1923: Bear Stearns is founded as an equity trading house by Joseph Bear, Robert Stearns, and Harold Mayer with $500,000 in capital. According to the inflation calculator, that's about $6.1 billion dollars today.
• 1969: At a New York bridge tournament, future Bear Stearns CEO Alan "Ace" Greenberg meets a 35-year-old Jimmy Cayne, then a professional card player. Impressed by Cayne's stage presence, pluck, and no doubt, bridge skills, Greenberg offers him a job as a Bear stockbroker on the spot.
• 1985: The bank becomes a publicly traded company.
• 1998: Bear Stearns, now under the watchful eye of Jimmy Cayne, is the one investment-bank holdout in the Wall Street–led rescue of collapsed hedge fund Long Term Capital Management. This move (along with Cayne's comment that they ought to "let them fail," as recorded in Roger Lowenstein's When Genius Failed) will prove ironic later.
• March 2002: The New York Sun announces that Bear Stearns CEO James Cayne will be writing a bridge column for the paper.
• June 2007: Bear Stearns ponies up $3.2 billion to bail out two hedge funds created to invest in subprime mortgages: the High Grade Structured Credit Strategies Fund and the High Grade Structured Credit Strategies Enhanced Leverage Fund.
• July 2007: Bear Stearns writes to inform clients that the two hedge funds now contain "very little" or "effectively no value" for investors. By August, both funds file for bankruptcy.
• October 2007: Cayne reassures investors: "Most of our businesses are beginning to rebound." Later that month, state-owned Chinese lender Citic pays $1 billion for a 6 percent stake in Bear, giving the firm an approximately $20 billion valuation.
• December 2007: Bear Stearns posts fourth-quarter loss of $854 million on massive mortgage-related write-downs, the first quarterly loss in its 85-year history.
• January 2008: Cayne is more or less forced to resign as CEO in the wake of a Wall Street Journal article detailing his recreational pot use, monthlong vacations to play cards, and other high jinks at 383 Madison Avenue. The board kept Cayne on as chairman, and Alan D. Schwartz takes over as CEO.
• March 10–13, 2008: Amid rumors that Bear is teetering and has liquidity problems — and the small matter of $46 billion in mortgages and other questionable "assets" on its books — new CEO Schwartz goes on the public-relations offensive, appearing on CNBC on Monday (via live feed from the Breakers Resort at Palm Beach). "We don't see any pressure on our liquidity, let alone a liquidity crisis," he says. As if to prove it, ex-CEO Cayne closes on a $28 million pad at the Plaza. But to little avail: The perception of trouble quickly becomes a reality as hedge funds and other financial parties engaged with the firm take their money and get out. Enough people decide, all at the same time, that they don't want to be within 200 feet of Bear, and by the evening of Thursday, March 13, Bear finds itself, unquestionably, in the midst of a liquidity crisis. It was kind of like the "run on the bank" at the Bailey Brothers Savings and Loan in It's a Wonderful Life, only no one was wearing fedoras.
• Friday night, March 13–14, 2008: In a desperate scramble to avoid having no funds to operate its businesses, Bear executives pull an all-nighter trying to figure out how "fix this thing." At 5 a.m., they wake Federal Reserve chairman Ben Bernanke and a bunch of other dudes to discuss the matter, and ultimately decide to secure an emergency agreement with JPMorgan and the Federal Reserve Bank of New York in the largest-ever bailout of a U.S. securities firm. The Fed had to invoke a little-used securities law to lend funds through JPMorgan, in order to avoid having Bear Stearns disintegrate and threaten the (remaining) stability of the U.S. financial system. Bear Stearns shares tumbled 47 percent to close at $30. Jimmy Cayne, showing courage in the face of great difficulty and the potential collapse of the 85-year-old firm, takes part in a bridge tournament in Detroit. Using humor as a coping mechanism, Bear employees joke nervously about not bothering to come in on Monday, since the firm will probably be bought over the weekend. They are a prescient bunch.
• March 16–17, 2008: On late Sunday, after forcing a bunch of bankers to work over the weekend, JPMorgan decides it will buy Bear Stearns so that BSC can avoid bankruptcy, but only with the Fed's backing. The going price? $2 a share, which puts the valuation of the once giant firm at $236 million. Remember that $6 billion estimate at the beginning of this timeline? Ouch. JPMorgan, meanwhile, gets the Federal Reserve's protection for some of Bear's potential (and manifold) liabilities, plus a $1.2 billion building. Morgan also gets the firm's viable businesses, like its prime brokerage, for practically nothing. CEO Jamie Dimon looks like a genius (also he's quite handsome, we'd never noticed!), and the Fed looks like a hero.
• Moving forward: Divisions like Bear's investment bank, etc., are probably on their way out, including the employees manning the desks. Conservative estimates regarding the carnage range from a third to half of all of Bear Stearns's 14,000 employees. Everything that just went down is what's known in the business as "not good" for anyone working for Bear right this second, i.e. the people holding 33 percent of the now-devalued stock. The market is placing odds that Lehman Brothers, also a big mortgage player, is next to be taken out and shot. Like Bear did last week, Lehman puts the word out on Monday that they are awash with liquidity, though it doesn't stop the stock from falling to a six-year low. The Fed, in basically backing JPMorgan's rescue of Bear, is setting a dangerous precedent for itself in saving Wall Street's tuchis. There's also the question of who would be willing to play JPMorgan to Lehman's Bear Stearns, should it come to that. —Bess Levin, editor, DealBreaker.com

