Nα εγκαταλείψει τα ειδικά στρατοδικεία

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί την κυβέρνηση των ΗΠΑ να εγκαταλείψει τα ειδικά στρατοδικεία

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ πρέπει να εγκαταλείψει τις στρατιωτικές επιτροπές (ειδικά στρατοδικεία) που έχουν προταθεί και να οδηγήσει οποιουσδήποτε κρατουμένους του Γουαντάναμο, στους οποίους θα απαγγείλει τυχόν κατηγορίες, σε δίκη στα τακτικά ομοσπονδιακά δικαστήρια, χωρίς τη δυνατότητα επιβολής της θανατικής ποινής. Αυτή ήταν η προτροπή της Διεθνούς Αμνηστίας κατά τη σημερινή δημοσίευση νέας έκθεσης για τις δίκες με βάση τον Νόμο περί Στρατιωτικών Επιτροπών.

Η πρώτη διαδικασία ενώπιον των στρατιωτικών επιτροπών πρόκειται να πραγματοποι­ηθεί στις 26 Μαρτίου, με την κλήτευση του Αυστραλού κρατουμένου Ντέιβιντ Χικς. Ήταν ένας από τους 10 κρατουμένους, στους οποίους είχαν απαγγελθεί κατηγορίες στο πλαίσιο του προηγούμενου συστήματος ειδικών στρατοδικείων, το οποίο απορρίφθηκε πέρυσι από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.

Στην έκθεσή της, με τίτλο «Καθυστέρηση και στέρηση δικαιοσύνης;», η Διεθνής Αμνηστία επαναλαμβάνει την πεποίθησή της ότι οι δίκες στο πλαίσιο της αναθεωρημένης διαδικασίας των στρατιωτικών επιτροπών δεν είναι δυνατόν να συμμορφωθούν προς τα διεθνή θεσμικά κείμενα. Η οργάνωση εκφράζει επίσης βαθιά ανησυχία για το γεγονός ότι οι κρατούμενοι θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν εκτέλεση μετά από τέτοιες δίκες.

«Η διάχυτη ανομία, που χαρακτήρισε τις κρατήσεις της τελευταίας πενταετίας, κραυγάζει για την αυστηρότερη δυνατή προσκόλληση στα πρότυπα δίκαιης δίκης. Αντί γιʼ αυτό, αυτές οι δίκες απειλούν να κάνουν εκπτώσεις στην απονομή δικαιοσύνης προς άγρα μερικών καταδικαστικών αποφάσεων, καθώς και να διογκώσουν την αδικία, την οποία πλέον συμβολίζει το κέντρο κράτησης στο Γουαντάναμο», δήλωσε η Σούζαν Λι, Διευθύντρια του Προγράμματος Έρευνας και Δράσης της Διεθνούς Αμνηστίας για την Αμερικανική Ήπειρο.

Οι στρατιωτικές επιτροπές θα λειτουργήσουν σε ένα καθεστώς που προσεγγίζει το νομικό κενό. Οι κατηγορούμενοι δεν μπορούν να στραφούν για προστασία στο διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, στις Συνθήκες της Γενεύης ή στο Σύνταγμα των ΗΠΑ. Οι στρατιωτικές επιτροπές ανήκουν σε ένα σύμπαν που δεν γνωρίζει ένδικα μέσα για τους κρατουμένους και τις οικογένειές τους. Ακόμα και αν αθωωθεί ένας κρατούμενος, μπορεί να επιστρέψει στην επʼ αόριστον κράτηση επειδή χαρακτηρίζεται «μαχητής του εχθρού».

Στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», οι κρατούμενοι των ΗΠΑ αντιμετωπίζονται πρώτα ως πιθανές πηγές πληροφοριών και μετά, με απόσταση, ως πιθανοί ποινικοί κατηγορούμενοι. Έχουν υποβληθεί σε επανειλημμένες ανακρίσεις χωρίς πρόσβαση σε δικηγόρους ή στα δικαστήρια. Εναντίον τους έχουν εγκριθεί και χρησιμοποιηθεί ανακριτικές τεχνικές και συνθήκες κράτησης που, κατά το διεθνές δίκαιο, συνιστούν βασανιστήρια ή άλλες μορφές κακομεταχείρισης.

«Οι στρατιωτικές επιτροπές είναι κομμένες και ραμμένες έτσι ώστε να ταιριάζουν με τις έκνομες πρακτικές που προηγήθηκαν. Θα μπορούν να γίνουν δεκτές πληροφορίες που αποσπάστηκαν με σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση. Παράλληλα, η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να εμφανίζει στοιχεία κρατώντας μυστικές τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για την απόκτησή τους», επισήμανε η Σούζαν Λι.

Πέρυσι τον Σεπτέμβριο, 14 κρατούμενοι, μετά από πολυετή μυστική κράτηση στα χέρια της CIA, μεταφέρθηκαν στο Γουαντάναμο με δεδηλωμένο σκοπό να δικαστούν από στρατιωτικές επιτροπές. Δεν τους έχουν ακόμη απαγγελθεί κατηγορίες και στερούνται την πρόσβαση σε δικηγόρους ακόμα και τη στιγμή που η κυβέρνηση σχηματίζει τη δικογραφία της εναντίον τους.

«Φοβόμαστε ότι οι στρατιωτικές επιτροπές δεν θα διαθέτουν την ανεξαρτησία που απαιτείται για να εγγυηθούν δίκαιες δίκες για όσους βρεθούν κατηγορούμενοι ή για να ελέγξουν δεόντως τα παραπτώματα της κυβέρνησης», δήλωσε η Τζουμάνα Μούσα, παρατηρήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας σε ακροαματικές διαδικασίες στρατιωτικών επιτροπών στο Γουαντάναμο υπό το προηγούμενο σύστημα. «Υπʼ αυτές τις συνθήκες, ούτε θα απονεμηθεί δικαιοσύνη, ούτε θα δοθεί τέτοια εντύπωση».

Εξ αιτίας της απουσίας εγγυήσεων για δίκαιη δίκη, καθώς και εξ αιτίας της σειράς παρανομιών που προηγείται των δικών, η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις υπόλοιπες χώρες να μην παράσχουν οποιαδήποτε πληροφορία για να υποβοηθήσουν την άσκηση ποινικής δίωξης σε στρατιωτικές επιτροπές.

Γενικές πληροφορίες

Αξιωματούχοι του Πενταγώνου υπαινίχθηκαν ότι 60 έως 80 κρατούμενοι, από τους χιλιάδες κρατουμένους που έχουν θέσει υπό κράτηση οι ΗΠΑ ως «μαχητές του εχθρού», ενδέχεται τελικά να αντιμετωπίσουν δίκη από στρατιωτική επιτροπή, ενώ παραδέχονται ότι ακόμη και αυτός ο αριθμός μπορεί να αποτελεί υπερβολική εκτίμηση. Αυτή τη στιγμή κρατούνται παράνομα περισσότεροι από 350 άνθρωποι στο Γουαντάναμο και εκατοντάδες άλλοι από αμερικανικές αρχές στο Αφγανιστάν. Δεν είναι γνωστό αν κρατούνται αυτοί τη στιγμή άνθρωποι στο πλαίσιο του προγράμματος μυστικής κράτησης των ΗΠΑ.

Η Διεθνής Αμνηστία αγωνίζεται για την κατάργηση του Νόμου περί Στρατιωτικών Επιτροπών ή για την ουσιαστική του τροποποίηση σύμφωνα το διεθνές δίκαιο. Ο Νόμος, εκτός του ότι προβλέπει δίκες από στρατιωτικές επιτροπές, απογυμνώνει επίσης τα δικαστήρια των ΗΠΑ από τη δικαιοδοσία να εξετάζουν αιτήσεις αμφισβήτησης της νομιμότητας της κράτησης (habeas corpus) οποιουδήποτε μη Αμερικανού πολίτη κρατείται ως «μαχητής του εχθρού», ενώ παράλληλα παγιώνει ακόμη περισσότερο την ατιμωρησία των κρατικών οργάνων των ΗΠΑ στενεύοντας το πεδίο εφαρμογής του αμερικανικού Νόμου περί Εγκλημάτων Πολέμου.

Ø Για περισσότερες πληροφορίες και συνεντεύξεις επικοινωνήστε με την Υπεύθυνη Τύπου και Προβολής του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, Άννα Μπότσογλου, τηλ. 210-3600628 (εσωτ. 2).

Ø Επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες της Διεθνούς Αμνηστίας για το Γουαντάναμο: http://web.amnesty.org/pages/guantanamobay-index-eng http://blogs.amnesty.org/blogs/closeguantanamo

Ø Η Διεθνής Αμνηστία πραγματοποιεί εκστρατεία για τον τερματισμό των βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακομεταχείρισης στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας». Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες www.amnesty.org.gr/campaigns/stoptorture/ (ελληνικά) και web.amnesty.org/pages/stoptorture-index-eng (αγγλικά)