Οι σύγχρονες κοινωνίες, από την εποχή της Αμερικανικής και της Γαλλικής Επανάστασης μέχρι και σήμερα, στηρίζουν την ύπαρξή τους σε μία βασική αρχή: την αρχή της διαπραγμάτευσης. Αρχή ευρύτερη ακόμη και από αυτήν της δημοκρατίας η οποία ρυθμίζει με τον ιδανικότερο μέχρι στιγμής τρόπο τη σχέση λαού-εξουσίας. Κι αυτό γιατί η αρχή της διαπραγμάτευσης αφορά τις σχέσεις διαφορετικών ομάδων μεταξύ τους ανεξάρτητα αν αυτές λειτουργούν στο πολιτικό, οικονομικό, πολιτιστικό πλαίσιο ή σε όλα μαζί, ανεξάρτητα αν αφορούν κοινωνικές και οικονομικές τάξεις, φυλές, θρησκεύματα, προτιμήσεις, συμφέροντα. Η αρχή της διαπραγμάτευσης αφορά τις διεθνής και διπλωματικές σχέσεις μεταξύ κρατών και εθνοτήτων, αφορά όμως και τα ίδια τα άτομα, τις ατομικές, οικογενειακές ακόμη και τις ερωτικές σχέσεις αλλά και τις μεταξύ ατόμων εμπορικές και οικονομικές συναλλαγές.
Τι είναι η αρχή της διαπραγμάτευσης;
Την περιγράφει ωραιότατα, ως ένα παζάρι, ο Εκο όπου ο έμπορος πουλάει ένα χαλί για 10 λίρες, ο πελάτης είναι διατεθειμένος να δώσει μόνο τρεις, ο έμπορος αντιπροτείνει εννέα λίρες, ο πελάτης ανεβαίνει στις τέσσερις, ο έμπορος πέφτει στις οκτώ, ο πελάτης του λέει ότι δέχεται να το αγοράσει μέχρι πέντε και τελικά και οι δύο συμφωνούν στις έξι λίρες. Ετσι και ο πελάτης είναι ευχαριστημένος γιατί αγόρασε κάτι τέσσερις λίρες φθηνότερα από την αρχική τιμή και ο έμπορος είναι κερδισμένος γιατί το εμπόρευμα κόστιζε τέσσερις λίρες και εισέπραξε έξι!!!
Η αρχή της διαπραγμάτευσης είναι τόσο ισχυρή που οι περισσότεροι από όσους την έχουν παραβεί έχουν πληρώσει ένα ανυπολόγιστο κόστος ενώ ακόμη και δικτάτορες την έχουν ως ένα βαθμό αποδεχτεί αφού στην ουσία έχει να κάνει με ένα Power Game ή μια παρτίδα σκάκι που είτε το παίζεις μέχρι τέλους είτε το αρνείσαι αποδεχόμενος τις συνέπειες… Και ποιες είναι αυτές οι συνέπειες: η μη νομιμοποίηση της οποιασδήποτε πράξης στην οποία προβαίνει ο αρνητής!
Ας σκεφτεί κανείς ότι ακόμη και η φράση «τα λεφτά σου ή τη ζωή σου» είναι κατά κάποιο τρόπο εντός της αρχής της διαπραγμάτευσης. Η αρχή της διαπραγμάτευσης αφήνει πάντοτε ένα περιθώριο ανοικτό ακόμη κι αν αυτό το περιθώριο είναι κατ’ ουσίαν προσχηματικό!
Ο κακός διαπραγματευτής φτάνει να εκβιάζει ακόμη και με την απειλή όπλου αλλά δεν βιάζει!
Ο μη-διαπραγματευτής θα βιάσει! Ή θα πολεμήσει!
…
Η αρχή της διαπραγμάτευσης λειτουργεί όταν καταλήγει σε ένα συμβόλαιο. Αυτό μπορεί να είναι το περίφημο «κοινωνικό συμβόλαιο», μπορεί να είναι ένα συμβόλαιο εκχώρησης και αποδοχής, μπορεί να είναι ένα συμβόλαιο γάμου ή και μια απλή απόδειξη ταμιακής μηχανής. Δεν έχει σημασία. Σημασία έχει ότι όταν η διαπραγμάτευση ολοκληρώνεται κανείς δεν μπορεί να ζητήσει «τα λεφτά του πίσω». Φυσικά μπορεί να διαπραγματευτεί εκ νέου, όχι όμως στην ίδια βάση με την προηγούμενη διαπραγμάτευση.
…
Το ύψιστο κοινωνικό συμβόλαιο για μια πολιτεία είναι το Σύνταγμά της. Κανένα Σύνταγμα δεν μπορεί να θεωρηθεί ισχυρό εάν δεν στηρίζεται στην αρχή της διαπραγμάτευσης –και πάντως δεν θα μακροημερεύσει!
…
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της αρχής της διαπραγμάτευσης είναι ότι κανείς δεν υποχρεώνει κανέναν να διαπραγματεύεται. Δεν υπάρχει νόμος που να υποχρεώνει έναν πολίτη, ένα φυσικό πρόσωπο ή ακόμη και μια εξουσία να διαπραγματεύεται ούτε και νόμος που να τιμωρεί εκείνον που αρνείται την διαπραγμάτευση, Η αρχή της διαπραγμάτευσης προηγείται του νόμου, γεννά τον νόμο αλλά δεν στηρίζεται στον νόμο.
Ο έμπορος μπορεί να πει «αυτό το παντελόνι έχει τόσο, τα δίνεις το παίρνεις, δεν τα δίνεις, στο καλό και να μας γράφεις!» χωρίς να έχει καμιά (άμεση, νομική) συνέπεια…
Μια κυβέρνηση μπορεί να «αποφασίζει και να διατάσσει» εφόσον έχει νομιμοποιηθεί από την δημοκρατική ψήφο των πολιτών (οι εκλογές αποτελούν την επισφράγιση μιας διαπραγμάτευσης) χωρίς να κινδυνεύει να χάσει την εξουσία…
…
συνεχίζεται
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου