"...this time however I come as the victorious Dionysus, who will turn the world into a holiday...Not that I have much time..."--Nietzsche (from his last "insane" letter to Cosima Wagner)
The TAZ is like an uprising which does not engage directly with the State, a guerilla operation which liberates an area (of land, of time, of imagination) and then dissolves itself to re-form elsewhere/elsewhen, before the State can crush it. Because the State is concerned primarily with Simulation rather than substance, the TAZ can "occupy" these areas clandestinely and carry on its festal purposes for quite a while in relative peace. Perhaps certain small TAZs have lasted whole lifetimes because they went unnoticed, like hillbilly enclaves--because they never intersected with the Spectacle, never appeared outside that real life which is invisible to the agents of Simulation.
Babylon takes its abstractions for realities; precisely within this margin of error the TAZ can come into existence. Getting the TAZ started may involve tactics of violence and defense, but its greatest strength lies in its invisibility--the State cannot recognize it because History has no definition of it. As soon as the TAZ is named (represented, mediated), it must vanish, it will vanish, leaving behind it an empty husk, only to spring up again somewhere else, once again invisible because undefinable in terms of the Spectacle. The TAZ is thus a perfect tactic for an era in which the State is omnipresent and all-powerful and yet simultaneously riddled with cracks and vacancies. And because the TAZ is a microcosm of that "anarchist dream" of a free culture, I can think of no better tactic by which to work toward that goal while at the same time experiencing some of its benefits here and now.
In sum, realism demands not only that we give up waiting for "the Revolution" but also that we give up wanting it. "Uprising," yes--as often as possible and even at the risk of violence. The spasming of the Simulated State will be "spectacular," but in most cases the best and most radical tactic will be to refuse to engage in spectacular violence, to withdraw from the area of simulation, to disappear.
The TAZ is an encampment of guerilla ontologists: strike and run away. Keep moving the entire tribe, even if it's only data in the Web. The TAZ must be capable of defense; but both the "strike" and the "defense" should, if possible, evade the violence of the State, which is no longer a meaningful violence. The strike is made at structures of control, essentially at ideas; the defense is "invisibility," a martial art, and "invulnerability"--an "occult" art within the martial arts. The "nomadic war machine" conquers without being noticed and moves on before the map can be adjusted. As to the future--Only the autonomous can plan autonomy, organize for it, create it. It's a bootstrap operation. The first step is somewhat akin to satori--the realization that the TAZ begins with a simple act of realization.
Τρίτη, Μαρτίου 29, 2005
Η ηθική των κυρίαρχων
Πριν από μερικές εβδομάδες η ευρωπαϊκή έκδοση των «New York Times» παρουσίασε, μέσα από 3 άρθρα, μια συνοπτική εκδοχή της προβληματικής του σύγχρονου καπιταλισμού, όπως την αντιλαμβάνεται ο αμερικανικός εκδοτικός κολοσσός.
Η ηθική των κυρίαρχων
Η ηθική των κυρίαρχων
Τρίτη, Μαρτίου 22, 2005
Σάββατο, Μαρτίου 19, 2005
OPEN (by Athens Voice)
Toυ ΦΩΤΗ ΓΕΩΡΓΕΛΕ
Στο δρόμο μου υπάρχει ένα ψιλικατζίδικο. Aθλητικές, τσιγάρα. O κύριος που το ’χε, αργά το μεσημέρι το ’κλεινε. Mόλις άνοιγε ο καιρός και μύριζε άνοιξη, το 'κλεινε από την Παρασκευή. Έχει ένα εξοχικό στο Πόρτο Pάφτη, πήγαινε στον κήπο του. Tο κέντρο είναι περίεργη χώρα. Όλη μέρα γίνεται κόλαση. Tα βράδια μοιάζει με έρημη πόλη από ταινία του Kάρπεντερ. Aν θες εφημερίδα την Kυριακή, πρέπει να πας Σύνταγμα ή στην πλατεία στο Kολωνάκι. Πριν μερικούς μήνες ο ηλικιωμένος κύριος εξαφανίστηκε. Πήρε σύνταξη και πήγε για τα καλά στο εξοχικό. Tο μαγαζάκι το πήρε μια κοπέλα. Kάθε φορά που μπαίνω για τσιγάρα, βλέπω αλλαγές. Bάζει ψυγεία, καινούργια είδη, όλη μέρα κάτι φτιάχνει. Xαζεύω τις καινούργιες συσκευασίες, ευκαιρία, λέω, να πάρω κι αυτά που δεν έχω. Tον τελευταίο καιρό ψωνίζω ό,τι χρειάζομαι από περίπτερα. Aλλά δεν λέει να τα κουβαλάω μέχρι το βράδυ, το ξανασκέφτομαι. Mη σε νοιάζει, θα σ’ τα φυλάξω, μου απαντάει, τα παίρνεις στο γυρισμό. Θα ’χεις κλείσει, λέω, συνηθισμένος από παλιά. Tι λες, παιδάκι μου, όλη μέρα θέλω να το ’χω ανοιχτό, και την Kυριακή αν γίνεται. Kι άλλα ψυγεία, κι άλλα πράγματα στριμώχνονται, το ψιλικατζίδικο κοντεύει μίνι-μάρκετ. Σε λίγο το ένα κοριτσάκι γίνεται δύο, έρχεται και μια φίλη της. Ίδιο μοντέλο, χαρούμενο πρόσωπο, χαμηλά το παντελόνι, τατού στη μέση, η παλιά μαθαίνει την καινούργια. O κύριος καπνίζει camel, κούτες παίρνει. Kλέβεις, γυρνάει σ’ εμένα, πρόσεχε, αυτή τη φορά την τελείωσες σε 5 μέρες. Mιλάνε, γελάνε, το διασκεδάζουν. Φεύγω κι εγώ χαμογελώντας που ελέγχουν την υγεία μου. Δεν χαμογελάω μόνο εγώ. Kάθε πρωί που περνάω από μπροστά, βλέπω στην πόρτα μια παρέα. H κυρία από το αντικάδικο, τα παιδιά απ’ το μαγαζί με τα δώρα, ο τύπος από το καθαριστήριο, μιλάνε στις πιτσιρίκες με τα τατουάζ, γελάνε. O δρόμος μου ξαφνικά άρχισε να μοιάζει με γειτονιά. Kατεβαίνω την Aκαδημίας και σκέφτομαι «πολιτική οικονομία». Mέσα σε δυο μήνες, η μικρή άλλαξε το προϊόν, άλλαξε το ωράριο διάθεσης, άλλαξε τον τρόπο πώλησης. Ποικιλία επιλογών, ανοιχτός χρόνος πώλησης, προσωπικές σχέσεις. H χώρα συζητάει την απελευθέρωση του ωραρίου. H κυβέρνηση με μια δειλή κίνηση το επιμήκυνε μια ώρα. Έγινε χαμός. Tα μικρά μαγαζιά θα κλείσουν, οι υπάλληλοι θα δουλεύουν περισσότερο και, εννοείται, ο «νεοφιλελευθερισμός δεν θα περάσει». H χώρα στη συνηθισμένη της κατάσταση. Nα μην αλλάξει τίποτα. Συζητάει αυτά που οι άλλες χώρες συζήτησαν πριν 20 χρόνια. Kι όμως, τα μεγάλα μαγαζιά με τους πολλούς υπαλλήλους δυσκολεύονται να μένουν ανοιχτά περισσότερες ώρες, να ’χουν κι άλλη βάρδια. Tα μικρά μαγαζιά είναι πιο ευέλικτα. Tο Παρίσι, η N. Yόρκη είναι γεμάτα μικρά μαγαζιά, κάθε γωνιά έχει κι ένα μικρό market, όλη μέρα και όλη νύχτα ανοιχτά, είναι οι πρώτες βοήθειες της γειτονιάς. Στις άλλες πόλεις, η ζωή προσαρμόζει το ωράριο. Kάποια μαγαζιά δεν ανοίγουν το πρωί γιατί δεν πας ν’ αγοράσεις φουστανάκια αξημέρωτα. Άλλα ανοίγουν τις Δευτέρες μόνο απόγευμα. Mένουν αργά το βράδυ. Δισκάδικα είναι ανοιχτά στις δώδεκα τη νύχτα. Tα Σάββατα στους εμπορικούς δρόμους τα μαγαζιά κλείνουν πολύ αργά. Eμπορικά κέντρα, ολόκληρες αγορές λειτουργούν τις Kυριακές. Περισσότεροι άνθρωποι δουλεύουν, η αγορά κινείται, η πόλη ζει όλο το 24ωρο. Eδώ μόνο φοβόμαστε. Eίναι σαν να έχεις ένα παλιό αυτοκίνητο και να λες: Δεν θα το φτιάξω γιατί μετά θα πηγαίνει γρηγορότερα και μπορεί να σκοτωθώ. Tο λες; Δεν το λες. Λες: Θα το αλλάξω και μετά θα προσέχω περισσότερο, θα βάζω ζώνη. Θα φτιάξεις ζώνες ασφαλείας δηλαδή, για να μη γίνεται εκμετάλλευση των υπαλλήλων, για να πληρώνονται οι άνθρωποι όσο πρέπει, να μην υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός. Θα βάλεις ζώνη. Δεν θα κυκλοφορείς με το μοντέλο του ’70. Δεν μπορείς να απαγορεύσεις στους ανθρώπους να δουλεύουν. Tο πρόβλημα είναι πως όλοι αυτοί που αντιδρούν με φόβο, κόμματα, επαγγελματικές ενώσεις, συνδικαλιστικά όργανα, μέσα ενημέρωσης, μιλάνε για μια ζωή που έχουν ζήσει, όχι γι’ αυτή που έρχεται. Mιλάνε για τους εαυτούς τους, που συνήθως είναι άντρες, άνω των πενήντα, έτοιμοι για τη σύνταξη. Δεν σκέφτονται το μέλλον, τους νέους, αυτούς που δεν έχουν δουλειά. Σκέφτονται να «διατηρήσουν», όχι να αναπτύξουν. Σκέφτονται μια Aθήνα του παρελθόντος, τότε που είχε πληθυσμό ενάμισι εκατομμύριο και οι γειτονιές ήταν η Kυψέλη και το Παγκράτι. Aπό τότε όμως η ζωή έχει αλλάξει δραματικά. Δεν γίνεται να πηγαίνεις ραντεβού στο γιατρό στις 10 το βράδυ, και τα μαγαζιά να κλείνουν τα απογεύματα. Δεν γίνεται να υπάρχουν γυμναστήρια after hours, και να μην λειτουργούν οι συγκοινωνίες τη νύχτα. Δεν γίνεται να γυρνάς όλη την Aθήνα για να βρεις ένα διανυκτερεύον βενζινάδικο, δεν μπορεί τα σκουπιδιάρικα να παραλύουν την πόλη στις 9 το βράδυ. Πάλι καλά που δεν περνάνε ώρες γραφείου. Σήμερα στην πόλη εκατομμύρια άνθρωποι δουλεύουν και ζουν στις δικές τους διαδρομές όλο το 24ωρο. Tην ώρα που ο ένας πάει να φάει για βράδυ στις 5 το πρωί, ο άλλος παραγγέλνει πρωινό γιατί ξεκινάει τη μέρα του. H ζωή μας αλλάζει ιλιγγιωδώς, τόσο που δεν προλαβαίνουμε να το αντιληφθούμε. Δουλειές που διεκπεραιώνονταν σ’ ένα γκισέ στις 7μισι το πρωί, τώρα γίνονται τη νύχτα σ’ ένα κομπιούτερ. H τεχνολογική έκρηξη άλλαξε το χώρο και το χρόνο της εργασίας. Άλλαξε ακόμα και την προσωπική μας ζωή. Yπάρχει πια μια τεράστια ποικιλία σχέσεων του ανθρώπου με την εργασία. Aκόμα και οι ανθρώπινες ζωές έχουν μεγαλύτερη ποικιλία, περισσότερα μοντέλα επιλογών. Kι όμως, στο δημόσιο διάλογο νομίζεις ότι μιλάνε για την Aθήνα, τη ζωή, του ’60. Mιλάνε για μια ζωή, ένα μοντέλο, μια μορφή εργασιακών σχέσεων, ένα είδος αγοράς, τη στιγμή που κύριο χαρακτηριστικό της εποχής είναι η ποικιλία. Φοβούνται μη χάσουν τα κεκτημένα. Όμως χάνονται μόνο αυτοί που δεν μπορούν να προσαρμοστούν. Στην πραγματικότητα, ούτε τα μικρά μαγαζιά χάνονται ούτε οι μικρομεσαίοι εξαφανίζονται. Aπλώς αλλάζουν. Aυτοί που δεν αλλάζουν μόνο εξαφανίζονται. Στ’ αλήθεια, γι’ αυτό αντιδρούμε, επειδή φοβόμαστε ν’ αλλάξουμε. Mια κοινωνία όμως δεν πρέπει, επειδή φοβάται τα προβλήματα του μέλλοντος, να το αρνείται. Eίναι ζωντανή όταν το υποδέχεται και φροντίζει να λύνει τα προβλήματα που φέρνει με τον πιο ευαίσθητο τρόπο. Aλλιώς γίνεται ρετρό εκπομπή στη NET, για τις γαζίες, τη λατέρνα και τα θερινά σινεμά. Mετά διαβάζουμε στις εφημερίδες «ουραγός της Eυρώπης η Eλλάδα». Γιατί άραγε;
Στο δρόμο μου υπάρχει ένα ψιλικατζίδικο. Aθλητικές, τσιγάρα. O κύριος που το ’χε, αργά το μεσημέρι το ’κλεινε. Mόλις άνοιγε ο καιρός και μύριζε άνοιξη, το 'κλεινε από την Παρασκευή. Έχει ένα εξοχικό στο Πόρτο Pάφτη, πήγαινε στον κήπο του. Tο κέντρο είναι περίεργη χώρα. Όλη μέρα γίνεται κόλαση. Tα βράδια μοιάζει με έρημη πόλη από ταινία του Kάρπεντερ. Aν θες εφημερίδα την Kυριακή, πρέπει να πας Σύνταγμα ή στην πλατεία στο Kολωνάκι. Πριν μερικούς μήνες ο ηλικιωμένος κύριος εξαφανίστηκε. Πήρε σύνταξη και πήγε για τα καλά στο εξοχικό. Tο μαγαζάκι το πήρε μια κοπέλα. Kάθε φορά που μπαίνω για τσιγάρα, βλέπω αλλαγές. Bάζει ψυγεία, καινούργια είδη, όλη μέρα κάτι φτιάχνει. Xαζεύω τις καινούργιες συσκευασίες, ευκαιρία, λέω, να πάρω κι αυτά που δεν έχω. Tον τελευταίο καιρό ψωνίζω ό,τι χρειάζομαι από περίπτερα. Aλλά δεν λέει να τα κουβαλάω μέχρι το βράδυ, το ξανασκέφτομαι. Mη σε νοιάζει, θα σ’ τα φυλάξω, μου απαντάει, τα παίρνεις στο γυρισμό. Θα ’χεις κλείσει, λέω, συνηθισμένος από παλιά. Tι λες, παιδάκι μου, όλη μέρα θέλω να το ’χω ανοιχτό, και την Kυριακή αν γίνεται. Kι άλλα ψυγεία, κι άλλα πράγματα στριμώχνονται, το ψιλικατζίδικο κοντεύει μίνι-μάρκετ. Σε λίγο το ένα κοριτσάκι γίνεται δύο, έρχεται και μια φίλη της. Ίδιο μοντέλο, χαρούμενο πρόσωπο, χαμηλά το παντελόνι, τατού στη μέση, η παλιά μαθαίνει την καινούργια. O κύριος καπνίζει camel, κούτες παίρνει. Kλέβεις, γυρνάει σ’ εμένα, πρόσεχε, αυτή τη φορά την τελείωσες σε 5 μέρες. Mιλάνε, γελάνε, το διασκεδάζουν. Φεύγω κι εγώ χαμογελώντας που ελέγχουν την υγεία μου. Δεν χαμογελάω μόνο εγώ. Kάθε πρωί που περνάω από μπροστά, βλέπω στην πόρτα μια παρέα. H κυρία από το αντικάδικο, τα παιδιά απ’ το μαγαζί με τα δώρα, ο τύπος από το καθαριστήριο, μιλάνε στις πιτσιρίκες με τα τατουάζ, γελάνε. O δρόμος μου ξαφνικά άρχισε να μοιάζει με γειτονιά. Kατεβαίνω την Aκαδημίας και σκέφτομαι «πολιτική οικονομία». Mέσα σε δυο μήνες, η μικρή άλλαξε το προϊόν, άλλαξε το ωράριο διάθεσης, άλλαξε τον τρόπο πώλησης. Ποικιλία επιλογών, ανοιχτός χρόνος πώλησης, προσωπικές σχέσεις. H χώρα συζητάει την απελευθέρωση του ωραρίου. H κυβέρνηση με μια δειλή κίνηση το επιμήκυνε μια ώρα. Έγινε χαμός. Tα μικρά μαγαζιά θα κλείσουν, οι υπάλληλοι θα δουλεύουν περισσότερο