Δύο κείμενα για τη Θεσσαλονίκη. Το ένα εκ των έσω, το άλλο απ’ έξω. Ευθύβολα και εύστοχα αμφότερα. Καταδεικνύουν την παθολογία και την παθογένεια της Θεσσαλονίκης. Ανοίγουν συζητήσεις μεγάλες. Αξια μελέτης και τα δύο…
Τρίτη, Φεβρουαρίου 28, 2006
...για τη Θεσσαλονίκη
Τι τρέχει με τους πάνω;
Τετάρτη, Φεβρουαρίου 22, 2006
Eδωσε τελικά λύση η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ
Με την πολιτική επιστράτευση των ναυτικών έδωσε τελικά λύση η κυβέρνηση στο χάος που είχε δημιουργηθεί σ' όλη τη χώρα από την απεργία της Π.Ν.Ο.
Τα πλοία έλυσαν κάβους αργά χθες βράδυ μετά την παραλαβή από τους ναυτικούς των φύλλων πολιτικής επιστράτευσης και αφού προηγουμένως η διοίκηση της ΠΝΟ είχε καλέσει τα μέλη της να πειθαρχήσουν.
Δεν υπήρχε άλλος δρόμος από την πολιτική επιστράτευση δήλωσε χθες βράδυ ο υπουργός Ναυτιλίας Γ. Ανωμερίτης!
---
Πότε;
Μα στις 22 Ιουνίου 2002!
---
Από τον Τομέα Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Πολιτικής Καταναλωτών του ΠΑΣΟΚ εκδόθηκε ανακοίνωση, στην οποία επισημαίνεται ότι «η κυβερνητική απόφαση για πολιτική επιστράτευση απέναντι στην απεργία των ναυτεργατών, που και τα ίδια τα δικαστήρια χαρακτήρισαν ως νόμιμη, αποτελεί και την τελική απόδειξη για το είδος των επιλογών της σε σχέση με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας».
---
Πότε;
Μα ΣΗΜΕΡΑ 22 Φεβρουαρίου 2006!
Τα πλοία έλυσαν κάβους αργά χθες βράδυ μετά την παραλαβή από τους ναυτικούς των φύλλων πολιτικής επιστράτευσης και αφού προηγουμένως η διοίκηση της ΠΝΟ είχε καλέσει τα μέλη της να πειθαρχήσουν.
Δεν υπήρχε άλλος δρόμος από την πολιτική επιστράτευση δήλωσε χθες βράδυ ο υπουργός Ναυτιλίας Γ. Ανωμερίτης!
---
Πότε;
Μα στις 22 Ιουνίου 2002!
---
Από τον Τομέα Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Πολιτικής Καταναλωτών του ΠΑΣΟΚ εκδόθηκε ανακοίνωση, στην οποία επισημαίνεται ότι «η κυβερνητική απόφαση για πολιτική επιστράτευση απέναντι στην απεργία των ναυτεργατών, που και τα ίδια τα δικαστήρια χαρακτήρισαν ως νόμιμη, αποτελεί και την τελική απόδειξη για το είδος των επιλογών της σε σχέση με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας».
---
Πότε;
Μα ΣΗΜΕΡΑ 22 Φεβρουαρίου 2006!
Επιστράτευση ναυτεργατών – Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης
Με αφορμή το πρόσφατο θέμα με τους ναυτεργάτες αποκαλύφθηκε η προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζει η κυβέρνηση το θέμα των ναυτικών. Ποια είναι κατά τη Νέα Δημοκρατία τα μελανά σημεία στο συγκεκριμένο θέμα και ποιες οι ευθύνες της κυβέρνησης;
Οι ευθύνες της κυβέρνησης είναι δεδομένες και είναι τεράστιες κ. Ρουμελιώτη από την στιγμή που με δική της ευθύνη προκλήθηκε μια πρωτοφανής κοινωνική αναστάτωση. Από εκεί και μετά θα έλεγα ότι δύο είναι τα κυριότερα μελανά σημεία. Πρώτον ότι η κυβέρνηση δεν διστάζει να εμπαίζει ακόμα και τις πιο ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες μοιράζοντας ακάλυπτες επιταγές και δεύτερον ότι η ασυνεννοησία και η προχειρότητα που επικρατεί στο κόλπους της αγγίζει πλέον τα όρια της ακυβερνησίας. Επειδή έχουν ειπωθεί πολλά για το συγκεκριμένο θέμα εγώ θα ήθελα μόνο να επισημάνω ότι από την απεργία των ναυτικών και την επιστράτευση τους αυτό που βγαίνει ως συμπέρασμα είναι ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχει απολέσει πλήρως την όποια κοινωνική ευαισθησία, αδυνατεί να αντιληφθεί τα κοινωνικά προβλήματα και πορεύεται με αποκλειστικό στόχο της δημιουργία εντυπώσεων.
Ο Βουλευτής Β’ Αθηνών της Νέας Δημοκρατίας κ. Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης
Συνέντευξη στην Χώρα της Κυριακής.
…
Πότε;
30 Ιουνίου του 2002!!!
Οι ευθύνες της κυβέρνησης είναι δεδομένες και είναι τεράστιες κ. Ρουμελιώτη από την στιγμή που με δική της ευθύνη προκλήθηκε μια πρωτοφανής κοινωνική αναστάτωση. Από εκεί και μετά θα έλεγα ότι δύο είναι τα κυριότερα μελανά σημεία. Πρώτον ότι η κυβέρνηση δεν διστάζει να εμπαίζει ακόμα και τις πιο ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες μοιράζοντας ακάλυπτες επιταγές και δεύτερον ότι η ασυνεννοησία και η προχειρότητα που επικρατεί στο κόλπους της αγγίζει πλέον τα όρια της ακυβερνησίας. Επειδή έχουν ειπωθεί πολλά για το συγκεκριμένο θέμα εγώ θα ήθελα μόνο να επισημάνω ότι από την απεργία των ναυτικών και την επιστράτευση τους αυτό που βγαίνει ως συμπέρασμα είναι ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχει απολέσει πλήρως την όποια κοινωνική ευαισθησία, αδυνατεί να αντιληφθεί τα κοινωνικά προβλήματα και πορεύεται με αποκλειστικό στόχο της δημιουργία εντυπώσεων.
Ο Βουλευτής Β’ Αθηνών της Νέας Δημοκρατίας κ. Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης
Συνέντευξη στην Χώρα της Κυριακής.
…
Πότε;
30 Ιουνίου του 2002!!!
Απεργία και Πολιτική Επιστράτευση
[πηγή: http://www.greeklaws.com/pubs/content.php?type=vivliografia&id=244]
Για να ξέρουμε για τι μιλάμε:
Η έννοια της πολιτικής επιστράτευσης δεν έχει καμία σχέση με την επιστράτευση ως προϋπόθεση για την διενέργεια επιτάξεως, αλλά το μέτρο αυτό επιβάλλεται με την μορφή της επιτάξεως προσωπικών υπηρεσιών. Με το άρθρο 2 του ν.δ. 17/1974 «Περί πολιτικής σχεδιάσεως εκτάκτου ανάγκης»είχε επιτραπεί η πολιτική επιστράτευση σε ορισμένες περιπτώσεις για την αντιμετώπιση τυχόν μελλοντικών εχθρικών ενεργειών κατά της χώρας ή καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, και το οποίο νομικό διάταγμα είχε εκδοθεί από μια κυβέρνηση που είχε συγκροτηθεί για να αντιμετωπίσει εξαιρετικά ανώμαλες, εσωτερικά και εξωτερικά, συνθήκες που ανέκυψαν στην Ελλάδα το 1974 . Η έννοια της έκτακτης ανάγκης δίνεται στο άρθρο 2 του ίδιου διατάγματος «Κατάσταση έκτακτης ανάγκης είναι κάθε αιφνίδια κατάσταση προκαλούμενη είτε από φυσικά ή από άλλα γεγονότα είτε από ανωμαλίες κάθε φύσης και η οποία έχει ως αποτέλεσμα την παρακώλυση και την διατάραξη της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της χώρας. Το άρθρο 18 του .ν.δ. επιτρέπει την πολιτική επιστράτευση του προσωπικού (την επίταξη των προσωπικών υπηρεσιών) σε περίπτωση πολιτικής κινητοποίησης.
Η ρύθμιση αυτή είχε καθιερωθεί προτού μπει σε εφαρμογή το Σύνταγμα που ισχύει σήμερα, πριν δηλαδή τεθεί σε ισχύ το αρθ.22 παρ.4 του Συντάγματος, το οποίο δεν επιτρέπει την επίταξη προσωπικών υπηρεσιών στην αόριστη και ποικίλη έκταση, που το επιτρέπει το ν.δ.17/1974,αλλά μόνο στις πέντε περιπτώσεις που απαριθμούνται περιοριστικά. Για το λόγο αυτό τα άρθρα 2 παρ.5 είναι αντισυνταγματικά, στην έκταση που επιτρέπουν την επίταξη των προσωπικών υπηρεσιών πέρα από τις τέσσερις ειδικές περιπτώσεις που απαριθμεί το άρθρο 22 παρ.4 του Συντάγματος. Το άρθρο 112 του Σ. ορίζει πως σε όσες περιπτώσεις η εφαρμογή μιας συνταγματικής διάταξης εξαρτάται από την έκδοση ειδικού νόμου, οι νόμοι που ρύθμιζαν από πριν το κρίσιμο ζήτημα εξακολουθούν να ισχύουν, ωσότου εκδοθεί ο προβλεπόμενος ειδικός νόμος. Έτσι και το ν.δ. 17/1974 εξακολουθεί σύμφωνα με το άρθρο 112 παρ.1Σ να ισχύει ,ως ειδικός νόμος κατά την έννοια του άρθρου 22 παρ.4 του Σ. μόνο όμως στην έκταση που προβλέπει το εν λόγω άρθρο του Σ. Βάσει αυτής της σκέψης ,θεωρήθηκε πρωθυπουργική απόφαση για την απεργία των τραπεζικών υπαλλήλων ως αντίθετη προς το Σύνταγμα αφού δεν καλύπτεται από τις περιπτώσεις που προβλέπει το άρθρο 22 παρ.4 του Σ.
Εδώ και αρκετά χρόνια έχει συνδεθεί τεχνητά η πολιτική επιστράτευση με το δίκαιο της απεργίας ως ένας και μάλιστα ο ριζικότερος από τους τρόπους λήξεως της απεργίας. Η συνδικαλιστική ελευθερία κατοχυρώνεται και προστατεύεται ως δικαίωμα των εργαζομένων κατά τρόπο ουσιαστικό όχι μόνο από το άρθρο 23 του Σ. αλλά και από το διεθνές δίκαιο .Το πρόβλημα που ανακύπτει είναι η σχέση του απεργιακού φαινομένου με τις προϋποθέσεις επίταξης προσωπικών υπηρεσιών που τάσσει το άρθρο 22 παρ.4 εδ.β`.
Καταρχήν είναι αδιάφορο αν πρόκειται για απεργία νόμιμη ,παράνομη με την στενή έννοια του όρου ή καταχρηστική. Όπως είναι και αδιάφορο αν επαρκεί ή όχι το προσωπικό ασφαλείας που προσδιορίζεται κατά νόμο ιδίως στον δημόσιο τομέα και τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας. Η επίταξη προσωπικών υπηρεσιών έχει διαφορετική τελεολογία ,υπακούει στις ουσιαστικές προϋποθέσεις του αρθ.22 παρ.4 και δεν συνδέεται με τον έλεγχο της νομιμότητας μιας απεργίας. Δεν συνδέεται κατά μείζονα λόγο ούτε με την δυνατότητα έμμεσης αναγκαστικής εκτέλεσης μιας δικαστικής απόφασης που διαπιστώνει τον παράνομο ή καταχρηστικό χαρακτήρα της απεργίας. Οι λόγοι αυτοί δεν είναι από τους προβλεπόμενους στο άρθρο 22 παρ.4 εδ.β` και η επίκληση τους θα καθιστούσε την επίταξη προφανώς παράνομη.
Έτσι τίθεται το ερώτημα αν η απεργία ως factum μπορεί να συνιστά λόγο εφαρμογής του αρθ.22 παρ 4 του Σ, μπορεί δηλαδή μια απεργιακή κινητοποίηση να συγκροτεί την αντικειμενική υπόσταση των λόγων για τους οποίους είναι κατά το Σύνταγμα δυνατή η επίταξη προσωπικών υπηρεσιών.
Κάτι τέτοιο βέβαια δεν μπορεί να συμβεί, καθώς δεν υπάρχει περίπτωση ούτε θεομηνίας, ούτε πολέμου ούτε επιστράτευσης. Αντίθετα μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι μια κινητοποίηση μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σχετικά με τις αμυντικές ανάγκες της χώρας ή τη δημόσια υγεία. Δηλαδή δεν αποκλείεται μια απεργιακή κινητοποίηση να προκαλέσει ή αν επιτείνει μια κατάσταση που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την δημόσια υγεία.(π.χ. απεργία γιατρών ή των υπαλλήλων καθαριότητας.) όπως και μια κατάσταση συνδεδεμένη με τις ανάγκες της άμυνας της χώρας.
Και στις δυο αυτές υποθετικές περιιπτώσεις ,βασικός και στοιχειώδης κανόνας που απορρέει από την αρχή της αναλογικότητας είναι να μην μπορεί να καλυφθεί η οποιαδήποτε ανάγκη από άλλες κατηγορίες εργαζομένων που δεν απεργούν ή από το προσωπικό ασφαλείας .Με βάση μάλιστα την ΔΣΕ 105 έχει θεωρηθεί, ότι το μέτρο της επίταξης προσωπικών υπηρεσιών απεργών δεν είναι θεμιτό εφόσον οι ανάγκες μπορούν να καλυφθούν με την επίταξη προσωπικών υπηρεσιών άλλων ατόμων ή κατηγοριών προσώπων που δεν απεργούν. Ένας τέτοιος όμως περιορισμός είναι χωρίς περιεχόμενο ,όταν η κατηγορία εργαζομένων που απεργεί είναι μια κατηγορία με απολύτως εξειδικευμένες τεχνικές ή επιστημονικές γνώσεις .Βέβαια ανάμεσα στο άρθρο 22 παρ.4 και τους συνταγματικούς περιορισμούς της απεργίας δεν υπάρχει κλιμάκωση. Η επίταξη προσωπικών υπηρεσιών δεν είναι ένας πρόσθετος και μείζων περιορισμός της απεργίας και δεν πολλαπασιάζει τους συνταγματικά θεμιτούς περιορισμούς του απεργιακού δικαιώματος που θεμελιώνονται στο άρθρο 23 παρ.2 Σ. Η επίταξη είναι μέσο προσανατολισμένο σε τελείως διαφορετικό σκοπό. Παρά ταύτα η δυνατότητα κάλυψης των διαφόρων έκτακτων αναγκών με το προσωπικό ασφαλείας ή εργαζομένους που δεν απεργούν είναι ένα ισχυρό κριτήριο για τον έλεγχο της συνδρομής των προϋποθέσεων του άρθρου 22 παρ.4 εδ.β` Σ και την τήρηση της αρχής της αναλογικότητας.
Η δυνατότητα δικαστικού ελέγχου δεν εξουδετερώνει βέβαια το ενδεχόμενο της καταστρατήγησης του αρθρ.22 παρ.4 και μιας εκ του πλαγίου, επιβολής πρόσθετων περιορισμών στο δικαίωμα της απεργίας. Η Διοίκηση διαθέτει ευρύ περιθώριο διακριτικής ευχέρειας και ελεύθερης εκτίμησης. Τα πραγματολογικά δεδομένα ,όμως που βρίσκονται στον εμπειρικό χαρακτήρα όλων των προϋποθέσεων του αρθρ.22 παρ.4 είναι τόσο προφανή και πασίδηλα, ώστε να είναι δυνατός ο έλεγχος των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέριας της διοίκησης και της πολιτικής πρόγνωσης της Κυβέρνησης ιδίως υπό το πρίσμα των περιορισμών που διέπουν αυτούς τους ίδιους περιορισμούς των συνταγματικών ελευθεριών.Τα τελευταία χρόνια πάντως έγινε επανειλημμένα πολιτική επιστράτευση απεργών σε σοβαρές περιπτώσεις με επίκληση του γενικού συμφέροντος, του κινδύνου για την εθνική οικονομία ή την κοινωνική ζωή της χώρας ή τη δημόσια υγεία ή την αποδιοργάνωση των εναέριων συγκοινωνιών .Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση επιστράτευσεως το 1986 των χειριστών και ιπταμένων μηχανικών της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Το ΣτΕ έκρινε ,ότι νόμιμα έγινε η επιστράτευση .Αντίθετα η θεωρία σχεδόν σύσσωμη διατύπωσε έντονα την αντίθεσή της και χαρακτήρισε την πολιτική επιστράτευση αντισυνταγματική λόγω της μη συνδρομής των προϋποθέσεων του αρθ.22 παρ.4 Σ. Η επιτροπή εμπειρογνομόνων του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας για την εξέταση της προσφυγής των χειριστών της πολιτικής αεροπορίας απεφάνθη επίσης ,ότι η πρακτική της πολιτικής επιστρατεύσεως στην περίπτωση τους ήταν αντίθετη στις διεθνείς συμβάσεις 29/1920 και 105/1957 και σύστησε εναρμόνιση του.ν.17/1974 με τις συμβάσεις αυτές .
Για να ξέρουμε για τι μιλάμε:
Η έννοια της πολιτικής επιστράτευσης δεν έχει καμία σχέση με την επιστράτευση ως προϋπόθεση για την διενέργεια επιτάξεως, αλλά το μέτρο αυτό επιβάλλεται με την μορφή της επιτάξεως προσωπικών υπηρεσιών. Με το άρθρο 2 του ν.δ. 17/1974 «Περί πολιτικής σχεδιάσεως εκτάκτου ανάγκης»είχε επιτραπεί η πολιτική επιστράτευση σε ορισμένες περιπτώσεις για την αντιμετώπιση τυχόν μελλοντικών εχθρικών ενεργειών κατά της χώρας ή καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, και το οποίο νομικό διάταγμα είχε εκδοθεί από μια κυβέρνηση που είχε συγκροτηθεί για να αντιμετωπίσει εξαιρετικά ανώμαλες, εσωτερικά και εξωτερικά, συνθήκες που ανέκυψαν στην Ελλάδα το 1974 . Η έννοια της έκτακτης ανάγκης δίνεται στο άρθρο 2 του ίδιου διατάγματος «Κατάσταση έκτακτης ανάγκης είναι κάθε αιφνίδια κατάσταση προκαλούμενη είτε από φυσικά ή από άλλα γεγονότα είτε από ανωμαλίες κάθε φύσης και η οποία έχει ως αποτέλεσμα την παρακώλυση και την διατάραξη της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της χώρας. Το άρθρο 18 του .ν.δ. επιτρέπει την πολιτική επιστράτευση του προσωπικού (την επίταξη των προσωπικών υπηρεσιών) σε περίπτωση πολιτικής κινητοποίησης.
Η ρύθμιση αυτή είχε καθιερωθεί προτού μπει σε εφαρμογή το Σύνταγμα που ισχύει σήμερα, πριν δηλαδή τεθεί σε ισχύ το αρθ.22 παρ.4 του Συντάγματος, το οποίο δεν επιτρέπει την επίταξη προσωπικών υπηρεσιών στην αόριστη και ποικίλη έκταση, που το επιτρέπει το ν.δ.17/1974,αλλά μόνο στις πέντε περιπτώσεις που απαριθμούνται περιοριστικά. Για το λόγο αυτό τα άρθρα 2 παρ.5 είναι αντισυνταγματικά, στην έκταση που επιτρέπουν την επίταξη των προσωπικών υπηρεσιών πέρα από τις τέσσερις ειδικές περιπτώσεις που απαριθμεί το άρθρο 22 παρ.4 του Συντάγματος. Το άρθρο 112 του Σ. ορίζει πως σε όσες περιπτώσεις η εφαρμογή μιας συνταγματικής διάταξης εξαρτάται από την έκδοση ειδικού νόμου, οι νόμοι που ρύθμιζαν από πριν το κρίσιμο ζήτημα εξακολουθούν να ισχύουν, ωσότου εκδοθεί ο προβλεπόμενος ειδικός νόμος. Έτσι και το ν.δ. 17/1974 εξακολουθεί σύμφωνα με το άρθρο 112 παρ.1Σ να ισχύει ,ως ειδικός νόμος κατά την έννοια του άρθρου 22 παρ.4 του Σ. μόνο όμως στην έκταση που προβλέπει το εν λόγω άρθρο του Σ. Βάσει αυτής της σκέψης ,θεωρήθηκε πρωθυπουργική απόφαση για την απεργία των τραπεζικών υπαλλήλων ως αντίθετη προς το Σύνταγμα αφού δεν καλύπτεται από τις περιπτώσεις που προβλέπει το άρθρο 22 παρ.4 του Σ.
Εδώ και αρκετά χρόνια έχει συνδεθεί τεχνητά η πολιτική επιστράτευση με το δίκαιο της απεργίας ως ένας και μάλιστα ο ριζικότερος από τους τρόπους λήξεως της απεργίας. Η συνδικαλιστική ελευθερία κατοχυρώνεται και προστατεύεται ως δικαίωμα των εργαζομένων κατά τρόπο ουσιαστικό όχι μόνο από το άρθρο 23 του Σ. αλλά και από το διεθνές δίκαιο .Το πρόβλημα που ανακύπτει είναι η σχέση του απεργιακού φαινομένου με τις προϋποθέσεις επίταξης προσωπικών υπηρεσιών που τάσσει το άρθρο 22 παρ.4 εδ.β`.
Καταρχήν είναι αδιάφορο αν πρόκειται για απεργία νόμιμη ,παράνομη με την στενή έννοια του όρου ή καταχρηστική. Όπως είναι και αδιάφορο αν επαρκεί ή όχι το προσωπικό ασφαλείας που προσδιορίζεται κατά νόμο ιδίως στον δημόσιο τομέα και τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας. Η επίταξη προσωπικών υπηρεσιών έχει διαφορετική τελεολογία ,υπακούει στις ουσιαστικές προϋποθέσεις του αρθ.22 παρ.4 και δεν συνδέεται με τον έλεγχο της νομιμότητας μιας απεργίας. Δεν συνδέεται κατά μείζονα λόγο ούτε με την δυνατότητα έμμεσης αναγκαστικής εκτέλεσης μιας δικαστικής απόφασης που διαπιστώνει τον παράνομο ή καταχρηστικό χαρακτήρα της απεργίας. Οι λόγοι αυτοί δεν είναι από τους προβλεπόμενους στο άρθρο 22 παρ.4 εδ.β` και η επίκληση τους θα καθιστούσε την επίταξη προφανώς παράνομη.
Έτσι τίθεται το ερώτημα αν η απεργία ως factum μπορεί να συνιστά λόγο εφαρμογής του αρθ.22 παρ 4 του Σ, μπορεί δηλαδή μια απεργιακή κινητοποίηση να συγκροτεί την αντικειμενική υπόσταση των λόγων για τους οποίους είναι κατά το Σύνταγμα δυνατή η επίταξη προσωπικών υπηρεσιών.
Κάτι τέτοιο βέβαια δεν μπορεί να συμβεί, καθώς δεν υπάρχει περίπτωση ούτε θεομηνίας, ούτε πολέμου ούτε επιστράτευσης. Αντίθετα μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι μια κινητοποίηση μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σχετικά με τις αμυντικές ανάγκες της χώρας ή τη δημόσια υγεία. Δηλαδή δεν αποκλείεται μια απεργιακή κινητοποίηση να προκαλέσει ή αν επιτείνει μια κατάσταση που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την δημόσια υγεία.(π.χ. απεργία γιατρών ή των υπαλλήλων καθαριότητας.) όπως και μια κατάσταση συνδεδεμένη με τις ανάγκες της άμυνας της χώρας.
Και στις δυο αυτές υποθετικές περιιπτώσεις ,βασικός και στοιχειώδης κανόνας που απορρέει από την αρχή της αναλογικότητας είναι να μην μπορεί να καλυφθεί η οποιαδήποτε ανάγκη από άλλες κατηγορίες εργαζομένων που δεν απεργούν ή από το προσωπικό ασφαλείας .Με βάση μάλιστα την ΔΣΕ 105 έχει θεωρηθεί, ότι το μέτρο της επίταξης προσωπικών υπηρεσιών απεργών δεν είναι θεμιτό εφόσον οι ανάγκες μπορούν να καλυφθούν με την επίταξη προσωπικών υπηρεσιών άλλων ατόμων ή κατηγοριών προσώπων που δεν απεργούν. Ένας τέτοιος όμως περιορισμός είναι χωρίς περιεχόμενο ,όταν η κατηγορία εργαζομένων που απεργεί είναι μια κατηγορία με απολύτως εξειδικευμένες τεχνικές ή επιστημονικές γνώσεις .Βέβαια ανάμεσα στο άρθρο 22 παρ.4 και τους συνταγματικούς περιορισμούς της απεργίας δεν υπάρχει κλιμάκωση. Η επίταξη προσωπικών υπηρεσιών δεν είναι ένας πρόσθετος και μείζων περιορισμός της απεργίας και δεν πολλαπασιάζει τους συνταγματικά θεμιτούς περιορισμούς του απεργιακού δικαιώματος που θεμελιώνονται στο άρθρο 23 παρ.2 Σ. Η επίταξη είναι μέσο προσανατολισμένο σε τελείως διαφορετικό σκοπό. Παρά ταύτα η δυνατότητα κάλυψης των διαφόρων έκτακτων αναγκών με το προσωπικό ασφαλείας ή εργαζομένους που δεν απεργούν είναι ένα ισχυρό κριτήριο για τον έλεγχο της συνδρομής των προϋποθέσεων του άρθρου 22 παρ.4 εδ.β` Σ και την τήρηση της αρχής της αναλογικότητας.
Η δυνατότητα δικαστικού ελέγχου δεν εξουδετερώνει βέβαια το ενδεχόμενο της καταστρατήγησης του αρθρ.22 παρ.4 και μιας εκ του πλαγίου, επιβολής πρόσθετων περιορισμών στο δικαίωμα της απεργίας. Η Διοίκηση διαθέτει ευρύ περιθώριο διακριτικής ευχέρειας και ελεύθερης εκτίμησης. Τα πραγματολογικά δεδομένα ,όμως που βρίσκονται στον εμπειρικό χαρακτήρα όλων των προϋποθέσεων του αρθρ.22 παρ.4 είναι τόσο προφανή και πασίδηλα, ώστε να είναι δυνατός ο έλεγχος των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέριας της διοίκησης και της πολιτικής πρόγνωσης της Κυβέρνησης ιδίως υπό το πρίσμα των περιορισμών που διέπουν αυτούς τους ίδιους περιορισμούς των συνταγματικών ελευθεριών.Τα τελευταία χρόνια πάντως έγινε επανειλημμένα πολιτική επιστράτευση απεργών σε σοβαρές περιπτώσεις με επίκληση του γενικού συμφέροντος, του κινδύνου για την εθνική οικονομία ή την κοινωνική ζωή της χώρας ή τη δημόσια υγεία ή την αποδιοργάνωση των εναέριων συγκοινωνιών .Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση επιστράτευσεως το 1986 των χειριστών και ιπταμένων μηχανικών της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Το ΣτΕ έκρινε ,ότι νόμιμα έγινε η επιστράτευση .Αντίθετα η θεωρία σχεδόν σύσσωμη διατύπωσε έντονα την αντίθεσή της και χαρακτήρισε την πολιτική επιστράτευση αντισυνταγματική λόγω της μη συνδρομής των προϋποθέσεων του αρθ.22 παρ.4 Σ. Η επιτροπή εμπειρογνομόνων του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας για την εξέταση της προσφυγής των χειριστών της πολιτικής αεροπορίας απεφάνθη επίσης ,ότι η πρακτική της πολιτικής επιστρατεύσεως στην περίπτωση τους ήταν αντίθετη στις διεθνείς συμβάσεις 29/1920 και 105/1957 και σύστησε εναρμόνιση του.ν.17/1974 με τις συμβάσεις αυτές .
Ελεύθερη Οικονομία και Επιστράτευση
Επιστράτευση!
Τι είπαμε ότι έλεγε ο Ανταμ Σμιθ περί αυτού;
(Καλά, αν δεν βρίσκετε, τον Ανταμ Σμιθ, ανοίχτε έναν Γεωργαλά, έναν Λάσκαρη, έναν Ανωμερίτη, κάποιον, τέλος πάντων….)
Όλο λάθη κάνω
Κι εγώ επίσης!
Τι είπαμε ότι έλεγε ο Ανταμ Σμιθ περί αυτού;
(Καλά, αν δεν βρίσκετε, τον Ανταμ Σμιθ, ανοίχτε έναν Γεωργαλά, έναν Λάσκαρη, έναν Ανωμερίτη, κάποιον, τέλος πάντων….)
Όλο λάθη κάνω
Κι εγώ επίσης!
Τρίτη, Φεβρουαρίου 21, 2006
Εχετε γειά βρυσούλες…
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ:
Παπαγεωργόπουλος – Ψωμιάδης (ΝΔ)
Καρατζαφέρης (ΛΑΟΣ)
Κουράκης (ΣΥΝ) (;;;)
Σαχίνης (ΚΚΕ)
Μπουτάρης (μόνος του)
Που είναι ο υποψήφιος του ΠΑΣΟΚ; Οέο;
Τελειωμένα
Μέσα στον φόβο και στες υποψίες,
με ταραγμένο νου και τρομαγμένα μάτια,
λυώνουμε και σχεδιάζουμε το πώς να κάμουμε
για ν' αποφύγουμε τον βέβαιο
τον κίνδυνο που έτσι φρικτά μας απειλεί.
Κι όμως λανθάνουμε, δεν είν' αυτός στον δρόμο·
ψεύτικα ήσαν τα μηνύματα
(ή δεν τ' ακούσαμε ή δεν τα νοιώσαμε καλά).
άλλη καταστροφή, που δεν την φανταζόμεθαν,
εξαφνική, ραγδαία πέφτει επάνω μας,
κι ανέτοιμους - που πια καιρός- μας συνεπαίρνει.
Παπαγεωργόπουλος – Ψωμιάδης (ΝΔ)
Καρατζαφέρης (ΛΑΟΣ)
Κουράκης (ΣΥΝ) (;;;)
Σαχίνης (ΚΚΕ)
Μπουτάρης (μόνος του)
Που είναι ο υποψήφιος του ΠΑΣΟΚ; Οέο;
Τελειωμένα
Μέσα στον φόβο και στες υποψίες,
με ταραγμένο νου και τρομαγμένα μάτια,
λυώνουμε και σχεδιάζουμε το πώς να κάμουμε
για ν' αποφύγουμε τον βέβαιο
τον κίνδυνο που έτσι φρικτά μας απειλεί.
Κι όμως λανθάνουμε, δεν είν' αυτός στον δρόμο·
ψεύτικα ήσαν τα μηνύματα
(ή δεν τ' ακούσαμε ή δεν τα νοιώσαμε καλά).
άλλη καταστροφή, που δεν την φανταζόμεθαν,
εξαφνική, ραγδαία πέφτει επάνω μας,
κι ανέτοιμους - που πια καιρός- μας συνεπαίρνει.
Δευτέρα, Φεβρουαρίου 20, 2006
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: Αφιέρωμα Θεσσαλονίκη
Φως στο τούνελ αναζητεί η Θεσσαλονίκη
Πριν από ακριβώς 20 χρόνια η Θεσσαλονίκη υποδεχόταν την Μπιενάλε νέων καλλιτεχνών. Ενα γεγονός που όταν πολύ αργότερα έγινε και στην Αθήνα πέρασε εντελώς απαρατήρητο, στη Θεσσαλονίκη κινητοποίησε σχεδόν τη μισή πόλη: καλλι...
Σε μεταίχμιο η Θεσσαλονίκη
Τι απέγινε η Θεσαλονίκη της προόδου; Πριν από είκοσι χρόνια η πρωτεύουσα της Μακεδονίας βρισκόταν στην πολιτιστική πρωτοπορία, δίνοντας έδαφος για να αναπτυχθούν νέες τάσεις, νέες φωνές. Η κατάσταση σήμερα είναι πολύ διαφο...
Γερνάει επικίνδυνα και, δυστυχώς, άσχημα
Δεν είναι ευχάριστο ένα κείμενο για τη Θεσσαλονίκη μεσούντος του χειμώνα, ειδικά του φετινού προεκλογικού. Το κρύο είναι βαρύ, τα πεζοδρόμια λερωμένα από τα χιόνια που λιώνουν, μια συννεφιά καθόλου ρομαντική απειλεί όποιο ...
Γιάννης Mπουτάρης: Nα ενεργοποιηθούν οι σκεπτόμενοι πολίτες
O γνωστός οινοποιός Γιάννης Mπουτάρης, υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης, επικεφαλής της Πρωτοβουλίας Πολιτών, εμφανίζεται αποφασισμένος να οργανώσει έναν ισχυρό αντιπολιτευτικό πόλο. Xωρίς καμία κομματική στήριξη, προς το π...
Γιώργος Kορδομενίδης: Eλπίδα οι δημοτικές αλλά δεν υπάρχει τόλμη
«Η μαύρη αλήθεια είναι πως η «υπερσυντηρητική Θεσσαλονίκη» είναι υπαρκτή», μας λέει ο Γιώργος Κορδομενίδης, διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού «Εντευκτήριο». «Kαι εκφράζεται κυρίως με τις επιλογές των πολιτών στο επίπε...
Πάνος Παπαδόπουλος: Nα σταματήσει η «πιπίλα» της «Πρωτεύουσας των Bαλκανίων»
O Πάνος Παπαδόπουλος, σκηνοθέτης και παραγωγός, αναρωτιέται αν είχε ποτέ πραγματικές ευκαιρίες αυτή η πόλη. «Nαι, η Πολιτιστική Πρωτεύουσα ήταν μία ενδιαφέρουσα κατάσταση, ξοδεύτηκαν χρήματα και επενδύθηκαν προσδοκίες. Δεν...
Pένα Σακελλαρίδου: Δεν θα μας φορέσουν βυζαντινά άμφια...