Παγκοσμιοποίηση και κράτος πρόνοιας

Η αναδιάρθρωση αναγκαία προϋπόθεση για ένα πιο αποτελεσματικό κράτος

Βασίλης Θ. Ράπανος

Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Ενα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα τα τελευταία χρόνια είναι εκείνο των συνεπειών της παγκοσμιοποίησης στις οικονομικές δραστηριότητες και στον ρόλο του κράτους. Πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι σε μια εποχή μεγάλης κινητικότητας κεφαλαίων, επαναστατικών τεχνολογικών αλλαγών και έντονης διεθνοποίησης των οικονομικών συναλλαγών ο ρόλος του κράτους και κυρίως ο ρόλος του ως μοχλού αναδιανομής εισοδήματος μειώνεται σημαντικά. Ιδιαίτερα για το κράτος πρόνοιας, όπως αυτό αναπτύχθηκε μεταπολεμικά κυρίως στη Βόρεια Ευρώπη, υποστηρίζεται από πολλούς ότι αυτό δεν μπορεί να διατηρηθεί πλέον με τη μορφή που το ξέρουμε στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Το κράτος πρόνοιας, υποστηρίζεται από πολλούς, κάνει την εργασία τόσο ακριβή ώστε τα παραγόμενα προϊόντα να μην μπορούν να επιβιώσουν στον διεθνή ανταγωνισμό μακροχρόνια. Τα ίδια προϊόντα, ισχυρίζεται αυτή η άποψη, παράγονται φθηνότερα σε άλλες περιοχές και επομένως οι περιοχές με χαμηλότερο κράτος πρόνοιας και άρα με μικρότερη φορολογική επιβάρυνση αποτελούν το πρότυπο στο οποίο πρέπει να προσαρμοστούμε αν δεν θέλουμε να έχουμε αυξημένη ανεργία και περιθωριοποίηση της χώρας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας. Αν δεχθούμε αυτό το επιχείρημα, τότε οι χώρες έχουν τις εξής επιλογές:

* Υποχωρούν στις πιέσεις του ανταγωνισμού, κάνουν περικοπή στο κόστος του κράτους πρόνοιας, μειώνουν τη φορολογία του κεφαλαίου και της εργασίας και με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζουν την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων τους.

* Δεν υποχωρούν και ως συνέπεια έχουν την απώλεια θέσεων εργασίας επειδή τα προϊόντα τους δεν είναι ανταγωνιστικά διεθνώς. Αποτέλεσμα, η αύξηση της ανεργίας, που με τη σειρά της αποδυναμώνει το κράτος πρόνοιας.

Από την άλλη πλευρά, οι υποστηρικτές του κράτους πρόνοιας αναφέρουν ότι το αυξημένο κόστος παραγωγής αντισταθμίζεται από την αυξημένη παραγωγικότητα της εργασίας και από τα προϊόντα υψηλής ποιότητας που παράγουν. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από το καλά εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό, τις καλές υποδομές, τα υπεύθυνα συνδικάτα και τις ειρηνικές εργασιακές σχέσεις. Οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν έχουν αυτά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, γι΄ αυτό προσπαθούν να τα αντισταθμίσουν με μικρότερο εργασιακό κόστος, χαμηλότερες τιμές στα ακίνητα και μικρότερη προστασία του περιβάλλοντος.