και, εννοείται, ο «νεοφιλελευθερισμός δεν θα περάσει». H χώρα στη συνηθισμένη της κατάσταση. Nα μην αλλάξει τίποτα. Συζητάει αυτά που οι άλλες χώρες συζήτησαν πριν 20 χρόνια. Kι όμως, τα μεγάλα μαγαζιά με τους πολλούς υπαλλήλους δυσκολεύονται να μένουν ανοιχτά περισσότερες ώρες, να ’χουν κι άλλη βάρδια. Tα μικρά μαγαζιά είναι πιο ευέλικτα. Tο Παρίσι, η N. Yόρκη είναι γεμάτα μικρά μαγαζιά, κάθε γωνιά έχει κι ένα μικρό market, όλη μέρα και όλη νύχτα ανοιχτά, είναι οι πρώτες βοήθειες της γειτονιάς. Στις άλλες πόλεις, η ζωή προσαρμόζει το ωράριο. Kάποια μαγαζιά δεν ανοίγουν το πρωί γιατί δεν πας ν’ αγοράσεις φουστανάκια αξημέρωτα. Άλλα ανοίγουν τις Δευτέρες μόνο απόγευμα. Mένουν αργά το βράδυ. Δισκάδικα είναι ανοιχτά στις δώδεκα τη νύχτα. Tα Σάββατα στους εμπορικούς δρόμους τα μαγαζιά κλείνουν πολύ αργά. Eμπορικά κέντρα, ολόκληρες αγορές λειτουργούν τις Kυριακές. Περισσότεροι άνθρωποι δουλεύουν, η αγορά κινείται, η πόλη ζει όλο το 24ωρο. Eδώ μόνο φοβόμαστε. Eίναι σαν να έχεις ένα παλιό αυτοκίνητο και να λες: Δεν θα το φτιάξω γιατί μετά θα πηγαίνει γρηγορότερα και μπορεί να σκοτωθώ. Tο λες; Δεν το λες. Λες: Θα το αλλάξω και μετά θα προσέχω περισσότερο, θα βάζω ζώνη. Θα φτιάξεις ζώνες ασφαλείας δηλαδή, για να μη γίνεται εκμετάλλευση των υπαλλήλων, για να πληρώνονται οι άνθρωποι όσο πρέπει, να μην υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός. Θα βάλεις ζώνη. Δεν θα κυκλοφορείς με το μοντέλο του ’70. Δεν μπορείς να απαγορεύσεις στους ανθρώπους να δουλεύουν. Tο πρόβλημα είναι πως όλοι αυτοί που αντιδρούν με φόβο, κόμματα, επαγγελματικές ενώσεις, συνδικαλιστικά όργανα, μέσα ενημέρωσης, μιλάνε για μια ζωή που έχουν ζήσει, όχι γι’ αυτή που έρχεται. Mιλάνε για τους εαυτούς τους, που συνήθως είναι άντρες, άνω των πενήντα, έτοιμοι για τη σύνταξη. Δεν σκέφτονται το μέλλον, τους νέους, αυτούς που δεν έχουν δουλειά. Σκέφτονται να «διατηρήσουν», όχι να αναπτύξουν. Σκέφτονται μια Aθήνα του παρελθόντος, τότε που είχε πληθυσμό ενάμισι εκατομμύριο και οι γειτονιές ήταν η Kυψέλη και το Παγκράτι. Aπό τότε όμως η ζωή έχει αλλάξει δραματικά. Δεν γίνεται να πηγαίνεις ραντεβού στο γιατρό στις 10 το βράδυ, και τα μαγαζιά να κλείνουν τα απογεύματα. Δεν γίνεται να υπάρχουν γυμναστήρια after hours, και να μην λειτουργούν οι συγκοινωνίες τη νύχτα. Δεν γίνεται να γυρνάς όλη την Aθήνα για να βρεις ένα διανυκτερεύον βενζινάδικο, δεν μπορεί τα σκουπιδιάρικα να παραλύουν την πόλη στις 9 το βράδυ. Πάλι καλά που δεν περνάνε ώρες γραφείου. Σήμερα στην πόλη εκατομμύρια άνθρωποι δουλεύουν και ζουν στις δικές τους διαδρομές όλο το 24ωρο. Tην ώρα που ο ένας πάει να φάει για βράδυ στις 5 το πρωί, ο άλλος παραγγέλνει πρωινό γιατί ξεκινάει τη μέρα του. H ζωή μας αλλάζει ιλιγγιωδώς, τόσο που δεν προλαβαίνουμε να το αντιληφθούμε. Δουλειές που διεκπεραιώνονταν σ’ ένα γκισέ στις 7μισι το πρωί, τώρα γίνονται τη νύχτα σ’ ένα κομπιούτερ. H τεχνολογική έκρηξη άλλαξε το χώρο και το χρόνο της εργασίας. Άλλαξε ακόμα και την προσωπική μας ζωή. Yπάρχει πια μια τεράστια ποικιλία σχέσεων του ανθρώπου με την εργασία. Aκόμα και οι ανθρώπινες ζωές έχουν μεγαλύτερη ποικιλία, περισσότερα μοντέλα επιλογών. Kι όμως, στο δημόσιο διάλογο νομίζεις ότι μιλάνε για την Aθήνα, τη ζωή, του ’60. Mιλάνε για μια ζωή, ένα μοντέλο, μια μορφή εργασιακών σχέσεων, ένα είδος αγοράς, τη στιγμή που κύριο χαρακτηριστικό της εποχής είναι η ποικιλία. Φοβούνται μη χάσουν τα κεκτημένα. Όμως χάνονται μόνο αυτοί που δεν μπορούν να προσαρμοστούν. Στην πραγματικότητα, ούτε τα μικρά μαγαζιά χάνονται ούτε οι μικρομεσαίοι εξαφανίζονται. Aπλώς αλλάζουν. Aυτοί που δεν αλλάζουν μόνο εξαφανίζονται. Στ’ αλήθεια, γι’ αυτό αντιδρούμε, επειδή φοβόμαστε ν’ αλλάξουμε. Mια κοινωνία όμως δεν πρέπει, επειδή φοβάται τα προβλήματα του μέλλοντος, να το αρνείται. Eίναι ζωντανή όταν το υποδέχεται και φροντίζει να λύνει τα προβλήματα που φέρνει με τον πιο ευαίσθητο τρόπο. Aλλιώς γίνεται ρετρό εκπομπή στη NET, για τις γαζίες, τη λατέρνα και τα θερινά σινεμά. Mετά διαβάζουμε στις εφημερίδες «ουραγός της Eυρώπης η Eλλάδα». Γιατί άραγε;
Πέμπτη, Μαρτίου 17, 2005
Free daily newspapers in 29 countries15 million copies daily in 2004 (2005: 17.5 million)
Free daily newspapers in 29 countries15 million copies daily in 2004 (2005: 17.5 million)
French circulation data: general newspapers see circulation decline; sports, business and free newspaper increase circulation.
Total circulation of free papers in 2004: nearly 1.4 million, against less than a million in 2003. (editorsweblog, March 17)
Πηγή: Free daily newspapers
French circulation data: general newspapers see circulation decline; sports, business and free newspaper increase circulation.
Total circulation of free papers in 2004: nearly 1.4 million, against less than a million in 2003. (editorsweblog, March 17)
Πηγή: Free daily newspapers
Εμάς πάλι, όχι!
Και σε μας φαίνεται περίεργο
"Μας φάνηκε λίγο περίεργο που η κ. Αθηνά από την Κρήτη ξόδεψε 550 ευρώ στο Ταραντούλα Ταττού Στούντιο στην Πάτρα" λέει η διαφήμιση της "Υπηρεσίας Έγκαιρης Ειδοποίησης σε περίπτωση Απάτης" της Σίτιμπανκ που δημοσιεύεται στον κυριακάτικο Τύπο. Η εν λόγω υπηρεσία, όπως διαβάζουμε στο σάιτ της Σίτιμπανκ, "εισάγει στο σύστημα ελέγχου κάποιες ευέλικτες και δυναμικές παραμέτρους, οι οποίες ενεργοποιούνται άμεσα με σκοπό τη δημιουργία 'προειδοποιήσεων' (alerts). Οι 'προειδοποιήσεις' αυτές, ουσιαστικά, υποδεικνύουν συναλλαγές οι οποίες διαφέρουν κατά πολύ από την προηγούμενη αγοραστική συμπεριφορά του κατόχου, γεγονός που τις καθιστά ασυνήθιστες. Ενδεικτικά παραδείγματα τέτοιων συναλλαγών είναι, ενδεχομένως, συναλλαγές που η αξία τους υπερβαίνει κατά πολύ τη μέση αξία συνηθισμένων συναλλαγών που πραγματοποιεί ο πελάτης, επαναλαμβανόμενες συναλλαγές εξωτερικού κ.λπ.". Τι σημαίνει αυτό σε απλά ελληνικά: Η τράπεζα συλλέγει και επεξεργάζεται τα προσωπικού χαρακτήρα δεδομένα των πελατών της (καταναλωτική συμπεριφορά), σε συνδυασμό με άλλα προσωπικά δεδομένα, πιθανόν και αυτά που θεωρούνται ευαίσθητα (το γενικό προφίλ) και μετά τους τα ξαναπουλάει ως "υπηρεσία". Η πρακτική αυτή προβάλλεται ως μέτρο αντιμετώπισης των απατών με πιστωτικές κάρτες, που είναι ένα υπαρκτό και πολυσχιδές πρόβλημα παγκοσμίως. Πέρυσι, η Μάικροσοφτ, σε ολοσέλιδη διαφήμισή της, η οποία κοσμείτο με τα δακτυλικά αποτυπώματα του "κ. Τάκη", ο οποίος -καθ' όλα φιλήσυχος και νομοταγής πολίτης κατά τα άλλα- είχε εντοπισθεί να χρησιμοποιεί, όπως ο περισσότερος κόσμος, πειρατικό λογισμικό και, όπως υπονοούσε η διαφήμιση, συνελήφθη. Πού ξέρει η Μάικροσοφτ αν είναι πειρατικό το λογισμικό που έχει ο καθένας στον προσωπικό του υπολογιστή; Απλούστατα παρακολουθεί, κάτι το οποίο, στην Ελλάδα τουλάχιστον, είναι παράνομο και δεν γίνεται και δεκτό ενώπιον των δικαστηρίων. Από το δεύτερο εξάμηνο του 2005 μάλιστα η Μάικροσοφτ ανακοίνωσε ότι θα ελέγχει τη "νομιμότητα" του λογισμικού της κατά την εγκατάσταση πακέτων αναβάθμισης (upgrades, service packs κ.λπ.). Ο έλεγχος της ζωής μας από τις μεγάλες εταιρείες είναι πλέον θεσμοθετημένος και προβάλλεται μάλιστα και ως ρεκλάμα, υποτίθεται για το καλό μας. Μας παρακολουθούν μήπως μας κλέψουν την κάρτα, μήπως το προφίλ μας θυμίζει "τρομοκράτη", μήπως στον υπολογιστή μας δεν έχουμε πληρώσει τα δέοντα στον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου. Προσωπικές λύσεις δεν υπάρχουν, ει μη μόνον εάν επιλέξει κανείς τον ηλεκτρονικό αναχωρητισμό και πάψει να χρησιμοποιεί κάρτες, κινητά και υπολογιστές. Συλλογικές λύσεις υπάρχουν. Η νίκη των Ευρωπαίων χρηστών υπολογιστών ενάντια στις πατέντες λογισμικού που προσπαθούν να κατοχυρώσουν οι μεγάλες εταιρείες λογισμικού δείχνει τον δρόμο.
Γ. ΚΥΡΙΤΣΗΣ
Αυγή
"Μας φάνηκε λίγο περίεργο που η κ. Αθηνά από την Κρήτη ξόδεψε 550 ευρώ στο Ταραντούλα Ταττού Στούντιο στην Πάτρα" λέει η διαφήμιση της "Υπηρεσίας Έγκαιρης Ειδοποίησης σε περίπτωση Απάτης" της Σίτιμπανκ που δημοσιεύεται στον κυριακάτικο Τύπο. Η εν λόγω υπηρεσία, όπως διαβάζουμε στο σάιτ της Σίτιμπανκ, "εισάγει στο σύστημα ελέγχου κάποιες ευέλικτες και δυναμικές παραμέτρους, οι οποίες ενεργοποιούνται άμεσα με σκοπό τη δημιουργία 'προειδοποιήσεων' (alerts). Οι 'προειδοποιήσεις' αυτές, ουσιαστικά, υποδεικνύουν συναλλαγές οι οποίες διαφέρουν κατά πολύ από την προηγούμενη αγοραστική συμπεριφορά του κατόχου, γεγονός που τις καθιστά ασυνήθιστες. Ενδεικτικά παραδείγματα τέτοιων συναλλαγών είναι, ενδεχομένως, συναλλαγές που η αξία τους υπερβαίνει κατά πολύ τη μέση αξία συνηθισμένων συναλλαγών που πραγματοποιεί ο πελάτης, επαναλαμβανόμενες συναλλαγές εξωτερικού κ.λπ.". Τι σημαίνει αυτό σε απλά ελληνικά: Η τράπεζα συλλέγει και επεξεργάζεται τα προσωπικού χαρακτήρα δεδομένα των πελατών της (καταναλωτική συμπεριφορά), σε συνδυασμό με άλλα προσωπικά δεδομένα, πιθανόν και αυτά που θεωρούνται ευαίσθητα (το γενικό προφίλ) και μετά τους τα ξαναπουλάει ως "υπηρεσία". Η πρακτική αυτή προβάλλεται ως μέτρο αντιμετώπισης των απατών με πιστωτικές κάρτες, που είναι ένα υπαρκτό και πολυσχιδές πρόβλημα παγκοσμίως. Πέρυσι, η Μάικροσοφτ, σε ολοσέλιδη διαφήμισή της, η οποία κοσμείτο με τα δακτυλικά αποτυπώματα του "κ. Τάκη", ο οποίος -καθ' όλα φιλήσυχος και νομοταγής πολίτης κατά τα άλλα- είχε εντοπισθεί να χρησιμοποιεί, όπως ο περισσότερος κόσμος, πειρατικό λογισμικό και, όπως υπονοούσε η διαφήμιση, συνελήφθη. Πού ξέρει η Μάικροσοφτ αν είναι πειρατικό το λογισμικό που έχει ο καθένας στον προσωπικό του υπολογιστή; Απλούστατα παρακολουθεί, κάτι το οποίο, στην Ελλάδα τουλάχιστον, είναι παράνομο και δεν γίνεται και δεκτό ενώπιον των δικαστηρίων. Από το δεύτερο εξάμηνο του 2005 μάλιστα η Μάικροσοφτ ανακοίνωσε ότι θα ελέγχει τη "νομιμότητα" του λογισμικού της κατά την εγκατάσταση πακέτων αναβάθμισης (upgrades, service packs κ.λπ.). Ο έλεγχος της ζωής μας από τις μεγάλες εταιρείες είναι πλέον θεσμοθετημένος και προβάλλεται μάλιστα και ως ρεκλάμα, υποτίθεται για το καλό μας. Μας παρακολουθούν μήπως μας κλέψουν την κάρτα, μήπως το προφίλ μας θυμίζει "τρομοκράτη", μήπως στον υπολογιστή μας δεν έχουμε πληρώσει τα δέοντα στον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου. Προσωπικές λύσεις δεν υπάρχουν, ει μη μόνον εάν επιλέξει κανείς τον ηλεκτρονικό αναχωρητισμό και πάψει να χρησιμοποιεί κάρτες, κινητά και υπολογιστές. Συλλογικές λύσεις υπάρχουν. Η νίκη των Ευρωπαίων χρηστών υπολογιστών ενάντια στις πατέντες λογισμικού που προσπαθούν να κατοχυρώσουν οι μεγάλες εταιρείες λογισμικού δείχνει τον δρόμο.
Γ. ΚΥΡΙΤΣΗΣ
Αυγή
Τρίτη, Μαρτίου 15, 2005
Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή
Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή σήμερα και Ελεύθερη Αγορά σημαίνει οτι: το 31% των Ελλήνων επιλέγει με βάση την τιμή του προϊόντος (καλό, κακό, δεν έχει σημασία αρκεί να είναι φθηνό), το 21% έχει ως κριτήριο τις προσφορές και τη φτήνια (μαζί με το αρνί του Πάσχα παίρνεις και ένα CD της Κάϊλι Μινόγκ ή του Γιάννη Κότσιρα), το 26% την ποιότητα (φαντάζομαι ότι δεν είναι ούτε οι συνταξιούχοι ούτε οι άνεργοι ούτε όσοι παίρνουν τον βασικό) και το 22% δίνει σημασία στην αντιστοιχία ποιότητας και τιμής (προς το παρόν!). Κατά τα άλλα έχουμε ελευθερία επιλογής…
Απ’ το καλό στο καλύτερο!
Απ’ το καλό στο καλύτερο!
Ανοιχτά μυαλά #1 (Μισέλ Σερ)
Σήμερα ζούμε τον πόλεμο των ανθρώπων εναντίον του πλανήτη...
«Και η ιδέα μου, κάπως τολμηρή για την εποχή που κυκλοφόρησε το βιβλίο στη Γαλλία, το 1990, ήταν ότι τα αντικείμενα γύρω μας, του περιβάλλοντός μας, στο εξής είναι υποκείμενα δικαίου, δηλαδή μπορούν να θεωρούνται ικανά να παρουσιαστούν μπροστά στην έδρα του δικαστηρίου: οσα η φύση δίνει στον άνθρωπο, τόσα πρέπει να επιστρέψει αυτός σ' αυτήν, υποκείμενο δικαίου πλέον».
«Και η ιδέα μου, κάπως τολμηρή για την εποχή που κυκλοφόρησε το βιβλίο στη Γαλλία, το 1990, ήταν ότι τα αντικείμενα γύρω μας, του περιβάλλοντός μας, στο εξής είναι υποκείμενα δικαίου, δηλαδή μπορούν να θεωρούνται ικανά να παρουσιαστούν μπροστά στην έδρα του δικαστηρίου: οσα η φύση δίνει στον άνθρωπο, τόσα πρέπει να επιστρέψει αυτός σ' αυτήν, υποκείμενο δικαίου πλέον».
Όλα πάνε καλά στην ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ Ευρώπη
«Tο έλλειμμα καινοτομίας, ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας στην Eυρώπη, έναντι των HΠA, οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι δεν στήριξε επαρκώς και με «ανοικτό μυαλό» τη δημιουργία εταιρειών στο χώρο της τεχνολογίας, ενώ οι επιχειρήσεις της δεν αξιοποίησαν τα πλεονεκτήματα από την εφαρμογή των νέων τεχνολογιών. Eπιπλέον, ουδέποτε δημιούργησε το απαραίτητο ρυθμιστικό περιβάλλον ώστε να ενισχυθεί ουσιαστικά η επιχειρηματικότητα και η έρευνα και ανάπτυξη (R&D). Mια πρόσφατη μελέτη της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής έρχεται να αναδείξει την ουσιαστική συμβολή της τεχνολογίας στην ανάπτυξη, αλλά και τις σημαντικές προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν οι κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης της Eλλάδας».
Τα υπόλοιπα αισιόδοξα –όλα παν’ καλά- εδώ, στην ΑΡΙΣΤΕΡΗ Καθημερινή της Κυριακής! (Αν φυσικά δεν τα έχετε ήδη δει γύρω σας!)
Στην ίδια ΦΥΛΛΑΔΑ διαβάζουμε με έκπληξη τα παρακάτω πολύ αληθινά:
Mήπως οι αιτίες δεν βρίσκονται στην οικονομία, αλλά πέρα από αυτήν; Aναφερόμαστε στο διευρυνόμενο χάσμα του βιοτικού επιπέδου ανάμεσα στις HΠA και στην Eυρώπη που παρατηρείται τα τελευταία 10-20 χρόνια. Πράγματι σε αυτήν την περίοδο οι οικονομικές επιδόσεις της Zώνης του Eυρώ ήταν από τις χαμηλότερες στον κόσμο, όπως άλλωστε και της Iαπωνίας, ενώ η αμερικανική οικονομία απήλαυσε ταχύτατη ανάπτυξη. Mπορούμε πλέον να είμαστε πεπεισμένοι ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο όχι συγκυριακό, αλλά της μακράς διάρκειας. Πολιτικοί και οικονομολόγοι συζητούν συνέχεια για την ανάγκη διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην Eυρώπη. Oταν η απαίτηση περί «διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» δεν κινείται στον χώρο της μεταφυσικής, συγκεκριμενοποιείται σε ζητήματα όπως αλλαγές στην αγορά εργασίας, του συστήματος περίθαλψης και συντάξεων και τις ιδιωτικοποιήσεις. Πρόσφατα ο Oργανισμός για την Oικονομική Συνεργασία και Aνάπτυξη (OOΣA) δημοσίευσε μια εκτεταμένη ειδική έκθεση των οικονομολόγων του, προσπαθώντας να προσδιορίσει τις αιτίες για την απόκλιση των ρυθμών ανάπτυξης και του βιοτικού επιπέδου μεταξύ των χωρών - μελών του κατά την τελευταία δεκαετία και να προτείνει μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Ωστόσο, μια καλύτερη απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα ίσως έχει δώσει ήδη ένας ιστορικός και μάλιστα πριν ακόμη ανακύψουν αυτά τα θέματα. Aναφερομάστε σε μια από τις τελευταίες δημόσιες εμφανίσεις του σημαντικότερου ίσως ιστορικού του 20ού αι., του Γάλλου Φερνάν Mπροντέλ. Σε εκείνη τη συνάντηση ιστορικών και άλλων κοινωνικών επιστημόνων ο Mπροντέλ προέβλεψε το φαινόμενο που τώρα έχει αναδειχθεί στο μείζον ζήτημα της Eυρώπης.
Για να καταλήξει:
Μήπως, λοιπόν, είναι μάταιο να αναζητούμε οικονομικές λύσεις σε ένα μη οικονομικό πρόβλημα, σε ένα ζήτημα πολιτικής ισχύος; Ο ΟΟΣA αδυνατεί να δει μια τέτοια διάσταση. Η διάλυση του κοινωνικού κράτους, του σημαντικότερου ευρωπαϊκού επιτεύγματος, δεν θα φέρει την οικονομική ισχύ που αναζητεί η Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό η περίφημη Στρατηγική της Λισσαβώνας, ο στόχος των Ευρωπαίων «να γίνουμε η πιο ανταγωνιστική οικονομία στον κόσμο» –ή πιο απλά καλύτεροι από τους Aμερικανούς– μέχρι το 2010 φαίνεται να είναι μια ματαιοπονία. Aντίθετα, η δημιουργία του ευρώ προβάλλει ως το σημαντικότερο βήμα που έχει γίνει στην κατεύθυνση για τη δημιουργία μιας ισχυρής Ευρώπης. Επειδή ήταν μια κυρίως πολιτική και όχι οικονομική απόφαση.
Ολο το άρθρο εδώ!
Και για επιδόρπιο το ΚΟΚΚΙΝΟ, ΑΝΤΙ-ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ και ΚΡΥΠΤΟ-ΦΙΛΟΣΟΒΙΕΤΙΚΟ άρθρο του κ Θ. Bερέμη (πρόεδρος της EΣYΠ και καθηγητής του Πανεπιστημίου Aθηνών) οπου μεταξύ άλλων αναφέρεται:
O γνωστός Aμερικανός συγγραφέας Arthur Miller, που απεδήμησε πρόσφατα, έγραψε το 1949 το κορυφαίο του έργο, ο «Θάνατος του εμποράκου». Hθελε μ’ αυτό να υπενθυμίσει το τέλος μιας κατηγορίας εργαζομένων που είχαν γαλουχηθεί με το αμερικανικό όνειρο του ατομικισμού και της οικονομικής επιτυχίας, αλλά επλήγησαν από την κυριαρχία των πολυκαταστημάτων. O τραγικός ήρωας του Miller προτιμάει να πεθάνει παρά να αντιμετωπίσει τη διάψευση του ονείρου του. Tα παιδιά του τον κατηγορούν ότι τους είχε γεμίσει τα μυαλά με «αέρα κοπανιστό», όμως τα εγγόνια του φαίνεται ότι έγιναν σήμερα θεματοφύλακες του ονείρου του παππού και ψηφίζουν Bush. O Aμερικανός πρόεδρος εμπορεύεται, όπως φάνηκε στις τελευταίες εκλογές, με επιτυχία τις προσδοκίες τους και εξακολουθεί να καλλιεργεί στον μέσο Aμερικανό την εντύπωση ότι είναι εντεταλμένος του Θεού για να σώσει τον κόσμο από την πλάνη, άρα και ο πιο αυτεξούσιος και ηθικός άνθρωπος στον πλανήτη.
Σάββατο, Μαρτίου 12, 2005
Η βαθύτερη σημασία του διαμοιρασμού της πληροφορίας
Περι εντροπίας... στο digitalville!
Ακρως ενδιαφέρον!
Παρασκευή, Μαρτίου 11, 2005
Η δημιουργική καταστροφή...
Όλοι ξέρουν –και το γνωρίζουμε χρόνια τώρα– ότι βιομηχανίες έντασης εργασίας στη χώρα μας δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τους χαμηλά αμειβόμενους Ασιάτες, ή Βουλγάρους. Ακόμη κι εκείνοι που χύνουν τα πιο πυρωμένα δάκρυα τα φορούν ρούχα «Made in Malaisia». Ως καταναλωτές –κι όχι ως αιμοβόροι καπιταλιστές– επιδοτούν τις «μεσαιωνικές εργασιακές συνθήκες» στον Τρίτο Κόσμο. Οι ίδιοι άνθρωποι θα βγάλουν πύρινους λόγους κατά των «εταιριών που βάζουν τα κέρδη πάνω από τους ανθρώπους», αλλά δεν θα πουν τίποτε εναντίον των καταναλωτών που βάζουν το κέρδος (το οποίο έχουν από την χαμηλή τιμή των εσώρουχων «Made in India»), πάνω από τις εργαζόμενες της «Πάλκο».
Το 1942 ο Αυστριακός οικονομολόγος Γιόσεφ Σουμπέτερ διατύπωσε την θεωρία της «δημιουργικής καταστροφής». Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η ίδια η ζωή απαξιώνει μερικές οικονομικές δραστηριότητες και δημιουργεί νέες. Κάποτε υπήρχε στην Ελλάδα ανθηρή πιλοβιομηχανία. Έφτιαχνε καπέλα και ζούσαν μερικές εκατοντάδες οικογένειες. Σήμερα έμεινε –ως ανάμνηση– ένα θαυμάσιο κτίριο στην Οδό Πειραιώς. Κάποτε όλος ο κόσμος εξόρυσσε άνθρακα. Σήμερα κινείται με πετρέλαιο και αύριο με υδρογόνο. Εμείς τι πρέπει να κάνουμε; Να παραμείνουμε στον άνθρακα, για να μην χαθούν θέσεις εργασίας, ή να δούμε το υδρογόνο;
Το πρόβλημα στη χώρα μας είναι πως ο δημόσιος διάλογος επικεντρώνεται πάντα στην «καταστροφή» και ποτέ στη «δημιουργία». Ίσως γιατί η «καταστροφή» δίνει καλύτερα πλάνα στην τηλεόραση (ειδικά όταν έχει να κάνει με όμορφα κορίτσια που εργάζονται σε αλυσίδες καλλυντικών). Ίσως γιατί έτσι μπορούν διάφοροι «φιλεργάτες» πολιτικοί ν’ ανέβουν σε ένα βαρέλι και να αλιεύουν ψήφους.
Το πρόβλημα λοιπόν στη χώρα δεν είναι ότι καταστράφηκαν 500 θέσεις εργασίας στην «Πάλκο», αλλά γιατί ταυτόχρονα δεν δημιουργήθηκαν άλλες χίλιες. Το πρόβλημα δεν είναι οι κλωστοϋφαντουργίες που φεύγουν, αλλά οι επιχειρήσεις πληροφορικής που δεν έρχονται.
Πάσχος Μανδραβέλης
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 19.5.2003
Τετάρτη, Μαρτίου 09, 2005
Open Design
Ο Ισραηλινός designer Ronen Kadushen προωθεί την ιδέα του Open Design μέσα από το site του. Είναι μια συλλογή από όμορφα design για φωτιστικά και άλλα αντικείμενα για το σπίτι, τα οποία μπορεί ο καθένας να χρησιμοποιήσει με ορισμένους μόνο περιορισμούς Creative Commons. Ο ίδιος γράφει στη σελίδα του:
Visitors to this site are most welcome to download and use the designs.Το μόνο που χρειάζεστε είναι ένα κοπτικό CNC και φέτες μέταλλο για να ξεκινήσετε.
For Commercial contexts of using the designs, please contact the designer.
Καλή διασκέδαση.
Τρίτη, Μαρτίου 08, 2005
Νίκολας Νεγκροπόντε έφα
…να δώσουμε σε κάθε παιδί έναν φορητό υπολογιστή
H πρόσβαση στο Διαδίκτυο ανθρώπων από τις πιο φτωχές και απομακρυσμένες περιοχές του κόσμου εμποδιζόταν ως σήμερα από το υψηλό κόστος και τη μικρή διαθεσιμότητα υπολογιστών. Ωστόσο η ήδη ραγδαία μείωση του κόστους των τηλεπικοινωνιών και η εξάπλωσή τους θα επιταχυνθεί και άλλο, μέσω της δημιουργικής αξιοποίησης του αδιάθετου φάσματος συχνοτήτων (για παράδειγμα, της ασύρματης διαδικτύωσης υπολογιστή με υπολογιστή - WiFi). Έτσι, το μόνο που χρειάζεται πια ο κόσμος μας είναι να δώσουμε σε κάθε παιδί έναν φορητό υπολογιστή, κατεβάζοντας το κόστος του στα 100 δολάρια μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Αυτός ο στόχος είναι που απορροφά τη δραστηριότητά μου. Οσο για το "φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης"... με έναν τέτοιο βαθμό πρόσβασης τα παιδιά δεν θα το αντιλαμβάνονται ως φαινόμενο περισσότερο απ' ό,τι τον αέρα - γιατί, όπως και το οξυγόνο του αέρα, δεν μας απασχολεί παρά μόνον όταν μας λείπει.
Υπάρχουν τρεις αποφάσεις-"κλειδιά" που θα μπορούσαν να βελτιώσουν τα πράγματα για τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια:
1) Κάθε πανεπιστήμιο να έχει ξένους φοιτητές κατά 25%.
2) Ολα τα πανεπιστήμια να μετατραπούν σε πανεπιστήμια έρευνας.
3) H εισαγωγή στα πανεπιστήμια να γίνεται όχι μέσω εξετάσεων αλλά μέσω συνεντεύξεων.
Οι βιομηχανίες αποδεικνύονται εξαίρετοι χορηγοί της πανεπιστημιακής έρευνας, καθόσον το τελευταίο που θέλουν οι επιχειρήσεις είναι να κάνουν οι ακαδημαϊκοί καλύτερα αυτό που μπορούν να κάνουν εκείνες. Για να το κατανοήσετε, σκεφθείτε την περίπτωση της Motorola (σ.σ.: ο N. Νεγκρεπόντε είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της). To 2003 η επιχείρηση αυτή ξόδεψε 3,8 δισεκατομμύρια δολάρια για έρευνα, δηλαδή περίπου 2,5 φορές τον συνολικό προϋπολογισμό του MIT. Οταν η Motorola χρηματοδοτεί το MIT, το κάνει γιατί περιμένει από μας να κάνουμε "τρέλες", να ψάξουμε τα πιο παλαβά πράγματα, να ακολουθήσουμε τις πιο απρόσμενες οπτικές γωνίες. Μας ζητούν να είμαστε διαφορετικοί - όχι σαν αυτούς. Αυτή η πολιτική σπρώχνει την καινοτομία στα άκρα και εναρμονίζεται απόλυτα με τους σκοπούς της προωθημένης μάθησης και σπουδής.
…θα επικρατήσουν
Τα "ανοιχτά συστήματα" αντλούν δυνάμεις και τροφοδοτούνται με καινοτομία από το σύνολο του κόσμου. Οσο μεγάλη ή καλή και να είναι η Microsoft σε αυτά που παράγει, δεν είναι όλος ο κόσμος. Από την άλλη πλευρά, οι άνθρωποι συχνά βλέπουν τα ανοιχτά συστήματα ως αντίδοτο στην κυριαρχία της Microsoft. Αυτός όμως είναι λανθασμένος τρόπος σκέψης. Τα συστήματα που αναπτύσσονται συνεργατικά και χωρίς πνευματικά δικαιώματα είναι ένα μέσο για να αξιοποιηθούν η φαντασία και η δημιουργικότητα του μεγαλύτερου εφικτού αριθμού ανθρώπων. Μακροπρόθεσμα, τα "ανοιχτά συστήματα" θα επικρατήσουν.
Φορητός με 100 δολάρια
Τον Ιούλιο του 2004 παρουσιάστηκε το πρότυπο (prototype) ενός φορητού υπολογιστή που θα κοστίζει 100 δολάρια ΗΠΑ από το MIT Media Lab. Με μοχλό το φθηνό υλικό (ο Νεγκροπόντε το αποκαλεί open source hardware) και στήριγμα το φθηνό λογισμικό (open source software) θα γίνει πραγματικότητα η μείωση του ψηφιακού χάσματος, ειδικά στις φτωχές περιοχές του πλανήτη.
«Καταφέραμε να μειώσουμε το κόστος της οθόνης του φορητού (σημειωτέον ότι ήταν το υψηλότερο) στα 30,00$ και να κάνουμε το όνειρο του φθηνού laptop πραγματικότητα.<
H πρόσβαση στο Διαδίκτυο ανθρώπων από τις πιο φτωχές και απομακρυσμένες περιοχές του κόσμου εμποδιζόταν ως σήμερα από το υψηλό κόστος και τη μικρή διαθεσιμότητα υπολογιστών. Ωστόσο η ήδη ραγδαία μείωση του κόστους των τηλεπικοινωνιών και η εξάπλωσή τους θα επιταχυνθεί και άλλο, μέσω της δημιουργικής αξιοποίησης του αδιάθετου φάσματος συχνοτήτων (για παράδειγμα, της ασύρματης διαδικτύωσης υπολογιστή με υπολογιστή - WiFi). Έτσι, το μόνο που χρειάζεται πια ο κόσμος μας είναι να δώσουμε σε κάθε παιδί έναν φορητό υπολογιστή, κατεβάζοντας το κόστος του στα 100 δολάρια μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Αυτός ο στόχος είναι που απορροφά τη δραστηριότητά μου. Οσο για το "φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης"... με έναν τέτοιο βαθμό πρόσβασης τα παιδιά δεν θα το αντιλαμβάνονται ως φαινόμενο περισσότερο απ' ό,τι τον αέρα - γιατί, όπως και το οξυγόνο του αέρα, δεν μας απασχολεί παρά μόνον όταν μας λείπει.
Υπάρχουν τρεις αποφάσεις-"κλειδιά" που θα μπορούσαν να βελτιώσουν τα πράγματα για τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια:
1) Κάθε πανεπιστήμιο να έχει ξένους φοιτητές κατά 25%.
2) Ολα τα πανεπιστήμια να μετατραπούν σε πανεπιστήμια έρευνας.
3) H εισαγωγή στα πανεπιστήμια να γίνεται όχι μέσω εξετάσεων αλλά μέσω συνεντεύξεων.
Οι βιομηχανίες αποδεικνύονται εξαίρετοι χορηγοί της πανεπιστημιακής έρευνας, καθόσον το τελευταίο που θέλουν οι επιχειρήσεις είναι να κάνουν οι ακαδημαϊκοί καλύτερα αυτό που μπορούν να κάνουν εκείνες. Για να το κατανοήσετε, σκεφθείτε την περίπτωση της Motorola (σ.σ.: ο N. Νεγκρεπόντε είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της). To 2003 η επιχείρηση αυτή ξόδεψε 3,8 δισεκατομμύρια δολάρια για έρευνα, δηλαδή περίπου 2,5 φορές τον συνολικό προϋπολογισμό του MIT. Οταν η Motorola χρηματοδοτεί το MIT, το κάνει γιατί περιμένει από μας να κάνουμε "τρέλες", να ψάξουμε τα πιο παλαβά πράγματα, να ακολουθήσουμε τις πιο απρόσμενες οπτικές γωνίες. Μας ζητούν να είμαστε διαφορετικοί - όχι σαν αυτούς. Αυτή η πολιτική σπρώχνει την καινοτομία στα άκρα και εναρμονίζεται απόλυτα με τους σκοπούς της προωθημένης μάθησης και σπουδής.
…θα επικρατήσουν
Τα "ανοιχτά συστήματα" αντλούν δυνάμεις και τροφοδοτούνται με καινοτομία από το σύνολο του κόσμου. Οσο μεγάλη ή καλή και να είναι η Microsoft σε αυτά που παράγει, δεν είναι όλος ο κόσμος. Από την άλλη πλευρά, οι άνθρωποι συχνά βλέπουν τα ανοιχτά συστήματα ως αντίδοτο στην κυριαρχία της Microsoft. Αυτός όμως είναι λανθασμένος τρόπος σκέψης. Τα συστήματα που αναπτύσσονται συνεργατικά και χωρίς πνευματικά δικαιώματα είναι ένα μέσο για να αξιοποιηθούν η φαντασία και η δημιουργικότητα του μεγαλύτερου εφικτού αριθμού ανθρώπων. Μακροπρόθεσμα, τα "ανοιχτά συστήματα" θα επικρατήσουν.
Φορητός με 100 δολάρια
Τον Ιούλιο του 2004 παρουσιάστηκε το πρότυπο (prototype) ενός φορητού υπολογιστή που θα κοστίζει 100 δολάρια ΗΠΑ από το MIT Media Lab. Με μοχλό το φθηνό υλικό (ο Νεγκροπόντε το αποκαλεί open source hardware) και στήριγμα το φθηνό λογισμικό (open source software) θα γίνει πραγματικότητα η μείωση του ψηφιακού χάσματος, ειδικά στις φτωχές περιοχές του πλανήτη.
«Καταφέραμε να μειώσουμε το κόστος της οθόνης του φορητού (σημειωτέον ότι ήταν το υψηλότερο) στα 30,00$ και να κάνουμε το όνειρο του φθηνού laptop πραγματικότητα.<
Πατέντες λογισμικού: η επόμενη μάχη
Αντιγράφω απο το post από το Blog του Ονειρου:
Η ελληνική ομάδα κατά των πατεντών λογισμικού χρειάζεται νέο αίμα στην προσπάθεια στήριξης του ευρωκοινοβουλίου, στη δύσκολη μάχη που έπεται. Διαβάστε την ανάλυση του Γιάννη Μπερεδήμα πάνω στα χτεσινά τεκταινόμενα σχετικά με την ψήφιση της πρότασης από το Συμβούλιο.
Η ελληνική ομάδα κατά των πατεντών λογισμικού χρειάζεται νέο αίμα στην προσπάθεια στήριξης του ευρωκοινοβουλίου, στη δύσκολη μάχη που έπεται. Διαβάστε την ανάλυση του Γιάννη Μπερεδήμα πάνω στα χτεσινά τεκταινόμενα σχετικά με την ψήφιση της πρότασης από το Συμβούλιο.
Δευτέρα, Μαρτίου 07, 2005
Open Source Everything!!!
Ο συν-Blogger Sakis, ιδιοκτήτης του blog marketingpro (Marketing, Management & Economics articles) με κάλεσε –καλοσύνη του!- να κουβεντιάσουμε πάνω στο Open Source Everything? που δημοσίευσε πρόσφατα.
(Αναγκαία παρένθεση: το OpenItNow δεν αφορά το Open Source ή μάλλον δεν αφορά μόνο αυτό. Αφορά τα Ανοιχτά Μοντέλα από την Οικονομία μέχρι την Αρχιετκτονική, από την Πολιτική μέχρι τη Λογοτεχνία και από την Τέχνη μέχρι τις διαπροσωπικές σχέσεις. Για να μην παρεξηγούμαστε. Εξειδικευμένα sites για μόνο το ΕΛ/ΑΚ υπάρχουν πολλά και καλά!)
Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω καμιά απολύτως διάθεση να συζητώ πάνω στη βάση μια άρνησης προσπαθώντας να πω ότι το «μαύρο» είναι «άσπρο». Για να το πω πιο απλά, βαριέμαι να το κάνω αν και ξέρω ότι είναι πολλές φορές είναι χρήσιμο καθώς σου δίνει την ευκαιρία να απλοποιήσεις κάποια πράγματα και έτσι να τα δεις από την αρχή κάνοντας μια ανακεφαλαίωση στα όσα μέχρι τώρα έχουν ειπωθεί. Όπως και να έχει προτιμώ να συζητώ πάνω σε προτάσεις ακόμη κι αν αυτές είναι ριζικά αντίθετες με όσα προτείνω. Ετσι το πράγμα πάει παραπέρα. Αλλιώς μένουμε σε μια κατάσταση σχεδόν ψυχαναλυτική, πράγμα που προσωπικά απεχθάνομαι!
Η γκρίνια και η «δογματική άρνηση» δεν πολεμιούνται. Το έχω ζήσει στο πετσί μου και το έχουν ζήσει και άλλοι με μένα όταν περνούσα μια αντίστοιχη περίοδο. Αργότερα κατάλαβα ότι το «αεροσκάφος» δεν είχε μόνο σύστημα προσγείωσης και φρένα. Διέθετε επίσης και σύστημα απογείωσης και γκάζια…
Δεν είναι τυχαίο ότι η «μαύρη περίοδος» αντιστοιχούσε με την εποχή που ασχολήθηκα έμπρακτα με το management και το marketing. Μια περίοδος απόλυτης τύφλωσης, προσωπικά, πάντα, μιλώντας.
Ενας ακόμη λόγος που δεν θέλω να μπαίνω σε τέτοιες συζητήσεις είναι ότι γίνονται αφόρητα γενικόλογες εκφράζοντας κάποια γενικά αξιώματα που θεωρητικά «στέκουν» αλλά που έρχονται σε κατάφορη κόντρα με αυτό που ζούμε. Θεωρίες που έχουν εδώ και καιρό ξεπεραστεί από την πραγματικότητα ακόμη κι αν πολλοί ακόμη προσπαθούν να τις εφαρμόσουν.
Κι ένας τελευταίος λόγος είναι ο «στεγνός»-οικονομικίστικος τρόπος μέσα από τον οποίο προσπαθούμε να δούμε την μεγάλη εικόνα της ζωής. Αν η ζωή ήταν μόνο οικονομία τότε θα χωρούσε σε ένα XLs και εγώ θα ήθελα να φύγω επειγόντως από τον πλανήτη.
Πέρα από το οξύμωρο του να προσπαθείς να πλησιάσεις ένα Ανοιχτό θέμα με Κλειστό μυαλό, το πρόβλημα ξεκινάει από τη στιγμή που πιστεύεις ότι είναι ΑΛΛΟ οι τεχνολογικές εξελίξεις, ΑΛΛΟ η οικονομία, ΑΛΛΟ η κοινωνία, ΑΛΛΟ οι ιδέες και η φιλοσοφία, ΑΛΛΟ ο πολιτισμός και ΑΛΛΟ η ιστορία. Μοιάζει σαν να αγνοούν ότι από την εποχή του Λίθου και του Χαλκού ΟΛΑ τα παραπάνω πηγαίνουν «χέρι χέρι» άλλοτε μέσα από συγκρούσεις και άλλοτε μέσα από συμβιωτικές καταστάσεις.
Παρ’ όλα αυτά δεν θα αρνηθώ την πρόσκληση –αν και όπως είπα, βαριέμαι αφάνταστα διότι θα αναγκαστώ να πω κοινοτοπίες…
Ελπίζω να είναι η τελευταία φορά που το κάνω, αν και δεν το πολυπιστεύω…
«Το ότι το open source model είναι ένας καλός τρόπος για την δημιουργία software είναι αδιαμφισβήτητο. Μπορεί, όμως, να εφαρμοστεί και σε άλλους τομείς;».
Ετσι ξεκινάει το κομμάτι του ο Sakis.
Εμ, εδώ είναι η διαφορά μας. Το open source model δεν είναι κάτι που ανακαλύφθηκε μετά την εμφάνιση του software αλλά κάτι που υπήρχε πάντοτε από τότε που ο άνθρωπος έτριψε μια πέτρα πάνω στην άλλη. Πολλοί μπερδεύονται (και όχι άδικα) με το θέμα του Open Source θεωρώντας πως το όλο ζήτημα αφορά ένα «νέο κοσκινάκι» που έκανε την εμφάνισή του σχετικά πρόσφατα και έγινε hype στους κύκλους κάποιων τρελαμένων πληροφορικάριων για να προσλάβει μετά ευρύτερες διαστάσεις και να ιδεολογικοποιηθεί από κάποιους αθεράπευτους ρομαντικούς με αριστερές καταβολές και αναρχοκομουνιστικές τάσεις. Το αποτέλεσμα αυτής της παρεξήγησης είναι είτε να περιορίζουν τη συζήτηση στο τεχνικό/τεχνολογικό επίπεδο είτε να το εντάσσουν στην όλη φιλολογία περί New Economy, dot.com’s είτε τέλος να προσπαθούν να αντιτάξουν νέο-φιλελεύθερα ιδεολογήματα ανοίγοντας συζητήσεις που έχουν κλείσει εδώ και μια δύο δεκαετίες.
To open source model αφορά την ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ και τη ΓΝΩΣΗ καθώς και όλα τα άϋλα προϊόντα και υπηρεσίες που στηρίζονται στην ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ και τη ΓΝΩΣΗ!
Η συζήτηση θα μπορούσε λοιπόν να κλείσει κάπου εδώ: Το open source model μπορεί να εφαρμοστεί σε ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ έχει να κάνει με την ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ και τη ΓΝΩΣΗ.
Και για να γίνει ακόμη πιο ξεκάθαρο:
Ένα «Στραντιβάριους» θα παραμείνει ένα «Στραντιβάριους» χωρίς κανείς να μπορεί να το αντιγράψει!
Ένα «Γεροβασιλείου» Ερυθρό θα είναι πάντοτε ένα «Γεροβασιλείου» Ερυθρό χωρίς να μπει ποτέ σε κανένα δημόσιο δίκτυο οινο-δότησης!
Από την άλλη:
Ο Αμλετ, ο Ορέστης, οι Ορνιθες θα είναι ΠΑΝΤΑ ελεύθερα να τα διαβάζουμε όλοι, να τα κατεβάζουμε από το internet, να τα αποθηκεύουμε ακόμη και να τα …πουλάμε χωρίς να δώσουμε μια δραχμή!
Η Μουσική, οποιαδήποτε μουσική, σε λίγα χρόνια θα είναι εντελώς ελεύθερη διότι μη μου πείτε ότι ακόμη και Μπιλ Γκέϊτς ή ο γιός του διευθυντή της BMG δεν έχει κατεβάσει δωρεάν MP3! Μην τρελαθούμε!
Τα Blogs θα είναι πάντα δωρεάν και με τη σειρά τους θα παρέχουν δωρεάν περιεχόμενο!
Ας πάμε όμως παρακάτω:
Έχουμε συζητήσει παλαιότερα σε αυτό το blog για το open source (βλ. Θα χρησιμοποιούσε ο Adam Smith το Linux; και Open Source Economics).Προσωπικώς θεωρώ ότι το open source είναι ένα επιτυχημένο μοντέλο δημιουργίας software.
Για να καταλάβεις που διαφωνούμε:
Η δημιουργία χαρτών ΔΕΝ είναι (προ αιώνων) open source model;
Η δημιουργία τηλεφωνικών καταλόγων (και οποιουδήποτε καταλόγου) ΔΕΝ είναι (προ δεκαετιών) open source model;
Η δημιουργία δημόσιων βιβλιοθηκών ΔΕΝ είναι (προ αιώνων) open source model;
Η ίδια η Εκπαίδευση ΔΕΝ είναι (προ αιώνων) open source model;
Οι μαθηματικοί τύποι ΔΕΝ είναι (προ αιώνων) open source model;
Οι μουσικές παρτιτούρες ΔΕΝ είναι (προ αιώνων) open source model;
Τα πιο τρανταχτά παραδείγματα ανάμεσα σε εκατοντάδες!
Σε αυτό που διαφωνώ είναι με εκείνους τους υποστηρικτές του που πιστεύουν ότι το open source "θα τα αλλάξει όλα", ότι είναι τρόπον τινά ένα μοντέλο εγγενώς αντίθετο στον καπιταλισμό -ο οποίος είναι, πιστεύουν, φύσει κακό πράγμα-, ότι είναι, σε τελική ανάλυση, ένα μετα-καπιταλιστικό μοντέλο οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας.
Αντιπαρέρχομαι προς το παρόν αυτό το κομμάτι διότι το βρίσκω εντελώς θεωρητικό. Αδυνατώ να προβλέψω –ανεξάρτητα από το τι επιθυμώ- αν το open source θα προκαλέσει την «πτώση» του καπιταλισμού. Το σίγουρο είναι ότι «χτυπάει» ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του: τις μονοπωλιακές καταστάσεις. Αυτό όμως από μόνο του δεν λέει τίποτα. Ας μην ξεχνάμε ότι η χώρα με τους πιο σκληρούς αντι-μονοπωλιακούς νόμους και ρυθμίσεις είναι οι ΗΠΑ. Η επιτυχία του καπιταλιστικού συστήματος έγκειται ακριβώς στη δυνατότητά του να αφομοιώνει το καινούργιο και να προσαρμόζεται στις αλλαγές. Αυτό δεν μπορεί κανείς να το αρνηθεί. Όπως δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί ότι αυτό είναι «κακό» από μόνο του. Το «κακό» με τον καπιταλισμό δεν είναι ότι είναι …καπιταλισμός.
Το «κακό» αρχίζει από τις μεγάλες οικονομικές ανισότητες που δημιουργεί. Οικονομικές ανισότητες που φτάνουν να παραβιάζουν θεμελιώδη ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα όπως το δικαίωμα στην εργασία, στη δημιουργία, στην ελεύθερη έκφραση, στην κοινωνική συμμετοχή, στο δικαίωμα στην υγεία και την παιδεία, στο δικαίωμα της επιλογής.
Αντιθέτως, το open source model είναι, θεωρώ, μία έκφανση του καπιταλισμού ή, αν θέλετε οι ορκισμένοι οπαδοί αυτού, ένα μοντέλο συμβιωτικό ως προς τον καπιταλισμό.
Ακριβώς αυτό ήταν και το μοντέλο του ελεύθερου εμπορίου που ξεπήδησε λίγο πριν την εποχή του Διαφωτισμού και έγινε η βάση για τη δημιουργία της αστικής τάξης. Ένα μοντέλο που μαζί με την ανάπτυξη των τεχνολογιών των μεταφορών και των επικοινωνιών «συμβίωνε» για πολλά χρόνια με τον φεουδαλισμό και την αριστοκρατία μέχρι που το 1789…
Όλα ανεξαιρέτως τα κοινωνικά συστήματα συμβίωσαν για μικρά ή μεγάλα διαστήματα με το σύστημα που στο τέλος ανέτρεψαν. Αυτή είναι η Ιστορία. (Χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι όλα τα συμβιωτικά συστήματα επέζησαν για να διαδεχτούν την προηγούμενη κατάσταση).
Το open source model δεν πρόκειται ποτέ να αντικαταστήσει τον καπιταλισμό ή να επιφέρει τις ουτοπικές αλλαγές που φαντασιώνονται οι ένθερμοι οπαδοί του. Με την λέξη "ουτοπικές" εννοώ ότι το open source model έχει τους περιορισμούς του, έχει τα όρια εφαρμογής του.
Κάτι τέτοια «ποτέ» έλεγαν και οι Λουδοβίκοι και η Μαρία Αντουανέτα, για να συνεχίσω από το προηγούμενο σχόλιο…
Ας μην είμαστε εύκολοι στα «ποτέ». Ειδικά στην εποχή μας…
Η αλήθεια και εδώ είναι ότι ουδέποτε ένα μοντέλο μπόρεσε να αλλάξει ένα οικονομικό και κοινωνικό σύστημα. Η αλλαγή ενός οικονομικού συστήματος έχει να κάνει με την αλλαγή των μεθόδων παραγωγής αλλά και την εμφάνιση μιας νέας κοινωνικής τάξης που διεκδικεί τον πρωταγωνιστικό ρόλο στη νομή της εξουσίας. Είτε ειρηνικά είτε βίαια. Κι αυτό δεν είναι θέμα «φαντασιώσεων».
Σε πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ" αναφέρεται η χρήση του open source model στην παραγωγή σπόρων. Όπως, ίσως, θα περιμένατε δεν λείπει η "δημοσιογραφική" γραφή…
"Ένα (ακόμη) φάντασμα πλανάται πάνω από την Ευρώπη. Πάνω από τα χωράφια της, πάνω από τις πεδιάδες της, πάνω από τους λόφους της. Είναι οι αγρότες-χάκερ. Οργανώνονται μέσα από το Ίντερνετ για να απελευθερώσουν τους σπόρους από τη «δικτατορία» της πατέντας που τους έχουν επιβάλει οι πολυεθνικές εταιρείες."
Από το άγχος σου να «καταγγείλεις» τη «δημοσιογραφική γραφή» (εφημερίδα το έγραψε, τι γραφή ήθελες; Διδακτορικού;) σου διέφυγε η ουσία του κειμένου: «πατέντα στους σπόρους». Ισχύει το ίδιο με τον γόνο για τις ιχθυοκαλλιέργειες και με μια σειρά άλλα αγροτοκτηνοτροφικά προϊόντα και έχει να κάνει και με το θέμα των μεταλλαγμένων κλπ κλπ
Αν, βέβαια, ο αναγνώστης κάνει τον κόπο να διαβάσει παρακάτω θα δει ότι το κύριο πρόσωπο του άρθρου, ένας βιολόγος εν ονόματι Ρίτσαρντ Τζέφερσον, ούτε για φαντάσματα που πλανώνται μιλάει, ούτε για (έστω κι εντός εισαγωγικών) δικτατορία των πολυεθνικών. Τουναντίον, αναφέρει "Όμως, προσοχή, δεν μιλάμε για μία σοσιαλιστική ουτοπία σε αντιπαράθεση με την ιδιωτική παραγωγή."
Πες όμως και τι λέει παρακάτω (δεν σου κρύβω ότι μου τη «σπάει» απίστευτα αυτή η επιλεκτική επιλογή παραγράφων για δημιουργία εντυπώσεων). Την ουσία δηλαδή:
«Αντιθέτως, επεξεργαζόμαστε ένα μοντέλο που επιτρέπει στους γεωργούς να αυξήσουν την ποσότητα και την ποιότητα της παραγωγής τους και συνεπώς να γίνουν καλύτεροι επιχειρηματίες, απελευθερώνοντάς τους από τον βρόχο των εταιρειών από τις οποίες αγοράζουν σήμερα τους τεχνητούς σπόρους που είναι συνδυασμένοι με ζιζανιοκτόνα ή εντομοκτόνα»
...για να συμπληρώσει με ένα εξαιρετικό παράδειγμα που ξεκινά από τον κόσμο του λογισμικού των κομπιούτερ (software): «Τα τελευταία 30 χρόνια της ψηφιακής επανάστασης, υπήρξαν δημιουργοί προγραμμάτων πληροφορικής που κλείδωσαν με κωδικούς τα προγράμματά τους, όπως η Microsoft. Όμως, παράλληλα, αναπτύχθηκαν εναλλακτικά και ανοιχτά προγράμματα, όπως αυτά της Linux, στα οποία όλοι μπορούν να συμβάλουν και τα οποία όλοι μπορούν να χρησιμοποιούν ελεύθερα. Μάλιστα, αυτά τα τελευταία είναι - συχνά - καλύτερης ποιότητας από τα πρώτα. Εμείς σκεφτόμαστε κάτι παρόμοιο στη γεωργία. Εκεί, από τη μία μεριά υπάρχουν οι μεγάλες πολυεθνικές που έχουν δικά τους ερευνητικά κέντρα και παράγουν σπόρους με πατέντα, για να τους πωλούν στους γεωργούς. Από την άλλη, όμως, ξεπροβάλλουν εκατοντάδες γεωργοί και ερευνητές, που μελετούν τις βιολογικές τεχνολογίες και ανταλλάσσουν πληροφορίες μέσα από το Ίντερνετ. Και αντί να αγοράζουν κατασκευασμένους σπόρους, εφαρμόζουν τις δικές τους τεχνολογίες που τις συμμερίζονται με άλλους, αποκτώντας έτσι ποικιλίες καλύτερων σπόρων από εκείνους που οι γεωργοί αγοράζουν έτοιμους».
Για ΤΙ πράγμα μιλάμε λοιπόν;
Όχι φυσικά για open source ….σπόρους!
Μιλάμε για τη διάχυση της Γνώσης και της Πληροφορίας.
Ο αγαπητός συνμπλόγκερ Αντρέας, για παράδειγμα, αναφερόμενος σε αυτό το δημοσίευμα γράφει στο πολύ καλό OPEN
"..."βλέπω ότι η πραγματικότητα ξεπερνά κι αυτά ακόμη που έχω φανταστεί. Πέρα από παλαιο-οικονομικές συνταγές. Πέρα από κάθε όριο…", "...Επειδή κάποιοι "κόλλησαν" στα "Μανιφέστα", ιδού η πράξη!"
Η πράξη βρίσκεται στο παρακάτω σχόλιο και όχι στα περι σοσιαλισμού που παράθεσες…
Δεν έχω καμιά απολύτως εμμονή είτε με το σοσιαλισμό είτε με τον καπιταλισμό. Θεωρητικά και εν μέρει πρακτικά τα θεωρώ και τα δύο ξεπερασμένα.
Σίγουρα πολλοί ακόμη έχουν την ίδια άποψη η οποία είναι, φυσικά, σεβαστή, αλλά με την οποία, προσωπικώς, διαφωνώ. Για το "παλαιο-οικονομικές συνταγές", με άλλα λόγια για την άποψη, αν καταλαβαίνω καλά, ότι το open source model είναι, όπως είπα παραπάνω, αντίθετο στον καπιταλισμό, ένα μετα-καπιταλιστικό μοντέλο οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας, έχει γίνει συζήτηση στο "Θα Χρησιμοποιούσε ο Adam Smith το Linux;"
Μήπως σε αυτούς του «οπαδούς» συγκαταλέγεις και τον γενικό διευθυντή του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας Ζακ Ντιούφ ο οποίος δηλώνει ότι «το πρόβλημα της πνευματικής ιδιοκτησίας (πατέντα) αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για τη μετάδοση των σύγχρονων τεχνολογιών στις φτωχές χώρες» και απευθύνει έκκληση για να γίνει κοινό κτήμα η βιοτεχνολογία;
(στο ΙΔΙΟ άρθρο των ΝΕΩΝ)
Τα ίδια διαβάζουμε ΑΛΛΑ καταλαβαίνουμε;
Εδώ θα ήθελα απλώς να προσθέσω την άποψη ενός ανθρώπου που σίγουρα κανείς δεν μπορεί να χαρακτηρίσει ως φερέφωνο του καπιταλισμού [τα bold δικά μου].
Ερ."Ωστόσο αυτό το μοντέλο της ανοιχτής ελεύθερης πρόσβασης και συνεργασίας, όπως είναι το Linux, δεν έχει κάτι το αντικαπιταλιστικό, ας πούμε κάτι από ένα σοσιαλιστικό μοντέλο;"
Απ."Ένας μετακαπιταλιστικός τρόπος παραγωγής; Θα ήταν εύκολο για μένα να σας παρουσιάσω την ουτοπία ενός νέου ελευθεριακού, αναρχοκομμουνισμού της Generation X με άρωμα Linux.[...] Θα ήταν καταπληκτικό να βλέπαμε αυτούς τους πρώην εικοσάρηδες Φιλανδούς φοιτητές, τους σκληρούς hackers με τα απίθανα, εξωτικά επίθετα Τόρβαλντς, Ελσίνγκιους, Γιλόνεν, Λέμκε, Χάιναμεν και Σιντανμαανλάκα (!) σαν τους Μπακούνιν, Κροπότκιν, Μαρξ, Ένγκελς, Λουξεμπουργκ, Τρότσκι του 21ου αιώνα.
Οι καινοτόμοι hackers δημιούργησαν πράγματι μιαν ατμόσφαιρα αναρχοφιλελεύθερου ατομικισμού και εθελοντικού συνεργατισμού, μιας ελευθεριακής κοινοκτημοσύνης. Αλλά αυτό το χρειάζεται ο καπιταλισμός για να ξεμπλοκάρει, να ανοιχτεί, να σπάσει τα στεγανά και τα μονοπωλιακά δικαιώματα, να αντλήσει δυναμισμό και ενέργεια και να μετασχηματιστεί.
Είναι τελικά η ικανότητα του να επαναστατικοποιεί τις παραγωγικές δυνάμεις μέσω της καινοτομίας (Μαρξ), είναι η «δημιουργική καταστροφή» (Σούμπετερ), είναι ο «δημιουργικός κανιβαλισμός» της καινοτομίας στον οποίο αναφερθήκαμε. Η ανάπτυξη του καπιταλισμού απαιτεί κατά καιρούς τις μικρές ή και τις μεγάλες επαναστάσεις και εμπεριέχει έναν «σοσιαλισμό», δηλαδή την κίνηση που μεταβάλλει την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων.
Ο καπιταλισμός, σε τελική ανάλυση, δεν δέχεται να είναι κλειδωμένη η εξέλιξη της πληροφορικής επανάστασης από τα μονοπωλιακά δικαιώματα ιδιοκτησίας της Microsoft. Η Microsoft τρέμει το Linux, αλλά οι ανταγωνιστές της ΙΒΜ, Intel, Dell, Sun και λοιποί έχουν στήσει πάρτι για χατίρι του."
Ανδρουλάκης Μίμης (2004), Βαμπίρ και κανίβαλοι, 7η έκδοση, σ. 133-134, Εκδόσεις Καστανιώτη Α.Ε., Αθήνα.
Όσον αφορά, τώρα, στο "πέρα από κάθε όριο..." του open source model. Το open source model έχει όρια.
Οσα και η ίδια η Γνώση! Τα είπαμε παραπάνω ας μην τα ξαναλέμε!
Πρώτον, ταιριάζει ιδιαιτέρως σε information-rich προϊόντα όπως είναι, προφανώς, το software (π.χ. Linux, Wikipedia), αλλά και σε προϊόντα όπως είναι τα φάρμακα [pdf] (κυρίως για τους φτωχούς), οι ακαδημαϊκές επιθεωρήσεις, η βιοτεχνολογία (όπως στο άρθρο των Νέων) κ. ά.
Ωστόσο, η κατασκευή ενός, π.χ., αυτοκινήτου είναι μάλλον απίθανo να βασιστεί στο open source model δεδομένου ότι η πληροφορία που εμπεριέχεται (σχεδίαση, προδιαγραφές) στην κατασκευή ενός αυτοκίνητου είναι ένα πολύ μικρό μέρος του κόστους' τα αυτοκίνητα έχουν πόρτες, παράθυρα, ρόδες, μηχανές κι όλα αυτά κοστίζουν.
ΕΔΩ αρχίζω να καταλαβαίνω ένα μπέρδεμα που μάλλον δεν το είχα αντιληφθεί: τη σύγχυση των εννοιών “open source” και “free-ware”. ΠΟΤΕ κανείς δεν είπε ότι ΚΑΘΕ ΤΙ open (software ή οτιδήποτε άλλο) θα είναι ΔΩΡΕΑΝ! Δηλαδή ότι δεν θα έχει κόστος παραγωγής άρα και κόστος κτίσης.
Για να ξεκαθαρίζουμε τα πράγματα (στο τεχνολογικό, τουλάχιστον, κομμάτι):
Ελεύθερο λογισμικό και προγράμματα ανοιχτού πηγαίου κώδικα έχουν μεταξύ τους σημαντικές διαφορές.
Τα προγράμματα Open Source (ανοιχτού πηγαίου κώδικα) μπορεί όποιος θέλει να τα αναπροσαρμόσει και να τα αναδιανείμει (πουλώντας τα ή δωρεάν) ως δικά του.
Το Free Software (ελεύθερο λογισμικό) μπορεί όποιος θέλει να το αναπροσαρμόσει και να το αναδιανείμει, αλλά με την ίδια άδεια - δηλαδή πάντα ως ελεύθερο λογισμικό, δηλαδή ΜΟΝΟ δωρεάν.
Αυτά αφορούν το software. Αφορούν επίσης την Πληροφορία.
Σίγουρα δεν αφορούν «μήλα και πορτοκάλια». Δηλαδή οτιδήποτε υλικό. Είναι αυτονόητο ότι εκεί δεν μπορεί να λειτουργήσει το λεγόμενο open source model. Μπορεί όμως, πιθανώς να (επανα-)λειτουργήσει ένα σύστημα ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών…
Όχι ότι δεν λειτουργεί επι αιώνες -αλλά ακόμη και σήμερα- στις μη-αστικές περιοχές!
Δεύτερον, το open source model δεν είναι ακριβώς γνήσια καινοτομικό. Δεν αποτελεί, δηλαδή, μια disruptive technology' π.χ. τα περισσότερα open source software απλώς μιμούνται υφιστάμενα proprietary προϊόντα.
Είναι προφανές!
Τρίτον, όλη αυτή η κίνηση του open source εκκινεί, εν πολλοίς, από την ισχυρή επιθυμία να εκθρονιστεί η Microsoft και το proprietary software model που εφαρμόζει. Είναι ακριβώς αυτή η ισχυρή επιθυμία που έχουν οι οπαδοί του open source που τους κάνει να θέλουν να συνεισφέρουν εθελοντικά όσο περισσότερο μπορούν' ωστόσο, κάτι τέτοιο μπορεί να μην ισχύει σε άλλους τομείς.
Παραλογιζόμεθα τώρα; Για να εκθρονιστεί η Microsoft;
Ο όρος «ελεύθερο λογισμικό» (free software) ακούστηκε για πρώτη φορά το 1984 (ένα χρόνο πριν εμφανιστεί η Microsoft!!!), όταν ο Richard Stallman, ένας Αμερικανός ειδικός ηλεκτρονικών υπολογιστών, εγκατέλειψε την έρευνά του στο Τεχνολογικό Ίδρυμα Μασαχουσέτης (ΜΙΤ - το κορυφαίο Πανεπιστήμιο του κλάδου) για να δημιουργήσει το Free Software Foundation. Στόχος του ήταν να σχεδιάζει υψηλής ποιότητας ηλεκτρονικά προγράμματα, ελεύθερα και προσιτά σε όλους, χωρίς κόστος και χωρίς διεκδικήσεις δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
Το μεγάλο παράπονο του Stallman ήταν ότι οι εμπορικές εταιρείες «έπνιγαν» τα προγράμματά τους με πατέντες και δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (copyright), κρατώντας ως επτασφράγιστο μυστικό τον αρχικό κώδικα (source code - η αρχική μορφή του προγράμματος που γράφεται σε μια γλώσσα προγραμματισμού όπως η C++). Αυτή η πρακτική, για τον Stallman, ήταν καταστροφική. Έβαζε φρένο στην ελεύθερη διακίνηση και ανταλλαγή ιδεών, ενώ το αποτέλεσμα ήταν πάντα κακής ποιότητας προγράμματα, ευάλωτα σε ιούς και κάθε λογής δυσλειτουργίες. Σύμφωνα με τον ίδιο, από τη στιγμή που οι επιστήμονες ηλεκτρονικών υπολογιστών δεν μπορούσαν να μάθουν ο ένας από τους κώδικες του άλλου, αναπόφευκτα η «τέχνη του προγραμματισμού» θα κατέληγε σε αδιέξοδο: σε λιμνάζοντα και στάσιμα νερά.
Όπως γράφει κι ο κ. Μίμης Ανδρουλάκης στο προαναφερθέν βιβλίο του στις σελίδες 132 - 133. [τα bold δικά μου].
"Το "ανοιχτού κώδικα" μοντέλο δεν μπορεί να εφαρμοστεί με τον ίδιο τρόπο παντού, γιατί σε κάθε τομέα τα πνευματικά δικαιώματα κατοχυρώνονται διαφορετικά. [...]
«…δεν μπορεί να εφαρμοστεί με τον ίδιο τρόπο παντού…»
“Το "open source model" μπορεί να έχει ανέλπιστη επιτυχία σε τομείς παραγωγής όπου κύριος συντελεστής τους είναι η πληροφορία, η γνώση ή το σπάσιμο ενός πνευματικού μονοπωλίου. [...] Όμως είναι αδύνατο με open source μοντέλο να φτιάξουμε ένα πλοίο ή ένα αυτοκίνητο, δηλαδή ένα υλικό βιομηχανικό προϊόν. Το open source μοντέλο έχει τα όριά του,..."
Είναι ξεκάθαρα αυτά που λέει ο Ανδρουλάκης. Που ….συμφωνείτε λοιπόν;
(Αν και ακόμη και εδώ έχουμε πολλά να δούμε:
Η Open Cola είναι το πρώτο εμπορικό προϊόν «ανοιχτής πηγής» (open source). Αυτό σημαίνει πως όλα τα στοιχεία για το πώς κατασκευάζεται είναι ελεύθερα και προσιτά. Ο καθένας μπορεί να φτιάξει το ποτό, ο καθένας μπορεί να το τροποποιήσει, να το βελτιώσει. Μοναδική υποχρέωση είναι η κάθε νέα συνταγή να δημοσιευθεί, έτσι ώστε να είναι επίσης προσιτή σε όλους, χωρίς χρέωση.)
Ερ."Οικονομία καινοτομίας, ανοιχτό μοντέλο έρευνας, νεανική κουλτούρα των hackers - όμως όλα αυτά δεν σκοντάφτουν σε ένα δικαίωμα ιδιοκτησίας, στα πνευματικά δικαιώματα, στις πατέντες; Προτείνετε την κατάργηση τους;"
.
Απ."Κοιτάξτε, στην εποχή μας κανένας Αρχιμήδης δεν θα πεταχτεί απ' το μπάνιο με κραυγές «Εύρηκα! Εύρηκα!» έχοντας στο μυαλό του ένα κινητό ή ένα laptop. Έχουν επενδυθεί στις μεγάλες καινοτομίες τεράστιοι δημόσιοι και ιδιωτικοί πόροι, έχουν συμμετάσχει πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, ομάδες ερευνών στις επιχειρήσεις και δημιουργικά άτομα και συνεπώς πρέπει να ανταμειφθούν και να προστατευθούν τα πνευματικά τους δικαιώματα. Διαφορετικά θα χαθεί το κίνητρο της καινοτομίας.
Εδώ διαφωνώ εγώ με τον Ανδρουλάκη ως προς τα πνευματικά δικαιώματα και όχι, προφανώς, ως προς την αμοιβή!
Αλλά ακόμη και ως προς αυτή, δε μου λες;
Από πού ανταμείβεσαι ΕΣΥ που έχεις δημιουργήσει και τροφοδοτείς ένα blog;
Το ότι δεν παίρνεις ούτε σέντσι γι’ αυτό σου στερεί το κίνητρο να συνεχίσεις να γράφεις;
Ενας μουσικός ή ένας συγγραφέας θα σταματήσουν να παίζουν ή να συνθέτουν μουσική και θα πάψουν να γράφουν αν δεν έχουν πνευματικά δικαιώματα;
Το ζήτημα είναι σε ποιο βαθμό και για πόσο χρόνο. Οι καινοτόμοι, άτομα, ομάδες, επιχειρήσεις, θέλουν να απολαύσουν, έστω προσωρινά, ένα μονοπωλιακό δικαίωμα ιδιοκτησίας πάνω στο προϊόν τους. Έτσι έχουν στρατιές από δικηγόρους και ντεντέκτιβ για να διατηρήσουν τη μυστικότητα και να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη από την καινοτομία τους. Αυτό εκ πρώτης όψεως δίνει ισχυρά κίνητρα να επενδύσει κανείς στην καινοτομία, στην πραγματικότητα ωστόσο μπορεί να μπλοκάρει συνολικά την πρόοδο και να επιβραδύνει την ανάπτυξη και την αύξηση της απασχόλησης των νέων. Έτσι, ορισμένοι με αφορμή και τις μονοπωλιακές τάσεις της Microsoft προτείνουν άμεσα ή έμμεσα την εκμηδένιση των πνευματικών δικαιωμάτων. Δεν συμφωνώ, αλλά τι να κάνουμε;".
Τι να κάνουμε;
Η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δική μας μελαγχολία.
Το μπλοκάρισμα της προόδου και η επιβράδυνση της ανάπτυξης δεν είναι ανεκτά στο όνομα οποιασδήποτε προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων!
Όπως είχα γράψει παλαιότερα σε αυτό το blog, υπάρχουν οι ορκισμένοι οπαδοί του open source οι οποίοι, στην προσπάθειά τους να το προωθήσουν, πολλές φορές χρησιμοποιούν αβάσιμα, εν πολλοίς, επιχειρήματα και άλλες φορές γράφουν λες και το open source θα λύσει τα προβλήματα της ανθρωπότητας ολάκερης' όλο αυτό το hype, σε τελική ανάλυση, απλώς αποδυναμώνει τους ίδιους τους ισχυρισμούς τους και κάνει κακό στο open source εν γένει.
Η αδυναμία του παραπάνω κειμένου (link) δεν είναι το ότι πολλά από αυτά που προσπαθεί να υποστηρίξει ο συντάκτης του δεν ισχύουν, αλλά το ότι χρησιμοποιεί εσφαλμένα επιχειρήματα. Στο κείμενο θα μάθετε, μεταξύ άλλων, ότι [τα bold δικά μου]
"The best example is the Vodka Paradox: Vodka, by definition, is a colorless, odorless and flavorless drink of a specific composition; so all vodkas should be the same! But we know of both premium and downmarket brands of vodka, so at least some of them are, by definition, not vodka at all!" [τα θαυμαστικά απαντώνται σχεδόν συνεχώς στο κείμενο...]
Που διαφωνείς;
Μήπως επίσης διαφωνείς ότι ο σημερινός καταναλωτής δεν έχει, επι της ουσίας, κανένα δικαίωμα επιλογής;
Ότι αντί να επιλέγει ο ίδιος, επιλέγει η τύχη γι αυτόν (ούτε καν το marketing);
Διότι δικαίωμα επιλογής έχεις όταν υπάρχουν στο ράφι 5 οδοντόκρεμες, άντε δέκα. Όταν υπάρχουν 35 –τόσες μέτρησα στον Μασούτη- δεν έχει ΚΑΝΕΝΑ δικαίωμα επιλογής. Αρπάζεις μια στην τύχη και φεύγεις. Διότι δεν έχεις χρόνο!
(Δικαίωμα επιλογής σημαίνει: ενημερώνομαι, κάνω σύγκριση, δοκιμάζω, απορρίπτω, επιλέγω. Δεν σημαίνει παίζω το «άμπε-μπα-μπλομ» ούτε το παιχνίδι της μνήμης «ρε συ, ποια ήταν αυτή η οδοντόκρεμα που διαφημίζει ο Κούρκουλος;»)
"Open Source is doing what God, government and market have failed to do."
Ωραία πρόταση!
Ένα ενδιαφέρον κείμενο σχετικά με τα όρια του open source ή, όπως γράφει ο συντάκτης του, Yochai Benkler, της Νομικής Σχολής του Harvard, ψύχραιμος υποστηρικτής του open source, σχετικά με την ύπαρξη "shareable goods" και το "emergence of sharing as a modality of economic production" μπορείτε να βρείτε εδώ [pdf].
Το σημαντικό δεν είναι τόσο το συμπέρασμά του (πέρα από την πληροφορία είναι λίγα τα "shareable goods"), αλλά το γεγονός ότι αναλύει το θέμα λογικά.
Open source everything? I guess not.
Γνώση από όλους για όλους; Καιρός είναι!
Αυτό που ξεκίνησε ως διαφιλονικία, ως φιλοσοφική συζήτηση μεταξύ προγραμματιστών, εξαπλώνεται πια ως τάση παντού. Η αρχική τεχνική διαμάχη γύρω από το πώς «σπάνε» διάφορα προγράμματα για ηλεκτρονικούς υπολογιστές, εξελίσσεται σε πολιτική μάχη γύρω από την ιδιοκτησία της γνώσης, το πώς εξαπλώνεται και χρησιμοποιείται. Ειδικοί επιστήμονες από όλους τους κλάδους μοιράζονται σε δύο στρατόπεδα: σ' εκείνους που πιστεύουν στην ελεύθερη διακίνηση ιδεών και σε όσους προτιμούν την κατοχύρωσή τους, κάτω από τίτλους πνευματικής ιδιοκτησίας. «Κανείς δεν ξέρει ποια μπορεί να είναι η έκβαση του πολέμου. Οι πρώτες συρράξεις όμως έχουν ήδη γίνει. Η εναλλακτική λύση, η αντιπρόταση στην επιχειρηματική λογική περί έμπνευσης και διανόησης υπάρχει και δοκιμάζεται», λέει ο Χρίστος Παπαδημητρίου, καθηγητής Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ. «Αυτή είναι η επανάσταση και πολλοί την παρομοιάζουν με την ελευθερία - την απόλυτη ελευθερία. Και η δυναμική της είναι μοναδική».
Κλείνοντας:
Είναι προφανές ότι το OpenITnow σε καμιά περίπτωση δεν αφορά μονάχα το θέμα του Open Source ή του Ελεύθερου Λογισμικού και του Ανοιχτού Κώδικα. Το OpenITnow συμμετέχει σε μια ευρύτερη, ΑΝΟΙΧΤΗ συζήτηση για το συνολικό ΑΝΟΙΓΜΑ της κοινωνίας σε όλες της τις εκφάνσεις.
Περαιτέρω αναγνώσματα
http://www.fsf.org/licenses/gpl.html
http://www.openmusicregistry.org
http://www.newscientist.com/hottopics/copyleft
http://www.eff.org/ΙΡ/Open-licenses/open-alternatives.html
http://www.tuxedo.org/~esr/writings/cathedral-bazaar
http://www.wikipedia.com
http://www.eon.law.harvard.edu/openlaw/
How Open Source Software Works: Free User to User Assistance [pdf].
Economics of Product Development by Users: The Impact of "Sticky" Local Information [pdf].
Profiting from voluntary information spillovers: How users benefit from freely revealing their innovations [pdf].
Open Source Software and a Private-Collective Innovation Model [pdf].
Horizontal innovation networks - by and for users [pdf].
"Sticky Information" and the Locus of Problem Solving: Implications for Innovation [pdf].
(Αναγκαία παρένθεση: το OpenItNow δεν αφορά το Open Source ή μάλλον δεν αφορά μόνο αυτό. Αφορά τα Ανοιχτά Μοντέλα από την Οικονομία μέχρι την Αρχιετκτονική, από την Πολιτική μέχρι τη Λογοτεχνία και από την Τέχνη μέχρι τις διαπροσωπικές σχέσεις. Για να μην παρεξηγούμαστε. Εξειδικευμένα sites για μόνο το ΕΛ/ΑΚ υπάρχουν πολλά και καλά!)
Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω καμιά απολύτως διάθεση να συζητώ πάνω στη βάση μια άρνησης προσπαθώντας να πω ότι το «μαύρο» είναι «άσπρο». Για να το πω πιο απλά, βαριέμαι να το κάνω αν και ξέρω ότι είναι πολλές φορές είναι χρήσιμο καθώς σου δίνει την ευκαιρία να απλοποιήσεις κάποια πράγματα και έτσι να τα δεις από την αρχή κάνοντας μια ανακεφαλαίωση στα όσα μέχρι τώρα έχουν ειπωθεί. Όπως και να έχει προτιμώ να συζητώ πάνω σε προτάσεις ακόμη κι αν αυτές είναι ριζικά αντίθετες με όσα προτείνω. Ετσι το πράγμα πάει παραπέρα. Αλλιώς μένουμε σε μια κατάσταση σχεδόν ψυχαναλυτική, πράγμα που προσωπικά απεχθάνομαι!
Η γκρίνια και η «δογματική άρνηση» δεν πολεμιούνται. Το έχω ζήσει στο πετσί μου και το έχουν ζήσει και άλλοι με μένα όταν περνούσα μια αντίστοιχη περίοδο. Αργότερα κατάλαβα ότι το «αεροσκάφος» δεν είχε μόνο σύστημα προσγείωσης και φρένα. Διέθετε επίσης και σύστημα απογείωσης και γκάζια…
Δεν είναι τυχαίο ότι η «μαύρη περίοδος» αντιστοιχούσε με την εποχή που ασχολήθηκα έμπρακτα με το management και το marketing. Μια περίοδος απόλυτης τύφλωσης, προσωπικά, πάντα, μιλώντας.
Ενας ακόμη λόγος που δεν θέλω να μπαίνω σε τέτοιες συζητήσεις είναι ότι γίνονται αφόρητα γενικόλογες εκφράζοντας κάποια γενικά αξιώματα που θεωρητικά «στέκουν» αλλά που έρχονται σε κατάφορη κόντρα με αυτό που ζούμε. Θεωρίες που έχουν εδώ και καιρό ξεπεραστεί από την πραγματικότητα ακόμη κι αν πολλοί ακόμη προσπαθούν να τις εφαρμόσουν.
Κι ένας τελευταίος λόγος είναι ο «στεγνός»-οικονομικίστικος τρόπος μέσα από τον οποίο προσπαθούμε να δούμε την μεγάλη εικόνα της ζωής. Αν η ζωή ήταν μόνο οικονομία τότε θα χωρούσε σε ένα XLs και εγώ θα ήθελα να φύγω επειγόντως από τον πλανήτη.
Πέρα από το οξύμωρο του να προσπαθείς να πλησιάσεις ένα Ανοιχτό θέμα με Κλειστό μυαλό, το πρόβλημα ξεκινάει από τη στιγμή που πιστεύεις ότι είναι ΑΛΛΟ οι τεχνολογικές εξελίξεις, ΑΛΛΟ η οικονομία, ΑΛΛΟ η κοινωνία, ΑΛΛΟ οι ιδέες και η φιλοσοφία, ΑΛΛΟ ο πολιτισμός και ΑΛΛΟ η ιστορία. Μοιάζει σαν να αγνοούν ότι από την εποχή του Λίθου και του Χαλκού ΟΛΑ τα παραπάνω πηγαίνουν «χέρι χέρι» άλλοτε μέσα από συγκρούσεις και άλλοτε μέσα από συμβιωτικές καταστάσεις.
Παρ’ όλα αυτά δεν θα αρνηθώ την πρόσκληση –αν και όπως είπα, βαριέμαι αφάνταστα διότι θα αναγκαστώ να πω κοινοτοπίες…
Ελπίζω να είναι η τελευταία φορά που το κάνω, αν και δεν το πολυπιστεύω…
«Το ότι το open source model είναι ένας καλός τρόπος για την δημιουργία software είναι αδιαμφισβήτητο. Μπορεί, όμως, να εφαρμοστεί και σε άλλους τομείς;».
Ετσι ξεκινάει το κομμάτι του ο Sakis.
Εμ, εδώ είναι η διαφορά μας. Το open source model δεν είναι κάτι που ανακαλύφθηκε μετά την εμφάνιση του software αλλά κάτι που υπήρχε πάντοτε από τότε που ο άνθρωπος έτριψε μια πέτρα πάνω στην άλλη. Πολλοί μπερδεύονται (και όχι άδικα) με το θέμα του Open Source θεωρώντας πως το όλο ζήτημα αφορά ένα «νέο κοσκινάκι» που έκανε την εμφάνισή του σχετικά πρόσφατα και έγινε hype στους κύκλους κάποιων τρελαμένων πληροφορικάριων για να προσλάβει μετά ευρύτερες διαστάσεις και να ιδεολογικοποιηθεί από κάποιους αθεράπευτους ρομαντικούς με αριστερές καταβολές και αναρχοκομουνιστικές τάσεις. Το αποτέλεσμα αυτής της παρεξήγησης είναι είτε να περιορίζουν τη συζήτηση στο τεχνικό/τεχνολογικό επίπεδο είτε να το εντάσσουν στην όλη φιλολογία περί New Economy, dot.com’s είτε τέλος να προσπαθούν να αντιτάξουν νέο-φιλελεύθερα ιδεολογήματα ανοίγοντας συζητήσεις που έχουν κλείσει εδώ και μια δύο δεκαετίες.
To open source model αφορά την ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ και τη ΓΝΩΣΗ καθώς και όλα τα άϋλα προϊόντα και υπηρεσίες που στηρίζονται στην ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ και τη ΓΝΩΣΗ!
Η συζήτηση θα μπορούσε λοιπόν να κλείσει κάπου εδώ: Το open source model μπορεί να εφαρμοστεί σε ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ έχει να κάνει με την ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ και τη ΓΝΩΣΗ.
Και για να γίνει ακόμη πιο ξεκάθαρο:
Ένα «Στραντιβάριους» θα παραμείνει ένα «Στραντιβάριους» χωρίς κανείς να μπορεί να το αντιγράψει!
Ένα «Γεροβασιλείου» Ερυθρό θα είναι πάντοτε ένα «Γεροβασιλείου» Ερυθρό χωρίς να μπει ποτέ σε κανένα δημόσιο δίκτυο οινο-δότησης!
Από την άλλη:
Ο Αμλετ, ο Ορέστης, οι Ορνιθες θα είναι ΠΑΝΤΑ ελεύθερα να τα διαβάζουμε όλοι, να τα κατεβάζουμε από το internet, να τα αποθηκεύουμε ακόμη και να τα …πουλάμε χωρίς να δώσουμε μια δραχμή!
Η Μουσική, οποιαδήποτε μουσική, σε λίγα χρόνια θα είναι εντελώς ελεύθερη διότι μη μου πείτε ότι ακόμη και Μπιλ Γκέϊτς ή ο γιός του διευθυντή της BMG δεν έχει κατεβάσει δωρεάν MP3! Μην τρελαθούμε!
Τα Blogs θα είναι πάντα δωρεάν και με τη σειρά τους θα παρέχουν δωρεάν περιεχόμενο!
Ας πάμε όμως παρακάτω:
Έχουμε συζητήσει παλαιότερα σε αυτό το blog για το open source (βλ. Θα χρησιμοποιούσε ο Adam Smith το Linux; και Open Source Economics).Προσωπικώς θεωρώ ότι το open source είναι ένα επιτυχημένο μοντέλο δημιουργίας software.
Για να καταλάβεις που διαφωνούμε:
Η δημιουργία χαρτών ΔΕΝ είναι (προ αιώνων) open source model;
Η δημιουργία τηλεφωνικών καταλόγων (και οποιουδήποτε καταλόγου) ΔΕΝ είναι (προ δεκαετιών) open source model;
Η δημιουργία δημόσιων βιβλιοθηκών ΔΕΝ είναι (προ αιώνων) open source model;
Η ίδια η Εκπαίδευση ΔΕΝ είναι (προ αιώνων) open source model;
Οι μαθηματικοί τύποι ΔΕΝ είναι (προ αιώνων) open source model;
Οι μουσικές παρτιτούρες ΔΕΝ είναι (προ αιώνων) open source model;
Τα πιο τρανταχτά παραδείγματα ανάμεσα σε εκατοντάδες!
Σε αυτό που διαφωνώ είναι με εκείνους τους υποστηρικτές του που πιστεύουν ότι το open source "θα τα αλλάξει όλα", ότι είναι τρόπον τινά ένα μοντέλο εγγενώς αντίθετο στον καπιταλισμό -ο οποίος είναι, πιστεύουν, φύσει κακό πράγμα-, ότι είναι, σε τελική ανάλυση, ένα μετα-καπιταλιστικό μοντέλο οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας.
Αντιπαρέρχομαι προς το παρόν αυτό το κομμάτι διότι το βρίσκω εντελώς θεωρητικό. Αδυνατώ να προβλέψω –ανεξάρτητα από το τι επιθυμώ- αν το open source θα προκαλέσει την «πτώση» του καπιταλισμού. Το σίγουρο είναι ότι «χτυπάει» ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του: τις μονοπωλιακές καταστάσεις. Αυτό όμως από μόνο του δεν λέει τίποτα. Ας μην ξεχνάμε ότι η χώρα με τους πιο σκληρούς αντι-μονοπωλιακούς νόμους και ρυθμίσεις είναι οι ΗΠΑ. Η επιτυχία του καπιταλιστικού συστήματος έγκειται ακριβώς στη δυνατότητά του να αφομοιώνει το καινούργιο και να προσαρμόζεται στις αλλαγές. Αυτό δεν μπορεί κανείς να το αρνηθεί. Όπως δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί ότι αυτό είναι «κακό» από μόνο του. Το «κακό» με τον καπιταλισμό δεν είναι ότι είναι …καπιταλισμός.
Το «κακό» αρχίζει από τις μεγάλες οικονομικές ανισότητες που δημιουργεί. Οικονομικές ανισότητες που φτάνουν να παραβιάζουν θεμελιώδη ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα όπως το δικαίωμα στην εργασία, στη δημιουργία, στην ελεύθερη έκφραση, στην κοινωνική συμμετοχή, στο δικαίωμα στην υγεία και την παιδεία, στο δικαίωμα της επιλογής.
Αντιθέτως, το open source model είναι, θεωρώ, μία έκφανση του καπιταλισμού ή, αν θέλετε οι ορκισμένοι οπαδοί αυτού, ένα μοντέλο συμβιωτικό ως προς τον καπιταλισμό.
Ακριβώς αυτό ήταν και το μοντέλο του ελεύθερου εμπορίου που ξεπήδησε λίγο πριν την εποχή του Διαφωτισμού και έγινε η βάση για τη δημιουργία της αστικής τάξης. Ένα μοντέλο που μαζί με την ανάπτυξη των τεχνολογιών των μεταφορών και των επικοινωνιών «συμβίωνε» για πολλά χρόνια με τον φεουδαλισμό και την αριστοκρατία μέχρι που το 1789…
Όλα ανεξαιρέτως τα κοινωνικά συστήματα συμβίωσαν για μικρά ή μεγάλα διαστήματα με το σύστημα που στο τέλος ανέτρεψαν. Αυτή είναι η Ιστορία. (Χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι όλα τα συμβιωτικά συστήματα επέζησαν για να διαδεχτούν την προηγούμενη κατάσταση).
Το open source model δεν πρόκειται ποτέ να αντικαταστήσει τον καπιταλισμό ή να επιφέρει τις ουτοπικές αλλαγές που φαντασιώνονται οι ένθερμοι οπαδοί του. Με την λέξη "ουτοπικές" εννοώ ότι το open source model έχει τους περιορισμούς του, έχει τα όρια εφαρμογής του.
Κάτι τέτοια «ποτέ» έλεγαν και οι Λουδοβίκοι και η Μαρία Αντουανέτα, για να συνεχίσω από το προηγούμενο σχόλιο…
Ας μην είμαστε εύκολοι στα «ποτέ». Ειδικά στην εποχή μας…
Η αλήθεια και εδώ είναι ότι ουδέποτε ένα μοντέλο μπόρεσε να αλλάξει ένα οικονομικό και κοινωνικό σύστημα. Η αλλαγή ενός οικονομικού συστήματος έχει να κάνει με την αλλαγή των μεθόδων παραγωγής αλλά και την εμφάνιση μιας νέας κοινωνικής τάξης που διεκδικεί τον πρωταγωνιστικό ρόλο στη νομή της εξουσίας. Είτε ειρηνικά είτε βίαια. Κι αυτό δεν είναι θέμα «φαντασιώσεων».
Σε πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ" αναφέρεται η χρήση του open source model στην παραγωγή σπόρων. Όπως, ίσως, θα περιμένατε δεν λείπει η "δημοσιογραφική" γραφή…
"Ένα (ακόμη) φάντασμα πλανάται πάνω από την Ευρώπη. Πάνω από τα χωράφια της, πάνω από τις πεδιάδες της, πάνω από τους λόφους της. Είναι οι αγρότες-χάκερ. Οργανώνονται μέσα από το Ίντερνετ για να απελευθερώσουν τους σπόρους από τη «δικτατορία» της πατέντας που τους έχουν επιβάλει οι πολυεθνικές εταιρείες."
Από το άγχος σου να «καταγγείλεις» τη «δημοσιογραφική γραφή» (εφημερίδα το έγραψε, τι γραφή ήθελες; Διδακτορικού;) σου διέφυγε η ουσία του κειμένου: «πατέντα στους σπόρους». Ισχύει το ίδιο με τον γόνο για τις ιχθυοκαλλιέργειες και με μια σειρά άλλα αγροτοκτηνοτροφικά προϊόντα και έχει να κάνει και με το θέμα των μεταλλαγμένων κλπ κλπ
Αν, βέβαια, ο αναγνώστης κάνει τον κόπο να διαβάσει παρακάτω θα δει ότι το κύριο πρόσωπο του άρθρου, ένας βιολόγος εν ονόματι Ρίτσαρντ Τζέφερσον, ούτε για φαντάσματα που πλανώνται μιλάει, ούτε για (έστω κι εντός εισαγωγικών) δικτατορία των πολυεθνικών. Τουναντίον, αναφέρει "Όμως, προσοχή, δεν μιλάμε για μία σοσιαλιστική ουτοπία σε αντιπαράθεση με την ιδιωτική παραγωγή."
Πες όμως και τι λέει παρακάτω (δεν σου κρύβω ότι μου τη «σπάει» απίστευτα αυτή η επιλεκτική επιλογή παραγράφων για δημιουργία εντυπώσεων). Την ουσία δηλαδή:
«Αντιθέτως, επεξεργαζόμαστε ένα μοντέλο που επιτρέπει στους γεωργούς να αυξήσουν την ποσότητα και την ποιότητα της παραγωγής τους και συνεπώς να γίνουν καλύτεροι επιχειρηματίες, απελευθερώνοντάς τους από τον βρόχο των εταιρειών από τις οποίες αγοράζουν σήμερα τους τεχνητούς σπόρους που είναι συνδυασμένοι με ζιζανιοκτόνα ή εντομοκτόνα»
...για να συμπληρώσει με ένα εξαιρετικό παράδειγμα που ξεκινά από τον κόσμο του λογισμικού των κομπιούτερ (software): «Τα τελευταία 30 χρόνια της ψηφιακής επανάστασης, υπήρξαν δημιουργοί προγραμμάτων πληροφορικής που κλείδωσαν με κωδικούς τα προγράμματά τους, όπως η Microsoft. Όμως, παράλληλα, αναπτύχθηκαν εναλλακτικά και ανοιχτά προγράμματα, όπως αυτά της Linux, στα οποία όλοι μπορούν να συμβάλουν και τα οποία όλοι μπορούν να χρησιμοποιούν ελεύθερα. Μάλιστα, αυτά τα τελευταία είναι - συχνά - καλύτερης ποιότητας από τα πρώτα. Εμείς σκεφτόμαστε κάτι παρόμοιο στη γεωργία. Εκεί, από τη μία μεριά υπάρχουν οι μεγάλες πολυεθνικές που έχουν δικά τους ερευνητικά κέντρα και παράγουν σπόρους με πατέντα, για να τους πωλούν στους γεωργούς. Από την άλλη, όμως, ξεπροβάλλουν εκατοντάδες γεωργοί και ερευνητές, που μελετούν τις βιολογικές τεχνολογίες και ανταλλάσσουν πληροφορίες μέσα από το Ίντερνετ. Και αντί να αγοράζουν κατασκευασμένους σπόρους, εφαρμόζουν τις δικές τους τεχνολογίες που τις συμμερίζονται με άλλους, αποκτώντας έτσι ποικιλίες καλύτερων σπόρων από εκείνους που οι γεωργοί αγοράζουν έτοιμους».
Για ΤΙ πράγμα μιλάμε λοιπόν;
Όχι φυσικά για open source ….σπόρους!
Μιλάμε για τη διάχυση της Γνώσης και της Πληροφορίας.
Ο αγαπητός συνμπλόγκερ Αντρέας, για παράδειγμα, αναφερόμενος σε αυτό το δημοσίευμα γράφει στο πολύ καλό OPEN
"..."βλέπω ότι η πραγματικότητα ξεπερνά κι αυτά ακόμη που έχω φανταστεί. Πέρα από παλαιο-οικονομικές συνταγές. Πέρα από κάθε όριο…", "...Επειδή κάποιοι "κόλλησαν" στα "Μανιφέστα", ιδού η πράξη!"
Η πράξη βρίσκεται στο παρακάτω σχόλιο και όχι στα περι σοσιαλισμού που παράθεσες…
Δεν έχω καμιά απολύτως εμμονή είτε με το σοσιαλισμό είτε με τον καπιταλισμό. Θεωρητικά και εν μέρει πρακτικά τα θεωρώ και τα δύο ξεπερασμένα.
Σίγουρα πολλοί ακόμη έχουν την ίδια άποψη η οποία είναι, φυσικά, σεβαστή, αλλά με την οποία, προσωπικώς, διαφωνώ. Για το "παλαιο-οικονομικές συνταγές", με άλλα λόγια για την άποψη, αν καταλαβαίνω καλά, ότι το open source model είναι, όπως είπα παραπάνω, αντίθετο στον καπιταλισμό, ένα μετα-καπιταλιστικό μοντέλο οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας, έχει γίνει συζήτηση στο "Θα Χρησιμοποιούσε ο Adam Smith το Linux;"
Μήπως σε αυτούς του «οπαδούς» συγκαταλέγεις και τον γενικό διευθυντή του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας Ζακ Ντιούφ ο οποίος δηλώνει ότι «το πρόβλημα της πνευματικής ιδιοκτησίας (πατέντα) αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για τη μετάδοση των σύγχρονων τεχνολογιών στις φτωχές χώρες» και απευθύνει έκκληση για να γίνει κοινό κτήμα η βιοτεχνολογία;
(στο ΙΔΙΟ άρθρο των ΝΕΩΝ)
Τα ίδια διαβάζουμε ΑΛΛΑ καταλαβαίνουμε;
Εδώ θα ήθελα απλώς να προσθέσω την άποψη ενός ανθρώπου που σίγουρα κανείς δεν μπορεί να χαρακτηρίσει ως φερέφωνο του καπιταλισμού [τα bold δικά μου].
Ερ."Ωστόσο αυτό το μοντέλο της ανοιχτής ελεύθερης πρόσβασης και συνεργασίας, όπως είναι το Linux, δεν έχει κάτι το αντικαπιταλιστικό, ας πούμε κάτι από ένα σοσιαλιστικό μοντέλο;"
Απ."Ένας μετακαπιταλιστικός τρόπος παραγωγής; Θα ήταν εύκολο για μένα να σας παρουσιάσω την ουτοπία ενός νέου ελευθεριακού, αναρχοκομμουνισμού της Generation X με άρωμα Linux.[...] Θα ήταν καταπληκτικό να βλέπαμε αυτούς τους πρώην εικοσάρηδες Φιλανδούς φοιτητές, τους σκληρούς hackers με τα απίθανα, εξωτικά επίθετα Τόρβαλντς, Ελσίνγκιους, Γιλόνεν, Λέμκε, Χάιναμεν και Σιντανμαανλάκα (!) σαν τους Μπακούνιν, Κροπότκιν, Μαρξ, Ένγκελς, Λουξεμπουργκ, Τρότσκι του 21ου αιώνα.
Οι καινοτόμοι hackers δημιούργησαν πράγματι μιαν ατμόσφαιρα αναρχοφιλελεύθερου ατομικισμού και εθελοντικού συνεργατισμού, μιας ελευθεριακής κοινοκτημοσύνης. Αλλά αυτό το χρειάζεται ο καπιταλισμός για να ξεμπλοκάρει, να ανοιχτεί, να σπάσει τα στεγανά και τα μονοπωλιακά δικαιώματα, να αντλήσει δυναμισμό και ενέργεια και να μετασχηματιστεί.
Είναι τελικά η ικανότητα του να επαναστατικοποιεί τις παραγωγικές δυνάμεις μέσω της καινοτομίας (Μαρξ), είναι η «δημιουργική καταστροφή» (Σούμπετερ), είναι ο «δημιουργικός κανιβαλισμός» της καινοτομίας στον οποίο αναφερθήκαμε. Η ανάπτυξη του καπιταλισμού απαιτεί κατά καιρούς τις μικρές ή και τις μεγάλες επαναστάσεις και εμπεριέχει έναν «σοσιαλισμό», δηλαδή την κίνηση που μεταβάλλει την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων.
Ο καπιταλισμός, σε τελική ανάλυση, δεν δέχεται να είναι κλειδωμένη η εξέλιξη της πληροφορικής επανάστασης από τα μονοπωλιακά δικαιώματα ιδιοκτησίας της Microsoft. Η Microsoft τρέμει το Linux, αλλά οι ανταγωνιστές της ΙΒΜ, Intel, Dell, Sun και λοιποί έχουν στήσει πάρτι για χατίρι του."
Ανδρουλάκης Μίμης (2004), Βαμπίρ και κανίβαλοι, 7η έκδοση, σ. 133-134, Εκδόσεις Καστανιώτη Α.Ε., Αθήνα.
Όσον αφορά, τώρα, στο "πέρα από κάθε όριο..." του open source model. Το open source model έχει όρια.
Οσα και η ίδια η Γνώση! Τα είπαμε παραπάνω ας μην τα ξαναλέμε!
Πρώτον, ταιριάζει ιδιαιτέρως σε information-rich προϊόντα όπως είναι, προφανώς, το software (π.χ. Linux, Wikipedia), αλλά και σε προϊόντα όπως είναι τα φάρμακα [pdf] (κυρίως για τους φτωχούς), οι ακαδημαϊκές επιθεωρήσεις, η βιοτεχνολογία (όπως στο άρθρο των Νέων) κ. ά.
Ωστόσο, η κατασκευή ενός, π.χ., αυτοκινήτου είναι μάλλον απίθανo να βασιστεί στο open source model δεδομένου ότι η πληροφορία που εμπεριέχεται (σχεδίαση, προδιαγραφές) στην κατασκευή ενός αυτοκίνητου είναι ένα πολύ μικρό μέρος του κόστους' τα αυτοκίνητα έχουν πόρτες, παράθυρα, ρόδες, μηχανές κι όλα αυτά κοστίζουν.
ΕΔΩ αρχίζω να καταλαβαίνω ένα μπέρδεμα που μάλλον δεν το είχα αντιληφθεί: τη σύγχυση των εννοιών “open source” και “free-ware”. ΠΟΤΕ κανείς δεν είπε ότι ΚΑΘΕ ΤΙ open (software ή οτιδήποτε άλλο) θα είναι ΔΩΡΕΑΝ! Δηλαδή ότι δεν θα έχει κόστος παραγωγής άρα και κόστος κτίσης.
Για να ξεκαθαρίζουμε τα πράγματα (στο τεχνολογικό, τουλάχιστον, κομμάτι):
Ελεύθερο λογισμικό και προγράμματα ανοιχτού πηγαίου κώδικα έχουν μεταξύ τους σημαντικές διαφορές.
Τα προγράμματα Open Source (ανοιχτού πηγαίου κώδικα) μπορεί όποιος θέλει να τα αναπροσαρμόσει και να τα αναδιανείμει (πουλώντας τα ή δωρεάν) ως δικά του.
Το Free Software (ελεύθερο λογισμικό) μπορεί όποιος θέλει να το αναπροσαρμόσει και να το αναδιανείμει, αλλά με την ίδια άδεια - δηλαδή πάντα ως ελεύθερο λογισμικό, δηλαδή ΜΟΝΟ δωρεάν.
Αυτά αφορούν το software. Αφορούν επίσης την Πληροφορία.
Σίγουρα δεν αφορούν «μήλα και πορτοκάλια». Δηλαδή οτιδήποτε υλικό. Είναι αυτονόητο ότι εκεί δεν μπορεί να λειτουργήσει το λεγόμενο open source model. Μπορεί όμως, πιθανώς να (επανα-)λειτουργήσει ένα σύστημα ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών…
Όχι ότι δεν λειτουργεί επι αιώνες -αλλά ακόμη και σήμερα- στις μη-αστικές περιοχές!
Δεύτερον, το open source model δεν είναι ακριβώς γνήσια καινοτομικό. Δεν αποτελεί, δηλαδή, μια disruptive technology' π.χ. τα περισσότερα open source software απλώς μιμούνται υφιστάμενα proprietary προϊόντα.
Είναι προφανές!
Τρίτον, όλη αυτή η κίνηση του open source εκκινεί, εν πολλοίς, από την ισχυρή επιθυμία να εκθρονιστεί η Microsoft και το proprietary software model που εφαρμόζει. Είναι ακριβώς αυτή η ισχυρή επιθυμία που έχουν οι οπαδοί του open source που τους κάνει να θέλουν να συνεισφέρουν εθελοντικά όσο περισσότερο μπορούν' ωστόσο, κάτι τέτοιο μπορεί να μην ισχύει σε άλλους τομείς.
Παραλογιζόμεθα τώρα; Για να εκθρονιστεί η Microsoft;
Ο όρος «ελεύθερο λογισμικό» (free software) ακούστηκε για πρώτη φορά το 1984 (ένα χρόνο πριν εμφανιστεί η Microsoft!!!), όταν ο Richard Stallman, ένας Αμερικανός ειδικός ηλεκτρονικών υπολογιστών, εγκατέλειψε την έρευνά του στο Τεχνολογικό Ίδρυμα Μασαχουσέτης (ΜΙΤ - το κορυφαίο Πανεπιστήμιο του κλάδου) για να δημιουργήσει το Free Software Foundation. Στόχος του ήταν να σχεδιάζει υψηλής ποιότητας ηλεκτρονικά προγράμματα, ελεύθερα και προσιτά σε όλους, χωρίς κόστος και χωρίς διεκδικήσεις δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
Το μεγάλο παράπονο του Stallman ήταν ότι οι εμπορικές εταιρείες «έπνιγαν» τα προγράμματά τους με πατέντες και δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (copyright), κρατώντας ως επτασφράγιστο μυστικό τον αρχικό κώδικα (source code - η αρχική μορφή του προγράμματος που γράφεται σε μια γλώσσα προγραμματισμού όπως η C++). Αυτή η πρακτική, για τον Stallman, ήταν καταστροφική. Έβαζε φρένο στην ελεύθερη διακίνηση και ανταλλαγή ιδεών, ενώ το αποτέλεσμα ήταν πάντα κακής ποιότητας προγράμματα, ευάλωτα σε ιούς και κάθε λογής δυσλειτουργίες. Σύμφωνα με τον ίδιο, από τη στιγμή που οι επιστήμονες ηλεκτρονικών υπολογιστών δεν μπορούσαν να μάθουν ο ένας από τους κώδικες του άλλου, αναπόφευκτα η «τέχνη του προγραμματισμού» θα κατέληγε σε αδιέξοδο: σε λιμνάζοντα και στάσιμα νερά.