H Pένα Σακελλαρίδου είναι μαζί με τη Mόρφω Παπανικολάου μία από τις πιο προβεβλημένες Eλληνίδες αρχιτέκτονες. Eχουν, ανάμεσα σε πολλά άλλα, συνυπογράψει με τον Mάριο Mπότα δύο ιδιαίτερα δημοφιλή κτίρια στην Aθήνα, το Νέο K...
Στέφανος Tσιτσόπουλος: Είμαστε όμηροι
Kατά πολύ νεώτερος ο Στέφανος Tσιτσόπουλος είναι σήμερα μία αναγνωρίσιμη φιγούρα στα νεανικά media της Θεσσαλονίκης. Eίναι η φωνή της πόλης στην «Athens Voice» της πρωτεύουσας και διευθύνει το νέο μηνιαίο περιοδικό «Soul»....
Πριν από ακριβώς 20 χρόνια η Θεσσαλονίκη υποδεχόταν την Μπιενάλε νέων καλλιτεχνών. Ενα γεγονός που όταν πολύ αργότερα έγινε και στην Αθήνα πέρασε εντελώς απαρατήρητο, στη Θεσσαλονίκη κινητοποίησε σχεδόν τη μισή πόλη: καλλι...
Σε μεταίχμιο η Θεσσαλονίκη
Τι απέγινε η Θεσαλονίκη της προόδου; Πριν από είκοσι χρόνια η πρωτεύουσα της Μακεδονίας βρισκόταν στην πολιτιστική πρωτοπορία, δίνοντας έδαφος για να αναπτυχθούν νέες τάσεις, νέες φωνές. Η κατάσταση σήμερα είναι πολύ διαφο...
Γερνάει επικίνδυνα και, δυστυχώς, άσχημα
Δεν είναι ευχάριστο ένα κείμενο για τη Θεσσαλονίκη μεσούντος του χειμώνα, ειδικά του φετινού προεκλογικού. Το κρύο είναι βαρύ, τα πεζοδρόμια λερωμένα από τα χιόνια που λιώνουν, μια συννεφιά καθόλου ρομαντική απειλεί όποιο ...
Γιάννης Mπουτάρης: Nα ενεργοποιηθούν οι σκεπτόμενοι πολίτες
O γνωστός οινοποιός Γιάννης Mπουτάρης, υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης, επικεφαλής της Πρωτοβουλίας Πολιτών, εμφανίζεται αποφασισμένος να οργανώσει έναν ισχυρό αντιπολιτευτικό πόλο. Xωρίς καμία κομματική στήριξη, προς το π...
Γιώργος Kορδομενίδης: Eλπίδα οι δημοτικές αλλά δεν υπάρχει τόλμη
«Η μαύρη αλήθεια είναι πως η «υπερσυντηρητική Θεσσαλονίκη» είναι υπαρκτή», μας λέει ο Γιώργος Κορδομενίδης, διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού «Εντευκτήριο». «Kαι εκφράζεται κυρίως με τις επιλογές των πολιτών στο επίπε...
Πάνος Παπαδόπουλος: Nα σταματήσει η «πιπίλα» της «Πρωτεύουσας των Bαλκανίων»
O Πάνος Παπαδόπουλος, σκηνοθέτης και παραγωγός, αναρωτιέται αν είχε ποτέ πραγματικές ευκαιρίες αυτή η πόλη. «Nαι, η Πολιτιστική Πρωτεύουσα ήταν μία ενδιαφέρουσα κατάσταση, ξοδεύτηκαν χρήματα και επενδύθηκαν προσδοκίες. Δεν...
Pένα Σακελλαρίδου: Δεν θα μας φορέσουν βυζαντινά άμφια...
H Pένα Σακελλαρίδου είναι μαζί με τη Mόρφω Παπανικολάου μία από τις πιο προβεβλημένες Eλληνίδες αρχιτέκτονες. Eχουν, ανάμεσα σε πολλά άλλα, συνυπογράψει με τον Mάριο Mπότα δύο ιδιαίτερα δημοφιλή κτίρια στην Aθήνα, το Νέο K...
Στέφανος Tσιτσόπουλος: Είμαστε όμηροι
Kατά πολύ νεώτερος ο Στέφανος Tσιτσόπουλος είναι σήμερα μία αναγνωρίσιμη φιγούρα στα νεανικά media της Θεσσαλονίκης. Eίναι η φωνή της πόλης στην «Athens Voice» της πρωτεύουσας και διευθύνει το νέο μηνιαίο περιοδικό «Soul»....
Τρίτη, Φεβρουαρίου 14, 2006
Η αυτοκριτική των κομμουνιστών
Ακούστηκαν και γράφτηκαν πολλά με αφορμή το περίφημο αντι-κομμουνιστικό μνημόνιο. Τα περισσότερα, εδώ ειδικά στην Ελλάδα κι ακόμη ειδικότερα στα blogs ήσαν ανιστόρητα. Απ’ όποια «όχθη» κι αν προερχόντουσαν.
Στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της περασμένης Κυριακής, στο ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ ΙΔΕΩΝ, του ΘΑΝΑΣΗ ΓΙΑΛΚΕΤΣΗ αναδημοσιεύτηκαν τα κείμενα δύο σημαντικών προσώπων του ιταλικού κομμουνιστικού κινήματος. Αξίζει να διαβαστούν.
Την αφορμή για το διάλογο που ακολουθεί την έδωσε μια συνέντευξη του παλαίμαχου ιταλού κομμουνιστή Πιέτρο Ινγκράο στην εφημερίδα «Liberazione», όπου ανέπτυσσε μιαν ισχυρή αυτοκριτική για τη θέση που είχε η ένοπλη βία στην ιστορία και στην ιδεολογία του κομμουνιστικού κινήματος. Ενα άλλο ιστορικό στέλεχος του ιταλικού κομμουνισμού, ο Μάριο Τρόντι, εξέφρασε τη διαφωνία του με άρθρο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Il Manifesto». Η απάντηση του Ινγκράο δημοσιεύτηκε στην «Liberazione».
ΜΑΡΙΟ ΤΡΟΝΤΙ: Εδώ και χρόνια ο Πιέτρο Ινγκράο μάς επαναλαμβάνει ότι το λάθος του εργατικού κινήματος ήταν η στρατιωτικοποίηση της γλώσσας του και κυρίως της σκέψης του καθώς και των συμπεριφορών του. Εγώ σε αυτό το σημείο δεν συμφωνώ μαζί του. Την εποχή των παγκόσμιων εμφυλίων πολέμων, που περιελάμβανε τον φασισμό και τον ναζισμό, δεν την θέλησε το εργατικό κίνημα. Είναι σύγχρονη καπιταλιστική ιστορία του εικοστού αιώνα, με την οποία κατά κάποιον τρόπο υποχρεώθηκε να λογαριαστεί το εργατικό κίνημα. Η πολιτική βία, για την οποία μιλούσε ο Μαρξ, ήταν η απάντηση στην κοινωνική βία που εμπεριέχεται πάντοτε στη σχέση του κεφαλαίου, από τις τρομερές φάσεις της πρωταρχικής συσσώρευσης ώς τις φοβερές μεταβάσεις των βιομηχανικών επαναστάσεων, από τις ανελέητες περιπέτειες της αποικιοκρατίας μέχρι την παρούσα παγκοσμιοποίηση, που καταδικάζει τα τρία τέταρτα του πλανήτη στην απόλυτη εξαθλίωση και εκεί που δεν μπορεί να φτάσει με τους νόμους της αγοράς φτάνει με την πρακτική του πολέμου.
Η έννοια της μεταμέλειας καταλήγει να είναι σήμερα η πιο διαδεδομένη πολιτική έννοια. Η αποκήρυξη μοιάζει να έχει γίνει εθνικό άθλημα. Είναι θλιβερός αυτός ο συναγωνισμός για το ποιος θα πει πρώτος και πιο δυνατά ότι δεν είναι πλέον εκείνος που ήταν κάποτε. Εγώ, σε ό,τι με αφορά, υιοθετώ την αντίθετη στάση. Επωμίζομαι το φορτίο μιας ολόκληρης ιστορίας. Κουβαλώ πάνω μου και τις δύο μεγάλες παραδόσεις του εργατικού κινήματος, εκείνη της σοσιαλδημοκρατίας και εκείνη του κομμουνισμού, που και οι δυο τους είναι σε μεγάλο βαθμό ανεπανάληπτες, αλλά που έχουν ένα απόθεμα με διαφορετικές κληρονομιές το οποίο πρέπει να αξιοποιηθεί. Ακόμη και από την κομμουνιστική παράδοση τα φορτώνομαι όλα, από τις ουτοπίες ώς τις λεγόμενες εφαρμογές. Είναι ιστορία που έχει συντελεστεί. Δεν μπορώ να επιλέξω. Θα ήταν υπερβολικά βολικό, υπερβολικά εύκολο, να πάρω την ωραία ιστορία και να αφήσω την άσχημη στους κακούς. Για ορισμένα πράγματα μπορώ να πω: ποτέ πια έτσι. Επειτα κοιτάζω μπροστά: σε αυτό που μπορεί να είναι καλύτερο σε σχέση με αυτό που υπάρχει τώρα. Το ζητούμενο είναι να αλλάξουμε αυτόν τον κόσμο. Γι' αυτόν το σκοπό, όλα όσα έχουμε κάνει μέσα σε δύο αιώνες ιστορίας, όλα, μας χρησιμεύουν.
ΠΙΕΤΡΟ ΙΝΓΚΡΑΟ: Δεν με έπεισε η κρίση του Τρόντι, σύμφωνα με την οποία όλη η βία του εικοστού αιώνα πρέπει να αποδοθεί στη σκληρότητα που χαρακτηρίζει τον καπιταλισμό αυτού του αιώνα. Η «επαναστατική βία», που διακηρύχθηκε και γράφτηκε στις δικές μας σημαίες, δεν ήταν μόνο μια απάντηση στο αίμα που έχυνε ο καπιταλισμός. Αυτή εγγράφεται ρητά στη δική μας ερμηνεία της επαναστατικής πράξης. Και γίνεται σε ένα ορισμένο σημείο (και μάλιστα αρκετά νωρίς) μια πρακτική καταπίεσης και συντριβής που ασκείται ακόμη και πάνω σε ένα τμήμα του ίδιου του εργατικού κινήματος. Το είδαμε στη Ρωσία ήδη με την ανάπτυξη της Οκτωβριανής Επανάστασης. Με τις σφαγές (έτσι τις αποκαλώ εγώ σήμερα) που στράφηκαν ακόμη και ενάντια στους αγωνιστές της επανάστασης. Και αυτή η φοβερή βία επανέρχεται έπειτα δυσοίωνα στο δεύτερο μισό του αιώνα: στο Πότσνταμ, στη Βουδαπέστη, στην Πράγα και αλλού.
Τα γκουλάγκ δεν ήταν ένας μύθος. Γιατί θα έπρεπε να τα επωμιστώ σήμερα στην κληρονομιά μου, στον τρόπο με τον οποίο αισθάνομαι κομμουνιστής, τώρα που δεν έχω πια ούτε καν το άλλοθι ότι «δεν γνωρίζω»; Δεν με πείθει ούτε η ενόχληση που δείχνει ο Μάριο απέναντι στην έννοια (και την πρακτική) της «μεταμέλειας». Αν μεταμέλεια σημαίνει αναγνώριση του λάθους, εγώ δεν φοβάμαι ούτε κι αυτή τη λέξη. Αντίθετα, θεωρώ ζωτικής σημασίας το να προσπαθούμε να προσδιορίζουμε δημόσια αν έχουμε κάνει λάθος και γιατί έχουμε κάνει λάθος. Και θεωρώ ότι για μας τους κομμουνιστές υπάρχει λόγος γι' αυτήν την εργασία. Και ότι είναι χρήσιμο να διδαχθούμε από αυτά τα λάθη.
Ο Τρόντι γράφει: «Επωμίζομαι το φορτίο μιας ολόκληρης ιστορίας». Είναι μια δήλωση που για μένα δεν είναι τόσο σαφής. Αν αυτή σημαίνει ότι εγώ από αυτήν την ιστορία (των κομμουνιστών) προέρχομαι, σίγουρα έτσι είναι και ούτε θα ήθελα ούτε και θα μπορούσα να την διαγράψω. Εγώ μάλιστα διόλου δεν το επιθυμώ, γι' αυτό και συνεχίζω να αποκαλώ τον εαυτό μου κομμουνιστή. Αλλά εγώ δεν θεωρώ «θλιβερό» το να αναζητώ πού έκανα λάθος ή πού κάναμε λάθος. Αντίθετα, αισθάνομαι δύναμη και ζωτικότητα με αυτήν την αναζήτηση. Αισθάνομαι πιο ισχυρός, πιο ζωντανός, όταν κατορθώνω να βάζω κάτω από το μικροσκόπιο τη δική μου ιστορία και την ιστορία της δικής μου παράταξης. Και να βλέπω πότε ενεργήσαμε σωστά και πότε όχι. Για να πούμε την αλήθεια, εμένα το να αναρωτιέμαι και να αμφιβάλλω γι' αυτό που έκανα πάντοτε με ωφέλησε. Η ζημιά, αντίθετα, ήταν όταν στεκόμουν ακίνητος και αποδεχόμουν το δόγμα.
7 - 12/02/2006
Στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της περασμένης Κυριακής, στο ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ ΙΔΕΩΝ, του ΘΑΝΑΣΗ ΓΙΑΛΚΕΤΣΗ αναδημοσιεύτηκαν τα κείμενα δύο σημαντικών προσώπων του ιταλικού κομμουνιστικού κινήματος. Αξίζει να διαβαστούν.
Την αφορμή για το διάλογο που ακολουθεί την έδωσε μια συνέντευξη του παλαίμαχου ιταλού κομμουνιστή Πιέτρο Ινγκράο στην εφημερίδα «Liberazione», όπου ανέπτυσσε μιαν ισχυρή αυτοκριτική για τη θέση που είχε η ένοπλη βία στην ιστορία και στην ιδεολογία του κομμουνιστικού κινήματος. Ενα άλλο ιστορικό στέλεχος του ιταλικού κομμουνισμού, ο Μάριο Τρόντι, εξέφρασε τη διαφωνία του με άρθρο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Il Manifesto». Η απάντηση του Ινγκράο δημοσιεύτηκε στην «Liberazione».
ΜΑΡΙΟ ΤΡΟΝΤΙ: Εδώ και χρόνια ο Πιέτρο Ινγκράο μάς επαναλαμβάνει ότι το λάθος του εργατικού κινήματος ήταν η στρατιωτικοποίηση της γλώσσας του και κυρίως της σκέψης του καθώς και των συμπεριφορών του. Εγώ σε αυτό το σημείο δεν συμφωνώ μαζί του. Την εποχή των παγκόσμιων εμφυλίων πολέμων, που περιελάμβανε τον φασισμό και τον ναζισμό, δεν την θέλησε το εργατικό κίνημα. Είναι σύγχρονη καπιταλιστική ιστορία του εικοστού αιώνα, με την οποία κατά κάποιον τρόπο υποχρεώθηκε να λογαριαστεί το εργατικό κίνημα. Η πολιτική βία, για την οποία μιλούσε ο Μαρξ, ήταν η απάντηση στην κοινωνική βία που εμπεριέχεται πάντοτε στη σχέση του κεφαλαίου, από τις τρομερές φάσεις της πρωταρχικής συσσώρευσης ώς τις φοβερές μεταβάσεις των βιομηχανικών επαναστάσεων, από τις ανελέητες περιπέτειες της αποικιοκρατίας μέχρι την παρούσα παγκοσμιοποίηση, που καταδικάζει τα τρία τέταρτα του πλανήτη στην απόλυτη εξαθλίωση και εκεί που δεν μπορεί να φτάσει με τους νόμους της αγοράς φτάνει με την πρακτική του πολέμου.
Η έννοια της μεταμέλειας καταλήγει να είναι σήμερα η πιο διαδεδομένη πολιτική έννοια. Η αποκήρυξη μοιάζει να έχει γίνει εθνικό άθλημα. Είναι θλιβερός αυτός ο συναγωνισμός για το ποιος θα πει πρώτος και πιο δυνατά ότι δεν είναι πλέον εκείνος που ήταν κάποτε. Εγώ, σε ό,τι με αφορά, υιοθετώ την αντίθετη στάση. Επωμίζομαι το φορτίο μιας ολόκληρης ιστορίας. Κουβαλώ πάνω μου και τις δύο μεγάλες παραδόσεις του εργατικού κινήματος, εκείνη της σοσιαλδημοκρατίας και εκείνη του κομμουνισμού, που και οι δυο τους είναι σε μεγάλο βαθμό ανεπανάληπτες, αλλά που έχουν ένα απόθεμα με διαφορετικές κληρονομιές το οποίο πρέπει να αξιοποιηθεί. Ακόμη και από την κομμουνιστική παράδοση τα φορτώνομαι όλα, από τις ουτοπίες ώς τις λεγόμενες εφαρμογές. Είναι ιστορία που έχει συντελεστεί. Δεν μπορώ να επιλέξω. Θα ήταν υπερβολικά βολικό, υπερβολικά εύκολο, να πάρω την ωραία ιστορία και να αφήσω την άσχημη στους κακούς. Για ορισμένα πράγματα μπορώ να πω: ποτέ πια έτσι. Επειτα κοιτάζω μπροστά: σε αυτό που μπορεί να είναι καλύτερο σε σχέση με αυτό που υπάρχει τώρα. Το ζητούμενο είναι να αλλάξουμε αυτόν τον κόσμο. Γι' αυτόν το σκοπό, όλα όσα έχουμε κάνει μέσα σε δύο αιώνες ιστορίας, όλα, μας χρησιμεύουν.
ΠΙΕΤΡΟ ΙΝΓΚΡΑΟ: Δεν με έπεισε η κρίση του Τρόντι, σύμφωνα με την οποία όλη η βία του εικοστού αιώνα πρέπει να αποδοθεί στη σκληρότητα που χαρακτηρίζει τον καπιταλισμό αυτού του αιώνα. Η «επαναστατική βία», που διακηρύχθηκε και γράφτηκε στις δικές μας σημαίες, δεν ήταν μόνο μια απάντηση στο αίμα που έχυνε ο καπιταλισμός. Αυτή εγγράφεται ρητά στη δική μας ερμηνεία της επαναστατικής πράξης. Και γίνεται σε ένα ορισμένο σημείο (και μάλιστα αρκετά νωρίς) μια πρακτική καταπίεσης και συντριβής που ασκείται ακόμη και πάνω σε ένα τμήμα του ίδιου του εργατικού κινήματος. Το είδαμε στη Ρωσία ήδη με την ανάπτυξη της Οκτωβριανής Επανάστασης. Με τις σφαγές (έτσι τις αποκαλώ εγώ σήμερα) που στράφηκαν ακόμη και ενάντια στους αγωνιστές της επανάστασης. Και αυτή η φοβερή βία επανέρχεται έπειτα δυσοίωνα στο δεύτερο μισό του αιώνα: στο Πότσνταμ, στη Βουδαπέστη, στην Πράγα και αλλού.
Τα γκουλάγκ δεν ήταν ένας μύθος. Γιατί θα έπρεπε να τα επωμιστώ σήμερα στην κληρονομιά μου, στον τρόπο με τον οποίο αισθάνομαι κομμουνιστής, τώρα που δεν έχω πια ούτε καν το άλλοθι ότι «δεν γνωρίζω»; Δεν με πείθει ούτε η ενόχληση που δείχνει ο Μάριο απέναντι στην έννοια (και την πρακτική) της «μεταμέλειας». Αν μεταμέλεια σημαίνει αναγνώριση του λάθους, εγώ δεν φοβάμαι ούτε κι αυτή τη λέξη. Αντίθετα, θεωρώ ζωτικής σημασίας το να προσπαθούμε να προσδιορίζουμε δημόσια αν έχουμε κάνει λάθος και γιατί έχουμε κάνει λάθος. Και θεωρώ ότι για μας τους κομμουνιστές υπάρχει λόγος γι' αυτήν την εργασία. Και ότι είναι χρήσιμο να διδαχθούμε από αυτά τα λάθη.
Ο Τρόντι γράφει: «Επωμίζομαι το φορτίο μιας ολόκληρης ιστορίας». Είναι μια δήλωση που για μένα δεν είναι τόσο σαφής. Αν αυτή σημαίνει ότι εγώ από αυτήν την ιστορία (των κομμουνιστών) προέρχομαι, σίγουρα έτσι είναι και ούτε θα ήθελα ούτε και θα μπορούσα να την διαγράψω. Εγώ μάλιστα διόλου δεν το επιθυμώ, γι' αυτό και συνεχίζω να αποκαλώ τον εαυτό μου κομμουνιστή. Αλλά εγώ δεν θεωρώ «θλιβερό» το να αναζητώ πού έκανα λάθος ή πού κάναμε λάθος. Αντίθετα, αισθάνομαι δύναμη και ζωτικότητα με αυτήν την αναζήτηση. Αισθάνομαι πιο ισχυρός, πιο ζωντανός, όταν κατορθώνω να βάζω κάτω από το μικροσκόπιο τη δική μου ιστορία και την ιστορία της δικής μου παράταξης. Και να βλέπω πότε ενεργήσαμε σωστά και πότε όχι. Για να πούμε την αλήθεια, εμένα το να αναρωτιέμαι και να αμφιβάλλω γι' αυτό που έκανα πάντοτε με ωφέλησε. Η ζημιά, αντίθετα, ήταν όταν στεκόμουν ακίνητος και αποδεχόμουν το δόγμα.
7 - 12/02/2006
Κυριακή, Φεβρουαρίου 12, 2006
Επίσημη πρώτη του Μπουτάρη
Και του Λιμανιού και του σαλονιού
(αναδημοσίευση από το www.thess.gr)
Η επίσημη πρώτη της κίνησης του Γιάννη Μπουτάρη ή αλλιώς, των "πέντε" όπως επικράτησε στα μέσα της πόλης, έγινε σήμερα στις 11 η ώρα στην αποθήκη Δ' του λιμανιού. Περίπου 500 συμπολίτες μας γέμισαν το αμφιθέατο και το φουαγιέ της αποθήκης.Τα συνεργεία από τα κανάλια καταλάβανε τον πάνω χώρο προσπαθώντας να πάρουν δηλώσεις του Μπουτάρη, ενώ οι διάφοροι "σύντροφοι" χαιρετούσαν ο ένας τον άλλο. Ο καθένας προσπαθούσε να πείσει τους νεοφερμένους ότι είτε το μισό ΠΑΣΟΚ ήταν εκεί είτε το μισό παλιό ΚΚΕ εσωτερικού. Σίγουρα δεν υπήρχε ούτε ένας δεξιός. Ούτε ένας;
Η σημερινή εκδήλωση, εκτός του ότι σημαίνει την επίσημη έναρξη της κίνηση "Πρωτοβουλία για την Θεσσαλονίκη", σήμανε μάλλον και το τέλος της εποχής του Ανδρέα Κουράκη στον ΣΥΝ. Τέσσερεις μέρες πριν είχε αποφασιστεί σε συνέλευση του ΣΥΝ η διαγραφή του εάν συμμετείχε στην εκδήλωση. Υποθέτω ότι μετά από αυτήν θα υλοποιήσουν την απόφασή τους.
Το αρχικό ενδιαφέρον μας εστιάστηκε στο πλήθος που συνέρευσε στην εκδήλωση. Όπως πολύ εύστοχα παρατήρησε και ο Όνειρος, η συγκέντρωση είχε μέσο όρο ηλικίας άνω των 50. Ίσως έφταιγε η ώρα. Μετά την κραιπάλη του Σαββάτου ο νέος χρειάζεται κάτι πιο τονωτικό από τον Μπουτάρη για να τον σηκώσει από το κρεβάτι...
Δεν εκπλάγηκα καθόλου που είδα τον διαφημιστή Ρούλη Εδιάρογλου στην συγκέντρωση, από το ΚΚΕ στον ΣΥΝ και από εκεί στον Μπίστη και το 2002 αποτυχών Νομαρχιακός Σύμβουλος με το ΠΑΣΟΚ όπου προσπαθούσε στο προεκλογικό του φυλλάδιο να δικαιολογήσει την "συνεπή" πολιτική του πορεία. Ο "αριστερός" Ηλίας Κουτσούκος της ΕΤ3 με το περίφημο τατουάζ του ΤΣΕ στο μπράτσο, για να του το "φιλάνε οι αστές γκόμενες", μόνιμος στην ΕΤ3, πρώην διευθυντής του τηλεοπτικού τμήματος και αργόμισθος σύμβουλος του ΚΘΒΕ επι Παπαβασιλείου, χωρίς να έχει καμία σχέση με το θέατρο. Α, ξέχασα και συγγραφέας. Ο "όλες τις παρατάξεις γύρισα" φροντιστηριάς Παναγιώτης Φωτιάδης, γνωστός σαν αποτυχημένος υποψήφιος του Παπαγεωργόπουλου, μέλος του διαλυμένου ΚΕΠ του Αβραμόπουλου, ικέτη το 2002 του Παπαγεωργόπουλου για να τον βάλει στο συνδυασμό και τελικά αποτυχών υποψήφιος του Βούγια την ίδια περίοδο. Να μην ξεχάσω, την παρουσία στο φουαγιέ και του πανταχού παρόντος Κώστα Ζουράρι, ίσως για να φωτογραφηθεί και να γράψει πάλι γι' αυτόν η εφημερίδα του.
Από πλευράς ενεργών πολιτικών είχαμε την παρουσία του Βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Γιάννη Μαγκριώτη, του πρώην πολλά πράγματα Σπύρου Βούγια, πρώην επίσης πολλά πράγματα αλλά όλα στο ΠΑΣΟΚ Λευτέρη Τζιόλα, η Μάρα "Θέλω να κατέβω με το ΠΑΣΟΚ Νομάρχης" Τοπαρλάκη, μερικών πρώην δημοτικών συμβούλων και 2 νυν καθώς και του Μιχάλη Τρεμόπουλου. Συντονίστρια του πάνελ η γνωστή πρώην 9,58 Βάνα Χαραλαμπίδου με όχι και τόσο άμεμπτη πορεία στον χώρο της δημοσιογραφίας, φιλοπασοκικών αισθημάτων, η οποία είχε και μαι δυσκολία στην παρουσίαση του πάνελ. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι δεν τους γνώριζε. Ο γνωστός και μη εξαιρετέος Μιχάλης "θέλω να γίνω Κακαουνάκης" Στρατάκης, πρώην ΔΗΚΚΙ καθώς και η συνταξιούχος δημοσιογράφος της ΕΤ3 κα Καρδάκου. Από τον χώρο του πολιτισμού μπόρεσα να διακρίνω, επειδή τους ήξερα, τον πρώην, επι ΠΑΣΟΚ, διευθυντή του ΚΘΒΕ και καθηγητή του τμήματος θεατρολογίας του ΑΠΘ, Βίκτωρ Αρδίττη, τον επίσης καθηγητή του τμήματος θεατρολογίας σκηνογράφο Απόστολο Βέττα καθώς και τον ηθοποιό Άλκη Παναγιωτίδη. Από το συνδικαλιστικό κατεστημένο της Θεσσαλονίκης ο εκ ΠΑΣΟΚ ορμώμενος πρόεδρος του ΕΚΘ κ. Γιαννόπουλος τίμησε με την παρουσία του την εκδήλωση. Πλήθος εργαζομένων από την Εθνική Τράπεζα, εμφανίστηκαν στην εκδήλωση, μάλλον για να τιμήσουν τον συνάδελφό τους κ. Αβραμόπουλο, των πέντε. Από τις καταναλωτικές οργανώσεις εμφανίστηκε η γραμματέας του ΚΕΠΚΑ, κα Κεκελέκη ενώ αισθητή έγινε και η παρουσία του σχεδιαστή μόδας Κωστασταντίνου με την γυναίκα του, σύμβουλο του ΚΘΒΕ, Ιφιγένειας Ταξοπούλου. Τέλος δεν θα έπρεπε να ξεχάσω με τίποτα να αναφέρω και την πάντα ενδιαφέρουσα παρουσία του Ηρακλή Δούκα.
Στην μουσική επένδυση της εκδήλωσης είχαν την τιμητική τους ο Manu Chao και η Νένα Βενετσάνου' δεν μπορώ να πω, μας εκπλήξανε. Η εκδήλωση ξεκίνησε με το επικοινωνιακό, ομολογώ επιτυχημένο τρυκ, της ομιλίας μιας όμορφης φοιτήτριας, της κας Θεοδοσιάδη, η οποία γεμάτη τρακ μας είπε πως αισθάνεται 6 χρόνια φοιτήτρια στην Θεσσαλονίκη. Ελπίζω την επόμενη φορά που θα μιλήσει να είναι πιο άνετη. Η ομιλία του Γιάννη Μπουτάρη αποτελούσε το απόσταγμα όλων των ερευνών της κοινής γνώμης που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην Θεσσαλονίκη. Μας μίλησε για την αναμόρφωση της Άνω Πόλης, για την δημιουργία Πάρκου στο χώρο της έκθεσης και μεταφορά της στους Λαχανόκηπους (αμάν πια μ' αυτούς, έχετε κτήματα εκεί;) -Γ' ΣΣ - Αγίας Φωτεινής, αναφέρθηκε στην μη συνεργασία των Δήμων, την υποβάθμιση των δυτικών περιοχών, για την πολιτιστική ένδεια της πόλης, την μη σύνδεση των Πανεπιστημίων με την πόλη και άλλα τέτοια όμορφα. Ναι, κυρ Γιάννη και εγώ είμαι μαζί σου, αλλά πες μου σε παρακαλώ αυτές τις προτάσεις γιατί δεν τις έκανες και δεν τις πάλεψες μέσα από τους σχηματισμούς που ήσουν; Ωραίο το σκουλαρίκι σου αλλά αυτό δεν φτάνει.
Η ομιλία του Ανδρέα Κουράκη και του Λάζαρου Ζαχαριάδη μου θύμισαν γιατί δεν θέλω να ακολουθήσω την πρωτοβουλία αυτή. Ο ξύλινος λόγος, τα ευχολόγια αλλά και το γλύψιμο των παρισταμένων ήταν στοιχεία που τα έχουμε δει και σε άλλες ανέμπνευστες ομιλίες. Όλα τα προηγούμενα μας ανάγκασαν να φύγουμε από την εκδήλωση και να διαπιστώσουμε πόσοι ήταν έξω στο φουαγιέ σε πηγαδάκια, όπου λύνανε τα χρονίζοντα προβλήματα της πόλης μεταξύ τύρου και αχλαδιού. Στο τραπεζάκι της γραμματείας, εκτός του εντύπου και των δηλώσεων υποστήριξης της κίνησης υπήρχαν και δυο προσκλήσεις για εκδηλώσεις του ΠΑΣΟΚ. Η μια ήταν για την παρουσίαση του βιβλίου του Σημίτη. Τελικά κύριε Μπουτάρη, ποιά ακριβώς είναι η σχέση της κίνησής σας με το ΠΑΣΟΚ; Πόσο ανεξάρτητος είστε και πόσο ανεξάρτητος θέλετε να είστε;
P.S. Όσοι ενδιαφέρονται για την ομιλία του Μπουτάρη μπορούν να την κατεβάσουν από το thess.gr
Σχετικές αναφορές: thess.gr (1, 2), :::: open ::::: (1, 2, 3, 4, 5), drk-angel (1, 2, 3)
(αναδημοσίευση από το www.thess.gr)
Η επίσημη πρώτη της κίνησης του Γιάννη Μπουτάρη ή αλλιώς, των "πέντε" όπως επικράτησε στα μέσα της πόλης, έγινε σήμερα στις 11 η ώρα στην αποθήκη Δ' του λιμανιού. Περίπου 500 συμπολίτες μας γέμισαν το αμφιθέατο και το φουαγιέ της αποθήκης.Τα συνεργεία από τα κανάλια καταλάβανε τον πάνω χώρο προσπαθώντας να πάρουν δηλώσεις του Μπουτάρη, ενώ οι διάφοροι "σύντροφοι" χαιρετούσαν ο ένας τον άλλο. Ο καθένας προσπαθούσε να πείσει τους νεοφερμένους ότι είτε το μισό ΠΑΣΟΚ ήταν εκεί είτε το μισό παλιό ΚΚΕ εσωτερικού. Σίγουρα δεν υπήρχε ούτε ένας δεξιός. Ούτε ένας;
Η σημερινή εκδήλωση, εκτός του ότι σημαίνει την επίσημη έναρξη της κίνηση "Πρωτοβουλία για την Θεσσαλονίκη", σήμανε μάλλον και το τέλος της εποχής του Ανδρέα Κουράκη στον ΣΥΝ. Τέσσερεις μέρες πριν είχε αποφασιστεί σε συνέλευση του ΣΥΝ η διαγραφή του εάν συμμετείχε στην εκδήλωση. Υποθέτω ότι μετά από αυτήν θα υλοποιήσουν την απόφασή τους.
Το αρχικό ενδιαφέρον μας εστιάστηκε στο πλήθος που συνέρευσε στην εκδήλωση. Όπως πολύ εύστοχα παρατήρησε και ο Όνειρος, η συγκέντρωση είχε μέσο όρο ηλικίας άνω των 50. Ίσως έφταιγε η ώρα. Μετά την κραιπάλη του Σαββάτου ο νέος χρειάζεται κάτι πιο τονωτικό από τον Μπουτάρη για να τον σηκώσει από το κρεβάτι...
Δεν εκπλάγηκα καθόλου που είδα τον διαφημιστή Ρούλη Εδιάρογλου στην συγκέντρωση, από το ΚΚΕ στον ΣΥΝ και από εκεί στον Μπίστη και το 2002 αποτυχών Νομαρχιακός Σύμβουλος με το ΠΑΣΟΚ όπου προσπαθούσε στο προεκλογικό του φυλλάδιο να δικαιολογήσει την "συνεπή" πολιτική του πορεία. Ο "αριστερός" Ηλίας Κουτσούκος της ΕΤ3 με το περίφημο τατουάζ του ΤΣΕ στο μπράτσο, για να του το "φιλάνε οι αστές γκόμενες", μόνιμος στην ΕΤ3, πρώην διευθυντής του τηλεοπτικού τμήματος και αργόμισθος σύμβουλος του ΚΘΒΕ επι Παπαβασιλείου, χωρίς να έχει καμία σχέση με το θέατρο. Α, ξέχασα και συγγραφέας. Ο "όλες τις παρατάξεις γύρισα" φροντιστηριάς Παναγιώτης Φωτιάδης, γνωστός σαν αποτυχημένος υποψήφιος του Παπαγεωργόπουλου, μέλος του διαλυμένου ΚΕΠ του Αβραμόπουλου, ικέτη το 2002 του Παπαγεωργόπουλου για να τον βάλει στο συνδυασμό και τελικά αποτυχών υποψήφιος του Βούγια την ίδια περίοδο. Να μην ξεχάσω, την παρουσία στο φουαγιέ και του πανταχού παρόντος Κώστα Ζουράρι, ίσως για να φωτογραφηθεί και να γράψει πάλι γι' αυτόν η εφημερίδα του.