Από διαδηλώσεις για τη μόλυνση της ατμόσφαιρας

reuters

Το αντεπιχείρημα σε αυτή την άποψη είναι ότι αυτό γινόταν πιο εύκολα στο παρελθόν και κυρίως στις χώρες του Βορρά, αλλά με την παγκοσμιοποίηση σήμερα δεν είναι πλέον δυνατόν. Η παγκοσμιοποίηση σημαίνει ότι τέτοια πλεονεκτήματα μπορεί να διαχυθούν γεωγραφικά και σε άλλες περιοχές, όπου με τη μεταφορά των εγκαταστάσεων παραγωγής μεταφέρονται και τεχνογνωσία και υψηλού επιπέδου διευθυντικά στελέχη που διασφαλίζουν την ποιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών. Αποτέλεσμα είναι να μην υπάρχει πλέον η προστασία των πλεονεκτημάτων που είχαν οι βόρειες χώρες στο παρελθόν.

Από τα πιο πάνω γίνεται φανερό ότι το κράτος πρόνοιας είναι υπό πίεση και γι΄ αυτό παρατηρούμε ότι σε όλες σχεδόν τις χώρες έχουν γίνει βήματα για αναμόρφωση του υπάρχοντος συστήματος ή υπάρχει κάποιο πρόγραμμα μεταρρύθμισης. Το ερώτημα όμως που παραμένει είναι το πώς εξηγείται ότι οι χώρες που συνεχίζουν να έχουν μεγάλο κράτος πρόνοιας, όπως οι βόρειες χώρες, εξακολουθούν να είναι οι πιο ανταγωνιστικές σε όλες τις κλίμακες παγκόσμιας ταξινόμησης. Ενα επιπλέον ερώτημα είναι το γιατί δημιουργήθηκε αυτό το μεγάλο κράτος πρόνοιας στη Βόρεια Ευρώπη. Ηταν

απλώς προϊόν μιας συγκυρίας, αποτέλεσμα καλών οικονομικών επιδόσεων και αλτρουισμού ή και οικονομική επιταγή;

Η οικονομική έρευνα μας έχει δώσει ενδιαφέρουσες ερμηνείες, όχι μόνο γιατί δημιουργήθηκε το κράτος πρόνοιας και διευρύνθηκε αλλά και γιατί οι χώρες που το έχουν εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται από ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και των προϊόντων τους.

Σε ένα διάσημο πλέον άρθρο του ο καθηγητής Dani Rodrik («Why Do Μore Οpen Εconomies Ηave Βigger Governments?»,

Journal of Ρolitical Εconomy, 106(5), Οκτώβριος 1998) διατύπωσε την εξής προσέγγιση, η οποία φαίνεται να επιβεβαιώνεται και εμπειρικά. Ο καθηγητής Rodrik ξεκίνησε από την παρατήρηση ότι μεγάλο κράτος και ειδικότερα ισχυρό κράτος πρόνοιας φαίνεται να έχουν οι βόρειες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες χαρακτηρίζονται και από το ότι έχουν μικρές ανοιχτές οικονομίες. Στην προσπάθειά τους να βρουν νέες αγορές για τα προϊόντα τους οι χώρες αυτές αναζήτησαν νέες αγορές σε άλλες χώρες. Το άνοιγμα όμως στις διεθνείς αγορές κάνει τις οικονομίες αυτές πολύ εύτρωτες στις διεθνείς οικονομικές διαταράξεις και θέτει τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους σε πολύ μεγαλύτερους κινδύνους από ό,τι σε πιο κλειστές οικονομίες. Μια σημαντική μεταστροφή των όρων εμπορίου ή μια διεθνής ύφεση έχει σημαντικές συνέπειες στις ανοιχτές οικονομίες, με αποτέλεσμα την αύξηση της ανεργίας και/ή τη μείωση των μισθών. Για να διατηρηθεί όμως η κοινωνική συνοχή και να μην υπάρχουν άλλες κοινωνικές ή οικονομικές αναταράξεις είναι αναγκαίο οι κίνδυνοι αυτοί να καλυφθούν. Επειδή

τους κινδύνους αυτούς δεν μπορούν να καλύψουν οι αγορές από μόνες τους, ήρθε το κράτος και μέσα από τον μηχανισμό του κράτους πρόνοιας ανέλαβε να τους καλύψει. Αυτό εξηγεί και το γιατί οι πιο ανοιχτές στον διεθνή ανταγωνισμό οικονομίες έχουν και μεγαλύτερο κράτος πρόνοιας.

Η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και η αναβάθμιση του ανθρώπινου κεφαλαίου μέσα από κρατικά προγράμματα συμβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων και επομένως της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων και υπηρεσιών που παράγουν. Αυτό ίσως εξηγεί και το γιατί οι μικρές ανοιχτές οικονομίες της Βόρειας Ευρώπης κατατάσσονται πολύ ψηλά στην κλίμακα της διεθνούς ανταγωνιστικότητας.

Το ερώτημα όμως της χρηματοδότησης ενός μεγάλου και ισχυρού κράτους πρόνοιας παραμένει. Οι αυξημένες δαπάνες συνεπάγονται αυξημένα φορολογικά έσοδα και σε μια εποχή έντονου φορολογικού ανταγωνισμού, ιδιαίτερα στη φορολογία του κεφαλαίου, πολλές χώρες αναγκάστηκαν να προχωρήσουν σε μείωση των φορολογικών συντελεστών του. Η αλήθεια είναι ότι, αν και οι ανώτατοι φορολογικοί συντελεστές του κεφαλαίου μειώθηκαν την περίοδο 1995-2005 κατά μέσον όρο 8,5 μονάδες στην ΕΕ των «15», η πραγματική επιβάρυνση του κεφαλαίου έχει αυξηθεί κατά 5,6 μονάδες λόγω διεύρυνσης της βάσης, μείωσης απαλλαγών κ.λπ. Από την άλλη πλευρά, η πραγματική επιβάρυνση της εργασίας την ίδια περίοδο έχει μείνει σχεδόν αμετάβλητη. Με απλά λόγια, τα δέκα τελευταία χρόνια δεν έχουμε πραγματική ελάφρυνση του κεφαλαίου αλλά αύξηση.

Εξάλλου, οι χώρες με μεγάλο κράτος πρόνοιας προχώρησαν σε σημαντικές αλλαγές σε ό,τι αφορά τις δαπάνες τους και εισήγαγαν συστήματα μεσοπρόθεσμων προϋπολογισμών και συστηματικής αξιολόγησης των δαπανών τους. Ετσι μπόρεσαν να μειώσουν τις δαπάνες τους ως ποσοστό του ΑΕΠ χωρίς να μειωθεί η ποσότητα και ποιότητα των προσφερομένων δημόσιων υπηρεσιών. Η εμπειρία δείχνει επομένως ότι οι χώρες με υψηλή ανταγωνιστική θέση εξακολουθούν να έχουν ισχυρό κράτος πρόνοιας, ιδίως στην Ευρώπη, η φορολογική επιβάρυνση είναι υψηλή αλλά και ο κρατικός τους μηχανισμός είναι πολύ αποτελεσματικός. Ισως το ζητούμενο δεν είναι λοιπόν ο περιορισμός του κράτους πρόνοιας αλλά η αναδιάρθρωσή του για να γίνει αποτελεσματικό και οι διαρθρωτικές αλλαγές σε άλλους τομείς που αυξάνουν την παραγωγικότητα.

The Place Where the GOP Thinks It's OK to Hate Workers

If ever there was a single newspaper story that showed just how much today's Republican Party hates working people, this Rocky Mountain News story is it. The headline reads "Right to Strike in Colorado Paid With Blood," and documents how after National Guardsmen mowed down striking mine workers in the early 20th century's Ludlow Massacre, the Colorado state legislature solidified workers' right to strike - that is, workers' right to withhold their labor as a way to protest the way they are treated. It was the least the legislature could do following one of the ugliest displays of worker oppression in American history.

This would seem like a basic right in an industrialized countries because, really, what's the opposite? Right - forcing workers to work, whether they like it or not. However, as this article shows, even with the right to strike in Colorado delivered "paid with blood," the Colorado Republican Party is gearing up to eliminate that right for workers.

The article includes the above picture of troops heading toward the Ludlow workers to execute them back in 1914 - and in the paper, the picture is, rather appropriately, juxtaposed next to the legislature's Republican leaders who are leading today's assault on workers.

I'm not sure what else I can add other than to note how telling it is that the Republican Party - supposedly the party of "freedom" - is now going on record saying workers shouldn't be free to protest through not working. The GOP is, in short, the party of forced labor. They are taking quite a stand with the great autocrats of history and the major third-world countries where such dictatorial policy is an everyday fact of life.

I guess that's not surprising considering the effort is being led by State Sen. Shawn Mitchell (R), a longtime Federalist Society icon - the guy who simultaneously attacks Gov. Bill Ritter (D) for supposedly acting in secret, yet who himself refuses to follow state law by complying with Open Records Act requests.

To conclude, I'll just say that having lived in a number of different states both red and blue, I have never lived in a state with a political culture where it is absolutely acceptable to support forced labor and hate workers. I don't know if I'll ever get used to it.

Debtonation: how globalisation dies

(Νεο)φιλελεύθερος …παρεμβατισμός!

Σε μείωση του διατραπεζικού επιτοκίου στο 5,75% προχώρησε η FED!!!