Όπως γράφει κι ο κ. Μίμης Ανδρουλάκης στο προαναφερθέν βιβλίο του στις σελίδες 132 - 133. [τα bold δικά μου].
"Το "ανοιχτού κώδικα" μοντέλο δεν μπορεί να εφαρμοστεί με τον ίδιο τρόπο παντού, γιατί σε κάθε τομέα τα πνευματικά δικαιώματα κατοχυρώνονται διαφορετικά. [...]
«…δεν μπορεί να εφαρμοστεί με τον ίδιο τρόπο παντού…»
“Το "open source model" μπορεί να έχει ανέλπιστη επιτυχία σε τομείς παραγωγής όπου κύριος συντελεστής τους είναι η πληροφορία, η γνώση ή το σπάσιμο ενός πνευματικού μονοπωλίου. [...] Όμως είναι αδύνατο με open source μοντέλο να φτιάξουμε ένα πλοίο ή ένα αυτοκίνητο, δηλαδή ένα υλικό βιομηχανικό προϊόν. Το open source μοντέλο έχει τα όριά του,..."
Είναι ξεκάθαρα αυτά που λέει ο Ανδρουλάκης. Που ….συμφωνείτε λοιπόν;
(Αν και ακόμη και εδώ έχουμε πολλά να δούμε:
Η Open Cola είναι το πρώτο εμπορικό προϊόν «ανοιχτής πηγής» (open source). Αυτό σημαίνει πως όλα τα στοιχεία για το πώς κατασκευάζεται είναι ελεύθερα και προσιτά. Ο καθένας μπορεί να φτιάξει το ποτό, ο καθένας μπορεί να το τροποποιήσει, να το βελτιώσει. Μοναδική υποχρέωση είναι η κάθε νέα συνταγή να δημοσιευθεί, έτσι ώστε να είναι επίσης προσιτή σε όλους, χωρίς χρέωση.)
Ερ."Οικονομία καινοτομίας, ανοιχτό μοντέλο έρευνας, νεανική κουλτούρα των hackers - όμως όλα αυτά δεν σκοντάφτουν σε ένα δικαίωμα ιδιοκτησίας, στα πνευματικά δικαιώματα, στις πατέντες; Προτείνετε την κατάργηση τους;"
.
Απ."Κοιτάξτε, στην εποχή μας κανένας Αρχιμήδης δεν θα πεταχτεί απ' το μπάνιο με κραυγές «Εύρηκα! Εύρηκα!» έχοντας στο μυαλό του ένα κινητό ή ένα laptop. Έχουν επενδυθεί στις μεγάλες καινοτομίες τεράστιοι δημόσιοι και ιδιωτικοί πόροι, έχουν συμμετάσχει πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, ομάδες ερευνών στις επιχειρήσεις και δημιουργικά άτομα και συνεπώς πρέπει να ανταμειφθούν και να προστατευθούν τα πνευματικά τους δικαιώματα. Διαφορετικά θα χαθεί το κίνητρο της καινοτομίας.
Εδώ διαφωνώ εγώ με τον Ανδρουλάκη ως προς τα πνευματικά δικαιώματα και όχι, προφανώς, ως προς την αμοιβή!
Αλλά ακόμη και ως προς αυτή, δε μου λες;
Από πού ανταμείβεσαι ΕΣΥ που έχεις δημιουργήσει και τροφοδοτείς ένα blog;
Το ότι δεν παίρνεις ούτε σέντσι γι’ αυτό σου στερεί το κίνητρο να συνεχίσεις να γράφεις;
Ενας μουσικός ή ένας συγγραφέας θα σταματήσουν να παίζουν ή να συνθέτουν μουσική και θα πάψουν να γράφουν αν δεν έχουν πνευματικά δικαιώματα;
Το ζήτημα είναι σε ποιο βαθμό και για πόσο χρόνο. Οι καινοτόμοι, άτομα, ομάδες, επιχειρήσεις, θέλουν να απολαύσουν, έστω προσωρινά, ένα μονοπωλιακό δικαίωμα ιδιοκτησίας πάνω στο προϊόν τους. Έτσι έχουν στρατιές από δικηγόρους και ντεντέκτιβ για να διατηρήσουν τη μυστικότητα και να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη από την καινοτομία τους. Αυτό εκ πρώτης όψεως δίνει ισχυρά κίνητρα να επενδύσει κανείς στην καινοτομία, στην πραγματικότητα ωστόσο μπορεί να μπλοκάρει συνολικά την πρόοδο και να επιβραδύνει την ανάπτυξη και την αύξηση της απασχόλησης των νέων. Έτσι, ορισμένοι με αφορμή και τις μονοπωλιακές τάσεις της Microsoft προτείνουν άμεσα ή έμμεσα την εκμηδένιση των πνευματικών δικαιωμάτων. Δεν συμφωνώ, αλλά τι να κάνουμε;".
Τι να κάνουμε;
Η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δική μας μελαγχολία.
Το μπλοκάρισμα της προόδου και η επιβράδυνση της ανάπτυξης δεν είναι ανεκτά στο όνομα οποιασδήποτε προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων!
Όπως είχα γράψει παλαιότερα σε αυτό το blog, υπάρχουν οι ορκισμένοι οπαδοί του open source οι οποίοι, στην προσπάθειά τους να το προωθήσουν, πολλές φορές χρησιμοποιούν αβάσιμα, εν πολλοίς, επιχειρήματα και άλλες φορές γράφουν λες και το open source θα λύσει τα προβλήματα της ανθρωπότητας ολάκερης' όλο αυτό το hype, σε τελική ανάλυση, απλώς αποδυναμώνει τους ίδιους τους ισχυρισμούς τους και κάνει κακό στο open source εν γένει.
Η αδυναμία του παραπάνω κειμένου (link) δεν είναι το ότι πολλά από αυτά που προσπαθεί να υποστηρίξει ο συντάκτης του δεν ισχύουν, αλλά το ότι χρησιμοποιεί εσφαλμένα επιχειρήματα. Στο κείμενο θα μάθετε, μεταξύ άλλων, ότι [τα bold δικά μου]
"The best example is the Vodka Paradox: Vodka, by definition, is a colorless, odorless and flavorless drink of a specific composition; so all vodkas should be the same! But we know of both premium and downmarket brands of vodka, so at least some of them are, by definition, not vodka at all!" [τα θαυμαστικά απαντώνται σχεδόν συνεχώς στο κείμενο...]
Που διαφωνείς;
Μήπως επίσης διαφωνείς ότι ο σημερινός καταναλωτής δεν έχει, επι της ουσίας, κανένα δικαίωμα επιλογής;
Ότι αντί να επιλέγει ο ίδιος, επιλέγει η τύχη γι αυτόν (ούτε καν το marketing);
Διότι δικαίωμα επιλογής έχεις όταν υπάρχουν στο ράφι 5 οδοντόκρεμες, άντε δέκα. Όταν υπάρχουν 35 –τόσες μέτρησα στον Μασούτη- δεν έχει ΚΑΝΕΝΑ δικαίωμα επιλογής. Αρπάζεις μια στην τύχη και φεύγεις. Διότι δεν έχεις χρόνο!
(Δικαίωμα επιλογής σημαίνει: ενημερώνομαι, κάνω σύγκριση, δοκιμάζω, απορρίπτω, επιλέγω. Δεν σημαίνει παίζω το «άμπε-μπα-μπλομ» ούτε το παιχνίδι της μνήμης «ρε συ, ποια ήταν αυτή η οδοντόκρεμα που διαφημίζει ο Κούρκουλος;»)
"Open Source is doing what God, government and market have failed to do."
Ωραία πρόταση!
Ένα ενδιαφέρον κείμενο σχετικά με τα όρια του open source ή, όπως γράφει ο συντάκτης του, Yochai Benkler, της Νομικής Σχολής του Harvard, ψύχραιμος υποστηρικτής του open source, σχετικά με την ύπαρξη "shareable goods" και το "emergence of sharing as a modality of economic production" μπορείτε να βρείτε εδώ [pdf].
Το σημαντικό δεν είναι τόσο το συμπέρασμά του (πέρα από την πληροφορία είναι λίγα τα "shareable goods"), αλλά το γεγονός ότι αναλύει το θέμα λογικά.
Open source everything? I guess not.
Γνώση από όλους για όλους; Καιρός είναι!
Αυτό που ξεκίνησε ως διαφιλονικία, ως φιλοσοφική συζήτηση μεταξύ προγραμματιστών, εξαπλώνεται πια ως τάση παντού. Η αρχική τεχνική διαμάχη γύρω από το πώς «σπάνε» διάφορα προγράμματα για ηλεκτρονικούς υπολογιστές, εξελίσσεται σε πολιτική μάχη γύρω από την ιδιοκτησία της γνώσης, το πώς εξαπλώνεται και χρησιμοποιείται. Ειδικοί επιστήμονες από όλους τους κλάδους μοιράζονται σε δύο στρατόπεδα: σ' εκείνους που πιστεύουν στην ελεύθερη διακίνηση ιδεών και σε όσους προτιμούν την κατοχύρωσή τους, κάτω από τίτλους πνευματικής ιδιοκτησίας. «Κανείς δεν ξέρει ποια μπορεί να είναι η έκβαση του πολέμου. Οι πρώτες συρράξεις όμως έχουν ήδη γίνει. Η εναλλακτική λύση, η αντιπρόταση στην επιχειρηματική λογική περί έμπνευσης και διανόησης υπάρχει και δοκιμάζεται», λέει ο Χρίστος Παπαδημητρίου, καθηγητής Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ. «Αυτή είναι η επανάσταση και πολλοί την παρομοιάζουν με την ελευθερία - την απόλυτη ελευθερία. Και η δυναμική της είναι μοναδική».
Κλείνοντας:
Είναι προφανές ότι το OpenITnow σε καμιά περίπτωση δεν αφορά μονάχα το θέμα του Open Source ή του Ελεύθερου Λογισμικού και του Ανοιχτού Κώδικα. Το OpenITnow συμμετέχει σε μια ευρύτερη, ΑΝΟΙΧΤΗ συζήτηση για το συνολικό ΑΝΟΙΓΜΑ της κοινωνίας σε όλες της τις εκφάνσεις.
Περαιτέρω αναγνώσματα
http://www.fsf.org/licenses/gpl.html
http://www.openmusicregistry.org
http://www.newscientist.com/hottopics/copyleft
http://www.eff.org/ΙΡ/Open-licenses/open-alternatives.html
http://www.tuxedo.org/~esr/writings/cathedral-bazaar
http://www.wikipedia.com
http://www.eon.law.harvard.edu/openlaw/
How Open Source Software Works: Free User to User Assistance [pdf].
Economics of Product Development by Users: The Impact of "Sticky" Local Information [pdf].
Profiting from voluntary information spillovers: How users benefit from freely revealing their innovations [pdf].
Open Source Software and a Private-Collective Innovation Model [pdf].
Horizontal innovation networks - by and for users [pdf].
"Sticky Information" and the Locus of Problem Solving: Implications for Innovation [pdf].
Σάββατο, Μαρτίου 05, 2005
Eπάγγελμα αγρότης-χάκερ
Προσπαθώ να εξηγήσω, εδώ και χρόνια, ότι το OPEN δεν αφορά μόνο τις Τεχνολογίες και τα Προγράμματα των Υπολογιστών. Ότι δεν είναι μόνο μια θεωρητική, πολιτική ουτοπία. Ότι ξεπερνάει τα στενά πλαίσια μιας συζήτησης για τις πατέντες και τα δικαιώματα χρήσης.
Διαβάζω σήμερα στα ΝΕΑ το άρθρο Eπάγγελμα αγρότης-χάκερ - Οι καλλιεργητές... καλωδιώνονται για να σπάσουν το μονοπώλιο των σπόρων του Ρούσσου Βρανά και βλέπω ότι η πραγματικότητα ξεπερνά κι αυτά ακόμη που έχω φανταστεί. Πέρα από παλαιο-οικονομικές συνταγές. Πέρα από κάθε όριο…
«Τα τελευταία 30 χρόνια της ψηφιακής επανάστασης, υπήρξαν δημιουργοί προγραμμάτων πληροφορικής που κλείδωσαν με κωδικούς τα προγράμματά τους, όπως η Microsoft. Όμως, παράλληλα, αναπτύχθηκαν εναλλακτικά και ανοιχτά προγράμματα, όπως αυτά της Linux, στα οποία όλοι μπορούν να συμβάλουν και τα οποία όλοι μπορούν να χρησιμοποιούν ελεύθερα. Μάλιστα, αυτά τα τελευταία είναι - συχνά - καλύτερης ποιότητας από τα πρώτα. Εμείς σκεφτόμαστε κάτι παρόμοιο στη γεωργία. Εκεί, από τη μία μεριά υπάρχουν οι μεγάλες πολυεθνικές που έχουν δικά τους ερευνητικά κέντρα και παράγουν σπόρους με πατέντα, για να τους πωλούν στους γεωργούς. Από την άλλη, όμως, ξεπροβάλλουν εκατοντάδες γεωργοί και ερευνητές, που μελετούν τις βιολογικές τεχνολογίες και ανταλλάσσουν πληροφορίες μέσα από το Ίντερνετ. Και αντί να αγοράζουν κατασκευασμένους σπόρους, εφαρμόζουν τις δικές τους τεχνολογίες που τις συμμερίζονται με άλλους, αποκτώντας έτσι ποικιλίες καλύτερων σπόρων από εκείνους που οι γεωργοί αγοράζουν έτοιμους».
Επειδή κάποιοι "κόλλησαν" στα "Μανιφέστα", ιδού η πράξη!
Παρασκευή, Μαρτίου 04, 2005
"Πλανήτης" Πασόκ
(http://planet.pasok.gr/)
(http://www.bloglines.com/blog/eblog1 )
By eblog1
Πηγή http://www.in.gr
Θεωρείται το πρώτο ελληνικό ηλεκτρονικό κομματικό συνέδριο
και ξεκίνησε στο γήπεδο του Ταε Κβο Ντο του Φαληρικού Δέλτα.
Ξεχωρίζει διότι μεταδίδεται ζωντανά μέσω Διαδικτύου, διαθέτει
ξεχωριστή ηλεκτρονική πύλη με ιστολόγια, πρακτικά προτάσεων
και διαλόγου από τις ταυτόχρονες ομάδες εργασίας και ηλεκτρονική
προβολή των θεματικών παρουσιάσεων.
Διαδικτυακή Παρακολούθηση
Στη διεύθυνση planet.pasok.gr μπορείτε να διαβάσετε τα ιστολόγια (weblogs ή blogs) του συνεδρίου, τα οποία είναι σε συνεχή διαμόρφωση.
Στην ίδια διεύθυνση θα βρείτε τη ζωντανή σύνδεση στο συνεδριακό χώρο μέσω Διαδικτύου (Live), το Διαδικτυακό Ραδιόφωνο (Webradio), το Newsletter, το Βήμα Διαλόγου καθώς και την Αρχιτεκτονική των Οργανώσεων.
Την ιστοσελίδα ανέπτυξε και συντηρεί η ομάδα εθελοντών διαδικτύου και στον κολοφώνα της θα βρείτε δεσμούς με τους Δικτυακούς Τόπους του ΠαΣοΚ, των ιδρυμάτων και των ινστιτούτων τού κόμματος.
Στο συνέδριο μετέχουν ως ανεξάρτητοι παρατηρητές με κοινό περίπτερο τρεις αμιγώς τεχνολογικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις:
Η Ένωση Ελλήνων Χρηστών Ίντερνετ
www.eexi.gr
Ένωση Χρηστών και Φίλων Linux Ελλάδας
www.hellug.gr
και,
Το Ασύρματο Μητροπολιτικό Δίκτυο Αθηνών
www.awmn.gr
Ρεπορτάζ: Νίκος Βασιλάκος
vasilakos εν dolnet τελεία gr
(http://www.bloglines.com/blog/eblog1 )
By eblog1
Πηγή http://www.in.gr
Θεωρείται το πρώτο ελληνικό ηλεκτρονικό κομματικό συνέδριο
και ξεκίνησε στο γήπεδο του Ταε Κβο Ντο του Φαληρικού Δέλτα.
Ξεχωρίζει διότι μεταδίδεται ζωντανά μέσω Διαδικτύου, διαθέτει
ξεχωριστή ηλεκτρονική πύλη με ιστολόγια, πρακτικά προτάσεων
και διαλόγου από τις ταυτόχρονες ομάδες εργασίας και ηλεκτρονική
προβολή των θεματικών παρουσιάσεων.
Διαδικτυακή Παρακολούθηση
Στη διεύθυνση planet.pasok.gr μπορείτε να διαβάσετε τα ιστολόγια (weblogs ή blogs) του συνεδρίου, τα οποία είναι σε συνεχή διαμόρφωση.
Στην ίδια διεύθυνση θα βρείτε τη ζωντανή σύνδεση στο συνεδριακό χώρο μέσω Διαδικτύου (Live), το Διαδικτυακό Ραδιόφωνο (Webradio), το Newsletter, το Βήμα Διαλόγου καθώς και την Αρχιτεκτονική των Οργανώσεων.
Την ιστοσελίδα ανέπτυξε και συντηρεί η ομάδα εθελοντών διαδικτύου και στον κολοφώνα της θα βρείτε δεσμούς με τους Δικτυακούς Τόπους του ΠαΣοΚ, των ιδρυμάτων και των ινστιτούτων τού κόμματος.
Στο συνέδριο μετέχουν ως ανεξάρτητοι παρατηρητές με κοινό περίπτερο τρεις αμιγώς τεχνολογικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις:
Η Ένωση Ελλήνων Χρηστών Ίντερνετ
www.eexi.gr
Ένωση Χρηστών και Φίλων Linux Ελλάδας
www.hellug.gr
και,
Το Ασύρματο Μητροπολιτικό Δίκτυο Αθηνών
www.awmn.gr
Ρεπορτάζ: Νίκος Βασιλάκος
vasilakos εν dolnet τελεία gr
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