Από πλευράς ενεργών πολιτικών είχαμε την παρουσία του Βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Γιάννη Μαγκριώτη, του πρώην πολλά πράγματα Σπύρου Βούγια, πρώην επίσης πολλά πράγματα αλλά όλα στο ΠΑΣΟΚ Λευτέρη Τζιόλα, η Μάρα "Θέλω να κατέβω με το ΠΑΣΟΚ Νομάρχης" Τοπαρλάκη, μερικών πρώην δημοτικών συμβούλων και 2 νυν καθώς και του Μιχάλη Τρεμόπουλου. Συντονίστρια του πάνελ η γνωστή πρώην 9,58 Βάνα Χαραλαμπίδου με όχι και τόσο άμεμπτη πορεία στον χώρο της δημοσιογραφίας, φιλοπασοκικών αισθημάτων, η οποία είχε και μαι δυσκολία στην παρουσίαση του πάνελ. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι δεν τους γνώριζε. Ο γνωστός και μη εξαιρετέος Μιχάλης "θέλω να γίνω Κακαουνάκης" Στρατάκης, πρώην ΔΗΚΚΙ καθώς και η συνταξιούχος δημοσιογράφος της ΕΤ3 κα Καρδάκου. Από τον χώρο του πολιτισμού μπόρεσα να διακρίνω, επειδή τους ήξερα, τον πρώην, επι ΠΑΣΟΚ, διευθυντή του ΚΘΒΕ και καθηγητή του τμήματος θεατρολογίας του ΑΠΘ, Βίκτωρ Αρδίττη, τον επίσης καθηγητή του τμήματος θεατρολογίας σκηνογράφο Απόστολο Βέττα καθώς και τον ηθοποιό Άλκη Παναγιωτίδη. Από το συνδικαλιστικό κατεστημένο της Θεσσαλονίκης ο εκ ΠΑΣΟΚ ορμώμενος πρόεδρος του ΕΚΘ κ. Γιαννόπουλος τίμησε με την παρουσία του την εκδήλωση. Πλήθος εργαζομένων από την Εθνική Τράπεζα, εμφανίστηκαν στην εκδήλωση, μάλλον για να τιμήσουν τον συνάδελφό τους κ. Αβραμόπουλο, των πέντε. Από τις καταναλωτικές οργανώσεις εμφανίστηκε η γραμματέας του ΚΕΠΚΑ, κα Κεκελέκη ενώ αισθητή έγινε και η παρουσία του σχεδιαστή μόδας Κωστασταντίνου με την γυναίκα του, σύμβουλο του ΚΘΒΕ, Ιφιγένειας Ταξοπούλου. Τέλος δεν θα έπρεπε να ξεχάσω με τίποτα να αναφέρω και την πάντα ενδιαφέρουσα παρουσία του Ηρακλή Δούκα.
Στην μουσική επένδυση της εκδήλωσης είχαν την τιμητική τους ο Manu Chao και η Νένα Βενετσάνου' δεν μπορώ να πω, μας εκπλήξανε. Η εκδήλωση ξεκίνησε με το επικοινωνιακό, ομολογώ επιτυχημένο τρυκ, της ομιλίας μιας όμορφης φοιτήτριας, της κας Θεοδοσιάδη, η οποία γεμάτη τρακ μας είπε πως αισθάνεται 6 χρόνια φοιτήτρια στην Θεσσαλονίκη. Ελπίζω την επόμενη φορά που θα μιλήσει να είναι πιο άνετη. Η ομιλία του Γιάννη Μπουτάρη αποτελούσε το απόσταγμα όλων των ερευνών της κοινής γνώμης που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην Θεσσαλονίκη. Μας μίλησε για την αναμόρφωση της Άνω Πόλης, για την δημιουργία Πάρκου στο χώρο της έκθεσης και μεταφορά της στους Λαχανόκηπους (αμάν πια μ' αυτούς, έχετε κτήματα εκεί;) -Γ' ΣΣ - Αγίας Φωτεινής, αναφέρθηκε στην μη συνεργασία των Δήμων, την υποβάθμιση των δυτικών περιοχών, για την πολιτιστική ένδεια της πόλης, την μη σύνδεση των Πανεπιστημίων με την πόλη και άλλα τέτοια όμορφα. Ναι, κυρ Γιάννη και εγώ είμαι μαζί σου, αλλά πες μου σε παρακαλώ αυτές τις προτάσεις γιατί δεν τις έκανες και δεν τις πάλεψες μέσα από τους σχηματισμούς που ήσουν; Ωραίο το σκουλαρίκι σου αλλά αυτό δεν φτάνει.
Η ομιλία του Ανδρέα Κουράκη και του Λάζαρου Ζαχαριάδη μου θύμισαν γιατί δεν θέλω να ακολουθήσω την πρωτοβουλία αυτή. Ο ξύλινος λόγος, τα ευχολόγια αλλά και το γλύψιμο των παρισταμένων ήταν στοιχεία που τα έχουμε δει και σε άλλες ανέμπνευστες ομιλίες. Όλα τα προηγούμενα μας ανάγκασαν να φύγουμε από την εκδήλωση και να διαπιστώσουμε πόσοι ήταν έξω στο φουαγιέ σε πηγαδάκια, όπου λύνανε τα χρονίζοντα προβλήματα της πόλης μεταξύ τύρου και αχλαδιού. Στο τραπεζάκι της γραμματείας, εκτός του εντύπου και των δηλώσεων υποστήριξης της κίνησης υπήρχαν και δυο προσκλήσεις για εκδηλώσεις του ΠΑΣΟΚ. Η μια ήταν για την παρουσίαση του βιβλίου του Σημίτη. Τελικά κύριε Μπουτάρη, ποιά ακριβώς είναι η σχέση της κίνησής σας με το ΠΑΣΟΚ; Πόσο ανεξάρτητος είστε και πόσο ανεξάρτητος θέλετε να είστε;
P.S. Όσοι ενδιαφέρονται για την ομιλία του Μπουτάρη μπορούν να την κατεβάσουν από το thess.gr
Σχετικές αναφορές: thess.gr (1, 2), :::: open ::::: (1, 2, 3, 4, 5), drk-angel (1, 2, 3)
Πέμπτη, Φεβρουαρίου 09, 2006
Η Γιούλα και το Χρηματιστήριο
Μόλις έκλεισε η υαλουργία «Γιούλα» πετώντας στον δρόμο 210 εργαζομένους…
…ο δείκτης του ΧΑΑ εκτοξεύτηκε στις 4.150 μονάδες!
Μια χαρά τα πάει η ελεύθερη οικονομία!
Λαμπρά, θα έλεγα!
Update#001
Γυάλινο λουκέτο, παρά τα κέρδη...
…ο δείκτης του ΧΑΑ εκτοξεύτηκε στις 4.150 μονάδες!
Μια χαρά τα πάει η ελεύθερη οικονομία!
Λαμπρά, θα έλεγα!
Update#001
Γυάλινο λουκέτο, παρά τα κέρδη...
Τετάρτη, Φεβρουαρίου 08, 2006
Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜΙΚΟΥ ΦΟΝΤΑΜΕΝΤΑΛΙΣΜΟΥ: B' ΜΕΡΟΣ
Μεσαίες τάξεις
Η κοινωνική βάση που περιγράφτηκε παραπάνω χαρακτηρίζεται από την πολιτική της ποικιλλομορφίας. Το απόσπασμα από το Κομμουνιστικό Μανιφέστο που ήδη αναφέρθηκε δεν περιγράφει μια σταθερή συμπεριφορά των μεσαίων τάξεων αλλά το πραγματικό περιεχόμενο του αγώνα τους ενάντια στην αστική τάξη όταν στρέφονται εναντίον της. Γιατί, οι μεσαίες τάξεις, προτού στραφούν ενάντια στην αστική τάξη ήταν σύμμαχοι της στον αγώνα ενάντια στη φεουδαρχία, προτού να αρχίσουν να ψάχνουν πως θα πισωγυρίσουν τη ροή της ιστορίας , συνέβαλαν στην προώθηση της προς τα μπροστά. Πάνω απόλα οι μεσαίες τάξεις είναι η κοινωνική βάση της δημοκρατικής επανάστασης και του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Σε κοινωνίες εξαρτημένες και καθυστερημένες, όπως οι Μουσουλμανικές, οι μεσαίες τάξεις διατηρούν το ρόλο αυτό όσο παραμένουν ανεκπλήρωτα τα καθήκοντα της εθνικοαπελευθερωτικής και της δημοκρατικής επανάστασης. Είναι οι πιό σταθεροί υποστηρικτές κάθε αστικής ( και ακόμη περισσότερο μικροαστικής) ηγεσίας που αναγράφει τα καθήκοντα αυτό στη σημαία της. Οι μεσαίες τάξεις υπήρξαν κατεξοχήν η κοινωνική βάση του Βοναπαρτισμού της ανερχόμενης αστικής τάξης. (Είναι η κοινωνική βάση του κάθε αστικού Βοναπαρτισμού). Είναι επομένως αναγκαίο οι αστικές ή μικροαστικές ηγεσίες που αναλαμβάνουν τα εθνικοαπελευθερωτικά και δημοκρατικά καθήκοντα να έχουν φθάσει στα όρια της πραγματοποίησης αυτών των καθηκόντων , να έχουν χάσει την αξιοπιστία τους, ώστε μεγάλοι τομείς των μεσαίων τάξεων να απομακρυνθούν από αυτούς και να αναζητήσουν άλλες κατευθύνσεις.
Φυσικά, όσο η άνοδος του καπιταλισμού δείχνει να ανοίγει το δρόμο για κοινωνική βελτίωση, όσο οι συνθήκες της ζωής τους βελτιώνονται, οι μεσαίες τάξεις δεν αμφισβητούν την εξουσία. Ακόμη και χωρίς πολιτική ή ενθουσιασμό, αλλά πάντως παίζουν το ρόλο της «σιωπηλής πλειοψηφίας» της αστικής τάξης. Αλλά όταν η καπιταλιστική εξέλιξη της κοινωνίας τους πιέζει με όλο της το βάρος – το βάρος του εθνικού και/ή διεθνούς ανταγωνισμού, πληθωρισμού και χρέους – οι μεσαίες τάξεις γίνονται μια εντυπωσιακή δεξαμενή δυνάμεων που αντιπολιτεύονται την εξουσία. Απελευθερώνονται από κάθε αστικό έλεγχο και εκδηλώνονται ιδιαίτερα μαχητικά γιατί η οργή και η βία των αγανακτισμένων μικροαστών είναι ασύγκριτη.
Αντίδραση ή επανάσταση
Ακόμη και τότε η επιλογή της αντίδρασης δεν είναι αναγκαστικά η μόνη που ανοίγεται μπροστά στη μικροαστική τάξη, που συνθλίβεται από την καπιταλιστική κοινωνία και χάνει τις αυταπάτες της για τις αστικές και μικροαστικές εθνικοδημοκρατικές ηγεσίες. Μιά άλλη επιλογή ανοίγεται πάντα μπροστά τους, τουλάχιστον θεωρητικά. Αντιμετωπίζουν το δίλημμα αντίδραση ή επανάσταση. Μπορούν πράγματι να προσχωρήσουν στον επαναστατικό αγώνα ενάντια στην αστική τάξη, όπως πρόβλεπε το Κομμουνιστικό Μανιφέστο :
Εάν τυχαία (οι μεσαίες τάξεις) είναι επαναστατικές, αυτό γίνεται γιατί βλέπουν το επικείμενο πέρασμα τους στο προλεταριάτο, έτσι δεν υπαρασπίζονται τα τωρινά αλλά τα μελλοντικά συμφέροντα τους, εγκαταλείπουν τη δική τους θεώρηση για να υιοθετήσουν εκείνη του προλεταριάτου.
Πάντως, στις καθυστερημένες και εξαρτημένες κοινωνίες που δεν αντιμετώπιζε το Κομμουνιστικό Μανιφέστο (στην περίφημη Εκκληση στην Κομμουνιστική Λίγκα του 1850 των Μαρξ και Ενγκελς, βρίσκουμε μια διαφορετική περιγραφή του ρόλου της μικροαστικής τάξης αν και δεν αναμένεται συμπόρευση της με το προλεταριάτο), οι μεσαίες τάξεις δεν έχουν απολύτως κανένα λόγο να εγκαταλείψουν τη δική τους θεώρηση για να υπαχθούν στην ηγεσία του προλεταριάτου. Ακριβώς το αντίθετο, μόνο υιοθετόντας τις επιθυμίες των μεσαίων στρωμάτων και ιδιαίτερα τα δημοκρατικά και εθνικοαπελευθερωτικά καθήκοντα θα μπορέσει το προλεταριάτο να τους τραβήξει στον αγώνα του. Αλλά για να κερδίσει το προλεταριάτο την εμπιστοσύνη των μεσαίων τάξεων, πρέπει να έχει μια αξιόπιστη ηγεσία, που να έχει αποδείξει την αξία της στο πολιτικό και στο πρακτικό επίπεδο. Αν αντίθετα η πλειοψηφία της ηγεσίας του προλεταριάτου έχει δυσφημισθεί στο πεδίο των εθνικοδημοκρατικών πολιτικών αγώνων (αν και διατηρεί την πλειοψηφική της θέση λόγω του ρόλου της στα συνδικάτα ή της έλλειψης μιας εναλλακτικής ηγεσίας), αν αποδειχθεί ένοχη έλλειψης πολιτικής βούλησης απέναντι στην εξουσία ή, ακόμη χειρότερα, εαν την υπερασπίζει , τότε οι μεσαίες τάξεις δεν θα έχουν άλλη επιλογή από του να στρέψουν τα αυτιά τους στη μικροαστική αντίδραση – ακόμη και αν είναι τόσο αινιγματική όσο η ισλαμική αντίδραση – και ενδεχόμενα να ανταποκριθούν στο κάλεσμα της.
Μερικά παραδείγματα
Σε όλες τις χώρες όπου ο Ισλαμικός φονταμενταλισμός κέρδισε έδαφος, ιδιαίτερα στην Αίγυπτο, τη Συρία , το Ιράν και το Πακιστάν, όλες οι συνθήκες που περιγράφτηκαν παραπάνω ισχύουν. (Στην Τυνησία και στο Λίβανο, η βαθειά «δυτικοποίηση» της κοινωνίας αντιστρατεύεται την πρόοδο του φονταμενταλισμού, που ωστόσο πραγματοποιείται). Σε όλες αυτές τις χώρες η κατάσταση της μικροαστικής τάξης έχει επιδεινωθεί αξιοπρόσεκτα κατά τα τελευταία χρόνια. Αν και ορισμένες από τις χώρες αυτές εξάγουν πετρέλαιο, το μόνο αποτέλεσμα που είχε η άνοδος της τιμής του πετρελαίου στην πλειοψηφία των μεσαίων τους τάξεων ήταν ένας ξέφρενος πληθωρισμός. Αλλωστε οι αστικές και μικροαστικές εθνικοδημοκρατικές ηγεσίες έχουν γενικά δυσφημισθεί στις χώρες τους. Στις τέσσερις παραπάνω χώρες, αυτές οι ηγεσίες έχουν περάσει από την κρατική εξουσία. Στην προσπάθεια να εφαρμόσουν το εθνικοδημοκρατικό τους πρόγραμμα, όλες συσπείρωσαν γύρω τους, σε ορισμένες ιστορικές στιγμές, το σύνολο των μεσαίων τάξεων. Σε ορισμένες, ιδιαίτερα στην Αίγυπτο και σε χώρες που επηρρέαζε η Αίγυπτος όπου ο Νάσσερ είχε τεράστια επιρροή, προχώρησαν πολύ στην κατεύθυνση αυτή. Οι εθνικιστές τους μπόρεσαν να παραμείνουν στην εξουσία για μεγάλο χρονικό διάστημα, ή παραμένουν ακόμη, γιατί ανέβηκαν στην εξουσία με τη βοήθεια του στρατού.
Στο Ιράν και στο Πακιστάν, όπου οι εθνικιστές δημιούργησαν πολιτικές κυβερνήσεις, δεν άργησαν να ανατραπούν από το στρατό. Ο Μοσαντέκ και ο Μπούτο τελείωσαν αξιοθρήνητα. Σε κάθε περίπτωση η έκταση της προόδου στην κατεύθυνση της ολοκλήρωσης του εθνικοδημοκρατικού προγράμματος, μέσα στα πλαίσια και στα όρια του αστικού κράτους, έχει σήμερα μειωθεί πολύ ή εκμηδενιστεί στις τέσσερις παραπάνω χώρες. Ακόμη και στο Ιράν, όπου η εμπειρία του Μοσαντέκ ήταν σύντομη, ο Σάχης, με την καθοδήγηση των αμερικάνων συμβούλων του, ανέλαβε ο ίδιος, με τις δικές του ψευδο-βισμαρικές μεθόδους, να πραγματοποιήσει αυτό που ένας συνδυασμός Ροβεσπιέρου και Βοναπάρτη πραγματοποίησε σε άλλες χώρες. Από την άλλη, οι μόνες αξιοπρόσεκτες οργανώσεις του εργατικού κινήματος στην ευρύτερη περιοχή είναι οι σταλινικές οργανώσεις που έχουν τελείως δυσφημισθεί από μια μακρά ιστορία προδοσιών των λαικών αγώνων και συμβιβασμών με τις κρατικές εξουσίες.
Επομένως, όταν κατά τα τελευταία χρόνια άρχισε να εκφράζεται η δυσαρέσκεια των μεσαίων τάξεων στις τέσσερις παραπάνω χώρες, καμιά εργατική, εθνικοαστική ή μικροαστική οργάνωση δεν ήταν σε θέση να την κεφαλαιοποιήσει. Ο δρόμος ήταν ανοιχτός για τη μικροαστική Ισλαμική φονταμενταλιστική αντίδραση. Αντίθετα στην Αλγερία, τη Λιβύη και το Ιράκ, όπου η φωτισμένη δεσποτεία μιάς εθνικοαστικής ή μικροαστικής γραφειοκρατίας επέτρεψε σε πλατειά τμήματα των μεσαίων στρωμάτων να επωφεληθούν από τα πετρελαικά έσοδα, μπορεσαν να ελέγξουν τον Ισλαμικό φονταμενταλισμό. Ας σημειωθεί εδώ ότι ο Καντάφι, αντίθετα απ’ ότι πολλοί νομίζουν δεν είναι φονταμενταλιστής με την ορθή έννοια του όρου : υπήρξε, ως ένα σημείο, κατά τα πρώτα χρόνια της μικροαστικής του δικτατορίας και έγινε κατά κάποιον τρόπο ο πρόδρομος της τωρινής ανόδου του φονταμενταλισμού και μάλιστα ένας από τους κύριους υποκινητές της. Η μετέπειτα ριζοσπαστικοποίηση του έφτασε μέχρι το Ισλάμ που δηλώνει τώρα ότι θέλει να μεταρρυθμίσει. Οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» υπάρχουν στη Λιβύη και καταδιώκονται.
Υποστήριξη της αντιδραστικής αστικής τάξης
Αν και ο Ισλαμικός φονταμενταλισμός προόδευσε τόσο στην Αίγυπτο όσο και στη Συρία, στο Ιράν όσο και στο Πακιστάν, οι μορφές και η έκταση της προόδου του, καθώς και ο πολιτικός του ρόλος και περιεχόμενο διαφοροποιούνται πολύ από τη μιά χώρα στην άλλη. Διαφοροποιούνται επίσης, από χώρα σε χώρα, σε ότι αφορά τις ομάδες που τις αποτελούν αλλά αυτό θα πρέπει να αποτελέσει το αντικείμενο μιας ιδιαίτερης ανάλυσης.
Στη Συρία το φονταμενταλιστικό κίνημα είναι ο κύριος αντίπαλος του παρακμασμένου βοναπαρτισμού της Μπααθικής αστικής γραφειοκρατίας, ενάντια στην οποία έχει ξεκινήσει έναν αγώνα μέχρι θανάτου. Επωφελείται ιδιαίτερα από το γεγονός ότι η κυβερνητική ομάδα ανήκει σε μια μειοψηφική θρησκευτική σέκτα (Αλεβίτες). Η έντονα και ιδιαίτερα αντιδραστική φύση του προγράμματος του Συριακού φονταμενταλιστικού κινήματος εκμηδενίζει τις πιθανότητες του να καταλάβει με τις δικές του δυνάμεις την εξουσία. Δεν μπορεί μόνο του, βασισμένο σε ένα τέτοιο πρόγραμμα, να κινητοποιήσει τις αναγκαίες δυνάμεις για την ανατροπή της Μπααθικής δικτατορίας. Ακόμη περισότερο δεν μπορεί να κυβερνήσει μόνο του μιά χώρα με τόσο ακανθώδη πολιτικά και οικονομικά προβλήματα όσο αυτά της Συρίας. Επομένως το Συριακό φονταμενταλιστικό κίνημα είναι καταδικασμένο στη συνεργασία με τις κατέχουσες τάξεις (αστοί και γαιοκτήμονες) της χώρας αυτής. Δεν είναι και δεν μπορεί να γίνει τίποτα περισσότερα από την αιχμή τοπυ δόρατος τους.
Ανάλογα στην Αίγυπτο, η δυνατότητα μιας αυτόνομης κατάληψης της εξουσίας από το φονταμενταλιστικό κίνημα είναι πολύ περιορισμένη. Η σχετική του επιρροή είναι σαφώς μικρότερη απ’ ότι στη Συρία. Στις χώρες αυτές το φονταμενταλιστικό κίνημα δομήθηκε σ’ έναν μακρόχρονο αγώνα ενάντια σε προοδευτικά καθεστώτα, κιαυτό υπογραμμίζει τον αντιδραστικό του χαρακτήρα. Αλλωστε αυτή η ίδια η διάσταση των οικονομικών προβλημάτων της Αιγύπτου κάνει ακόμη λιγότερο αξιόπιστη την προοπτική του φονταμενταλιστικού κινήματος προς την εξουσία. Η αιγυπτιακή αστική τάξη το ξέρει και γιαυτό δείχνει μεγάλη ανοχή απέναντι του. Στα μάτια της το κίνημα αυτό αποτελεί την ιδανική πέμπτη φάλαγγα μέσα στο μαζικό κίνημα – ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό «αντισώμα» κατά της αριστεράς. Γιαυτό δεν δείχνουν καμιά ανησυχία όταν βλέπουν το Αιγυπτιακό φονταμενταλιστικό κίνημα να αμφισβητεί την αριστερά στους δύο προνομιακούς της χώρους : στο εθνικό ζήτημα και στο κοινωνικό ζήτημα. Κάθε πρόοδος σε αυτά της ισλαμικής αντίδρασης περιορίζει ανάλογα εκείνη της αριστεράς. Η στάση της Αιγυπτιακής αστικής τάξης απέναντι στο φονταμενταλιστικό κίνημα μοιάζει με εκείνη της κάθε αστικής τάξης που αντιμετωπίζει μια βαθειά κοινωνική κρίση, απέναντι στην άκρα δεξιά και στο φασισμό.
Το Πακιστάν διαφέρει από την Αίγυπτο στο ότι εκεί το φονταμενταλιστικό κίνημα οικοδομήθηκε κύρια κάτω από αντιδραστικά καθεστώτα. Μπόρεσε επομένως να υιοθετήσει, για μεγάλες περιόδους στοιχεία του εθνικοδημοκρατικού προγράμματος και με βάση αυτά να δημιουργήσει μια αξιόπιστη αντιπολίτευση στο καθεστώς. Αλλά κατά τις μακρές αυτές περιόδους, οι εθνικοδημοκρατικές αστικές τάσεις ήταν επίσης στην αντιπολίτευση. Ηταν πιό αξιόπιστες και επομένως είχαν μεγαλύτερη επιρροή απ’ ότι το φονταμενταλιστικό κίνημα. Χρειάστηκε ένας Μπούτο, που επιχειρώντας μια εντυπωσιακή ιστορική παράκαμψη κατέστρεψε τις φάσεις μιάς νασσερικού τύπου εξέλιξης, αποξενώθηκε γρήγορα από τις μάζες μπλέκοντας στις δικές του αντιφάσεις και άφησε το πεδίο ελεύθερο για την άκρα δεξιά όπου κυριαρχούσε το φονταμενταλιστικό κίνημα, δεδομένου ότι δεν υπήρχε αξιοπρόσεκτη άκρα αριστερά στο Πακιστάν. Η χρεωκοπία του Μπούτο ήταν τόσο εκτεταμένη ώστε το φονταμενταλιστικό κίνημα μπόρεσε να κινητοποιήσει εναντίον του ένα πλατύ μαζικό κίνημα. Το στρατιωτικό πραξικόπημα έγινε για να εμποδίσουν την «αναρχία» που θα προέκυπτε από μια ανατροπή του Μπούτο από την κινητοποίηση αυτή (όπως στο Ιράν). Η αντιδραστική αστική στρατιωτική δικτατορία του Ζία Ουλ Χακ, για να κερδίσει τη συμπάθεια του φονταμενταλιστικού κινήματος, υιοθέτησε καιροσκοπικά τις προτάσεις του για ισλαμικές μεταρρυθμίσεις. Σήμερα στηρίζεται στο φονταμενταλιστικό κίνημα για να εξουδετερώσει κάθε «προοδευτική» αντιπολίτευση στο καθεστώς της, συμπεριλαμβανομένου και του κόμματος του εκτελεσμένου Μπούτο.
Στις τρεις παραπάνω περιπτώσεις, το φονταμενταλιστικό κίνημα αποδείχθηκε ότι δεν είναι τίποτα άλλο από ένα στήριγμα για την αντιδραστική αστική τάξη. Η περίπτωση του Ιράν είναι διαφορετική.
Ιράν : διαρκής επανάσταση σε αντίστροφη πορεία
Στο Ιράν το φονταμενταλιστικό κίνημα, που εκπροσωπήθηκε κύρια από τη φονταμενταλιστική τάση του Σιίτικου κλήρου, δομήθηκε μέσα από ένα μακρόχρονο και σκληρό αγώνα ενάντια στο ξεκάθαρα αντιδραστικό και υποστηριζόμενο απ’ τον ιμπεριαλισμό καθεστώς του Σάχη. Η αξιοθρήνητη ιστορική χρεωκοπία του Ιρανικού αστικού εθνικισμού και του σταλινισμού είναι πολύ γνωστές για να περιγραφούν εδώ. Σε κάθε περίπτωση, λόγω του ιδιαίτερου συνδυασμού ιστορικών συνθηκών, το Ιρανικό φονταμενταλιστικό κίνημα μπόρεσε να γίνει η μοναδική αιχμή του δόρατος για τα δύο άμεσα καθήκοντα της εθνικοδημοκρατικής επανάστασης στο Ιράν : την ανατροπή του Σάχη και τη ρήξη των δεσμών με τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Αυτό μπόρεσε να γίνει γιατί τα δύο παραπάνω καθήκοντα συμφωνούσαν απόλυτα με το αντιδραστικό γενικό πρόγραμμα του Ισλαμικού φονταμενταλισμού. Ετσι όταν η κοινωνική κρίση βάθυνε στο Ιράν σε σημείο που δημιουργήθηκαν οι προυποθέσεις για μια επαναστατική ανατροπή του Σάχη, όταν η δυσαρέσκεια των μεσαίων τάξεων απέναντι του έφθασε στο αποκορύφωμα της, το φονταμενταλιστικό κίνημα, που προσωποιήθηκε από τον Χομεινί, μπόρεσε να καναλιζάρει την τεράστια δύναμη της αγανακτισμένης μεσαίας τάξης και του υπο-προλεταριάτου για να δώσει στο καθεστώς μια σειρά από χτυπήματα – σχεδόν αυτοκτονικά δεδομένης της εμμονής τους στο να παραμείνουν άοπλοι, κάτι που μόνο ένα μυστικιστικό κίνημα μπορεί να κάνει. Το Ιρανικό φονταμενταλιστικό κίνημα πέτυχε να πραγματοποιήσει το πρώτο στάδιο μιάς εθνικοδημοκρατικής επανάστασης στο Ιράν. Ωστόσο πολύ σύντομα ο φονταμενταλιστικός του χαρακτήρας θα κυριαρχούσε.
Κατά κάποιον τρόπο η Ιρανική επανάσταση είναι η διαρκής επανάσταση σε αντίστροφη πορεία. Αρχίζοντας από την εθνικοδημοκρατική επανάσταση θα μπορούσε , με μια προλεταριακή ηγεσία, να πάρει το δρόμο του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού. Η φονταμενταλιστική μικροαστική ηγεσία το απέτρεψε, σπρώχνοντας αντίθετα προς την κατεύθυνση της αντίδρασης. Η επανάσταση του Φλεβάρη του 1979 είναι εντυπωσιακά παρόμοια με εκείνη του Φλεβάρη του 1917 – δύο παρόμοια σημεία εκκίνησης που οδηγούν σε διαμετρικά αντίθετη εξέλιξη. Εκεί ο Οκτώβρης επέτρεψε να ολοκληρωθεί η Ρώσικη δημοκρατική επανάσταση, εδώ η φονταμενταλιστική ηγεσία πρόδωσε το δημοκρατικό περιεχόμενο της Ιρανικής επανάστασης. Οι μπολσεβίκοι αντικατέστησαν τη Συντακτική Συνέλευση, αφού πρώτα αγωνίστηκαν για την εκλογή της, από την άπειρα πιό δημοκρατική εξουσία των σοβιέτ. Οι αγιατολλάχ αντικατέστησαν τη Συντακτική Συνέλευση, που σαν αίτημα την είχαν στην κεφαλή των διεκδικήσεων τους αλλά εμπόδισαν την υλοποίηση της, από την αντιδραστική καρικατούρα της «Συνέλευσης των ειδικών» μουσουλμάνων. Η τύχη αυτού του κοινού αιτήματος των δύο επαναστάσεων δείχνει χαρακτηριστικά τις αντίθετες φύσεις των ηγεσιών τους και, επομένως, των κατευθύνσεων εξέλιξης τους. Οσο για τις δημοκρατικές μορφές οργάνωσης που εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια του Ιρανικού Φεβρουαρίου, αυτές ελέγχθηκαν από την ισλαμική ηγεσία. Τα “σοράς” απείχαν πολύ από τα σοβιέτ. Στο εθνικό πεδίο, όπου ο προλεταριακός διεθνισμός των Μπολσεβίκων επέτρεψε την απελευθέρωση των καταπιεσμένων εθνοτήτων της τσαρικής αυτοκρατορίας, ο ισλαμικός “διεθνισμός” των αγιατολλάχ αποδείχθηκε ότι ήταν ένα θρησκευτικό πρόσχημα για την αιματηρή καταστολή των καταπιεσμένων εθνοτήτων της πέρσικης αυτοκρατορίας. Η μοίρα των γυναικών κατά τις δύο αυτές επαναστάσεις είναι γνωστή.
Η Ιρανική φονταμενταλιστική ηγεσία παρέμεινε πιστή στο εθνικοδημοκρατικό πρόγραμμα μόνο σε ένα θέμα : τον αγώνα ενάντια στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Αλλά παρέμεινε συνεπής στον αγώνα αυτό με το δικό της ιδιόρυθμο τρόπο. Περιγράφοντας σαν εχθρό όχι τον ιμπεριαλισμό αλλά τη «δύση», αν όχι το «Μεγάλο Σατανά», ο Χομεινί κάλεσε να πετάξουν το μωρό μαζύ με τα απόνερα του μπάνιου του, ή μάλλον το μωρό πριν από τα απόνερα. Απέδωσε στη μισητή «δύση» όλα τα πολιτικά και κοινωνικά επιτεύγματα της αστικής επανάστασης, συμπεριλάνοντας τη «δημοκρατία» και ακόμη και το Μαρξισμό που (ορθά) θεωρούσε ότι είναι προιόν των εκβιομηχανισμένων δυτικών κοινωνιών ενώ αγνόησε τον κύριο δεσμό ανάμεσα στο Ιράν και τον ιμπεριαλισμό, τον οικονομικό δεσμό. Η υπόθεση της πρεσβείας των ΗΠΑ, με τον τρόπο που συνέβη, δεν απέφερε κανένα όφελος στο Ιράν. Σε τελευταία ανάλυση αποδείχθηκε δαπανηρή, σε όφελος των αμερικάνικων τραπεζών. Οποια και αν θα είναι η εξέλιξη της φονταμενταλιστικής δικτατορίας στο Ιράν, έχει ήδη αποδειχθεί ότι αποτελεί ένα μεγάλο εμπόδιο για την ανάπτυξη της Ιρανικής επανάστασης.
Αλλωστε αυτή η εξέλιξη είναι πολύ προβληματική. Πέρα από τον ιδιαίτερο συνδυασμό συνθηκών που περιγράψαμε παραπάνω, υπάρχει μια βασική διαφορά ανάμεσα στο Ιράν και στις τρεις χώρες που εξετάσαμε παραπάνω : το Ιραν έχει την «πολυτέλεια» μιάς αυτόνομης φονταμενταλιστικής μικροαστικής κρατικής εξουσίας. Ο πλούτος του σε πετρέλαιο είναι η εγγύηση ενός υγιούς ισοζυγίου πληρωμών και προυπολογισμού. Αλλά με τι τίμημα και μέχρι πότε; Ο οικονομικός απολογισμός των δύο τελευταίων ετών φονταμενταλιστικής εξουσίας είναι ιδιαίτερα αρνητικός σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Από την άλλη, η ασάφεια του φονταμενταλιστικού «προγράμματος» και η μεγάλη ποικιλία των κοινωνικών στρωμάτων που το διεκδικούν σαν δικό τους και το ερμηνεύουν σύμφωνα με τις δικές τους ιδιαιτερότητες, μεταφράζεται σε έναν ανταγωνιστικό πλουραλισμό εξουσιών που η επιφανειακή του ενότητα διατηρήθηκε μέχρι τώρα μόνο χάρη στο κύρος του Χομεινί.
Ενας επικίνδυνος εχθρός.
Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός είναι ένας από τους πιό επικίνδυνους εχθρούς της προλεταριακής επανάστασης. Είναι απόλυτα και κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες αναγκαίο να καταπολεμούμε την “μεσαιωνική και αντιδραστική του επιρροή” όπως διακηρύσσουν οι “Θέσεις για το Εθνικό και Αποικιακό Ζήτημα” που υιοθέτησε το Δεύτερο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Ακόμη και σε περιπτώσεις όπως του Ιράν όπου το φονταμενταλιστικό κίνημα υιοθέτησε προσωρινά ορισμένα εθνικοδημοκρατικά καθήκοντα, το καθήκον των επαναστατών κομμουνιστών είναι να καταπολεμούν ακατάπαυστα το μυστικισμό με τον οποίο προσπαθεί να παρασύρει τις αγωνιζόμενες μάζες. Αν δεν το κάνουν οι μάζες θα πληρώσουν σίγουρα το τίμημα. Ενώ θα αγωνίζονται μαζύ ενάντια στον κοινό εχθρό, οι κομμουνιστές επαναστάτες θα πρέπει να προειδοποιούν τις εργαζόμενες μάζες ενάντια σε κάθε αντιδραστική παρέκκλιση από τον αγώνα τους. Κάθε αποτυχία σ’ αυτά τα στοιχειώδη καθήκοντα δεν είναι μόνο μια θεμελιώδης έλλειψη, μπορεί να οδηγήσει την κομμουνιστική επαναστατική οργάνωση σε οπορτουνιστικές παρεκκλίσεις.
Ταυτόχρονα, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου ο Ισλαμικός φονταμενταλισμός εμφανίζεται αποκλειστικά με την αντιδραστική του όψη, οι κομμουνιστές επαναστάτες πρέπει να δείξουν προσοχή στην τακτική του αγώνα εναντίον του. Πρέπει ιδιαίτερα να αποφύγουν να πέσουν στην παγίδα των φονταμενταλιστών διεξάγοντας τον αγώνα εναντίον τους στο θρησκευτικό πεδίο. Πρέπει να τον κρατήσουν σταθερά στο εθνικοαπελευθερωτικό, δημοκρατικό και κοινωνικό πεδίο. Γιατί οι επαναστάτες κομμουνιστές δεν πρέπει να αγνοήσουν το γεγονός ότι μια σημαντική, συχνά, μερίδα των μαζών που επηρρεάζεται από τον Ισλαμικό φονταμενταλισμό μπορεί και πρέπει να αποσπασθεί από αυτόν και να κερδηθεί στον αγώνα του προλεταριάτου. Κάνοντας αυτό, οι επαναστάτες κομμουνιστές, πρέπει να διακηρύσσουν ταυτόχρονα ότι είναι αταλάντευτα υπέρ της ανεξιθρησκείας στην κοινωνία, κάτι που είναι βασικό στοιχείο του δημοκρατικού προγράμματος. Μπορεί να μην προβάλουν ττον αθεισμό του αλλά πάντοτε πρέπει να προβάλουν την ανεξιθρησκεία τους, εκτός εαν θέλουν να αντικαταστήσουν το Μαρξ με το Μωάμεθ.
SALAH JABER
01/02/1981
Η κοινωνική βάση που περιγράφτηκε παραπάνω χαρακτηρίζεται από την πολιτική της ποικιλλομορφίας. Το απόσπασμα από το Κομμουνιστικό Μανιφέστο που ήδη αναφέρθηκε δεν περιγράφει μια σταθερή συμπεριφορά των μεσαίων τάξεων αλλά το πραγματικό περιεχόμενο του αγώνα τους ενάντια στην αστική τάξη όταν στρέφονται εναντίον της. Γιατί, οι μεσαίες τάξεις, προτού στραφούν ενάντια στην αστική τάξη ήταν σύμμαχοι της στον αγώνα ενάντια στη φεουδαρχία, προτού να αρχίσουν να ψάχνουν πως θα πισωγυρίσουν τη ροή της ιστορίας , συνέβαλαν στην προώθηση της προς τα μπροστά. Πάνω απόλα οι μεσαίες τάξεις είναι η κοινωνική βάση της δημοκρατικής επανάστασης και του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Σε κοινωνίες εξαρτημένες και καθυστερημένες, όπως οι Μουσουλμανικές, οι μεσαίες τάξεις διατηρούν το ρόλο αυτό όσο παραμένουν ανεκπλήρωτα τα καθήκοντα της εθνικοαπελευθερωτικής και της δημοκρατικής επανάστασης. Είναι οι πιό σταθεροί υποστηρικτές κάθε αστικής ( και ακόμη περισσότερο μικροαστικής) ηγεσίας που αναγράφει τα καθήκοντα αυτό στη σημαία της. Οι μεσαίες τάξεις υπήρξαν κατεξοχήν η κοινωνική βάση του Βοναπαρτισμού της ανερχόμενης αστικής τάξης. (Είναι η κοινωνική βάση του κάθε αστικού Βοναπαρτισμού). Είναι επομένως αναγκαίο οι αστικές ή μικροαστικές ηγεσίες που αναλαμβάνουν τα εθνικοαπελευθερωτικά και δημοκρατικά καθήκοντα να έχουν φθάσει στα όρια της πραγματοποίησης αυτών των καθηκόντων , να έχουν χάσει την αξιοπιστία τους, ώστε μεγάλοι τομείς των μεσαίων τάξεων να απομακρυνθούν από αυτούς και να αναζητήσουν άλλες κατευθύνσεις.
Φυσικά, όσο η άνοδος του καπιταλισμού δείχνει να ανοίγει το δρόμο για κοινωνική βελτίωση, όσο οι συνθήκες της ζωής τους βελτιώνονται, οι μεσαίες τάξεις δεν αμφισβητούν την εξουσία. Ακόμη και χωρίς πολιτική ή ενθουσιασμό, αλλά πάντως παίζουν το ρόλο της «σιωπηλής πλειοψηφίας» της αστικής τάξης. Αλλά όταν η καπιταλιστική εξέλιξη της κοινωνίας τους πιέζει με όλο της το βάρος – το βάρος του εθνικού και/ή διεθνούς ανταγωνισμού, πληθωρισμού και χρέους – οι μεσαίες τάξεις γίνονται μια εντυπωσιακή δεξαμενή δυνάμεων που αντιπολιτεύονται την εξουσία. Απελευθερώνονται από κάθε αστικό έλεγχο και εκδηλώνονται ιδιαίτερα μαχητικά γιατί η οργή και η βία των αγανακτισμένων μικροαστών είναι ασύγκριτη.
Αντίδραση ή επανάσταση
Ακόμη και τότε η επιλογή της αντίδρασης δεν είναι αναγκαστικά η μόνη που ανοίγεται μπροστά στη μικροαστική τάξη, που συνθλίβεται από την καπιταλιστική κοινωνία και χάνει τις αυταπάτες της για τις αστικές και μικροαστικές εθνικοδημοκρατικές ηγεσίες. Μιά άλλη επιλογή ανοίγεται πάντα μπροστά τους, τουλάχιστον θεωρητικά. Αντιμετωπίζουν το δίλημμα αντίδραση ή επανάσταση. Μπορούν πράγματι να προσχωρήσουν στον επαναστατικό αγώνα ενάντια στην αστική τάξη, όπως πρόβλεπε το Κομμουνιστικό Μανιφέστο :
Εάν τυχαία (οι μεσαίες τάξεις) είναι επαναστατικές, αυτό γίνεται γιατί βλέπουν το επικείμενο πέρασμα τους στο προλεταριάτο, έτσι δεν υπαρασπίζονται τα τωρινά αλλά τα μελλοντικά συμφέροντα τους, εγκαταλείπουν τη δική τους θεώρηση για να υιοθετήσουν εκείνη του προλεταριάτου.
Πάντως, στις καθυστερημένες και εξαρτημένες κοινωνίες που δεν αντιμετώπιζε το Κομμουνιστικό Μανιφέστο (στην περίφημη Εκκληση στην Κομμουνιστική Λίγκα του 1850 των Μαρξ και Ενγκελς, βρίσκουμε μια διαφορετική περιγραφή του ρόλου της μικροαστικής τάξης αν και δεν αναμένεται συμπόρευση της με το προλεταριάτο), οι μεσαίες τάξεις δεν έχουν απολύτως κανένα λόγο να εγκαταλείψουν τη δική τους θεώρηση για να υπαχθούν στην ηγεσία του προλεταριάτου. Ακριβώς το αντίθετο, μόνο υιοθετόντας τις επιθυμίες των μεσαίων στρωμάτων και ιδιαίτερα τα δημοκρατικά και εθνικοαπελευθερωτικά καθήκοντα θα μπορέσει το προλεταριάτο να τους τραβήξει στον αγώνα του. Αλλά για να κερδίσει το προλεταριάτο την εμπιστοσύνη των μεσαίων τάξεων, πρέπει να έχει μια αξιόπιστη ηγεσία, που να έχει αποδείξει την αξία της στο πολιτικό και στο πρακτικό επίπεδο. Αν αντίθετα η πλειοψηφία της ηγεσίας του προλεταριάτου έχει δυσφημισθεί στο πεδίο των εθνικοδημοκρατικών πολιτικών αγώνων (αν και διατηρεί την πλειοψηφική της θέση λόγω του ρόλου της στα συνδικάτα ή της έλλειψης μιας εναλλακτικής ηγεσίας), αν αποδειχθεί ένοχη έλλειψης πολιτικής βούλησης απέναντι στην εξουσία ή, ακόμη χειρότερα, εαν την υπερασπίζει , τότε οι μεσαίες τάξεις δεν θα έχουν άλλη επιλογή από του να στρέψουν τα αυτιά τους στη μικροαστική αντίδραση – ακόμη και αν είναι τόσο αινιγματική όσο η ισλαμική αντίδραση – και ενδεχόμενα να ανταποκριθούν στο κάλεσμα της.
Μερικά παραδείγματα
Σε όλες τις χώρες όπου ο Ισλαμικός φονταμενταλισμός κέρδισε έδαφος, ιδιαίτερα στην Αίγυπτο, τη Συρία , το Ιράν και το Πακιστάν, όλες οι συνθήκες που περιγράφτηκαν παραπάνω ισχύουν. (Στην Τυνησία και στο Λίβανο, η βαθειά «δυτικοποίηση» της κοινωνίας αντιστρατεύεται την πρόοδο του φονταμενταλισμού, που ωστόσο πραγματοποιείται). Σε όλες αυτές τις χώρες η κατάσταση της μικροαστικής τάξης έχει επιδεινωθεί αξιοπρόσεκτα κατά τα τελευταία χρόνια. Αν και ορισμένες από τις χώρες αυτές εξάγουν πετρέλαιο, το μόνο αποτέλεσμα που είχε η άνοδος της τιμής του πετρελαίου στην πλειοψηφία των μεσαίων τους τάξεων ήταν ένας ξέφρενος πληθωρισμός. Αλλωστε οι αστικές και μικροαστικές εθνικοδημοκρατικές ηγεσίες έχουν γενικά δυσφημισθεί στις χώρες τους. Στις τέσσερις παραπάνω χώρες, αυτές οι ηγεσίες έχουν περάσει από την κρατική εξουσία. Στην προσπάθεια να εφαρμόσουν το εθνικοδημοκρατικό τους πρόγραμμα, όλες συσπείρωσαν γύρω τους, σε ορισμένες ιστορικές στιγμές, το σύνολο των μεσαίων τάξεων. Σε ορισμένες, ιδιαίτερα στην Αίγυπτο και σε χώρες που επηρρέαζε η Αίγυπτος όπου ο Νάσσερ είχε τεράστια επιρροή, προχώρησαν πολύ στην κατεύθυνση αυτή. Οι εθνικιστές τους μπόρεσαν να παραμείνουν στην εξουσία για μεγάλο χρονικό διάστημα, ή παραμένουν ακόμη, γιατί ανέβηκαν στην εξουσία με τη βοήθεια του στρατού.
Στο Ιράν και στο Πακιστάν, όπου οι εθνικιστές δημιούργησαν πολιτικές κυβερνήσεις, δεν άργησαν να ανατραπούν από το στρατό. Ο Μοσαντέκ και ο Μπούτο τελείωσαν αξιοθρήνητα. Σε κάθε περίπτωση η έκταση της προόδου στην κατεύθυνση της ολοκλήρωσης του εθνικοδημοκρατικού προγράμματος, μέσα στα πλαίσια και στα όρια του αστικού κράτους, έχει σήμερα μειωθεί πολύ ή εκμηδενιστεί στις τέσσερις παραπάνω χώρες. Ακόμη και στο Ιράν, όπου η εμπειρία του Μοσαντέκ ήταν σύντομη, ο Σάχης, με την καθοδήγηση των αμερικάνων συμβούλων του, ανέλαβε ο ίδιος, με τις δικές του ψευδο-βισμαρικές μεθόδους, να πραγματοποιήσει αυτό που ένας συνδυασμός Ροβεσπιέρου και Βοναπάρτη πραγματοποίησε σε άλλες χώρες. Από την άλλη, οι μόνες αξιοπρόσεκτες οργανώσεις του εργατικού κινήματος στην ευρύτερη περιοχή είναι οι σταλινικές οργανώσεις που έχουν τελείως δυσφημισθεί από μια μακρά ιστορία προδοσιών των λαικών αγώνων και συμβιβασμών με τις κρατικές εξουσίες.
Επομένως, όταν κατά τα τελευταία χρόνια άρχισε να εκφράζεται η δυσαρέσκεια των μεσαίων τάξεων στις τέσσερις παραπάνω χώρες, καμιά εργατική, εθνικοαστική ή μικροαστική οργάνωση δεν ήταν σε θέση να την κεφαλαιοποιήσει. Ο δρόμος ήταν ανοιχτός για τη μικροαστική Ισλαμική φονταμενταλιστική αντίδραση. Αντίθετα στην Αλγερία, τη Λιβύη και το Ιράκ, όπου η φωτισμένη δεσποτεία μιάς εθνικοαστικής ή μικροαστικής γραφειοκρατίας επέτρεψε σε πλατειά τμήματα των μεσαίων στρωμάτων να επωφεληθούν από τα πετρελαικά έσοδα, μπορεσαν να ελέγξουν τον Ισλαμικό φονταμενταλισμό. Ας σημειωθεί εδώ ότι ο Καντάφι, αντίθετα απ’ ότι πολλοί νομίζουν δεν είναι φονταμενταλιστής με την ορθή έννοια του όρου : υπήρξε, ως ένα σημείο, κατά τα πρώτα χρόνια της μικροαστικής του δικτατορίας και έγινε κατά κάποιον τρόπο ο πρόδρομος της τωρινής ανόδου του φονταμενταλισμού και μάλιστα ένας από τους κύριους υποκινητές της. Η μετέπειτα ριζοσπαστικοποίηση του έφτασε μέχρι το Ισλάμ που δηλώνει τώρα ότι θέλει να μεταρρυθμίσει. Οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» υπάρχουν στη Λιβύη και καταδιώκονται.
Υποστήριξη της αντιδραστικής αστικής τάξης
Αν και ο Ισλαμικός φονταμενταλισμός προόδευσε τόσο στην Αίγυπτο όσο και στη Συρία, στο Ιράν όσο και στο Πακιστάν, οι μορφές και η έκταση της προόδου του, καθώς και ο πολιτικός του ρόλος και περιεχόμενο διαφοροποιούνται πολύ από τη μιά χώρα στην άλλη. Διαφοροποιούνται επίσης, από χώρα σε χώρα, σε ότι αφορά τις ομάδες που τις αποτελούν αλλά αυτό θα πρέπει να αποτελέσει το αντικείμενο μιας ιδιαίτερης ανάλυσης.
Στη Συρία το φονταμενταλιστικό κίνημα είναι ο κύριος αντίπαλος του παρακμασμένου βοναπαρτισμού της Μπααθικής αστικής γραφειοκρατίας, ενάντια στην οποία έχει ξεκινήσει έναν αγώνα μέχρι θανάτου. Επωφελείται ιδιαίτερα από το γεγονός ότι η κυβερνητική ομάδα ανήκει σε μια μειοψηφική θρησκευτική σέκτα (Αλεβίτες). Η έντονα και ιδιαίτερα αντιδραστική φύση του προγράμματος του Συριακού φονταμενταλιστικού κινήματος εκμηδενίζει τις πιθανότητες του να καταλάβει με τις δικές του δυνάμεις την εξουσία. Δεν μπορεί μόνο του, βασισμένο σε ένα τέτοιο πρόγραμμα, να κινητοποιήσει τις αναγκαίες δυνάμεις για την ανατροπή της Μπααθικής δικτατορίας. Ακόμη περισότερο δεν μπορεί να κυβερνήσει μόνο του μιά χώρα με τόσο ακανθώδη πολιτικά και οικονομικά προβλήματα όσο αυτά της Συρίας. Επομένως το Συριακό φονταμενταλιστικό κίνημα είναι καταδικασμένο στη συνεργασία με τις κατέχουσες τάξεις (αστοί και γαιοκτήμονες) της χώρας αυτής. Δεν είναι και δεν μπορεί να γίνει τίποτα περισσότερα από την αιχμή τοπυ δόρατος τους.
Ανάλογα στην Αίγυπτο, η δυνατότητα μιας αυτόνομης κατάληψης της εξουσίας από το φονταμενταλιστικό κίνημα είναι πολύ περιορισμένη. Η σχετική του επιρροή είναι σαφώς μικρότερη απ’ ότι στη Συρία. Στις χώρες αυτές το φονταμενταλιστικό κίνημα δομήθηκε σ’ έναν μακρόχρονο αγώνα ενάντια σε προοδευτικά καθεστώτα, κιαυτό υπογραμμίζει τον αντιδραστικό του χαρακτήρα. Αλλωστε αυτή η ίδια η διάσταση των οικονομικών προβλημάτων της Αιγύπτου κάνει ακόμη λιγότερο αξιόπιστη την προοπτική του φονταμενταλιστικού κινήματος προς την εξουσία. Η αιγυπτιακή αστική τάξη το ξέρει και γιαυτό δείχνει μεγάλη ανοχή απέναντι του. Στα μάτια της το κίνημα αυτό αποτελεί την ιδανική πέμπτη φάλαγγα μέσα στο μαζικό κίνημα – ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό «αντισώμα» κατά της αριστεράς. Γιαυτό δεν δείχνουν καμιά ανησυχία όταν βλέπουν το Αιγυπτιακό φονταμενταλιστικό κίνημα να αμφισβητεί την αριστερά στους δύο προνομιακούς της χώρους : στο εθνικό ζήτημα και στο κοινωνικό ζήτημα. Κάθε πρόοδος σε αυτά της ισλαμικής αντίδρασης περιορίζει ανάλογα εκείνη της αριστεράς. Η στάση της Αιγυπτιακής αστικής τάξης απέναντι στο φονταμενταλιστικό κίνημα μοιάζει με εκείνη της κάθε αστικής τάξης που αντιμετωπίζει μια βαθειά κοινωνική κρίση, απέναντι στην άκρα δεξιά και στο φασισμό.
Το Πακιστάν διαφέρει από την Αίγυπτο στο ότι εκεί το φονταμενταλιστικό κίνημα οικοδομήθηκε κύρια κάτω από αντιδραστικά καθεστώτα. Μπόρεσε επομένως να υιοθετήσει, για μεγάλες περιόδους στοιχεία του εθνικοδημοκρατικού προγράμματος και με βάση αυτά να δημιουργήσει μια αξιόπιστη αντιπολίτευση στο καθεστώς. Αλλά κατά τις μακρές αυτές περιόδους, οι εθνικοδημοκρατικές αστικές τάσεις ήταν επίσης στην αντιπολίτευση. Ηταν πιό αξιόπιστες και επομένως είχαν μεγαλύτερη επιρροή απ’ ότι το φονταμενταλιστικό κίνημα. Χρειάστηκε ένας Μπούτο, που επιχειρώντας μια εντυπωσιακή ιστορική παράκαμψη κατέστρεψε τις φάσεις μιάς νασσερικού τύπου εξέλιξης, αποξενώθηκε γρήγορα από τις μάζες μπλέκοντας στις δικές του αντιφάσεις και άφησε το πεδίο ελεύθερο για την άκρα δεξιά όπου κυριαρχούσε το φονταμενταλιστικό κίνημα, δεδομένου ότι δεν υπήρχε αξιοπρόσεκτη άκρα αριστερά στο Πακιστάν. Η χρεωκοπία του Μπούτο ήταν τόσο εκτεταμένη ώστε το φονταμενταλιστικό κίνημα μπόρεσε να κινητοποιήσει εναντίον του ένα πλατύ μαζικό κίνημα. Το στρατιωτικό πραξικόπημα έγινε για να εμποδίσουν την «αναρχία» που θα προέκυπτε από μια ανατροπή του Μπούτο από την κινητοποίηση αυτή (όπως στο Ιράν). Η αντιδραστική αστική στρατιωτική δικτατορία του Ζία Ουλ Χακ, για να κερδίσει τη συμπάθεια του φονταμενταλιστικού κινήματος, υιοθέτησε καιροσκοπικά τις προτάσεις του για ισλαμικές μεταρρυθμίσεις. Σήμερα στηρίζεται στο φονταμενταλιστικό κίνημα για να εξουδετερώσει κάθε «προοδευτική» αντιπολίτευση στο καθεστώς της, συμπεριλαμβανομένου και του κόμματος του εκτελεσμένου Μπούτο.
Στις τρεις παραπάνω περιπτώσεις, το φονταμενταλιστικό κίνημα αποδείχθηκε ότι δεν είναι τίποτα άλλο από ένα στήριγμα για την αντιδραστική αστική τάξη. Η περίπτωση του Ιράν είναι διαφορετική.
Ιράν : διαρκής επανάσταση σε αντίστροφη πορεία
Στο Ιράν το φονταμενταλιστικό κίνημα, που εκπροσωπήθηκε κύρια από τη φονταμενταλιστική τάση του Σιίτικου κλήρου, δομήθηκε μέσα από ένα μακρόχρονο και σκληρό αγώνα ενάντια στο ξεκάθαρα αντιδραστικό και υποστηριζόμενο απ’ τον ιμπεριαλισμό καθεστώς του Σάχη. Η αξιοθρήνητη ιστορική χρεωκοπία του Ιρανικού αστικού εθνικισμού και του σταλινισμού είναι πολύ γνωστές για να περιγραφούν εδώ. Σε κάθε περίπτωση, λόγω του ιδιαίτερου συνδυασμού ιστορικών συνθηκών, το Ιρανικό φονταμενταλιστικό κίνημα μπόρεσε να γίνει η μοναδική αιχμή του δόρατος για τα δύο άμεσα καθήκοντα της εθνικοδημοκρατικής επανάστασης στο Ιράν : την ανατροπή του Σάχη και τη ρήξη των δεσμών με τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Αυτό μπόρεσε να γίνει γιατί τα δύο παραπάνω καθήκοντα συμφωνούσαν απόλυτα με το αντιδραστικό γενικό πρόγραμμα του Ισλαμικού φονταμενταλισμού. Ετσι όταν η κοινωνική κρίση βάθυνε στο Ιράν σε σημείο που δημιουργήθηκαν οι προυποθέσεις για μια επαναστατική ανατροπή του Σάχη, όταν η δυσαρέσκεια των μεσαίων τάξεων απέναντι του έφθασε στο αποκορύφωμα της, το φονταμενταλιστικό κίνημα, που προσωποιήθηκε από τον Χομεινί, μπόρεσε να καναλιζάρει την τεράστια δύναμη της αγανακτισμένης μεσαίας τάξης και του υπο-προλεταριάτου για να δώσει στο καθεστώς μια σειρά από χτυπήματα – σχεδόν αυτοκτονικά δεδομένης της εμμονής τους στο να παραμείνουν άοπλοι, κάτι που μόνο ένα μυστικιστικό κίνημα μπορεί να κάνει. Το Ιρανικό φονταμενταλιστικό κίνημα πέτυχε να πραγματοποιήσει το πρώτο στάδιο μιάς εθνικοδημοκρατικής επανάστασης στο Ιράν. Ωστόσο πολύ σύντομα ο φονταμενταλιστικός του χαρακτήρας θα κυριαρχούσε.
Κατά κάποιον τρόπο η Ιρανική επανάσταση είναι η διαρκής επανάσταση σε αντίστροφη πορεία. Αρχίζοντας από την εθνικοδημοκρατική επανάσταση θα μπορούσε , με μια προλεταριακή ηγεσία, να πάρει το δρόμο του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού. Η φονταμενταλιστική μικροαστική ηγεσία το απέτρεψε, σπρώχνοντας αντίθετα προς την κατεύθυνση της αντίδρασης. Η επανάσταση του Φλεβάρη του 1979 είναι εντυπωσιακά παρόμοια με εκείνη του Φλεβάρη του 1917 – δύο παρόμοια σημεία εκκίνησης που οδηγούν σε διαμετρικά αντίθετη εξέλιξη. Εκεί ο Οκτώβρης επέτρεψε να ολοκληρωθεί η Ρώσικη δημοκρατική επανάσταση, εδώ η φονταμενταλιστική ηγεσία πρόδωσε το δημοκρατικό περιεχόμενο της Ιρανικής επανάστασης. Οι μπολσεβίκοι αντικατέστησαν τη Συντακτική Συνέλευση, αφού πρώτα αγωνίστηκαν για την εκλογή της, από την άπειρα πιό δημοκρατική εξουσία των σοβιέτ. Οι αγιατολλάχ αντικατέστησαν τη Συντακτική Συνέλευση, που σαν αίτημα την είχαν στην κεφαλή των διεκδικήσεων τους αλλά εμπόδισαν την υλοποίηση της, από την αντιδραστική καρικατούρα της «Συνέλευσης των ειδικών» μουσουλμάνων. Η τύχη αυτού του κοινού αιτήματος των δύο επαναστάσεων δείχνει χαρακτηριστικά τις αντίθετες φύσεις των ηγεσιών τους και, επομένως, των κατευθύνσεων εξέλιξης τους. Οσο για τις δημοκρατικές μορφές οργάνωσης που εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια του Ιρανικού Φεβρουαρίου, αυτές ελέγχθηκαν από την ισλαμική ηγεσία. Τα “σοράς” απείχαν πολύ από τα σοβιέτ. Στο εθνικό πεδίο, όπου ο προλεταριακός διεθνισμός των Μπολσεβίκων επέτρεψε την απελευθέρωση των καταπιεσμένων εθνοτήτων της τσαρικής αυτοκρατορίας, ο ισλαμικός “διεθνισμός” των αγιατολλάχ αποδείχθηκε ότι ήταν ένα θρησκευτικό πρόσχημα για την αιματηρή καταστολή των καταπιεσμένων εθνοτήτων της πέρσικης αυτοκρατορίας. Η μοίρα των γυναικών κατά τις δύο αυτές επαναστάσεις είναι γνωστή.
Η Ιρανική φονταμενταλιστική ηγεσία παρέμεινε πιστή στο εθνικοδημοκρατικό πρόγραμμα μόνο σε ένα θέμα : τον αγώνα ενάντια στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Αλλά παρέμεινε συνεπής στον αγώνα αυτό με το δικό της ιδιόρυθμο τρόπο. Περιγράφοντας σαν εχθρό όχι τον ιμπεριαλισμό αλλά τη «δύση», αν όχι το «Μεγάλο Σατανά», ο Χομεινί κάλεσε να πετάξουν το μωρό μαζύ με τα απόνερα του μπάνιου του, ή μάλλον το μωρό πριν από τα απόνερα. Απέδωσε στη μισητή «δύση» όλα τα πολιτικά και κοινωνικά επιτεύγματα της αστικής επανάστασης, συμπεριλάνοντας τη «δημοκρατία» και ακόμη και το Μαρξισμό που (ορθά) θεωρούσε ότι είναι προιόν των εκβιομηχανισμένων δυτικών κοινωνιών ενώ αγνόησε τον κύριο δεσμό ανάμεσα στο Ιράν και τον ιμπεριαλισμό, τον οικονομικό δεσμό. Η υπόθεση της πρεσβείας των ΗΠΑ, με τον τρόπο που συνέβη, δεν απέφερε κανένα όφελος στο Ιράν. Σε τελευταία ανάλυση αποδείχθηκε δαπανηρή, σε όφελος των αμερικάνικων τραπεζών. Οποια και αν θα είναι η εξέλιξη της φονταμενταλιστικής δικτατορίας στο Ιράν, έχει ήδη αποδειχθεί ότι αποτελεί ένα μεγάλο εμπόδιο για την ανάπτυξη της Ιρανικής επανάστασης.
Αλλωστε αυτή η εξέλιξη είναι πολύ προβληματική. Πέρα από τον ιδιαίτερο συνδυασμό συνθηκών που περιγράψαμε παραπάνω, υπάρχει μια βασική διαφορά ανάμεσα στο Ιράν και στις τρεις χώρες που εξετάσαμε παραπάνω : το Ιραν έχει την «πολυτέλεια» μιάς αυτόνομης φονταμενταλιστικής μικροαστικής κρατικής εξουσίας. Ο πλούτος του σε πετρέλαιο είναι η εγγύηση ενός υγιούς ισοζυγίου πληρωμών και προυπολογισμού. Αλλά με τι τίμημα και μέχρι πότε; Ο οικονομικός απολογισμός των δύο τελευταίων ετών φονταμενταλιστικής εξουσίας είναι ιδιαίτερα αρνητικός σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Από την άλλη, η ασάφεια του φονταμενταλιστικού «προγράμματος» και η μεγάλη ποικιλία των κοινωνικών στρωμάτων που το διεκδικούν σαν δικό τους και το ερμηνεύουν σύμφωνα με τις δικές τους ιδιαιτερότητες, μεταφράζεται σε έναν ανταγωνιστικό πλουραλισμό εξουσιών που η επιφανειακή του ενότητα διατηρήθηκε μέχρι τώρα μόνο χάρη στο κύρος του Χομεινί.
Ενας επικίνδυνος εχθρός.
Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός είναι ένας από τους πιό επικίνδυνους εχθρούς της προλεταριακής επανάστασης. Είναι απόλυτα και κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες αναγκαίο να καταπολεμούμε την “μεσαιωνική και αντιδραστική του επιρροή” όπως διακηρύσσουν οι “Θέσεις για το Εθνικό και Αποικιακό Ζήτημα” που υιοθέτησε το Δεύτερο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Ακόμη και σε περιπτώσεις όπως του Ιράν όπου το φονταμενταλιστικό κίνημα υιοθέτησε προσωρινά ορισμένα εθνικοδημοκρατικά καθήκοντα, το καθήκον των επαναστατών κομμουνιστών είναι να καταπολεμούν ακατάπαυστα το μυστικισμό με τον οποίο προσπαθεί να παρασύρει τις αγωνιζόμενες μάζες. Αν δεν το κάνουν οι μάζες θα πληρώσουν σίγουρα το τίμημα. Ενώ θα αγωνίζονται μαζύ ενάντια στον κοινό εχθρό, οι κομμουνιστές επαναστάτες θα πρέπει να προειδοποιούν τις εργαζόμενες μάζες ενάντια σε κάθε αντιδραστική παρέκκλιση από τον αγώνα τους. Κάθε αποτυχία σ’ αυτά τα στοιχειώδη καθήκοντα δεν είναι μόνο μια θεμελιώδης έλλειψη, μπορεί να οδηγήσει την κομμουνιστική επαναστατική οργάνωση σε οπορτουνιστικές παρεκκλίσεις.
Ταυτόχρονα, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου ο Ισλαμικός φονταμενταλισμός εμφανίζεται αποκλειστικά με την αντιδραστική του όψη, οι κομμουνιστές επαναστάτες πρέπει να δείξουν προσοχή στην τακτική του αγώνα εναντίον του. Πρέπει ιδιαίτερα να αποφύγουν να πέσουν στην παγίδα των φονταμενταλιστών διεξάγοντας τον αγώνα εναντίον τους στο θρησκευτικό πεδίο. Πρέπει να τον κρατήσουν σταθερά στο εθνικοαπελευθερωτικό, δημοκρατικό και κοινωνικό πεδίο. Γιατί οι επαναστάτες κομμουνιστές δεν πρέπει να αγνοήσουν το γεγονός ότι μια σημαντική, συχνά, μερίδα των μαζών που επηρρεάζεται από τον Ισλαμικό φονταμενταλισμό μπορεί και πρέπει να αποσπασθεί από αυτόν και να κερδηθεί στον αγώνα του προλεταριάτου. Κάνοντας αυτό, οι επαναστάτες κομμουνιστές, πρέπει να διακηρύσσουν ταυτόχρονα ότι είναι αταλάντευτα υπέρ της ανεξιθρησκείας στην κοινωνία, κάτι που είναι βασικό στοιχείο του δημοκρατικού προγράμματος. Μπορεί να μην προβάλουν ττον αθεισμό του αλλά πάντοτε πρέπει να προβάλουν την ανεξιθρησκεία τους, εκτός εαν θέλουν να αντικαταστήσουν το Μαρξ με το Μωάμεθ.
SALAH JABER
01/02/1981
Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜΙΚΟΥ ΦΟΝΤΑΜΕΝΤΑΛΙΣΜΟΥ: A' ΜΕΡΟΣ
Η έκταση και η ποικιλία των μορφών αναβίωσης του ισλαμικού φονταμενταλισμού, που σημάδεψε το τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα, εμποδίζει κάθε βεβιασμένη γενίκευση των διαπιστώσεων για το θέμα αυτό. Οπως άλλωστε θα ήταν τελείως λανθασμένη η ταύτιση του καθολικισμού των Πολωνών εργατών με εκείνον της Φρανκικής αντίδρασης, χωρίς ωστόσο να παραλείπουμε να αναλύουμε τα κοινά στοιχεία της αγροτικής ιστορίας της Ισπανίας και της Πολωνίας ή το πολιτικό και ιδεολογικό περιεχόμενο του καθολικισμού του καθενός αντίστοιχα.
Η στοιχειώδης αναλυτική σύνεση απαγορεύει την ταύτιση φαινομένων τόσο διαφορετικών όπως η άνοδος των μουσουλμανικών κληρικών και/ή πολιτικών κινημάτων στην Αίγυπτο, τη Συρία, την Τυνησία, το Πακιστάν, την ΙΙνδονησία ή στη Σενεγάλη, τη στρατιωτική δικτατορία του Ζία Ουλ Χακ στο Πακιστάν ή εκείνη του Καντάφι στη Λιβύη, την κατάληψη της εξουσίας από τον σιίτικο κλήρο στο Ιραν ή το αντάρτικο στο Αφγανιστάν. Ακόμη και φαινόμενα που η ταυτότητα τους φαίνεται προφανής, όπως η άνοδος διαφόρων τμημάτων του ίδιου κινήματος, των “Αδελφών Μουσουλμάνων” , στην Αίγυπτο και στη Συρία, υποκρύπτουν στην πραγματικότητα μια διαφοροποίηση στο πολιτικό περιεχόμενο και λειτουργία, που καθορίζεται από τους διαφορετικούς άμεσους στόχους τους. Επειδή, πέρα από τη συμφωνία για τα επουράνια θέματα και τα προβλήματα της καθημερινής ζωής, όταν υπάρχει αυτή η συμφωνία, και παρά την ομοιότητα, αν όχι την ταυτότητα, των οργανωτικών μορφών και των ονομασιών, τα μουσουλμανικά κινήματα παραμένουν κυρίως πολιτικά κινήματα. Είναι επομένως η έκφραση επίγειων κοινωνικοπολιτικών συμφερόντων.
Μια πολιτική θρησκεία
Δεν υπάρχει εισβολή του Ισλάμ στην πολιτική, το Ισλάμ είναι αδιαχώριστο από αυτήν Το Ισλάμ είναι μιά πολιτική θρησκεία, με την ετυμολογική έννοια του όρου. Γιαυτό το αίτημα του διαχωρισμού της θρησκείας από το Κράτος στις μουσουλμανικές χώρες δεν είναι μόνο λαικό, είναι ξεκάθαρα αντιθρησκευτικό. Αυτό βοηθάει στην εξήγηση του γιατί κανένα από τα μεγάλα εθνικά αστικά και μικροαστικά ρεύματα σε ισλαμικές χώρες, με την εξαίρεση του Κεμαλισμού στην Τουρκία, δεν εκφράστηκε υπέρ του λαικισμού. Αυτό που είναι στοιχειώδες δημοκρατικό καθήκον σε άλλα μέρη, ο χωρισμός της θρησκείας από το κράτος, είναι εξαιρετικά ριζοσπαστικό στις μουσουλμανικές χώρες, ιδιαίτερα σε εκείνες της Μέσης Ανατολής, ώστε ακόμη και η δικτατορία του προλεταριάτου αντιμετώπισε δυσκολίες για την υλοποίηση του, είναι αδύνατο για οποιαδήποτε άλλη τάξη.
Αλλωστε οι δημοκρατικές τάξεις των μουσουλμανικών κοινωνιών δεν είχαν γενικά κανένα, ή σχεδόν κανένα, συμφέρον να συγκρουστούν με τη θρησκεία τους. Στον 20ο αιώνα το Ισλάμ δεν θεωρήθηκε στις κοινωνίες αυτές σαν το ιδεολογικό τσιμέντο μιάς φεουδαρχικής ή ημιφεουδαρχικής τάξης. Θεωρείται μάλλον σαν το βασικό στοιχείο της εθνικής ταυτότητας που καταπνίγεται από τον ξένο χριστιανό (ακόμα και άθεο) καταπιεστή. Δεν είναι τυχαίο που η Τουρκία ήταν η μόνη μουσουλμανική κοινωνία που, στον 20ο αιώνα, δεν υποτάχθηκε άμεσα σε ξένη κυριαρχία. Ο ίδιος ο Μουσταφά Κεμάλ ξεχώριζε από τους ομοίους του. Διεξήγαγε τον κύριο αγώνα του, όχι ενάντια στην αποικιοκρατία ή τον ιμπεριαλισμό αλλά ενάντια στο σουλτανάτο, ένα συνδυασμό κοσμικών και πνευματικών εξουσιών (χαλιφάτο). Από την άλλη ένας αστός εθνικιστής τόσο ριζοσπάστης όπως ο Νάσερ είχε κάθε συμφέρον να αναφέρεται στο Ισλάμ στον κύριο αγώνα του ενάντια στον ιμπεριαλισμό. Αυτός ήταν, ένας εύκολος τρόπος για να προστατευθεί τόσο από τα δεξιά του όσο και από τα αριστερά του.
Φονταμενταλισμός : ένα πλήρες πρόγραμμα
Το Ισλάμ σαν ένα,αν και βασικό, από τα στοιχεία της ιδεολογίας εθνικιστικών ρευμάτων δεν είναι το αντικείμενο των θέσεων που ακολουθούν. Αυτό εκεί το Ισλάμ, έκλεισε τον κύκλο του, καθώς και τα ρεύματα που αναφέρονται σε αυτό. Γενικότερα διαχωρίζουμε το Ισλάμ που χρησιμοποιείται σαν μέσον για να διαμορφωθεί και να δηλωθεί μια εθνική ή κοινοτική ταυτότητα, στις σχέσεις της με άλλους και το Ισλάμ που θεωρείται αυτοσκοπός, απόλυτος στόχος, μοναδικό και πλήρες πρόγραμμα. “Το Κοράνι είναι το σύνταγμα μας” διακήρυσσε ο Χασάν Αλ Μπάννα, ιδρυτής του κινήματος των “Αδελφών Μουσουλμάνων” το 1928. Αυτό είναι το Ισλάμ που μας ενδιαφέρει εδώ, το Ισλάμ που ανάγεται σε απόλυτη αρχή πάνω από κάθε διεκδίκηση, κάθε αγώνα, κάθε μεταρρύθμιση, το Ισλάμ των “Αδελφών Μουσουλμάνων”, του “Τζαμαάτ Ι Ισλάμι”, των διάφορων ενώσεων των Ολεμάδων και του κινήματος των Ιρανών Αγιατολάχ που η πολιτική του έκφραση είναι το “Κόμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας”. Ο κοινός παρονομαστής αυτών των διαφόρων κινημάτων είναι ο ισλαμικός φονταμενταλισμός, δηλαδή η θέληση για επιστροφή στο Ισλάμ, η επιθυμία για μιά ισλαμική “Ουτοπία” που δεν θα περιορίζεται σε ένα μόνο έθνος αλλά θα περιλάβει το σύνολο των μουσουλμανικών λαών, αν όχι και ολόκληρο τον κόσμο. Σ’ αυτή την κατεύθυνση ο Μπανί Σαντρ δήλωνε, το 1979, σε μια εφημερίδα της Βυρηττού (Αν Ναχάρ) ότι “ο αγιατολάχ Χομεινί είναι διεθνιστής, αντιτίθεται στους σταλινικούς του Ισλάμ που θέλουν να οικοδομήσουν το Ισλάμ σε μία μόνη χώρα” (σικ!). Αυτός ο “διεθνισμός” εκφράζεται επίσης από το γεγονός ότι τα παραπάνω κινήματα ξεπερνούν τα σύνορα των χωρών προέλευσης τους και/ή διατηρούν στενές σχέσεις μεταξύ τους. Απορρίπτουν όλοι τον εθνικισμό, με τη στενή έννοια του όρου, και θεωρούν τα εθνικιστικά ρεύματα, ακόμη και αυτά που αναφέρονται στο Ισλάμ, σαν ανταγωνιστές, δηλαδή αντιπάλους. Αντιτίθενται στην ξένη κατοχή ή στον εχθρό του έθνους στο όνομα του Ισλάμ, και όχι για την υπεράσπιση του “Εθνους”. Ετσι, οι ΗΠΑ για το Χομεινί δεν είναι τόσο “ο ιμπεριαλισμός” όσο ο “Μεγάλος Σατανάς”. Ο Σαντάμ Χουσείν είναι βασικά ένας “άθεος”, ένας “άπιστος”. Το Ισραήλ, για όλα τα παραπάνω κινήματα, δεν είναι κυρίως ο σιωνιστής άρπαγας της γης των παλαιστινίων αλλά ο “εβραίος ‘αρπαγας μιάς ιερής ισλαμικής γης”.
Ενα μικροαστικό κίνημα
Οσο προοδευτικοί, εθνικοαπελευθερωτικοί και/ή δημοκρατικοί και αν είναι αντικειμενικά ορισμένοι αγώνες όπου ηγούνται διάφορα ρεύματα του ισλαμικού φονταμενταλισμού, παραμένει ξεκάθαρο ότι η ιδεολογία τους και το πρόγραμμα τους παραμένουν βασικά και εξ ορισμού αντιδραστικά. Τι άλλο μπορεί να είναι ένα πρόγραμμα που αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ισλαμικού κράτους, με πρότυπο αντίστοιχα κράτη του 7ου αιώνα, εκτός από μιά αντιδραστική ουτοπία; Τι είδους ιδεολογία μπορεί να είναι εκείνη που αποσκοπεί στην παλινόρθωση της παλιάς τάξης του 13ου αιώνα, εκτός από ξεκάθαρα αντιδραστική; Επομένως είναι λάθος, αν όχι και παράλογο, να χαρακτηρίζουμε τα ισλαμικά φονταμενταλιστικά κινήματα σαν αστικά, ακόμη και αν ορισμένοι αγώνες όπου ηγούνται συγκλίνουν με εκείνους τμημάτων ή ολόκληρης της αστικής τάξης των χωρών τους. Είναι εξίσου λάθος να τα χαρακτηρίζουμε επαναστατικά όταν συμβαίνει να συγκρούονται με την ίδια αυτή αστική τάξη. Τόσο από τη φύση του προγράμματος και της ιδεολογίας τους όσο και από την κοινωνική τους σύνθεση, ακόμη και από την κοινωνική προέλευση των ιδρυτών τους, τα Ισλαμικά φονταμενταλιστικά κινήματα είναι μικροαστικά.
Απεχθάνονται τους εκπροσώπους του μεγάλου κεφαλαίου, τους εκπροσώπους του προλεταριάτου, τα ιμπεριαλιστικά κράτη και τα εργατικά κράτη. Είναι εχθρικά προς τους δύο πόλους της βιομηχανικής κοινωνίας που τα απειλεί: την αστική τάξη και το προλεταριάτο. Αντιστοιχούν στο τμήμα της μικροαστικής τάξης που περιγράφτηκε στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο :
Τα κατώτερα μεσαία στρώματα, οι μικροεπιχειρηματίες, οι μαγαζάτορες, οι βιοτέχνες, οι αγρότες, όλοι πολεμούν την αστική τάξη γιατί είναι μια απειλή για την ύπαρξη τους σαν τμήμα της μεσαίας τάξης. Επομένως δεν είναι επαναστάτες αλλά συντηρητικοί. Ακόμη περισσότερο είναι αντιδραστικοί, γιατί προσπαθούν να γυρίσουν το τροχό της ιστορίας προς τα πίσω.
Η Ισλαμική μικροαστική αντίδραση αντλεί τους ιδεολογικούς και οργανωτικούς της ηγέτες από τους «παραδοσιακούς διανοούμενους» της Μουσουλμανικής κοινωνίας, ολεμάδες κλπ. καθώς και από τις χαμηλότερες βαθμίδες των «οργανικών διανοούμενων» της αστικής τάξης, αυτούς που προέρχονται από τη μικροαστική τάξη και είναι καταδικασμένοι να παραμείνουν εκεί, ιδιαίτερα δάσκαλοι και κληρικοί. Σε μια φάση ανόδου, ο Ισλαμικός φονταμενταλισμός στρατολογεί κυρίως στα πανεπιστήμια και σε άλλα κέντρα παραγωγής «διανοούμενων» , όπου οι άνθρωποι καθορίζονται πολύ περισσότερο από την κοινωνική τους προέλευση παρά από ένα υποθετικό και συχνά αβέβαιο μέλλον.
Κοινωνική βάση
Οι ενεργοί πληθυσμοί των χωρών όπου η Ισλαμική φονταμενταλιστική αντίδραση μπόρεσε να οικοδομηθεί σαν μαζικό κίνημα και οι συνθήκες είναι γιαυτήν ευνοικές, περιλαμβάνουν μεγάλο ποσοστό μεσαίων στρωμάτων, όπως αυτά καθορίζονται από το Κομμουνιστικό Μανιφέστο : μικροεπιχειρηματίες, μαγαζάτορες, βιοτέχνες και αγρότες. Ωστόσο κάθε κινητοποίηση του Ισλαμικού φονταμενταλισμού ενεργοποιεί όχι μόνο ένα ορισμένο τμήμα αυτής της μικροαστικής τάξης, αλλά επίσης και τμήματα άλλων τάξεων, που προήλθαν πρόσφατα από τα μεσαία στρώματα λόγω της πρωταρχικής συσσώρευσης κεφαλαίου ή της εξαθλίωσης τους. Ετσι, εκείνα τα τμήματα του προλεταριάτου που προλεταριοποιήθηκαν πρόσφατα, και κυρίως τα τμήματα του υπο-προλεταριάτου που εκτοπίστηκαν από τον καπιταλισμό από τις παλαιότερες μικροαστικές τους θέσεις, είναι ιδιαίτερα δεκτικά στη φονταμενταλιστική προπαγάνδα και επηρρεπή στην ένταξη τους στο ρεύμα αυτό..
Αυτή είναι η κοινωνική βάση του Ισλαμικού φονταμενταλισμού, η μαζική του βάση. Η βάση αυτή ωστόσο δεν συσπειρώνεται εξορισμού στη θρησκευτική αντίδραση, όπως συσπειρώνεται η αστική τάξη πίσω από το δικό της πρόγραμμα. Οποιο και αν είναι το θρησκευτικό συναίσθημα των μαζών , ακόμη και των ισλαμικών, υπάρχει ενα ποιοτικό άλμα ανάμεσα στο συναίσθημα αυτό και στην ένταξη στη θρησκεία σαν επίγεια ουτοπία. Για να ξαναγίνει η θρησκεία από όπιο των λαών μια επιθυμητή επιλογή, την εποχή του αυτοματισμού, είναι πραγματικά αναγκαίο οι μάζες να μην έχουν άλλη επιλογή από το να στραφούν στο Θεό. Το λιγότερο που θα μπορούσε να πει κανείς για το Ισλάμ είναι ότι η επικαιρότητα του δεν είναι προφανής! Πράγματι ο Ισλαμικός φονταμενταλισμός βάζει πιο πολλά προβλήματα από όσα λύνει. Πέρα από το πρόβλημα εισαγωγής ενός αστικού κώδικα φτιαγμένου εδώ και 13 αιώνες, υπάρχει το πρόβλημα της συμπλήρωσης του. Αν και ο κώδικας αυτός είναι μεταγενέστερος κατά πολλούς αιώνες από το Ρωμαικό Δίκαιο, δημιουργήθηκε από μια κοινωνία αισθητά πιό οπισθοδρομική από την Αρχαία Ρώμη. (Το Κοράνι επηρρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από το Τοράχ, επειδή ο τρόπος ζωής των αρχαίων Αράβων ήταν παρόμοιος με εκείνο των Εβραίων).
Με άλλα λόγια ο πιό ορθόδοξος Μουσουλμανικός φονταμενταλισμός είναι ανίκανος να απαντήσει σε προβλήματα που θέτει η σύγχρονη κοινωνία μόνο μέσα από την ερμηνεία των ιερών κειμένων, εκτός αν αυτή η τελευταία γίνεται τελείως αυθαίρετα και επομένως προκαλεί διαρκώς διαφωνίες ανάμεσα στους ερμηνευτές. Υπάρχουν τόσες ερμηνείες του Ισλάμ όσοι και ερμηνευτές. Ο πυρήνας της ισλαμικής θρησκείας που ενώνει τους μουσουλμάνους, δεν ικανοποιεί καθόλου τις άμεσες υλικές ανάγκες της μικροαστικής τάξης, ανεξάρτητα από του εαν μπορεί να ικανοποιήσει τις πνευματικές της ανάγκες. Ο ίδιος ο Ισλαμικός φονταμενταλισμός δεν είναι με καμία έννοια το πιό πρόγραμμα το πιό προσαρμοσμένο στις επιθυμίες των κοινωνικών στρωμάτων που κινητοποιούνται πίσω του.
Η στοιχειώδης αναλυτική σύνεση απαγορεύει την ταύτιση φαινομένων τόσο διαφορετικών όπως η άνοδος των μουσουλμανικών κληρικών και/ή πολιτικών κινημάτων στην Αίγυπτο, τη Συρία, την Τυνησία, το Πακιστάν, την ΙΙνδονησία ή στη Σενεγάλη, τη στρατιωτική δικτατορία του Ζία Ουλ Χακ στο Πακιστάν ή εκείνη του Καντάφι στη Λιβύη, την κατάληψη της εξουσίας από τον σιίτικο κλήρο στο Ιραν ή το αντάρτικο στο Αφγανιστάν. Ακόμη και φαινόμενα που η ταυτότητα τους φαίνεται προφανής, όπως η άνοδος διαφόρων τμημάτων του ίδιου κινήματος, των “Αδελφών Μουσουλμάνων” , στην Αίγυπτο και στη Συρία, υποκρύπτουν στην πραγματικότητα μια διαφοροποίηση στο πολιτικό περιεχόμενο και λειτουργία, που καθορίζεται από τους διαφορετικούς άμεσους στόχους τους. Επειδή, πέρα από τη συμφωνία για τα επουράνια θέματα και τα προβλήματα της καθημερινής ζωής, όταν υπάρχει αυτή η συμφωνία, και παρά την ομοιότητα, αν όχι την ταυτότητα, των οργανωτικών μορφών και των ονομασιών, τα μουσουλμανικά κινήματα παραμένουν κυρίως πολιτικά κινήματα. Είναι επομένως η έκφραση επίγειων κοινωνικοπολιτικών συμφερόντων.
Μια πολιτική θρησκεία
Δεν υπάρχει εισβολή του Ισλάμ στην πολιτική, το Ισλάμ είναι αδιαχώριστο από αυτήν Το Ισλάμ είναι μιά πολιτική θρησκεία, με την ετυμολογική έννοια του όρου. Γιαυτό το αίτημα του διαχωρισμού της θρησκείας από το Κράτος στις μουσουλμανικές χώρες δεν είναι μόνο λαικό, είναι ξεκάθαρα αντιθρησκευτικό. Αυτό βοηθάει στην εξήγηση του γιατί κανένα από τα μεγάλα εθνικά αστικά και μικροαστικά ρεύματα σε ισλαμικές χώρες, με την εξαίρεση του Κεμαλισμού στην Τουρκία, δεν εκφράστηκε υπέρ του λαικισμού. Αυτό που είναι στοιχειώδες δημοκρατικό καθήκον σε άλλα μέρη, ο χωρισμός της θρησκείας από το κράτος, είναι εξαιρετικά ριζοσπαστικό στις μουσουλμανικές χώρες, ιδιαίτερα σε εκείνες της Μέσης Ανατολής, ώστε ακόμη και η δικτατορία του προλεταριάτου αντιμετώπισε δυσκολίες για την υλοποίηση του, είναι αδύνατο για οποιαδήποτε άλλη τάξη.
Αλλωστε οι δημοκρατικές τάξεις των μουσουλμανικών κοινωνιών δεν είχαν γενικά κανένα, ή σχεδόν κανένα, συμφέρον να συγκρουστούν με τη θρησκεία τους. Στον 20ο αιώνα το Ισλάμ δεν θεωρήθηκε στις κοινωνίες αυτές σαν το ιδεολογικό τσιμέντο μιάς φεουδαρχικής ή ημιφεουδαρχικής τάξης. Θεωρείται μάλλον σαν το βασικό στοιχείο της εθνικής ταυτότητας που καταπνίγεται από τον ξένο χριστιανό (ακόμα και άθεο) καταπιεστή. Δεν είναι τυχαίο που η Τουρκία ήταν η μόνη μουσουλμανική κοινωνία που, στον 20ο αιώνα, δεν υποτάχθηκε άμεσα σε ξένη κυριαρχία. Ο ίδιος ο Μουσταφά Κεμάλ ξεχώριζε από τους ομοίους του. Διεξήγαγε τον κύριο αγώνα του, όχι ενάντια στην αποικιοκρατία ή τον ιμπεριαλισμό αλλά ενάντια στο σουλτανάτο, ένα συνδυασμό κοσμικών και πνευματικών εξουσιών (χαλιφάτο). Από την άλλη ένας αστός εθνικιστής τόσο ριζοσπάστης όπως ο Νάσερ είχε κάθε συμφέρον να αναφέρεται στο Ισλάμ στον κύριο αγώνα του ενάντια στον ιμπεριαλισμό. Αυτός ήταν, ένας εύκολος τρόπος για να προστατευθεί τόσο από τα δεξιά του όσο και από τα αριστερά του.
Φονταμενταλισμός : ένα πλήρες πρόγραμμα
Το Ισλάμ σαν ένα,αν και βασικό, από τα στοιχεία της ιδεολογίας εθνικιστικών ρευμάτων δεν είναι το αντικείμενο των θέσεων που ακολουθούν. Αυτό εκεί το Ισλάμ, έκλεισε τον κύκλο του, καθώς και τα ρεύματα που αναφέρονται σε αυτό. Γενικότερα διαχωρίζουμε το Ισλάμ που χρησιμοποιείται σαν μέσον για να διαμορφωθεί και να δηλωθεί μια εθνική ή κοινοτική ταυτότητα, στις σχέσεις της με άλλους και το Ισλάμ που θεωρείται αυτοσκοπός, απόλυτος στόχος, μοναδικό και πλήρες πρόγραμμα. “Το Κοράνι είναι το σύνταγμα μας” διακήρυσσε ο Χασάν Αλ Μπάννα, ιδρυτής του κινήματος των “Αδελφών Μουσουλμάνων” το 1928. Αυτό είναι το Ισλάμ που μας ενδιαφέρει εδώ, το Ισλάμ που ανάγεται σε απόλυτη αρχή πάνω από κάθε διεκδίκηση, κάθε αγώνα, κάθε μεταρρύθμιση, το Ισλάμ των “Αδελφών Μουσουλμάνων”, του “Τζαμαάτ Ι Ισλάμι”, των διάφορων ενώσεων των Ολεμάδων και του κινήματος των Ιρανών Αγιατολάχ που η πολιτική του έκφραση είναι το “Κόμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας”. Ο κοινός παρονομαστής αυτών των διαφόρων κινημάτων είναι ο ισλαμικός φονταμενταλισμός, δηλαδή η θέληση για επιστροφή στο Ισλάμ, η επιθυμία για μιά ισλαμική “Ουτοπία” που δεν θα περιορίζεται σε ένα μόνο έθνος αλλά θα περιλάβει το σύνολο των μουσουλμανικών λαών, αν όχι και ολόκληρο τον κόσμο. Σ’ αυτή την κατεύθυνση ο Μπανί Σαντρ δήλωνε, το 1979, σε μια εφημερίδα της Βυρηττού (Αν Ναχάρ) ότι “ο αγιατολάχ Χομεινί είναι διεθνιστής, αντιτίθεται στους σταλινικούς του Ισλάμ που θέλουν να οικοδομήσουν το Ισλάμ σε μία μόνη χώρα” (σικ!). Αυτός ο “διεθνισμός” εκφράζεται επίσης από το γεγονός ότι τα παραπάνω κινήματα ξεπερνούν τα σύνορα των χωρών προέλευσης τους και/ή διατηρούν στενές σχέσεις μεταξύ τους. Απορρίπτουν όλοι τον εθνικισμό, με τη στενή έννοια του όρου, και θεωρούν τα εθνικιστικά ρεύματα, ακόμη και αυτά που αναφέρονται στο Ισλάμ, σαν ανταγωνιστές, δηλαδή αντιπάλους. Αντιτίθενται στην ξένη κατοχή ή στον εχθρό του έθνους στο όνομα του Ισλάμ, και όχι για την υπεράσπιση του “Εθνους”. Ετσι, οι ΗΠΑ για το Χομεινί δεν είναι τόσο “ο ιμπεριαλισμός” όσο ο “Μεγάλος Σατανάς”. Ο Σαντάμ Χουσείν είναι βασικά ένας “άθεος”, ένας “άπιστος”. Το Ισραήλ, για όλα τα παραπάνω κινήματα, δεν είναι κυρίως ο σιωνιστής άρπαγας της γης των παλαιστινίων αλλά ο “εβραίος ‘αρπαγας μιάς ιερής ισλαμικής γης”.
Ενα μικροαστικό κίνημα
Οσο προοδευτικοί, εθνικοαπελευθερωτικοί και/ή δημοκρατικοί και αν είναι αντικειμενικά ορισμένοι αγώνες όπου ηγούνται διάφορα ρεύματα του ισλαμικού φονταμενταλισμού, παραμένει ξεκάθαρο ότι η ιδεολογία τους και το πρόγραμμα τους παραμένουν βασικά και εξ ορισμού αντιδραστικά. Τι άλλο μπορεί να είναι ένα πρόγραμμα που αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ισλαμικού κράτους, με πρότυπο αντίστοιχα κράτη του 7ου αιώνα, εκτός από μιά αντιδραστική ουτοπία; Τι είδους ιδεολογία μπορεί να είναι εκείνη που αποσκοπεί στην παλινόρθωση της παλιάς τάξης του 13ου αιώνα, εκτός από ξεκάθαρα αντιδραστική; Επομένως είναι λάθος, αν όχι και παράλογο, να χαρακτηρίζουμε τα ισλαμικά φονταμενταλιστικά κινήματα σαν αστικά, ακόμη και αν ορισμένοι αγώνες όπου ηγούνται συγκλίνουν με εκείνους τμημάτων ή ολόκληρης της αστικής τάξης των χωρών τους. Είναι εξίσου λάθος να τα χαρακτηρίζουμε επαναστατικά όταν συμβαίνει να συγκρούονται με την ίδια αυτή αστική τάξη. Τόσο από τη φύση του προγράμματος και της ιδεολογίας τους όσο και από την κοινωνική τους σύνθεση, ακόμη και από την κοινωνική προέλευση των ιδρυτών τους, τα Ισλαμικά φονταμενταλιστικά κινήματα είναι μικροαστικά.
Απεχθάνονται τους εκπροσώπους του μεγάλου κεφαλαίου, τους εκπροσώπους του προλεταριάτου, τα ιμπεριαλιστικά κράτη και τα εργατικά κράτη. Είναι εχθρικά προς τους δύο πόλους της βιομηχανικής κοινωνίας που τα απειλεί: την αστική τάξη και το προλεταριάτο. Αντιστοιχούν στο τμήμα της μικροαστικής τάξης που περιγράφτηκε στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο :
Τα κατώτερα μεσαία στρώματα, οι μικροεπιχειρηματίες, οι μαγαζάτορες, οι βιοτέχνες, οι αγρότες, όλοι πολεμούν την αστική τάξη γιατί είναι μια απειλή για την ύπαρξη τους σαν τμήμα της μεσαίας τάξης. Επομένως δεν είναι επαναστάτες αλλά συντηρητικοί. Ακόμη περισσότερο είναι αντιδραστικοί, γιατί προσπαθούν να γυρίσουν το τροχό της ιστορίας προς τα πίσω.
Η Ισλαμική μικροαστική αντίδραση αντλεί τους ιδεολογικούς και οργανωτικούς της ηγέτες από τους «παραδοσιακούς διανοούμενους» της Μουσουλμανικής κοινωνίας, ολεμάδες κλπ. καθώς και από τις χαμηλότερες βαθμίδες των «οργανικών διανοούμενων» της αστικής τάξης, αυτούς που προέρχονται από τη μικροαστική τάξη και είναι καταδικασμένοι να παραμείνουν εκεί, ιδιαίτερα δάσκαλοι και κληρικοί. Σε μια φάση ανόδου, ο Ισλαμικός φονταμενταλισμός στρατολογεί κυρίως στα πανεπιστήμια και σε άλλα κέντρα παραγωγής «διανοούμενων» , όπου οι άνθρωποι καθορίζονται πολύ περισσότερο από την κοινωνική τους προέλευση παρά από ένα υποθετικό και συχνά αβέβαιο μέλλον.
Κοινωνική βάση
Οι ενεργοί πληθυσμοί των χωρών όπου η Ισλαμική φονταμενταλιστική αντίδραση μπόρεσε να οικοδομηθεί σαν μαζικό κίνημα και οι συνθήκες είναι γιαυτήν ευνοικές, περιλαμβάνουν μεγάλο ποσοστό μεσαίων στρωμάτων, όπως αυτά καθορίζονται από το Κομμουνιστικό Μανιφέστο : μικροεπιχειρηματίες, μαγαζάτορες, βιοτέχνες και αγρότες. Ωστόσο κάθε κινητοποίηση του Ισλαμικού φονταμενταλισμού ενεργοποιεί όχι μόνο ένα ορισμένο τμήμα αυτής της μικροαστικής τάξης, αλλά επίσης και τμήματα άλλων τάξεων, που προήλθαν πρόσφατα από τα μεσαία στρώματα λόγω της πρωταρχικής συσσώρευσης κεφαλαίου ή της εξαθλίωσης τους. Ετσι, εκείνα τα τμήματα του προλεταριάτου που προλεταριοποιήθηκαν πρόσφατα, και κυρίως τα τμήματα του υπο-προλεταριάτου που εκτοπίστηκαν από τον καπιταλισμό από τις παλαιότερες μικροαστικές τους θέσεις, είναι ιδιαίτερα δεκτικά στη φονταμενταλιστική προπαγάνδα και επηρρεπή στην ένταξη τους στο ρεύμα αυτό..
Αυτή είναι η κοινωνική βάση του Ισλαμικού φονταμενταλισμού, η μαζική του βάση. Η βάση αυτή ωστόσο δεν συσπειρώνεται εξορισμού στη θρησκευτική αντίδραση, όπως συσπειρώνεται η αστική τάξη πίσω από το δικό της πρόγραμμα. Οποιο και αν είναι το θρησκευτικό συναίσθημα των μαζών , ακόμη και των ισλαμικών, υπάρχει ενα ποιοτικό άλμα ανάμεσα στο συναίσθημα αυτό και στην ένταξη στη θρησκεία σαν επίγεια ουτοπία. Για να ξαναγίνει η θρησκεία από όπιο των λαών μια επιθυμητή επιλογή, την εποχή του αυτοματισμού, είναι πραγματικά αναγκαίο οι μάζες να μην έχουν άλλη επιλογή από το να στραφούν στο Θεό. Το λιγότερο που θα μπορούσε να πει κανείς για το Ισλάμ είναι ότι η επικαιρότητα του δεν είναι προφανής! Πράγματι ο Ισλαμικός φονταμενταλισμός βάζει πιο πολλά προβλήματα από όσα λύνει. Πέρα από το πρόβλημα εισαγωγής ενός αστικού κώδικα φτιαγμένου εδώ και 13 αιώνες, υπάρχει το πρόβλημα της συμπλήρωσης του. Αν και ο κώδικας αυτός είναι μεταγενέστερος κατά πολλούς αιώνες από το Ρωμαικό Δίκαιο, δημιουργήθηκε από μια κοινωνία αισθητά πιό οπισθοδρομική από την Αρχαία Ρώμη. (Το Κοράνι επηρρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από το Τοράχ, επειδή ο τρόπος ζωής των αρχαίων Αράβων ήταν παρόμοιος με εκείνο των Εβραίων).
Με άλλα λόγια ο πιό ορθόδοξος Μουσουλμανικός φονταμενταλισμός είναι ανίκανος να απαντήσει σε προβλήματα που θέτει η σύγχρονη κοινωνία μόνο μέσα από την ερμηνεία των ιερών κειμένων, εκτός αν αυτή η τελευταία γίνεται τελείως αυθαίρετα και επομένως προκαλεί διαρκώς διαφωνίες ανάμεσα στους ερμηνευτές. Υπάρχουν τόσες ερμηνείες του Ισλάμ όσοι και ερμηνευτές. Ο πυρήνας της ισλαμικής θρησκείας που ενώνει τους μουσουλμάνους, δεν ικανοποιεί καθόλου τις άμεσες υλικές ανάγκες της μικροαστικής τάξης, ανεξάρτητα από του εαν μπορεί να ικανοποιήσει τις πνευματικές της ανάγκες. Ο ίδιος ο Ισλαμικός φονταμενταλισμός δεν είναι με καμία έννοια το πιό πρόγραμμα το πιό προσαρμοσμένο στις επιθυμίες των κοινωνικών στρωμάτων που κινητοποιούνται πίσω του.
Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜΙΚΟΥ ΦΟΝΤΑΜΕΝΤΑΛΙΣΜΟΥ: Εισαγωγή
Εισαγωγικό σημείωμα του Salah Jaber (Ιούνιος 1987)
Το άρθρο αυτό γράφτηκε στις αρχές του 1981, και δημοσιεύτηκε αρχικά στην Quatrieme International No 6, του Οκτώβρη – Δεκέμβρη 1981. Αλλά για πολλούς λόγους πιστεύω ότι το περιεχόμενο του ισχύει ακόμη σήμερα, μετά από 6 χρόνια.
Πρώτα πρώτα γιατί η αναβίωση του του Ισλαμικού φονταμενταλισμού είναι, δυστυχώς, ακόμη ένα από τα πιό σημαντικά στοιχεία των πολιτικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή. Το άρθρο παρέχει μια εξήγηση του φαινομένου αυτού. Το ερμηνεύει στη βάση δομικών και ιστορικών παραγόντων όπως η κοινωνική δομή των εμπλεκομένων κοινωνιών, η οικονομική κρίση, η εξάντληση κάθε προοδευτικού ρόλου των εθνικιστικών αστικών τάξεων και η χρεωκοπία του οργανωμένου εργατικού κινήματος. Το άρθρο θεωρεί την άνοδο του ισλαμικού φονταμενταλισμού σαν ένα φαινόμενο μακράς πνοής και όχι σαν μιά «φούσκα» που θα σκάσει.
Αλλωστε, δεν έχουν γίνει μεγάλες πολιτικές αλλαγές που να έχουν μεταβάλει αποφασιστικά την εικόνα που δίνεται. Ωστόσο πρέπει να μνημονευθούν ορισμένα πράγματα. Στην Αίγυπτο, για παράδειγμα, η δολοφονία του Σαντάτ από φονταμενταλιστές τον Οκτώβριο του 1981, επιδείνωσε πολύ τις σχέσεις ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση και το Ισλαμικό κίνημα συνολικά στη χώρα. Ετσι η συμπάθεια της Αιγυπτιακής αστικής τάξης – ή μάλλον του κυρίαρχου τμήματος της – για το φονταμενταλιστικό κίνημα, που σημειώνεται στο άρθρο, αντικαταστάθηκε με μιά περισσότερο συγκρουσιακή προσέγγιση. Στο Λίβανο η επιδείνωση της κατάστασης που είχε δημιουργηθεί από την Ισραηλινή εισβολή του 1982, σε συνδυασμό με μιά μη αναμενόμενη οικονομική κρίση της κλίμακας εκείνων της Λατινικής Αμερικής, οδήγησε σε μια γρήγορη άνοδο του φονταμενταλιστικού κινήματος στη Σιίτικη κοινότητα που αντιστοιχεί στα γενικά φαινόμενα που υπογραμίστηκαν, αλλά συνδέεται ιδιαίτερα με το κίνημα στο Ιράν.
Επίσης, πολλά από τα ζητήματα που εξετάζονται εδώ προκαλούσαν διαφωνίες την εποχή εκείνη στους Επαναστάτες Μαρξιστές, ιδιαίτερα σε σχέση με την ιρανική επανάσταση. Οι αποφάσεις που πάρθηκαν τότε για ζητήματα όπως η αντιφατική φύση της Χομεινικής ηγεσίας αποδείχτηκαν σωστές. Το άρθρο ισχυρίζεται σωστά ότι η εξέλιξη του καθεστώτος Χομεινί θα είναι αβέβαιη, βασιζόμενο σε δύο σημαντικά χαρακτηριστικά του. Οτι το εισόδημα από το πετρέλαιο θα δώσει στο νέο καθεστώς ένα περιθώριο αυτονομίας που θα ήταν αδιανόητο κάτω από κανονικές καπιταλιστικές οικονομικές συνθήκες, και ότι οι φονταμενταλιστικές δυνάμεις και τα κοινωνικά στρώματα όπου έχουν απήχηση, παρουσίαζαν μεγάλη ποικιλία, και αυτό προκαλεί την ανάπτυξη ενός «εχθρικού και ανταγωνιστικού πλουραλισμού εξουσιών που η επιφανειακή του ενότητα διατηρήθηκε μέχρι τώρα χάρη στο κύρος του Χομεινί». Από τότε οι εσωτερικές συγκρούσεις μέσα στο καθεστώς του Ιράν επαλήθευσαν αυτή την άποψη, από την αποπομπή του Μπανί Σαντρ, λίγους μήνες μετά τη δημοσίευση του άρθρου αυτού, μέχρι την τωρινή σύγκρουση ανάμεσα στις φράξιες του Ραφσαντζανί και του Μονταζερί. Είναι αυτονόητο ότι στις συνθήκες αυτές, ο θάνατος του Χομεινί θα επιδεινώσει την τωρινή κρίση.Το άρθρο περιείχε αρχικά μια πρόβλεψη που δεν δημοσιεύθηκε στη γαλλική του έκδοση. Ελεγε ότι «Αν η επανάσταση του Φλεβάρη του 1979 στο Ιράν δεν έχει εξαρθρώσει το στρατό, σε μεγάλη στεναχώρια των Αγιατολλάχ, αυτός θα κατελάμβανε την εξουσία. Αυτό χωρίς να εξετάσουμε την περίπτωση του να παραμείνει το Ιράν ανέπαφο. Αυτό επιβεβαιώθηκε, ιδιαίτερα με την παράταση του πολέμου Ιράν – Ιράκ.
Στο άρθρο θίγεται το αναπόφευκτο ζήτημα της σχέσης ανάμεσα στο φονταμενταλισμό και στο φασισμό. Είναι βέβαια αλήθεια ότι το φονταμενταλιστικό κίνημα έχει ορισμένα από τα χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τον Τρότσκυ, στοιχεία του φασισμού : την κοινωνική του βάση, τη φύση της πολιτικής του ιδεολογίας, τον έντονο αντικομμουνισμό του και τον αυταρχισμό του. Ωστόσο υπάρχουν τρεις βασικοί παράγοντες που μας εμποδίζουν να περιορίσουμε το φονταμενταλιστικό κίνημα σε μια απλή παραλλαγή του φασισμού.:
Ιστορικά ο φασισμός συνδέθηκε με το μεγάλο κεφάλαιο, σαν κυβερνητικό του όργανο, χρησιμοποιώντας μιά ακραία μορφή Βοναπαρτισμού και ταυτόχρονα βελτιώνοντας τις συνθήκες παραγωγής (από την καπιταλιστική βέβαια σκοπιά). Στις χώρες όπου ήρθε στην εξουσία δημιούργησε ένα νέο περιθώριο παραγωγής για τις καπιταλιστικές παραγωγικές δυνάμεις μέσα σε μια κατάστασης κρίσης του ιμπεριαλισμού. Από την άποψη αυτή το φονταμενταλιστικό κίνημα είναι πιό οπισθοδρομικό από όσο ήταν ο φασισμός.
Οταν το φονταμενταλιστικό κίνημα ξεπερνάει το ρόλο του σαν συμμάχου της αστικής τάξης στην αντεπανάσταση, και επιχειρεί να πάρει την εξουσία για τον εαυτό του, αρχίζει να συγκρούεται με την αστική κυριαρχία , που εκφράζει το κρατικό και ιδιωτικό κεφάλαιο. Κατά τα τελευταία 10 χρόνια η άνοδος του φονταμενταλισμού πήρε τη θέση ενός εξασθενημένου κινήματος της εργατικής τάξης. Οι εκπρόσωποι του μεγάλου κεφαλαίου δεν αισθάνθηκαν την αναγκαιότητα της επιλογής του μικρότερου κακού και της συμμαχίας μαζύ του. Οπως είδαμε στο Ιράν, οι φονταμενταλιστές δεν πήραν την εξουσία με την υποστήριξη οποιουδήποτε από τα κυρίαρχα τμήματα της αστικής τάξης.
Στην πραγματικότητα το μόνο τμήμα της αστικής τάξης με το οποίο έχει καλές σχέσεις ο φονταμενταλισμός είναι η παραδοσιακή «αστική τάξη» που είναι το τμήμα της άρχουσας τάξης που εκφράζει τη συνέχεια του προκαπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, το εμπορικό κεφάλαιο που συνδέεται με παραγωγούς μικρής κλίμακας για την εσωτερική αγορά και συμπεριλαμβάνει και εκείνους που πουλάνε φτηνά εισαγόμενα καταναλωτικά αγαθά. Αυτό βολεύει πολύ τη μικροαστική τάξη γιατί δεν θέλουν να δοθεί βάρος στο εθνικό βιομηχανικό κεφάλαιο σε βάρος της ποιοτικής και ποσοτικής αγοραστικής τους δύναμης. Η σχετική σημασία, ιστορικά και σήμερα, αυτού του τομέα της άρχουσας τάξης είναι ένα από τα γενικά χαρακτηριστικά των Μεσανατολικών κοινωνιών. Πράγματι από το ξεκίνημα του το Ισλάμ συνδέθηκε με τους αριστοκράτες εμπόρους της Μέκκας. Αυτό το ιδιαίτερο στοιχείο του Ισλαμικού κινήματος σημαίνει ότι είναι πιό πιστό απ’ ότι ήταν ο φασισμός στην ιδιαίτερη του αντιδραστική ουτοπία, την προσπάθεια να γυρίσει του δείκτες του ρολογιού της καπιταλιστικής ανάπτυξης προς τα πίσω. Μιά ισλαμική δικτατορία δεν θα μπορούσε ποτέ να προκαλέσει πρόοδο των παραγωγικών δυνάμεων, μάλλον θα προκαλούσε την υποχώρηση ή, έστω, τη στασιμότητα τους.
Υπάρχει ένα συμπληρωματικό στοιχείο σε αυτό που είναι κάπως αντιφατικό. Οταν ο αγώνας του φονταμενταλιστικού κινήματος για την εξουσία γίνεται κύρια ενάντια στο μεγάλο ιδιωτικό κεφάλαιο που συνδέεται με τον ιμπεριαλισμό (γεγονός που δεν συνέβη στη Λιβύη, τη Συρία ή το Αφγανιστάν) και όταν ο αγώνας αυτός γίνεται σε χώρες όπου το εργατικό κίνημα είναι αδύναμο, ή και ανύπαρκτο, και επομένως ο αντικομμουνισμός είναι ένα από τα μάλλον δευτερεύοντα στοιχεία του φονταμενταλισμού , έρχεται στο προσκήνιο η λαικίστικη πλευρά του. Από αυτό προκύπτει ότι οι επαναστάτες αντιμετωπίζουν μαζικούς αγώνες όπου βρίσκονται στην ίδια πλευρά του οδοφράγματος με τους Ισλαμιστές φονταμενταλιστές, και πρέπει να αγωνιστούν στο πλευρό τους ενάντια στον «κοινό εχθρό», γεγονός που δεν συνέβη ποτέ στην περίπτωση του φασισμού. Οι εξεγέρσεις στην Αίγυπτο ήταν ένα παράδειγμα του γεγονότος αυτού. Αλλά φυσικά κάθε συμβιβασμός που προτείνουν οι φονταμενταλιστές σαν αποτέλεσμα της κατάστασης του τύπου αυτού βάζει όλα τα τμήματα της αριστεράς σε τεράστιους κινδύνους, τόσο ηθικούς όσο και φυσικούς (όπως στο Ιράν και στο Λίβανο).
Η φύση της φονταμενταλιστικής ιδεολογίας οδηγεί στο βάθεμα των προβλημάτων τακτικής που μπαίνουν από την πολιτική τους δραστηριότητα. Αντίθετα από το φασισμό που παράγει μια ιδεολογία βασισμένη στα εθνικιστικά και ρατσιστικά συνθήματα των ιδρυτών του, το φονταμενταλιστικό κίνημα απορρίπτει εξορισμού κάθε νεα θεωρία και υποστηρίζει μιά ιδεολογία παλιά κατά εκατοντάδες χρόνια που βασίζεται στην Ισλαμική θρησκεία. Αντίθετα από τη φασιστική, ακόμη και τη Μαρξιστική, ιδεολογία ο φονταμενταλισμός δεν θεωρεί ότι έρχεται από έξω από τη μουσουλμανική κοινωνία αλλά ότι είναι συστατικό της κομμάτι. Οι πολιτικές και θρησκευτικές ασάφειες των ιδεών του κάνουν δύσκολη τη διεξαγωγή μιάς ιδεολογικής πάλης μαζύ του ανάλογου τύπου με εκείνη ενάντια στο φασισμό. Το πρόβλημα αυτό γίνεται δυσκολότερο από την μη διάκριση θρησκείας και πολιτικής στο Ισλάμ. Γιαυτό, ιδιαίτερα όταν μπαίνει μπροστά η λαικίστικη πλευρά του κινήματος, η ιδεολογική τακτική των Μαρξιστών πρέπει να βασίζεται περισσότερο στα γραπτά του Λένιν για τη θρησκεία, παρά σ’ εκείνα του Τρότσκυ για το φασισμό. Οπως έγραψε ο Λένιν στο άρθρο του με τίτλο «Για την τακτική του Εργατικού Κόμματος για τη θρησκεία» :
Κάτω από ορισμένες συνθήκες η αθειστική προπαγάνδα μπορεί να μοιάζει επιφανειακή και εξωπραγματική, όχι μόνο από την προφανή άποψη του κερδίσματος στοιχείων περισσότερο οπισθοδρομικών ή την απώλεια της υποστήριξης τους στις εκλογές κλπ. αλλά από την άποψη της πραγματικής προοόδου της ταξικής πάλης που, στις συνθήκες μιάς σύγχρονης καπιταλιστικής κοινωνίας, θα οδηγήσει η ίδια τους θρησκευόμενους προς την κοινωνική δημοκρατία και την αθεία εκατό φορές πιό αποτελεσματικά από κάθε αθειστική διακήρυξη…….
Οι Μαρξιστές πρέπει να μάθουν να παίρνουν υπόψη τους την όλη κατάσταση, πρέπει να ξέρουν πως θα βρουν το μέσο όρο ανάμεσα στον αναρχισμό και τον οπορτουνισμό (ο μέσος όρος είναι σχετικός, ελαστιικός, μεταβλητός αλλά υπαρκτός). Πρέπει να μάθουν να μην πέφτουν στην παγίδα της κενής και αφηρημένης επαναστατικής προπαγάνδας των αναρχικών ούτε του οπορτουνισμού των μικροαστών ή φιλελεύθερων διανοούμενων που αμφιβάλουν για τον αγώνα ενάντια στη θρησκεία, που ξεχνούν τα καθήκοντα τους στον τομέα αυτό, που βολεύονται να πιστεύουν στο Θεό όχι από τις ανάγκες της ταξικής πάλης , αλλά από ένα άθλιο σκεπτικό : μην προσβάλλετε τους ανθρώπους, μην διώχνετε τους ανθρώπους…..
Συμπερασματικά, το μόνο πραγματικό αντίδοτο στην τωρινή αναβίωση του Ισλαμικού φονταμενταλισμού, είναι η μαζική άνοδος της ταξικής συνείδησης των εργαζομένων, ακόμη κι όταν αυτή προέρχεται από τα έξω. Ο επαναστατικός αγώνας του προλεταριάτου είναι πολύ πιο ισχυρός και παγκόσμιος από την ιδεολογία του φονταμενταλιστικού σκοταδισμού.
SALAH JABER
Ιούνιος 1987
Το άρθρο αυτό γράφτηκε στις αρχές του 1981, και δημοσιεύτηκε αρχικά στην Quatrieme International No 6, του Οκτώβρη – Δεκέμβρη 1981. Αλλά για πολλούς λόγους πιστεύω ότι το περιεχόμενο του ισχύει ακόμη σήμερα, μετά από 6 χρόνια.
Πρώτα πρώτα γιατί η αναβίωση του του Ισλαμικού φονταμενταλισμού είναι, δυστυχώς, ακόμη ένα από τα πιό σημαντικά στοιχεία των πολιτικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή. Το άρθρο παρέχει μια εξήγηση του φαινομένου αυτού. Το ερμηνεύει στη βάση δομικών και ιστορικών παραγόντων όπως η κοινωνική δομή των εμπλεκομένων κοινωνιών, η οικονομική κρίση, η εξάντληση κάθε προοδευτικού ρόλου των εθνικιστικών αστικών τάξεων και η χρεωκοπία του οργανωμένου εργατικού κινήματος. Το άρθρο θεωρεί την άνοδο του ισλαμικού φονταμενταλισμού σαν ένα φαινόμενο μακράς πνοής και όχι σαν μιά «φούσκα» που θα σκάσει.
Αλλωστε, δεν έχουν γίνει μεγάλες πολιτικές αλλαγές που να έχουν μεταβάλει αποφασιστικά την εικόνα που δίνεται. Ωστόσο πρέπει να μνημονευθούν ορισμένα πράγματα. Στην Αίγυπτο, για παράδειγμα, η δολοφονία του Σαντάτ από φονταμενταλιστές τον Οκτώβριο του 1981, επιδείνωσε πολύ τις σχέσεις ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση και το Ισλαμικό κίνημα συνολικά στη χώρα. Ετσι η συμπάθεια της Αιγυπτιακής αστικής τάξης – ή μάλλον του κυρίαρχου τμήματος της – για το φονταμενταλιστικό κίνημα, που σημειώνεται στο άρθρο, αντικαταστάθηκε με μιά περισσότερο συγκρουσιακή προσέγγιση. Στο Λίβανο η επιδείνωση της κατάστασης που είχε δημιουργηθεί από την Ισραηλινή εισβολή του 1982, σε συνδυασμό με μιά μη αναμενόμενη οικονομική κρίση της κλίμακας εκείνων της Λατινικής Αμερικής, οδήγησε σε μια γρήγορη άνοδο του φονταμενταλιστικού κινήματος στη Σιίτικη κοινότητα που αντιστοιχεί στα γενικά φαινόμενα που υπογραμίστηκαν, αλλά συνδέεται ιδιαίτερα με το κίνημα στο Ιράν.
Επίσης, πολλά από τα ζητήματα που εξετάζονται εδώ προκαλούσαν διαφωνίες την εποχή εκείνη στους Επαναστάτες Μαρξιστές, ιδιαίτερα σε σχέση με την ιρανική επανάσταση. Οι αποφάσεις που πάρθηκαν τότε για ζητήματα όπως η αντιφατική φύση της Χομεινικής ηγεσίας αποδείχτηκαν σωστές. Το άρθρο ισχυρίζεται σωστά ότι η εξέλιξη του καθεστώτος Χομεινί θα είναι αβέβαιη, βασιζόμενο σε δύο σημαντικά χαρακτηριστικά του. Οτι το εισόδημα από το πετρέλαιο θα δώσει στο νέο καθεστώς ένα περιθώριο αυτονομίας που θα ήταν αδιανόητο κάτω από κανονικές καπιταλιστικές οικονομικές συνθήκες, και ότι οι φονταμενταλιστικές δυνάμεις και τα κοινωνικά στρώματα όπου έχουν απήχηση, παρουσίαζαν μεγάλη ποικιλία, και αυτό προκαλεί την ανάπτυξη ενός «εχθρικού και ανταγωνιστικού πλουραλισμού εξουσιών που η επιφανειακή του ενότητα διατηρήθηκε μέχρι τώρα χάρη στο κύρος του Χομεινί». Από τότε οι εσωτερικές συγκρούσεις μέσα στο καθεστώς του Ιράν επαλήθευσαν αυτή την άποψη, από την αποπομπή του Μπανί Σαντρ, λίγους μήνες μετά τη δημοσίευση του άρθρου αυτού, μέχρι την τωρινή σύγκρουση ανάμεσα στις φράξιες του Ραφσαντζανί και του Μονταζερί. Είναι αυτονόητο ότι στις συνθήκες αυτές, ο θάνατος του Χομεινί θα επιδεινώσει την τωρινή κρίση.Το άρθρο περιείχε αρχικά μια πρόβλεψη που δεν δημοσιεύθηκε στη γαλλική του έκδοση. Ελεγε ότι «Αν η επανάσταση του Φλεβάρη του 1979 στο Ιράν δεν έχει εξαρθρώσει το στρατό, σε μεγάλη στεναχώρια των Αγιατολλάχ, αυτός θα κατελάμβανε την εξουσία. Αυτό χωρίς να εξετάσουμε την περίπτωση του να παραμείνει το Ιράν ανέπαφο. Αυτό επιβεβαιώθηκε, ιδιαίτερα με την παράταση του πολέμου Ιράν – Ιράκ.
Στο άρθρο θίγεται το αναπόφευκτο ζήτημα της σχέσης ανάμεσα στο φονταμενταλισμό και στο φασισμό. Είναι βέβαια αλήθεια ότι το φονταμενταλιστικό κίνημα έχει ορισμένα από τα χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τον Τρότσκυ, στοιχεία του φασισμού : την κοινωνική του βάση, τη φύση της πολιτικής του ιδεολογίας, τον έντονο αντικομμουνισμό του και τον αυταρχισμό του. Ωστόσο υπάρχουν τρεις βασικοί παράγοντες που μας εμποδίζουν να περιορίσουμε το φονταμενταλιστικό κίνημα σε μια απλή παραλλαγή του φασισμού.:
Ιστορικά ο φασισμός συνδέθηκε με το μεγάλο κεφάλαιο, σαν κυβερνητικό του όργανο, χρησιμοποιώντας μιά ακραία μορφή Βοναπαρτισμού και ταυτόχρονα βελτιώνοντας τις συνθήκες παραγωγής (από την καπιταλιστική βέβαια σκοπιά). Στις χώρες όπου ήρθε στην εξουσία δημιούργησε ένα νέο περιθώριο παραγωγής για τις καπιταλιστικές παραγωγικές δυνάμεις μέσα σε μια κατάστασης κρίσης του ιμπεριαλισμού. Από την άποψη αυτή το φονταμενταλιστικό κίνημα είναι πιό οπισθοδρομικό από όσο ήταν ο φασισμός.
Οταν το φονταμενταλιστικό κίνημα ξεπερνάει το ρόλο του σαν συμμάχου της αστικής τάξης στην αντεπανάσταση, και επιχειρεί να πάρει την εξουσία για τον εαυτό του, αρχίζει να συγκρούεται με την αστική κυριαρχία , που εκφράζει το κρατικό και ιδιωτικό κεφάλαιο. Κατά τα τελευταία 10 χρόνια η άνοδος του φονταμενταλισμού πήρε τη θέση ενός εξασθενημένου κινήματος της εργατικής τάξης. Οι εκπρόσωποι του μεγάλου κεφαλαίου δεν αισθάνθηκαν την αναγκαιότητα της επιλογής του μικρότερου κακού και της συμμαχίας μαζύ του. Οπως είδαμε στο Ιράν, οι φονταμενταλιστές δεν πήραν την εξουσία με την υποστήριξη οποιουδήποτε από τα κυρίαρχα τμήματα της αστικής τάξης.
Στην πραγματικότητα το μόνο τμήμα της αστικής τάξης με το οποίο έχει καλές σχέσεις ο φονταμενταλισμός είναι η παραδοσιακή «αστική τάξη» που είναι το τμήμα της άρχουσας τάξης που εκφράζει τη συνέχεια του προκαπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, το εμπορικό κεφάλαιο που συνδέεται με παραγωγούς μικρής κλίμακας για την εσωτερική αγορά και συμπεριλαμβάνει και εκείνους που πουλάνε φτηνά εισαγόμενα καταναλωτικά αγαθά. Αυτό βολεύει πολύ τη μικροαστική τάξη γιατί δεν θέλουν να δοθεί βάρος στο εθνικό βιομηχανικό κεφάλαιο σε βάρος της ποιοτικής και ποσοτικής αγοραστικής τους δύναμης. Η σχετική σημασία, ιστορικά και σήμερα, αυτού του τομέα της άρχουσας τάξης είναι ένα από τα γενικά χαρακτηριστικά των Μεσανατολικών κοινωνιών. Πράγματι από το ξεκίνημα του το Ισλάμ συνδέθηκε με τους αριστοκράτες εμπόρους της Μέκκας. Αυτό το ιδιαίτερο στοιχείο του Ισλαμικού κινήματος σημαίνει ότι είναι πιό πιστό απ’ ότι ήταν ο φασισμός στην ιδιαίτερη του αντιδραστική ουτοπία, την προσπάθεια να γυρίσει του δείκτες του ρολογιού της καπιταλιστικής ανάπτυξης προς τα πίσω. Μιά ισλαμική δικτατορία δεν θα μπορούσε ποτέ να προκαλέσει πρόοδο των παραγωγικών δυνάμεων, μάλλον θα προκαλούσε την υποχώρηση ή, έστω, τη στασιμότητα τους.
Υπάρχει ένα συμπληρωματικό στοιχείο σε αυτό που είναι κάπως αντιφατικό. Οταν ο αγώνας του φονταμενταλιστικού κινήματος για την εξουσία γίνεται κύρια ενάντια στο μεγάλο ιδιωτικό κεφάλαιο που συνδέεται με τον ιμπεριαλισμό (γεγονός που δεν συνέβη στη Λιβύη, τη Συρία ή το Αφγανιστάν) και όταν ο αγώνας αυτός γίνεται σε χώρες όπου το εργατικό κίνημα είναι αδύναμο, ή και ανύπαρκτο, και επομένως ο αντικομμουνισμός είναι ένα από τα μάλλον δευτερεύοντα στοιχεία του φονταμενταλισμού , έρχεται στο προσκήνιο η λαικίστικη πλευρά του. Από αυτό προκύπτει ότι οι επαναστάτες αντιμετωπίζουν μαζικούς αγώνες όπου βρίσκονται στην ίδια πλευρά του οδοφράγματος με τους Ισλαμιστές φονταμενταλιστές, και πρέπει να αγωνιστούν στο πλευρό τους ενάντια στον «κοινό εχθρό», γεγονός που δεν συνέβη ποτέ στην περίπτωση του φασισμού. Οι εξεγέρσεις στην Αίγυπτο ήταν ένα παράδειγμα του γεγονότος αυτού. Αλλά φυσικά κάθε συμβιβασμός που προτείνουν οι φονταμενταλιστές σαν αποτέλεσμα της κατάστασης του τύπου αυτού βάζει όλα τα τμήματα της αριστεράς σε τεράστιους κινδύνους, τόσο ηθικούς όσο και φυσικούς (όπως στο Ιράν και στο Λίβανο).
Η φύση της φονταμενταλιστικής ιδεολογίας οδηγεί στο βάθεμα των προβλημάτων τακτικής που μπαίνουν από την πολιτική τους δραστηριότητα. Αντίθετα από το φασισμό που παράγει μια ιδεολογία βασισμένη στα εθνικιστικά και ρατσιστικά συνθήματα των ιδρυτών του, το φονταμενταλιστικό κίνημα απορρίπτει εξορισμού κάθε νεα θεωρία και υποστηρίζει μιά ιδεολογία παλιά κατά εκατοντάδες χρόνια που βασίζεται στην Ισλαμική θρησκεία. Αντίθετα από τη φασιστική, ακόμη και τη Μαρξιστική, ιδεολογία ο φονταμενταλισμός δεν θεωρεί ότι έρχεται από έξω από τη μουσουλμανική κοινωνία αλλά ότι είναι συστατικό της κομμάτι. Οι πολιτικές και θρησκευτικές ασάφειες των ιδεών του κάνουν δύσκολη τη διεξαγωγή μιάς ιδεολογικής πάλης μαζύ του ανάλογου τύπου με εκείνη ενάντια στο φασισμό. Το πρόβλημα αυτό γίνεται δυσκολότερο από την μη διάκριση θρησκείας και πολιτικής στο Ισλάμ. Γιαυτό, ιδιαίτερα όταν μπαίνει μπροστά η λαικίστικη πλευρά του κινήματος, η ιδεολογική τακτική των Μαρξιστών πρέπει να βασίζεται περισσότερο στα γραπτά του Λένιν για τη θρησκεία, παρά σ’ εκείνα του Τρότσκυ για το φασισμό. Οπως έγραψε ο Λένιν στο άρθρο του με τίτλο «Για την τακτική του Εργατικού Κόμματος για τη θρησκεία» :
Κάτω από ορισμένες συνθήκες η αθειστική προπαγάνδα μπορεί να μοιάζει επιφανειακή και εξωπραγματική, όχι μόνο από την προφανή άποψη του κερδίσματος στοιχείων περισσότερο οπισθοδρομικών ή την απώλεια της υποστήριξης τους στις εκλογές κλπ. αλλά από την άποψη της πραγματικής προοόδου της ταξικής πάλης που, στις συνθήκες μιάς σύγχρονης καπιταλιστικής κοινωνίας, θα οδηγήσει η ίδια τους θρησκευόμενους προς την κοινωνική δημοκρατία και την αθεία εκατό φορές πιό αποτελεσματικά από κάθε αθειστική διακήρυξη…….
Οι Μαρξιστές πρέπει να μάθουν να παίρνουν υπόψη τους την όλη κατάσταση, πρέπει να ξέρουν πως θα βρουν το μέσο όρο ανάμεσα στον αναρχισμό και τον οπορτουνισμό (ο μέσος όρος είναι σχετικός, ελαστιικός, μεταβλητός αλλά υπαρκτός). Πρέπει να μάθουν να μην πέφτουν στην παγίδα της κενής και αφηρημένης επαναστατικής προπαγάνδας των αναρχικών ούτε του οπορτουνισμού των μικροαστών ή φιλελεύθερων διανοούμενων που αμφιβάλουν για τον αγώνα ενάντια στη θρησκεία, που ξεχνούν τα καθήκοντα τους στον τομέα αυτό, που βολεύονται να πιστεύουν στο Θεό όχι από τις ανάγκες της ταξικής πάλης , αλλά από ένα άθλιο σκεπτικό : μην προσβάλλετε τους ανθρώπους, μην διώχνετε τους ανθρώπους…..
Συμπερασματικά, το μόνο πραγματικό αντίδοτο στην τωρινή αναβίωση του Ισλαμικού φονταμενταλισμού, είναι η μαζική άνοδος της ταξικής συνείδησης των εργαζομένων, ακόμη κι όταν αυτή προέρχεται από τα έξω. Ο επαναστατικός αγώνας του προλεταριάτου είναι πολύ πιο ισχυρός και παγκόσμιος από την ιδεολογία του φονταμενταλιστικού σκοταδισμού.
SALAH JABER
Ιούνιος 1987
Τα Σκίτσα της Οργής
Αρθρα - Κείμενα και Πηγές για το θέμα
(μπορείτε να προσθέτετε!)
ΝΑΤΟς και ο Μωάμεθ
16χρονος δολοφόνος για τα σκίτσα
Ιράν: Σιωνιστική συνωμοσία τα σκίτσα
Ζητείται «κάδρο» για τα σκίτσα
Η Ε.Ε. συζητάει για «κώδικα» στα ΜΜΕ. Δημοσιογράφοι: Ξεχάστε το!
Η ελευθερία της μη δημοσίευσης
JYLLANDS-POSTEN
Η αιχμηρή - ανεξάρτητη εφημερίδα
(μπορείτε να προσθέτετε!)
ΝΑΤΟς και ο Μωάμεθ
16χρονος δολοφόνος για τα σκίτσα
Ιράν: Σιωνιστική συνωμοσία τα σκίτσα
Ζητείται «κάδρο» για τα σκίτσα
Η Ε.Ε. συζητάει για «κώδικα» στα ΜΜΕ. Δημοσιογράφοι: Ξεχάστε το!
Η ελευθερία της μη δημοσίευσης
JYLLANDS-POSTEN
Η αιχμηρή - ανεξάρτητη εφημερίδα
Ο χορός των ωτακουστών
Αυτές τις μέρες, εκτός από τη χώρα μας, ταλανίζονται και οι ΗΠΑ από το δικό τους σκάνδαλο υποκλοπών.
Εν τω μεταξύ, 12 από τις μεγαλύτερες τηλεπικοινωνιακές εταιρείες που εδρεύουν σε αμερικανικό έδαφος αρνήθηκαν να απαντήσουν σε έρευνα του CNET για το αν παρείχαν εξυπηρέτηση στην NSA χωρίς να εξαναγκαστούν δια νόμου. Ανάμεσά τους, οι AT&T, Google, Yahoo και Verizon. Ενδιαφέρουσα, εξάλλου, είναι και η πρόσφατη αποκάλυψη ότι κάποιες από τις δημοφιλέστερες μηχανές αναζήτησης (Yahoo, MSN, AOL) έκαναν δεκτή την αίτηση του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ για πρόσβαση στα δεδομένα των αναζητήσεων που εξυπηρετούν. Η θετική δημοσιότητα που κέρδισε η εταιρεία Google όταν, αρνούμενη την κλήτευση, ενεπλάκει σε δικαστικό αγώνα με την αμερικανική κυβέρνηση, εξανεμίστηκε όταν έγινε γνωστό ότι ενέδωσε στις πιέσεις της κινεζικής κυβέρνησης για λογοκρισία των αποτελεσμάτων που επιστρέφει σε κινέζους websurfers, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του Μεγάλου Σινικού ..Πυρότειχους.
Στις ΗΠΑ, όμως, δρουν και ισχυρές οργανώσεις για την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών, που δεν αφήνουν τις αντιδημοκρατικές προκλήσεις χωρίς απάντηση. Τον περασμένο μήνα, η γνωστή για την μακρόχρονη και μαχητική της παρουσία στο στίβο των πολιτικών δικαιωμάτων οργάνωση ACLU, σε μιά πρωτοφανή κίνηση μαζί με ακαδημαϊκούς, ΜΚΟ και δημοσιογράφους, μήνυσε την NSA για παραβίαση του αμερικανικού Συντάγματος, ενώ και το Electronic Frontier Foundation έσυρε την AT&T στα δικαστήρια με την κατηγορία ότι συνήργησε παράνομα και είς βάρος του δημόσιου συμφέροντος με την NSA, προσφέροντάς της σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες,
Ο Γενικός Εισαγγελέας των ΗΠΑ, Alberto Gonzales, στη χθεσινή κατάθεσή του ενώπιον της Δικαστικής Επιτροπής της Γερουσίας, υπεραμύνθηκε του προγράμματος γενικευμένων ηλεκτρονικών παρακολουθήσεων χωρίς δικαστική εντολή του προέδρου Bush, μέσα σε τεταμένη ατμόσφαιρα αντεγκλήσεων από εκπροσώπους και των δύομεγάλων αμερικανικών κομμάτων. Από σχετικό άρθρο της IHT:
[Republican chairman, Senator Arlen Specter of Pennsylvania] said he thought the surveillance without court warrant of calls between the United States and terror suspects abroad was illegally circumventing the court set up by the Foreign Intelligence Surveillance Act of 1978.[..]Τα επιχειρήματα και οι υπεκφυγές του Gonzales θυμίζουν παλιότερες, σκοτεινές εποχές:
Senator Dianne Feinstein, Democrat of California, said the administration was effectively saying that "it doesn't have to follow the law."[..]
Senator Patrick Leahy, Democrat of Vermont, who seemed increasingly exasperated as the day wore on, disagreed. "Thank god we have a press that at least tells us what youguys are doing, because you're not telling us!"
The administration has argued that the process of seeking court-ordered warrants for surveillance is cumbersome in an era when terrorists can strike with crippling suddenness.Στις ΗΠΑ, οι υποκλοπές απαγορεύονται δια νόμου σε ιδιώτες και επιχειρήσεις. Για την διενέργεια νόμιμων παρακολουθήσεων κατά ξένων συμφερόντων, απαιτείται είτε η έκδοση δικαστικού εντάλματος από τα μυστικά δικαστήρια του νόμου FISA, είτε προεδρική εντολή και επίβλεψη του Γενικού Εισαγγελέα. Σύμφωνα με τη Wikipedia, παρακολούθηση χωρίς ένταλμα μπορεί να διενεργηθεί κατ' αυτό τον τρόπο,
But when several senators said they would be open to streamlining the special court, if only the administration asked, Gonzales said that he saw no need to change the current system and that public debate about new legislation could aid the country's enemies.[..]
Gonzales repeatedly found himself in the position of saying the program was being misconstrued, but that its secret nature prevented him from setting the record right.
for the period of one year provided it is only for foreign intelligence information [..]; targeting foreign powers [..] or their agents; and there is no substantial likelihood that the surveillance will acquire the contents of any communication to which a United States person is a party.Ακόμα και πριν την 11η Σεπτεμβρίου, ομοσπονδιακές υπηρεσίες όπως το FBI πίεζαν για την υπαγωγή των ψηφιακών επικοινωνιών στο ίδιο καθεστώς παρακολουθήσεων με τις τηλεφωνικές, καθώς και για την απλοποίηση των διαδικασιών έκδοσης ενταλμάτων παρακολούθησης. Σύμφωνα με στοιχεία του EPIC, ο αριθμός των εντεταλμένων υποκλοπών στις ΗΠΑ υπερδιπλασιάστηκε τα τελευταία 16 χρόνια.
[..]the act does not authorize the use of warrantless surveillance on: groups engaged in international terrorism or activities in preparation therefor; foreign-based political organizations, not substantially composed of United States persons; or entities that are directed and controlled by a foreign government or governments.
Εν τω μεταξύ, 12 από τις μεγαλύτερες τηλεπικοινωνιακές εταιρείες που εδρεύουν σε αμερικανικό έδαφος αρνήθηκαν να απαντήσουν σε έρευνα του CNET για το αν παρείχαν εξυπηρέτηση στην NSA χωρίς να εξαναγκαστούν δια νόμου. Ανάμεσά τους, οι AT&T, Google, Yahoo και Verizon. Ενδιαφέρουσα, εξάλλου, είναι και η πρόσφατη αποκάλυψη ότι κάποιες από τις δημοφιλέστερες μηχανές αναζήτησης (Yahoo, MSN, AOL) έκαναν δεκτή την αίτηση του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ για πρόσβαση στα δεδομένα των αναζητήσεων που εξυπηρετούν. Η θετική δημοσιότητα που κέρδισε η εταιρεία Google όταν, αρνούμενη την κλήτευση, ενεπλάκει σε δικαστικό αγώνα με την αμερικανική κυβέρνηση, εξανεμίστηκε όταν έγινε γνωστό ότι ενέδωσε στις πιέσεις της κινεζικής κυβέρνησης για λογοκρισία των αποτελεσμάτων που επιστρέφει σε κινέζους websurfers, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του Μεγάλου Σινικού ..Πυρότειχους.
Στις ΗΠΑ, όμως, δρουν και ισχυρές οργανώσεις για την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών, που δεν αφήνουν τις αντιδημοκρατικές προκλήσεις χωρίς απάντηση. Τον περασμένο μήνα, η γνωστή για την μακρόχρονη και μαχητική της παρουσία στο στίβο των πολιτικών δικαιωμάτων οργάνωση ACLU, σε μιά πρωτοφανή κίνηση μαζί με ακαδημαϊκούς, ΜΚΟ και δημοσιογράφους, μήνυσε την NSA για παραβίαση του αμερικανικού Συντάγματος, ενώ και το Electronic Frontier Foundation έσυρε την AT&T στα δικαστήρια με την κατηγορία ότι συνήργησε παράνομα και είς βάρος του δημόσιου συμφέροντος με την NSA, προσφέροντάς της σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες,
a "direct hookup" into an AT&T database that stores information about all domestic phone calls, including how long they lasted.Η χρησιμότητα του πολυσυζητημένου συστήματος Echelon -η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώθηκε και σε έκθεση επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου- είναι υποβαθμισμένη, καθώς βασίζεται για τη λειτουργία του σε υποκλοπές δορυφορικών και ραδιοφωνικών σημάτων, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των τηλεπικοινωνιών παγκοσμίως διέρχεται πλέον από υποθαλάσσιες οπτικές ίνες. Παρ' όλα αυτά, το γεγονός ότι οι ΗΠΑ διατηρούν πεισματικά τον έλεγχο του συστήματος διευθυνσιοδότησης του διαδικτύου εξασφαλίζει πως οι αμερικανικές υπηρεσίες θα διαθέτουν απρόσκοπτες δυνατότητες παρακολούθησης των παγκόσμιων τηλεπικοινωνιών και στο μέλλον. Από το δεύτερο μέρος του άρθρου του CNET:
The vast majority of Internet traffic is routed through switches on American soil, which can be directly monitored with (or without) the cooperation of backbone providers.
"The U.S. does continue to play a major role in connecting the regions of the world together," said Alan Mauldin, a researcher for the firm TeleGeography, which tracks global Internet traffic. "For example, Internet traffic going between Latin America and Asia or Latin America and Europe is entirely routed through the U.S."
In 2005, an estimated 94 percent of that "inter-regional" traffic passed through U.S. switches, Mauldin said. Many other communications links run around in the U.K., a country that has a history of sharing communications intelligence with U.S. spy agencies.
Καλή σας ακρόαση...
Get a good night’s sleep and don't bug anybody without asking me.
-- Richard M. Nixon, 37th US President
(Αναδημοσίευση από Non-Linear Complexity)
Σχετικά άρθρα σε blogs:
- Συμπτώσεις ανασφάλειας (Non-Linear Complexity, 9/7/05)
- The Footprints (drk-angel, 6/2/06)
- Echelon (drk-angel, 6/2/06)
- Greece rocked by mobile phone tapping scandal (Register, 6/2/05)
- Greeks: Tell truth on wiretap row (CNN International, 6/2/05)
- Vodafone embroiled in Greek phone-tapping scandal (Guardian Unlimited, 7/2/05)
- Εψαχνε την έξοδο κινδύνου
- Ξεσκονίζει το τελευταίο e-mail ο Διώτης - Θα μπορούσε να εντοπίσει το λογισμικό λέει ο Κωνσταντινόπουλος
- Η αναφορά Κορωνιά για το καυτό εφταήμερο
- Αόρατος ο πρωθυπουργός, μπούμερανγκ οι καταγγελίες
- Διαψεύδει ανάμιξη του πεθερού του ο Βουλγαράκης
- Δις αρνήθηκε να υπερασπιστεί την κυβέρνηση στη Βουλή
- «Ο Καραμανλής γνώριζε τα πάντα και συγκάλυπτε»
- Μολυβιάτης - Ρις έφαγαν με... εξηγήσεις
- ΚΚΕ: Μπλεγμένη η κυβέρνηση, το ΠΑΣΟΚ συγκαλύπτει
- Αλαβάνος: Σαφές οτι υπάρχει αμερικανική εμπλοκή
- Συγκέντρωση σήμερα στα Προπύλαια
- Οικολόγοι - Πράσινοι: Ξέφραγο αμπέλι σε μυστικές υπηρεσίες
- «Κατά του εγκλήματος» αλλά ούτε λέξη για τις υποκλοπές
Η Κοιλάδα του Θανάτου
Αλλη μια εκπληκτική δουλειά του Σωτήρη Δανέζη, χθες, στην Εμπόλεμη ζώνη.
Αντιγράφω "λίγα λόγια" για το ντοκιμαντέρ:
Το ντοκιμαντέρ εστιάζει στο μακρύ και δύσκολο ταξίδι των χιλιάδων, στην πλειοψηφία τους, Μεξικανών που περπατούν 80 χιλιόμετρα στην έρημο, με σκοπό να βρουν δουλειά στις Ηνωμένες Πολιτείες και να ζήσουν το αμερικανικό «όνειρο». Σχεδόν 4.000 άνθρωποι περνούν καθημερινά τα συρματοπλέγματα και βαδίζουν επί τρεις μέρες κάτω από ακραίες θερμοκρασίες και αντίξοοες συνθήκες για να φθάσουν στην κοντινότερη αμερικανική πόλη. Το συνεργείο της Εμπόλεμης Ζώνης, συνάντησε εκατοντάδες λαθρομετανάστες στο Αλτάρ και τη συνοριακή πόλη Σάσαμπε του Μεξικού και κατέγραψε συγκλονιστικές εικόνες από την προετοιμασία και βήμα-βήμα την διαδρομή που ακολουθούν.
Το ντοκιμαντέρ «Η Κοιλάδα του Θανάτου» φέρνει στο φως την επιχείρηση που έχει στηθεί από τους δουλέμπορους-μαφιόζους που αποκομίζουν χιλιάδες δολάρια προκειμένου να οδηγήσουν στους φτωχούς μεξικάνους μέσα από την έρημο. Οι άνθρωποι που γνωρίζουν τα μυστικά μονοπάτια, αποκαλούνται «κογιότ». Ένας από αυτούς, αποκαλύπτει στο ντοκιμαντέρ του Mega τα μυστικά του κυκλώματος και το πως κατάφερε μέχρι σήμερα να ξεγελάσει την αμερικανική αστυνομία διασχίζοντας με μικρές ομάδες λαθρομεταναστών τα σύνορα επτά φορές.
Στη συνέχεια, ο Σωτήρης Δανέζης επιστρέφει στις ΗΠΑ όπου οι αρχές προσπαθούν με αστυνομικά μέτρα να περιορίσουν το φαινόμενο. Ένα από αυτά είναι η κατασκευή ενός ειδικού φράχτη κατά μήκος των αστικών περιοχών των συνόρων ο οποίος αναγκάζει τους επίδοξους λαθρομετανάστες να διασχίσουν την έρημο. Το αποτέλεσμα είναι η περιοχή κοντά στην Τουσόν της Αριζόνα να μετατραπεί, τα τελευταία επτά χρόνια, σε μια «Κοιλάδα Θανάτου» για περισσότερους από 2.000 ανθρώπους που χάνουν τη ζωή τους από την αφυδάτωση, την ηλίαση και την υποθερμία.
Όσοι επιζήσουν έρχονται αντιμέτωποι με τους αμερικανούς συνοριοφύλακες αλλά και ομάδες πολιτών που έρχονται από κάθε γωνιά των ΗΠΑ για να περιφρουρήσουν εθελοντικά τα σύνορα υποστηρίζοντας ότι η χώρα δέχεται εισβολή ακόμη και από τρομοκράτες της Αλ Κάιντα...
Στο ντοκιμαντέρ, παρουσιάζεται η δράση της πιο σημαντικής τέτοιας ομάδας με την ονομασία «Minute Men Project». Πρόκειται για δεκάδες πρώην στρατιωτικούς και αστυνομικούς, επιχειρηματίες και δικηγόρους, κυρίως συνταξιούχους που φυλούν σκοπιές και αναφέρουν στην αστυνομία κάθε κίνηση των λαθρομεταναστών που εντοπίζουν.
Τα μέλη της οργάνωσης δεν κρύβουν τα όπλα τους, υποστηρίζουν ότι είναι ευαισθητοποιημένοι πολίτες που αγαπούν την πατρίδα τους και δηλώνουν απροκάλυπτα την επιθυμία να αναπτυχθεί στρατός στην περιοχή και να υψωθεί ένα τείχος ανάμεσα στο Μεξικό και τις ΗΠΑ.
Την ώρα που οι «Minutemen» αποκαλύπτονται κάποιοι από αυτούς εντοπίζουν μια ομάδα λαθρομεταναστών και καλούν την αστυνομία που σπεύδει με ελικόπτερα για να τους συλλάβει μπροστά στο φακό της Εμπόλεμης Ζώνης.
Καθημερινά, οι αμερικανικές αρχές εντοπίζονται και απελαύνονται στο Μεξικό περισσότεροι από 800 λαθρομετανάστες. Στις ΗΠΑ, ζουν παράνομα σχεδόν 6.000.000 Μεξικανοί. Το 75% από αυτούς έχουν εισέλθει στη χώρα διασχίζοντας τα σύνορα.
Πηγές
LINKS:
http://www.time.com/time/covers/1101010611/
Η ιστοσελίδα του αφιερώματος του περιοδικού TIME με θέμα την παράνομη μετανάστευση στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού.
http://www.derechoshumanosaz.net/
Η ιστοσελίδα της οργάνωσης «Συνασπισμός για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα», που εδρεύει στο Τουσόν της Αριζόνα.
http://www.minutemanhq.com/
Η επίσημη ιστοσελίδα της οργάνωσης Minuteman Project.
http://www.azstarnet.com/sn/border/
Το αφιέρωμα της εφημερίδας Arizona Daily Star σχετικά με την κατάσταση και τις τρέχουσες εξελίξεις στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού.
http://www.csmonitor.com/2005/0322/p01s01-uspo.html
ʼρθρο της εφημερίδας Christian Science Monitor σχετικά με το κίνδυνο διείσδυσης μελών της Αλ Κάιντα μέσω των συνόρων ΗΠΑ-Μεξικού.
http://www.cbp.gov/
Η επίσημη ιστοσελίδα της Αμερικανικής Συνοριοφυλακής.
ΣΥΓΓΡΑΜΑΤΑ:
Martinez, Ruben. Crossing Over: A Mexican Family on the Migrant Trail. New York: Metropolitan Books, 2001.
Nevins, Joseph. Operation Gatekeeper: The Rise of the "Illegal Alien" and the Remaking of the U.S.-Mexico Boundary. New York: Routledge, 2001.
Perez, Ramon Tianguis. Diary of an Undocumented Immigrant. Houston: Arte Publico Press, 1991.
Suro, Roberto. Strangers Among Us: Latinos Lives in a Changing America.New York: Vintage Books, 1999.
Συνεντεύξεις
ΚΑΡΜΕΝ ΜΕΡΣΕΡ ΙΔΡΥΤΙΚΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ MINUTEMAN PROJECT
Γερμανίδα μετανάστρια εγκαταστάθηκε μόνιμα στις ΗΠΑ πριν από 30 χρόνια. Σήμερα αποτελεί ιδρυτικό στέλεχος οργάνωσης εθελοντών της οποίας αποστολή είναι να περιπολεί τα νότια σύνορα των ΗΠΑ προσπαθώντας να εμποδίσει την είσοδο λαθρομεταναστών στη χώρα.
ΚΑΘΡΙΝ ΡΟΝΤΡΙΓΚΕΖ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
Ηγετικό στέλεχος του συνασπισμού για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Derechos Humanos που αγωνίζεται για την καλύτερη μεταχείριση των λαθρομεταναστών αλλά και καταγράφει κρούσματα φυλετικών διακρίσεων και θανάτων μεταξύ τους.
ΤΖΑΚ ΛΑΝΤ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΡΑΝΤΣΟΥ
Κτηνοτρόφος με ράντσο πάνω στα σύνορα, οι εκτάσεις του παραβιάζονται συχνά από λαθρομετανάστες που συχνά κόβουν τους φράκτες τους και καταστρέφουν το σύστημα παροχής νερού.
ΟΚΤΑΒΙΟ ΛΟΠΕΖ ΛΑΘΡΟΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ
Ο Οκτάβιο Λόπεζ αναζητεί μια καλύτερη ζωή. Δύο μέρες αφότου πέρασε παράνομα τα σύνορα, εντοπίστηκε από τα μέλη της οργάνωσης Minutemen και συνελήφθη από την συνοριακή αστυνομία. Περιμένοντας την απέλασή του μίλησε στον φακό της Εμπόλεμης Ζώνης.
ΚΟΓΙΟΤΕ ΚΟΓΙΟΤΕ
Ο νεαρός μεξικανός, που ζήτησε να μην αποκαλυφθεί η ταυτότητά του, έχει οδηγήσεις επτά φορές ομάδες λαθρομεταναστών μέσα από την έρημο στις ΗΠΑ.
Η Κοιλάδα του Θανάτου (συνέχεια)
Η μεγάλη ανατριχίλα:
-θέλετε δηλαδή να δείτε είτε το στρατό είτε κάποιο φράκτη;
Προτιμούμε τείχος. Μιλούν για φράκτη, αλλά ένα τείχος θα ήταν καλύτερο. Πρώτα πρέπει να το κλείσουμε και ύστερα αντιμετωπίζουμε ό,τι είναι ήδη μέσα. Να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες επιχειρήσεις.
ΚΑΡΜΕΝ ΜΕΡΣΕΡ ΙΔΡΥΤΙΚΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ MINUTEMAN PROJECT
- Η δουλειά ενός πογιέρο είναι να μαζεύει τα «κοτόπουλα », δηλαδή τους μετανάστες. Ψάχνει με άλλα λόγια να βρει ανθρώπους που θέλουν να περάσουν στις ΗΠΑ. Η δουλειά του κογιότε είναι να τους παει μέχρι ένα συγκεκριμένο σημείο, όπως του έχουν υποδείξει. Σου λένε θα είσαι εκεί την τάδε ώρα. Όταν φτάσεις παίρνεις τηλέφωνο κι έρχονται να τους πάρουν και να τους πάνε παραπέρα. Εσύ επιστρέφεις , φτάνεις στο σπίτι του αφεντικού , ο οποίος κάνει ένα τηλεφώνημα για να βεβαιωθεί ότι τα κοτόπουλα είναι πλέον σίγουρα πριν σου δώσει τα λεφτά σου. Ο οδηγός είναι το ίδιο με τον κογιότε. Είναι αυτός που ξέρει το δρόμο.
ΚΟΓΙΟΤΕ
Αντιγράφω "λίγα λόγια" για το ντοκιμαντέρ:
Το ντοκιμαντέρ εστιάζει στο μακρύ και δύσκολο ταξίδι των χιλιάδων, στην πλειοψηφία τους, Μεξικανών που περπατούν 80 χιλιόμετρα στην έρημο, με σκοπό να βρουν δουλειά στις Ηνωμένες Πολιτείες και να ζήσουν το αμερικανικό «όνειρο». Σχεδόν 4.000 άνθρωποι περνούν καθημερινά τα συρματοπλέγματα και βαδίζουν επί τρεις μέρες κάτω από ακραίες θερμοκρασίες και αντίξοοες συνθήκες για να φθάσουν στην κοντινότερη αμερικανική πόλη. Το συνεργείο της Εμπόλεμης Ζώνης, συνάντησε εκατοντάδες λαθρομετανάστες στο Αλτάρ και τη συνοριακή πόλη Σάσαμπε του Μεξικού και κατέγραψε συγκλονιστικές εικόνες από την προετοιμασία και βήμα-βήμα την διαδρομή που ακολουθούν.
Το ντοκιμαντέρ «Η Κοιλάδα του Θανάτου» φέρνει στο φως την επιχείρηση που έχει στηθεί από τους δουλέμπορους-μαφιόζους που αποκομίζουν χιλιάδες δολάρια προκειμένου να οδηγήσουν στους φτωχούς μεξικάνους μέσα από την έρημο. Οι άνθρωποι που γνωρίζουν τα μυστικά μονοπάτια, αποκαλούνται «κογιότ». Ένας από αυτούς, αποκαλύπτει στο ντοκιμαντέρ του Mega τα μυστικά του κυκλώματος και το πως κατάφερε μέχρι σήμερα να ξεγελάσει την αμερικανική αστυνομία διασχίζοντας με μικρές ομάδες λαθρομεταναστών τα σύνορα επτά φορές.
Στη συνέχεια, ο Σωτήρης Δανέζης επιστρέφει στις ΗΠΑ όπου οι αρχές προσπαθούν με αστυνομικά μέτρα να περιορίσουν το φαινόμενο. Ένα από αυτά είναι η κατασκευή ενός ειδικού φράχτη κατά μήκος των αστικών περιοχών των συνόρων ο οποίος αναγκάζει τους επίδοξους λαθρομετανάστες να διασχίσουν την έρημο. Το αποτέλεσμα είναι η περιοχή κοντά στην Τουσόν της Αριζόνα να μετατραπεί, τα τελευταία επτά χρόνια, σε μια «Κοιλάδα Θανάτου» για περισσότερους από 2.000 ανθρώπους που χάνουν τη ζωή τους από την αφυδάτωση, την ηλίαση και την υποθερμία.
Όσοι επιζήσουν έρχονται αντιμέτωποι με τους αμερικανούς συνοριοφύλακες αλλά και ομάδες πολιτών που έρχονται από κάθε γωνιά των ΗΠΑ για να περιφρουρήσουν εθελοντικά τα σύνορα υποστηρίζοντας ότι η χώρα δέχεται εισβολή ακόμη και από τρομοκράτες της Αλ Κάιντα...
Στο ντοκιμαντέρ, παρουσιάζεται η δράση της πιο σημαντικής τέτοιας ομάδας με την ονομασία «Minute Men Project». Πρόκειται για δεκάδες πρώην στρατιωτικούς και αστυνομικούς, επιχειρηματίες και δικηγόρους, κυρίως συνταξιούχους που φυλούν σκοπιές και αναφέρουν στην αστυνομία κάθε κίνηση των λαθρομεταναστών που εντοπίζουν.
Τα μέλη της οργάνωσης δεν κρύβουν τα όπλα τους, υποστηρίζουν ότι είναι ευαισθητοποιημένοι πολίτες που αγαπούν την πατρίδα τους και δηλώνουν απροκάλυπτα την επιθυμία να αναπτυχθεί στρατός στην περιοχή και να υψωθεί ένα τείχος ανάμεσα στο Μεξικό και τις ΗΠΑ.
Την ώρα που οι «Minutemen» αποκαλύπτονται κάποιοι από αυτούς εντοπίζουν μια ομάδα λαθρομεταναστών και καλούν την αστυνομία που σπεύδει με ελικόπτερα για να τους συλλάβει μπροστά στο φακό της Εμπόλεμης Ζώνης.
Καθημερινά, οι αμερικανικές αρχές εντοπίζονται και απελαύνονται στο Μεξικό περισσότεροι από 800 λαθρομετανάστες. Στις ΗΠΑ, ζουν παράνομα σχεδόν 6.000.000 Μεξικανοί. Το 75% από αυτούς έχουν εισέλθει στη χώρα διασχίζοντας τα σύνορα.
Πηγές
LINKS:
http://www.time.com/time/covers/1101010611/
Η ιστοσελίδα του αφιερώματος του περιοδικού TIME με θέμα την παράνομη μετανάστευση στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού.
http://www.derechoshumanosaz.net/
Η ιστοσελίδα της οργάνωσης «Συνασπισμός για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα», που εδρεύει στο Τουσόν της Αριζόνα.
http://www.minutemanhq.com/
Η επίσημη ιστοσελίδα της οργάνωσης Minuteman Project.
http://www.azstarnet.com/sn/border/
Το αφιέρωμα της εφημερίδας Arizona Daily Star σχετικά με την κατάσταση και τις τρέχουσες εξελίξεις στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού.
http://www.csmonitor.com/2005/0322/p01s01-uspo.html
ʼρθρο της εφημερίδας Christian Science Monitor σχετικά με το κίνδυνο διείσδυσης μελών της Αλ Κάιντα μέσω των συνόρων ΗΠΑ-Μεξικού.
http://www.cbp.gov/
Η επίσημη ιστοσελίδα της Αμερικανικής Συνοριοφυλακής.
ΣΥΓΓΡΑΜΑΤΑ:
Martinez, Ruben. Crossing Over: A Mexican Family on the Migrant Trail. New York: Metropolitan Books, 2001.
Nevins, Joseph. Operation Gatekeeper: The Rise of the "Illegal Alien" and the Remaking of the U.S.-Mexico Boundary. New York: Routledge, 2001.
Perez, Ramon Tianguis. Diary of an Undocumented Immigrant. Houston: Arte Publico Press, 1991.
Suro, Roberto. Strangers Among Us: Latinos Lives in a Changing America.New York: Vintage Books, 1999.
Συνεντεύξεις
ΚΑΡΜΕΝ ΜΕΡΣΕΡ ΙΔΡΥΤΙΚΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ MINUTEMAN PROJECT
Γερμανίδα μετανάστρια εγκαταστάθηκε μόνιμα στις ΗΠΑ πριν από 30 χρόνια. Σήμερα αποτελεί ιδρυτικό στέλεχος οργάνωσης εθελοντών της οποίας αποστολή είναι να περιπολεί τα νότια σύνορα των ΗΠΑ προσπαθώντας να εμποδίσει την είσοδο λαθρομεταναστών στη χώρα.
ΚΑΘΡΙΝ ΡΟΝΤΡΙΓΚΕΖ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
Ηγετικό στέλεχος του συνασπισμού για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Derechos Humanos που αγωνίζεται για την καλύτερη μεταχείριση των λαθρομεταναστών αλλά και καταγράφει κρούσματα φυλετικών διακρίσεων και θανάτων μεταξύ τους.
ΤΖΑΚ ΛΑΝΤ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΡΑΝΤΣΟΥ
Κτηνοτρόφος με ράντσο πάνω στα σύνορα, οι εκτάσεις του παραβιάζονται συχνά από λαθρομετανάστες που συχνά κόβουν τους φράκτες τους και καταστρέφουν το σύστημα παροχής νερού.
ΟΚΤΑΒΙΟ ΛΟΠΕΖ ΛΑΘΡΟΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ
Ο Οκτάβιο Λόπεζ αναζητεί μια καλύτερη ζωή. Δύο μέρες αφότου πέρασε παράνομα τα σύνορα, εντοπίστηκε από τα μέλη της οργάνωσης Minutemen και συνελήφθη από την συνοριακή αστυνομία. Περιμένοντας την απέλασή του μίλησε στον φακό της Εμπόλεμης Ζώνης.
ΚΟΓΙΟΤΕ ΚΟΓΙΟΤΕ
Ο νεαρός μεξικανός, που ζήτησε να μην αποκαλυφθεί η ταυτότητά του, έχει οδηγήσεις επτά φορές ομάδες λαθρομεταναστών μέσα από την έρημο στις ΗΠΑ.
Η Κοιλάδα του Θανάτου (συνέχεια)
Η μεγάλη ανατριχίλα:
-θέλετε δηλαδή να δείτε είτε το στρατό είτε κάποιο φράκτη;
Προτιμούμε τείχος. Μιλούν για φράκτη, αλλά ένα τείχος θα ήταν καλύτερο. Πρώτα πρέπει να το κλείσουμε και ύστερα αντιμετωπίζουμε ό,τι είναι ήδη μέσα. Να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες επιχειρήσεις.
ΚΑΡΜΕΝ ΜΕΡΣΕΡ ΙΔΡΥΤΙΚΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ MINUTEMAN PROJECT
- Η δουλειά ενός πογιέρο είναι να μαζεύει τα «κοτόπουλα », δηλαδή τους μετανάστες. Ψάχνει με άλλα λόγια να βρει ανθρώπους που θέλουν να περάσουν στις ΗΠΑ. Η δουλειά του κογιότε είναι να τους παει μέχρι ένα συγκεκριμένο σημείο, όπως του έχουν υποδείξει. Σου λένε θα είσαι εκεί την τάδε ώρα. Όταν φτάσεις παίρνεις τηλέφωνο κι έρχονται να τους πάρουν και να τους πάνε παραπέρα. Εσύ επιστρέφεις , φτάνεις στο σπίτι του αφεντικού , ο οποίος κάνει ένα τηλεφώνημα για να βεβαιωθεί ότι τα κοτόπουλα είναι πλέον σίγουρα πριν σου δώσει τα λεφτά σου. Ο οδηγός είναι το ίδιο με τον κογιότε. Είναι αυτός που ξέρει το δρόμο.
ΚΟΓΙΟΤΕ
Τρίτη, Φεβρουαρίου 07, 2006
H «έξυπνη Αριστερά» της Λατινικής Αμερικής.
«Μάντεψε ποιος επέστρεψε», ρωτάει σε ένα τραγούδι του ο γνωστός ραπίστας Εμινεμ. Η απάντηση είναι προφανής: Η Αριστερά, στη Λατινική Αμερική τουλάχιστον. Μόνο που αυτή τη φορά πρόκειται για μια «έξυπνη Αριστερά».
Ετσι χαρακτηρίζει ο Πορφύριο Μουνόζ Λέντο τις εξελίξεις που έφεραν στην εξουσία αριστερές κυβερνήσεις στη Βραζιλία, τη Χιλή, τη Βενεζουέλα, την Ουρουγουάη, τη Βολιβία και πολύ σύντομα πιθανώς και στο Μεξικό.
ΣυνέντευξηΠορφύριο Μουνόζ ΛέντοΚόμμα Δημοκρατικής Επανάστασης Μεξικού:
Στη Λατινική Αμερική επιστρέφει αυτή τη φορά η «έξυπνη Αριστερά»
Ετσι χαρακτηρίζει ο Πορφύριο Μουνόζ Λέντο τις εξελίξεις που έφεραν στην εξουσία αριστερές κυβερνήσεις στη Βραζιλία, τη Χιλή, τη Βενεζουέλα, την Ουρουγουάη, τη Βολιβία και πολύ σύντομα πιθανώς και στο Μεξικό.
ΣυνέντευξηΠορφύριο Μουνόζ ΛέντοΚόμμα Δημοκρατικής Επανάστασης Μεξικού:
Στη Λατινική Αμερική επιστρέφει αυτή τη φορά η «έξυπνη Αριστερά»
Διαδώστε τη Ζωή
Στον αγώνα κατά του AIDS η προσφορά σας είναι δύναμη και η συμμετοχή σας αντίδοτο.
Εκδηλωθείτε, παίρνοντας μέρος στις ενέργειες που γίνονται ενάντια στο AIDS.
* Η επιδημία του HIV/AIDS μέχρι σήμερα μετριέται σε 25 εκατομμύρια ζωές
* Περίπου 40 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σήμερα με HIV/AIDS
* Το 50% από αυτούς που έχουν προσβληθεί από τον ιό σήμερα είναι νέοι άνθρωποι μεταξύ 15 και 24 χρονών.
* 15 εκατομμύρια παιδιά σήμερα έχουν μείνει ορφανά. Έχοντας χάσει έναν η και τους δυο γονείς από την επιδημία, δέκα άνθρωποι κάθε λεπτό προσβάλλονται από HIV. * Σε όλο τον κόσμο οι γυναίκες αποτελούν περίπου το 50% των ανθρώπων που ζουν με τον ιό. Περίπου 17,5 εκατομμύρια σύνολο.
ΤΟ AIDS ΣΚΟΤΩΝΕΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΚΑΘΕ ΛΕΠΤΟ
Η Ελληνική Δράση Αφρικής www.actionafrica.gr και το UNAIDS διοργανώνουν τις ακόλουθες εκδηλώσεις με σκοπό την συγκέντρωση χρημάτων για το ορφανοτροφείο ΗΕLLAS στην Ακτή Ελεφαντοστού που φιλοξενεί ορφανά παιδιά φορείς του AIDS, την μη κερδοσκοπική οργάνωση ΚΕΝΤΡΟ ΖΩΗΣ και το UNAIDS. Oι εκδηλώσεις τελούν υπό την αιγίδα των ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. (Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης & Νοσημάτων). , Hellenic Aid και του Δήμου Αθηναίων σε συνεργασία με την «Τεχνόπολις» του Δήμου Αθηναίων
To πλέγμα εκδηλώσεων περιλαμβάνει:
* Τηλεμαραθώνιο στο Mega Channel στις 21 Φεβρουαρίου 2006
*Συναυλίες του Salif Keita στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών & Θεσσαλονίκης στις 1/3/06 και 28/2/06 αντίστοιχα. www.salifkeita.artistes.universalmusic.fr
Τιμές εισιτηρίων Αθήνα από 40-300 ευρώ, Θεσσαλονίκη απο 40-200 ευρώ.
*Αναδρομική έκθεση αφίσας από όλο τον κόσμο τα τελευταία 25 χρόνια που αφορά το HIV-AIDS με την συμμετοχή των διαφημιστικών εταιριών μελών της ΕΔΕΕ
- Αθήνα: Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων (αίθουσα Δ4) από τις 3/3/06 έως και 12/3/06 Θεσσαλονίκη: Μύλος από 25/2/06 έως και 5/3/06
Για επιπλέον πληροφορίες παρακαλώ επικοινωνήστε με την κ. Έλενα Γιαμμά στα τηλέφωνα 6974300510, 210.6076200
Εκδηλωθείτε, παίρνοντας μέρος στις ενέργειες που γίνονται ενάντια στο AIDS.
* Η επιδημία του HIV/AIDS μέχρι σήμερα μετριέται σε 25 εκατομμύρια ζωές
* Περίπου 40 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σήμερα με HIV/AIDS
* Το 50% από αυτούς που έχουν προσβληθεί από τον ιό σήμερα είναι νέοι άνθρωποι μεταξύ 15 και 24 χρονών.
* 15 εκατομμύρια παιδιά σήμερα έχουν μείνει ορφανά. Έχοντας χάσει έναν η και τους δυο γονείς από την επιδημία, δέκα άνθρωποι κάθε λεπτό προσβάλλονται από HIV. * Σε όλο τον κόσμο οι γυναίκες αποτελούν περίπου το 50% των ανθρώπων που ζουν με τον ιό. Περίπου 17,5 εκατομμύρια σύνολο.
ΤΟ AIDS ΣΚΟΤΩΝΕΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΚΑΘΕ ΛΕΠΤΟ
Η Ελληνική Δράση Αφρικής www.actionafrica.gr και το UNAIDS διοργανώνουν τις ακόλουθες εκδηλώσεις με σκοπό την συγκέντρωση χρημάτων για το ορφανοτροφείο ΗΕLLAS στην Ακτή Ελεφαντοστού που φιλοξενεί ορφανά παιδιά φορείς του AIDS, την μη κερδοσκοπική οργάνωση ΚΕΝΤΡΟ ΖΩΗΣ και το UNAIDS. Oι εκδηλώσεις τελούν υπό την αιγίδα των ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. (Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης & Νοσημάτων). , Hellenic Aid και του Δήμου Αθηναίων σε συνεργασία με την «Τεχνόπολις» του Δήμου Αθηναίων
To πλέγμα εκδηλώσεων περιλαμβάνει:
* Τηλεμαραθώνιο στο Mega Channel στις 21 Φεβρουαρίου 2006
*Συναυλίες του Salif Keita στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών & Θεσσαλονίκης στις 1/3/06 και 28/2/06 αντίστοιχα. www.salifkeita.artistes.universalmusic.fr
Τιμές εισιτηρίων Αθήνα από 40-300 ευρώ, Θεσσαλονίκη απο 40-200 ευρώ.
*Αναδρομική έκθεση αφίσας από όλο τον κόσμο τα τελευταία 25 χρόνια που αφορά το HIV-AIDS με την συμμετοχή των διαφημιστικών εταιριών μελών της ΕΔΕΕ
- Αθήνα: Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων (αίθουσα Δ4) από τις 3/3/06 έως και 12/3/06 Θεσσαλονίκη: Μύλος από 25/2/06 έως και 5/3/06
Για επιπλέον πληροφορίες παρακαλώ επικοινωνήστε με την κ. Έλενα Γιαμμά στα τηλέφωνα 6974300510, 210.6076200
Πέμπτη, Φεβρουαρίου 02, 2006
Τετάρτη, Φεβρουαρίου 01, 2006
Socialist International
Οι ρίζες της σοσιαλδημοκρατίας τον 19ο αιώνα
H ιστορία της Σοσιαλιστικής Διεθνούς είναι μακρά και έχει τις ρίζες της στη Δεύτερη Διεθνή του 1889. Μετά τη διάλυσή της κατά τον A' Παγκόσμιο Πόλεμο ακολούθησε η επανασύστασή της το 1923 ως Εργατικής και Σοσιαλιστικής Διεθνούς. Μετά το τέλος και του B' Παγκοσμίου Πολέμου η Σοσιαλιστική Διεθνής συγκροτήθηκε με τη σημερινή της μορφή στη Φραγκφούρτη το 1951 - η Γερμανία δεν ήταν τυχαία επιλογή, δεδομένων των διωγμών που υπέστησαν οι σοσιαλδημοκράτες από το ναζιστικό καθεστώς. Πρώτος πρόεδρος της Διεθνούς ήταν ο Μόργκαν Γουόλτερ Φίλιπς (1951-1957) και ακολούθησαν οι Αλζινγκ Αντερσεν (1957-1963), Εριχ Ολενχάουερ (1963), Μπρούνο Πίτερμαν (1964-1976), Βίλι Μπραντ (1976-1992), Πιερ Μορουά (1992-1999) και Αντόνιο Γκουτιέρες (1999-2005). Καθοριστική μορφή στην πορεία και στον χαρακτήρα του Οργανισμού ήταν ο Βίλι Μπραντ, ο οποίος τον μεταμόρφωσε, κινητοποίησε τις δυνάμεις της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και ήταν ο πρώτος που εργάστηκε με στόχο την απάλειψη του «ευρωκεντρικού» προσανατολισμού της, ανοίγοντας τις πύλες μεταξύ άλλων και για τα σοσιαλιστικά κόμματα του Τρίτου Κόσμου. Δεν είναι τυχαίο ότι από πολλούς η Σοσιαλιστική Διεθνής θεωρείται ορφανή μετά τον θάνατο του Βίλι Μπραντ το 1992.
Σήμερα στον Οργανισμό συμμετέχουν 161 κόμματα (πλήρη μέλη, συμβουλευτικά ή παρατηρητές).
Πηγή: Το ΒΗΜΑ, 29/01/2006
Το 1905 στις ΗΠΑ
Το κίνημα των IWW
Στα τέλη του 19ου αιώνα οι ΗΠΑ άρχισαν να κερδίζουν έδαφος απέναντι στην Βρετανία σαν ανερχόμενη βιομηχανική δύναμη. Αλλά το τίμημα το πλήρωσαν οι αμερικανοί εργάτες. Ηρθαν αντιμέτωποι με άθλιες εργασιακές συνθήκες και μισθούς πείνας. Τα αφεντικά χρησιμοποιούσαν ακόμη και το στρατό για να χτυπήσουν τις απεργίες των εργατών. Παρά την άγρια καταστολή στο τέλος του αιώνα ήρθαν αντιμέτωποι με ένα μεγάλο απεργιακό κύμα.
Οι μεγαλύτερες απεργίες έγιναν στο σιδηρόδρομο, στην υφαντουργία, στις αυτοκινητοβιομηχανίες.
Η πιο μεγάλη και δυναμική απεργία που ξέσπασε στα 1894 ήταν αυτή των σιδηροδρομικών. 260.000 εργάτες κατέβηκαν σε απεργία. Μέχρι τότε το μόνο τριτοβάθμιο συνδικάτο που υπήρχε στις ΗΠΑ ήταν η Ενωση Αμερικανών Εργατών (AFL). Ηταν μια Ομοσπονδία που η ηγεσία της ξεπουλούσε τους εργάτες. Μέλη της γίνονταν μόνο ειδικευμένοι, λευκοί και ντόπιοι εργάτες. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας, Γκόμπερς χρησιμοποιούσε ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς εναντίον των μαύρων εργατών και υποστήριζε τις απαγορεύσεις απέναντι στους μετανάστες από την Κίνα και την Ευρώπη. Σαν αποτέλεσμα η AFL αντιπροσώπευε μόνο το 10% της εργατικής τάξης.
Τον Ιούνιο του 1905 ιδρύθηκαν οι IWW οι "Βιομηχανικοί Εργάτες του Κόσμου", εμπνευσμένοι από το επαναστατικό κύμα που ξέσπασε την ίδια περίοδο στη Ρωσία. Ο πρόεδρός τους Μπιλ Χέιγουντ, δήλωσε στο ιδρυτικό συνέδριο "αυτό είναι το συνέδριο της εργατικής τάξης. Είμαστε εδώ για να συμμαχήσουμε με τους εργάτες αυτής της χώρας και να δημιουργήσουμε ένα εργατικό κίνημα που θα έχει σαν στόχο την απελευθέρωση της εργατικής τάξης από τη δουλεία του καπιταλισμού". Στο ιδρυτικό συνέδριο η Λούση Πάρσονς, ζήτησε από τους αντιπροσώπους να "γυρίσουν το βλέμμα στη Ρωσία και να πάρουν κουράγιο από αυτούς που παλεύουν εκεί και από το γεγονός ότι αυτή η μάχη είναι ο μεγαλύτερος φόβος για τους καπιταλιστές σε όλο τον κόσμο".
Αλληλεγγύη
Οταν η σοσιαλιστική Διεθνής κάλεσε σε διεθνή δράση για συμπαράσταση των Ρώσων εργατών στις 22 Ιανουαρίου του 1906 οι IWW οργάνωσαν μεγάλες συγκεντρώσεις στις οποίες έκανε περιοδεία ο Μαρξίμ Γκόργκι.
Στο ιδρυτικό συνέδριο συμμετείχαν η Ενωση Μεταλλωρύχων, αντιπρόσωποι των Ανθρακωρύχων, οι ράφτες από το Σαν Φραντσίσκο, τυπογράφοι, θυρωροί, φορτοεκφορτωτές, σιδηρουργοί, ζυθοποιοί, ρολογάδες από διάφορες πόλεις της Αμερικής.
“Το κάλεσμα του συνεδρίου έγινε από την Ενωση Μεταλλωρύχων. Σε αντίθεση με την Ενωση Αμερικανών Εργατών δεν τα είχε καλά με τα αφεντικά, δεν υποστήριζε τον ιμπεριαλισμό της Αμερικής και δεν παρακαλούσε τον πρόεδρο της Αμερικής Ρούσβελτ να μεσολαβήσει για να λύνει τις κόντρες των εργατών” αναφέρει ο συγγραφέας Μάικ Ντέιβις. Ο Χέιγουντ έλεγε ότι “οι καπιταλιστές φοβούνταν πολύ περισσότερο την Ενωση Μεταλλωρύχων από όλα τα άλλα συνδικάτα”.
Η Ενωση Αμερικανών Εργατών δεν ήταν ένα κίνημα της εργατικής τάξης αλλά ένα καρτέλ που απέκλειε και εκπροσωπούσε την ελίτ των λευκών, ντόπιων εργατών "Θέλουμε να χτίσουμε μία εργατική οργάνωση που θα ανοίξει διάπλατα τις πόρτες της σε κάθε άνθρωπο που κερδίζει το ψωμί του είτε χρησιμοποιώντας το μυαλό του είτε τους μύες του", δήλωνε ο Χέιγουντ.
Οι Γουόμπλις όπως ονομάζονταν αλλιώς οι IWW, άνοιξαν τις πόρτες τους στα πιο καταπιεσμένα κομμάτια της εργατικής τάξης της Αμερικής, τους μαύρους, τους μετανάστες και τις γυναίκες. Την ίδια στιγμή τάσσονταν κατά των καπιταλιστών και ενάντια στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ δήλωναν ανοιχτά την αλληλεγγύη τους στους Ρώσους εργάτες, που την ίδια χρονιά ξεσηκώθηκαν ενάντια στον Τσάρο και έχτισαν το πρώτο σοβιέτ.
"Με ρωτάτε γιατί οι IWW δεν είναι πατριώτες των ΗΠΑ" δήλωνε ένα μέλος τους στο ξεκίνημα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. "Αν ήσασταν ένας άστεγος χωρίς καν μία κουβέρτα, αν είχες αφήσει σύζυγο και παιδιά για να βρεις δουλειά στα δυτικά και δεν μπόρεσες ποτέ να τους ξαναβρείς, αν η δουλειά σου δεν σου επέτρεπε ποτέ να μείνεις τόσο σε ένα μέρος ώστε να αποκτήσει δικαίωμα ψήφου, αν κοιμόσουν σε μία άθλια παράγκα, αν οι μπάτσοι έκαναν σκοποβολή πάνω σου έτσι για πλάκα, αν τα αφεντικά χαμήλωναν το μισθό σου όποτε τους περνούσε από το χέρι, αν υπάρχει ένας νόμος για τους Φορντ και τους Μούνεϊ και ένας άλλος νόμος για τους ανώνυμους, αν ο κάθε εκπρόσωπος του νόμου της τάξης και του έθνους μπορούσε να σε δείρει, να σε χώσει χωρίς πολλά πολλά στη φυλακή με τους αγαθούς Χριστιανούς πολίτες να ζητωκραυγάζουν, τότε πώς στο διάολο να είσαι πατριώτης; Είναι ένας πόλεμος των επιχειρήσεων και δεν βλέπω το λόγο να πάω και να σκοτώσω για να σώσω αυτό το θαυμάσιο καθεστώς που ζούμε".
Οι Γουόμπλις άρχισαν να εκδίδουν εφημερίδες σε όλες τις γλώσσες για να μπορούν να επικοινωνούν με τους μετανάστες.
Στα τέλη του 1912 εξέδιδαν 13 εφημερίδες σε διαφορετικές γλώσσες. Εδωσαν τη μάχη να οργανώσουν τους μαύρους εργάτες και τις γυναίκες που μέχρι τότε δεν είχαν δικαίωμα να ενταχθούν στα συνδικάτα. Το σύνθημά τους ήταν "Δεν υπάρχει φυλή, θρησκεία, χρώμα". Στις εφημερίδες τους υπήρχαν ανταποκρίσεις από τις απεργίες των εργοστασίων που δεν ήταν δυνατόν να τις μάθει κανείς από τον επίσημο τύπο.
Ηταν το πρώτο συνδικάτο στην ιστορία που προσπάθησε να οργανώσει τις εκδιδόμενες γυναίκες.
Τον Απρίλη του 1907 στην Νέα Ορλεάνη έγινε μία απεργία των εκδιδομένων γυναικών. Ο ιστορικός Φίλιπ Φόνερ αναφέρει: "Ενας μεγάλος αριθμός εκδιδομένων εμπνεύστηκαν από τη δράση των Γουόμπλις, βγήκαν έξω από τους οίκους ανοχής και διεκδίκησαν καλύτερες συνθήκες. Οι ιδιοκτήτες διπλασίασαν το νοίκι που πλήρωναν για τα δωμάτια των οίκων ανοχής. Οι γυναίκες συζήτησαν με μέλη των Γουόμπολις οργανώθηκαν, εξέλεξαν εκπροσώπους και οργάνωσαν συγκεντρώσεις. Οι Γουόμπολις οργάνωσαν τη συμπαράσταση και τελικά οι απεργία τους νίκησε".
Ενα από τα πιο μαχητικά ηγετικά μέλη των Γουόμπολις η Ελίζαμπεθ Γκέρλεϊ Φλιν, εντάχθηκε στις γραμμές τους σε ηλικία 16 χρονών και προσπάθησε να οργανώσει τις γυναίκες στις γραμμές του συνδικάτου, δίνοντας την κόντρα με τις αστές φεμινίστριες που έφτιαχναν γυναικείες οργανώσεις, διεκδικώντας το δικαίωμα ψήφου για τις ίδιες, αδιαφορώντας για τα προβλήματα των γυναικών της εργατικής τάξης.
"Η βασίλισσα του σαλονιού δεν έχει τίποτα κοινό με την υπηρέτρια της κουζίνας", έλεγε. "Η σύζυγος του ιδιοκτήτη του πολυκαταστήματος δεν έχει κανένα γυναικείο -αδελφικό ενδιαφέρον για το 17-χρόνο κορίτσι που έχει μόνο την πορνεία σαν εναλλακτική διέξοδο απέναντι στη θέση της πωλήτριας με μισθό 5 δολάρια τη βδομάδα. Η αδελφότητα των γυναικών όπως και η αδελφότητα των αντρών είναι μία κούφια απάτη για την εργατική τάξη. Πίσω από όλη αυτή την ανόητη υποκρισία και τον αρρωστημένο συναισθηματισμό κρύβονται τα σκοτεινά πλαίσια του ταξικού πολέμου".
Κατά τη διάρκεια μίας απεργίας το 1909 στη φημισμένη Εταιρεία Αυτοκινήτων στην Πενσιλβάνια οι IWW έδειξαν στην πράξη ποιος ήταν ο ρόλος τους και κέρδισαν μαζικά τους εργάτες. Στη συγκεκριμένη αυτοκινητοβιομηχανία, κατά μέσο όρο ένας εργάτης σκοτωνόταν κάθε μέρα από εργατικό ατύχημα. 16 διαφορετικές εθνικότητες δούλευαν σκληρά στο εργοστάσιο και οι διευθυντές καλλιεργούσαν τις προκαταλήψεις απέναντι στους μετανάστες για να κρατάνε πίσω το συνδικαλισμό.
Νίκες
Οταν τον Ιούλιο ξέσπασε μία αυθόρμητη απεργία, οι υπεύθυνοι του εργοστασίου και της Ενωσης Αμερικανών Εργατών περίμεναν ότι θα κατέρρεε σε μία ή δύο μέρες. Αντίθετα οι μετανάστες εργάτες κάτω από την καθοδήγηση των IWW πάλεψαν τους απεργοσπάστες και την αστυνομία για 45 μέρες. 13 απεργοί σκοτώθηκαν αλλά τελικά οι εργάτες νίκησαν.
Ηταν μία μεγάλη νίκη από τους εργάτες που θεωρούνταν αδύναμοι. Η απεργιακή επιτροπή που φτιάχτηκε, όπως αναφέρει άρθρο του περιοδικού των Διεθνών Σοσιαλιστών "ήταν μία μικρογραφία της σοσιαλιστικής διεθνούς". Τα μέλη της περιελάμβαναν Ιταλούς αναρχικούς, Ρώσους σοσιαλδημοκράτες, επιζώντες της Ματωμένης Κυριακής στην Πετρούπολη, συνδικαλιστές από την Ουγγαρία και την Ελβετία, καθώς επίσης και βετεράνους Γερμανούς μεταλλεργάτες".
Από το Γενάρη ως το Μάρτη του 1912 έγινε μία μεγάλη απεργία διαρκείας στο εργοστάσιο υφαντουργίας Λόρενς.
Συμμετείχαν 23.000 απεργοί κυρίως γυναίκες, που προέρχονταν από 25 διαφορετικές εθνικότητες και μιλούσαν 45 διαφορετικές γλώσσες. Ο Φίλιπ Φόνερ αναφέρει ότι: "Η αλήθεια είναι ότι ποτέ πριν στην ιστορία του αμερικάνικου εργατικού κινήματος τόσες πολλές διαφορετικές εθνότητες απεργών ενώθηκαν τόσο αποτελεσματικά σε μία απεργία". Οι IWW βρήκαν καινούργιες τακτικές για να οργανώσουν την απεργία. "Για να ξεπεράσουν τις απαγορεύσεις που δεν άφηναν τους απεργούς να συγκεντρώνονται μπροστά στα εργοστάσια, η απεργιακή επιτροπή εφηύρε τις κινούμενες απεργιακές φρουρές. Κάθε μέρα, σχημάτιζαν αλυσίδες γύρω από ολόκληρες γειτονιές για να αποτρέψουν τους απεργοσπάστες. Συμμετείχαν 3.000 με 10.000 άνθρωποι που διαδήλωναν με μουσική τύμπανα και τραγούδια".
Οι γυναίκες είτε σαν απεργοί είτε σαν σύζυγοι των απεργών κατέβαιναν με πανώ που έγραφαν "Θέλουμε ψωμί και τριαντάφυλλα". Η απεργία ήταν μία τεράστια νίκη για τους απεργούς. Πριν από την απεργία οι Γουόμπλις είχαν περίπου 300 μέλη και το Σεπτέμβρη του 1912 είχαν ενταχθεί 16.000.
Οι "Βιομηχανικοί Εργάτες του Κόσμου" έγιναν πολύ επικίνδυνοι για την κυβέρνηση. Καμία άλλη οργάνωση εργατών στην Αμερική δεν ήταν λιγότερο πατριωτική και περισσότερο διεθνιστική. Στις αρχές της δεκαετίας του '20 η κρατική καταστολή κατάφερε να τους διαλύσει. Τα περισσότερα ηγετικά στελέχη τους φυλακίστηκαν. Αφησαν όμως πίσω τους όμως μία γνήσια διεθνιστική παράδοση μαχητικού συνδικαλισμού, που σφράγισε την ιστορία του παγκόσμιου εργατικού κινήματος.
Κατερίνα Θωίδου
Socialist International
From Wikipedia, the free encyclopedia
H ιστορία της Σοσιαλιστικής Διεθνούς είναι μακρά και έχει τις ρίζες της στη Δεύτερη Διεθνή του 1889. Μετά τη διάλυσή της κατά τον A' Παγκόσμιο Πόλεμο ακολούθησε η επανασύστασή της το 1923 ως Εργατικής και Σοσιαλιστικής Διεθνούς. Μετά το τέλος και του B' Παγκοσμίου Πολέμου η Σοσιαλιστική Διεθνής συγκροτήθηκε με τη σημερινή της μορφή στη Φραγκφούρτη το 1951 - η Γερμανία δεν ήταν τυχαία επιλογή, δεδομένων των διωγμών που υπέστησαν οι σοσιαλδημοκράτες από το ναζιστικό καθεστώς. Πρώτος πρόεδρος της Διεθνούς ήταν ο Μόργκαν Γουόλτερ Φίλιπς (1951-1957) και ακολούθησαν οι Αλζινγκ Αντερσεν (1957-1963), Εριχ Ολενχάουερ (1963), Μπρούνο Πίτερμαν (1964-1976), Βίλι Μπραντ (1976-1992), Πιερ Μορουά (1992-1999) και Αντόνιο Γκουτιέρες (1999-2005). Καθοριστική μορφή στην πορεία και στον χαρακτήρα του Οργανισμού ήταν ο Βίλι Μπραντ, ο οποίος τον μεταμόρφωσε, κινητοποίησε τις δυνάμεις της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και ήταν ο πρώτος που εργάστηκε με στόχο την απάλειψη του «ευρωκεντρικού» προσανατολισμού της, ανοίγοντας τις πύλες μεταξύ άλλων και για τα σοσιαλιστικά κόμματα του Τρίτου Κόσμου. Δεν είναι τυχαίο ότι από πολλούς η Σοσιαλιστική Διεθνής θεωρείται ορφανή μετά τον θάνατο του Βίλι Μπραντ το 1992.
Σήμερα στον Οργανισμό συμμετέχουν 161 κόμματα (πλήρη μέλη, συμβουλευτικά ή παρατηρητές).
Πηγή: Το ΒΗΜΑ, 29/01/2006
Το 1905 στις ΗΠΑ
Το κίνημα των IWW
Στα τέλη του 19ου αιώνα οι ΗΠΑ άρχισαν να κερδίζουν έδαφος απέναντι στην Βρετανία σαν ανερχόμενη βιομηχανική δύναμη. Αλλά το τίμημα το πλήρωσαν οι αμερικανοί εργάτες. Ηρθαν αντιμέτωποι με άθλιες εργασιακές συνθήκες και μισθούς πείνας. Τα αφεντικά χρησιμοποιούσαν ακόμη και το στρατό για να χτυπήσουν τις απεργίες των εργατών. Παρά την άγρια καταστολή στο τέλος του αιώνα ήρθαν αντιμέτωποι με ένα μεγάλο απεργιακό κύμα.
Οι μεγαλύτερες απεργίες έγιναν στο σιδηρόδρομο, στην υφαντουργία, στις αυτοκινητοβιομηχανίες.
Η πιο μεγάλη και δυναμική απεργία που ξέσπασε στα 1894 ήταν αυτή των σιδηροδρομικών. 260.000 εργάτες κατέβηκαν σε απεργία. Μέχρι τότε το μόνο τριτοβάθμιο συνδικάτο που υπήρχε στις ΗΠΑ ήταν η Ενωση Αμερικανών Εργατών (AFL). Ηταν μια Ομοσπονδία που η ηγεσία της ξεπουλούσε τους εργάτες. Μέλη της γίνονταν μόνο ειδικευμένοι, λευκοί και ντόπιοι εργάτες. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας, Γκόμπερς χρησιμοποιούσε ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς εναντίον των μαύρων εργατών και υποστήριζε τις απαγορεύσεις απέναντι στους μετανάστες από την Κίνα και την Ευρώπη. Σαν αποτέλεσμα η AFL αντιπροσώπευε μόνο το 10% της εργατικής τάξης.
Τον Ιούνιο του 1905 ιδρύθηκαν οι IWW οι "Βιομηχανικοί Εργάτες του Κόσμου", εμπνευσμένοι από το επαναστατικό κύμα που ξέσπασε την ίδια περίοδο στη Ρωσία. Ο πρόεδρός τους Μπιλ Χέιγουντ, δήλωσε στο ιδρυτικό συνέδριο "αυτό είναι το συνέδριο της εργατικής τάξης. Είμαστε εδώ για να συμμαχήσουμε με τους εργάτες αυτής της χώρας και να δημιουργήσουμε ένα εργατικό κίνημα που θα έχει σαν στόχο την απελευθέρωση της εργατικής τάξης από τη δουλεία του καπιταλισμού". Στο ιδρυτικό συνέδριο η Λούση Πάρσονς, ζήτησε από τους αντιπροσώπους να "γυρίσουν το βλέμμα στη Ρωσία και να πάρουν κουράγιο από αυτούς που παλεύουν εκεί και από το γεγονός ότι αυτή η μάχη είναι ο μεγαλύτερος φόβος για τους καπιταλιστές σε όλο τον κόσμο".
Αλληλεγγύη
Οταν η σοσιαλιστική Διεθνής κάλεσε σε διεθνή δράση για συμπαράσταση των Ρώσων εργατών στις 22 Ιανουαρίου του 1906 οι IWW οργάνωσαν μεγάλες συγκεντρώσεις στις οποίες έκανε περιοδεία ο Μαρξίμ Γκόργκι.
Στο ιδρυτικό συνέδριο συμμετείχαν η Ενωση Μεταλλωρύχων, αντιπρόσωποι των Ανθρακωρύχων, οι ράφτες από το Σαν Φραντσίσκο, τυπογράφοι, θυρωροί, φορτοεκφορτωτές, σιδηρουργοί, ζυθοποιοί, ρολογάδες από διάφορες πόλεις της Αμερικής.
“Το κάλεσμα του συνεδρίου έγινε από την Ενωση Μεταλλωρύχων. Σε αντίθεση με την Ενωση Αμερικανών Εργατών δεν τα είχε καλά με τα αφεντικά, δεν υποστήριζε τον ιμπεριαλισμό της Αμερικής και δεν παρακαλούσε τον πρόεδρο της Αμερικής Ρούσβελτ να μεσολαβήσει για να λύνει τις κόντρες των εργατών” αναφέρει ο συγγραφέας Μάικ Ντέιβις. Ο Χέιγουντ έλεγε ότι “οι καπιταλιστές φοβούνταν πολύ περισσότερο την Ενωση Μεταλλωρύχων από όλα τα άλλα συνδικάτα”.
Η Ενωση Αμερικανών Εργατών δεν ήταν ένα κίνημα της εργατικής τάξης αλλά ένα καρτέλ που απέκλειε και εκπροσωπούσε την ελίτ των λευκών, ντόπιων εργατών "Θέλουμε να χτίσουμε μία εργατική οργάνωση που θα ανοίξει διάπλατα τις πόρτες της σε κάθε άνθρωπο που κερδίζει το ψωμί του είτε χρησιμοποιώντας το μυαλό του είτε τους μύες του", δήλωνε ο Χέιγουντ.
Οι Γουόμπλις όπως ονομάζονταν αλλιώς οι IWW, άνοιξαν τις πόρτες τους στα πιο καταπιεσμένα κομμάτια της εργατικής τάξης της Αμερικής, τους μαύρους, τους μετανάστες και τις γυναίκες. Την ίδια στιγμή τάσσονταν κατά των καπιταλιστών και ενάντια στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ δήλωναν ανοιχτά την αλληλεγγύη τους στους Ρώσους εργάτες, που την ίδια χρονιά ξεσηκώθηκαν ενάντια στον Τσάρο και έχτισαν το πρώτο σοβιέτ.
"Με ρωτάτε γιατί οι IWW δεν είναι πατριώτες των ΗΠΑ" δήλωνε ένα μέλος τους στο ξεκίνημα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. "Αν ήσασταν ένας άστεγος χωρίς καν μία κουβέρτα, αν είχες αφήσει σύζυγο και παιδιά για να βρεις δουλειά στα δυτικά και δεν μπόρεσες ποτέ να τους ξαναβρείς, αν η δουλειά σου δεν σου επέτρεπε ποτέ να μείνεις τόσο σε ένα μέρος ώστε να αποκτήσει δικαίωμα ψήφου, αν κοιμόσουν σε μία άθλια παράγκα, αν οι μπάτσοι έκαναν σκοποβολή πάνω σου έτσι για πλάκα, αν τα αφεντικά χαμήλωναν το μισθό σου όποτε τους περνούσε από το χέρι, αν υπάρχει ένας νόμος για τους Φορντ και τους Μούνεϊ και ένας άλλος νόμος για τους ανώνυμους, αν ο κάθε εκπρόσωπος του νόμου της τάξης και του έθνους μπορούσε να σε δείρει, να σε χώσει χωρίς πολλά πολλά στη φυλακή με τους αγαθούς Χριστιανούς πολίτες να ζητωκραυγάζουν, τότε πώς στο διάολο να είσαι πατριώτης; Είναι ένας πόλεμος των επιχειρήσεων και δεν βλέπω το λόγο να πάω και να σκοτώσω για να σώσω αυτό το θαυμάσιο καθεστώς που ζούμε".
Οι Γουόμπλις άρχισαν να εκδίδουν εφημερίδες σε όλες τις γλώσσες για να μπορούν να επικοινωνούν με τους μετανάστες.
Στα τέλη του 1912 εξέδιδαν 13 εφημερίδες σε διαφορετικές γλώσσες. Εδωσαν τη μάχη να οργανώσουν τους μαύρους εργάτες και τις γυναίκες που μέχρι τότε δεν είχαν δικαίωμα να ενταχθούν στα συνδικάτα. Το σύνθημά τους ήταν "Δεν υπάρχει φυλή, θρησκεία, χρώμα". Στις εφημερίδες τους υπήρχαν ανταποκρίσεις από τις απεργίες των εργοστασίων που δεν ήταν δυνατόν να τις μάθει κανείς από τον επίσημο τύπο.
Ηταν το πρώτο συνδικάτο στην ιστορία που προσπάθησε να οργανώσει τις εκδιδόμενες γυναίκες.
Τον Απρίλη του 1907 στην Νέα Ορλεάνη έγινε μία απεργία των εκδιδομένων γυναικών. Ο ιστορικός Φίλιπ Φόνερ αναφέρει: "Ενας μεγάλος αριθμός εκδιδομένων εμπνεύστηκαν από τη δράση των Γουόμπλις, βγήκαν έξω από τους οίκους ανοχής και διεκδίκησαν καλύτερες συνθήκες. Οι ιδιοκτήτες διπλασίασαν το νοίκι που πλήρωναν για τα δωμάτια των οίκων ανοχής. Οι γυναίκες συζήτησαν με μέλη των Γουόμπολις οργανώθηκαν, εξέλεξαν εκπροσώπους και οργάνωσαν συγκεντρώσεις. Οι Γουόμπολις οργάνωσαν τη συμπαράσταση και τελικά οι απεργία τους νίκησε".
Ενα από τα πιο μαχητικά ηγετικά μέλη των Γουόμπολις η Ελίζαμπεθ Γκέρλεϊ Φλιν, εντάχθηκε στις γραμμές τους σε ηλικία 16 χρονών και προσπάθησε να οργανώσει τις γυναίκες στις γραμμές του συνδικάτου, δίνοντας την κόντρα με τις αστές φεμινίστριες που έφτιαχναν γυναικείες οργανώσεις, διεκδικώντας το δικαίωμα ψήφου για τις ίδιες, αδιαφορώντας για τα προβλήματα των γυναικών της εργατικής τάξης.
"Η βασίλισσα του σαλονιού δεν έχει τίποτα κοινό με την υπηρέτρια της κουζίνας", έλεγε. "Η σύζυγος του ιδιοκτήτη του πολυκαταστήματος δεν έχει κανένα γυναικείο -αδελφικό ενδιαφέρον για το 17-χρόνο κορίτσι που έχει μόνο την πορνεία σαν εναλλακτική διέξοδο απέναντι στη θέση της πωλήτριας με μισθό 5 δολάρια τη βδομάδα. Η αδελφότητα των γυναικών όπως και η αδελφότητα των αντρών είναι μία κούφια απάτη για την εργατική τάξη. Πίσω από όλη αυτή την ανόητη υποκρισία και τον αρρωστημένο συναισθηματισμό κρύβονται τα σκοτεινά πλαίσια του ταξικού πολέμου".
Κατά τη διάρκεια μίας απεργίας το 1909 στη φημισμένη Εταιρεία Αυτοκινήτων στην Πενσιλβάνια οι IWW έδειξαν στην πράξη ποιος ήταν ο ρόλος τους και κέρδισαν μαζικά τους εργάτες. Στη συγκεκριμένη αυτοκινητοβιομηχανία, κατά μέσο όρο ένας εργάτης σκοτωνόταν κάθε μέρα από εργατικό ατύχημα. 16 διαφορετικές εθνικότητες δούλευαν σκληρά στο εργοστάσιο και οι διευθυντές καλλιεργούσαν τις προκαταλήψεις απέναντι στους μετανάστες για να κρατάνε πίσω το συνδικαλισμό.
Νίκες
Οταν τον Ιούλιο ξέσπασε μία αυθόρμητη απεργία, οι υπεύθυνοι του εργοστασίου και της Ενωσης Αμερικανών Εργατών περίμεναν ότι θα κατέρρεε σε μία ή δύο μέρες. Αντίθετα οι μετανάστες εργάτες κάτω από την καθοδήγηση των IWW πάλεψαν τους απεργοσπάστες και την αστυνομία για 45 μέρες. 13 απεργοί σκοτώθηκαν αλλά τελικά οι εργάτες νίκησαν.
Ηταν μία μεγάλη νίκη από τους εργάτες που θεωρούνταν αδύναμοι. Η απεργιακή επιτροπή που φτιάχτηκε, όπως αναφέρει άρθρο του περιοδικού των Διεθνών Σοσιαλιστών "ήταν μία μικρογραφία της σοσιαλιστικής διεθνούς". Τα μέλη της περιελάμβαναν Ιταλούς αναρχικούς, Ρώσους σοσιαλδημοκράτες, επιζώντες της Ματωμένης Κυριακής στην Πετρούπολη, συνδικαλιστές από την Ουγγαρία και την Ελβετία, καθώς επίσης και βετεράνους Γερμανούς μεταλλεργάτες".
Από το Γενάρη ως το Μάρτη του 1912 έγινε μία μεγάλη απεργία διαρκείας στο εργοστάσιο υφαντουργίας Λόρενς.
Συμμετείχαν 23.000 απεργοί κυρίως γυναίκες, που προέρχονταν από 25 διαφορετικές εθνικότητες και μιλούσαν 45 διαφορετικές γλώσσες. Ο Φίλιπ Φόνερ αναφέρει ότι: "Η αλήθεια είναι ότι ποτέ πριν στην ιστορία του αμερικάνικου εργατικού κινήματος τόσες πολλές διαφορετικές εθνότητες απεργών ενώθηκαν τόσο αποτελεσματικά σε μία απεργία". Οι IWW βρήκαν καινούργιες τακτικές για να οργανώσουν την απεργία. "Για να ξεπεράσουν τις απαγορεύσεις που δεν άφηναν τους απεργούς να συγκεντρώνονται μπροστά στα εργοστάσια, η απεργιακή επιτροπή εφηύρε τις κινούμενες απεργιακές φρουρές. Κάθε μέρα, σχημάτιζαν αλυσίδες γύρω από ολόκληρες γειτονιές για να αποτρέψουν τους απεργοσπάστες. Συμμετείχαν 3.000 με 10.000 άνθρωποι που διαδήλωναν με μουσική τύμπανα και τραγούδια".
Οι γυναίκες είτε σαν απεργοί είτε σαν σύζυγοι των απεργών κατέβαιναν με πανώ που έγραφαν "Θέλουμε ψωμί και τριαντάφυλλα". Η απεργία ήταν μία τεράστια νίκη για τους απεργούς. Πριν από την απεργία οι Γουόμπλις είχαν περίπου 300 μέλη και το Σεπτέμβρη του 1912 είχαν ενταχθεί 16.000.
Οι "Βιομηχανικοί Εργάτες του Κόσμου" έγιναν πολύ επικίνδυνοι για την κυβέρνηση. Καμία άλλη οργάνωση εργατών στην Αμερική δεν ήταν λιγότερο πατριωτική και περισσότερο διεθνιστική. Στις αρχές της δεκαετίας του '20 η κρατική καταστολή κατάφερε να τους διαλύσει. Τα περισσότερα ηγετικά στελέχη τους φυλακίστηκαν. Αφησαν όμως πίσω τους όμως μία γνήσια διεθνιστική παράδοση μαχητικού συνδικαλισμού, που σφράγισε την ιστορία του παγκόσμιου εργατικού κινήματος.
Κατερίνα Θωίδου
Socialist International
From Wikipedia, the free encyclopedia
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
