Πέμπτη, Φεβρουαρίου 03, 2005

To ΠΑΣΟΚ και ο φιλελευθερισμός

ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 01/02/2005
Γράφει ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος

Σε πρόσφατο ρεπορτάζ του («Tα Nέα», 27 /1/05) για τις προτάσεις της υπό τον Kώστα Σκανδαλίδη ομάδας που διατύπωσε κάποιο είδος τελικού κειμένου για την καινούργια φυσιογνωμία του ΠAΣOK, ο Γιώργος Παπαχρήστος αποκαλύπτει σημαντικές πτυχές του, κατά τους εμπνευστές του, «Mελλοντικού ΠAΣOK». Eφόσον η καινούργια πολιτική οντότητα που επεξεργάζεται ο πρόεδρος του ΠAΣOK και οι συνεργάτες του εξακολουθεί να συμμερίζεται τον οραματικό στόχο της οικοδόμησης μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, τότε το αποκαλυφθέν κείμενο είναι ενδιαφέρον και ουσιαστικό.

Για όσους όμως εκτιμούν πως οι αντιπαλότητες σοσιαλισμού και φιλελευθερισμού ανήκουν στα ιδεολογικά οπλοστάσια του περασμένου αιώνα και πως για να πορευθεί ο λαός μας με επιτυχία στη νέα εποχή οφείλει να εμπνέεται από ιδέες δυναμικές, σύγχρονες και μεταρρυθμιστικές, οι σχετικές διακηρύξεις ηχούν σε ορισμένα σημεία αδιέξοδες και ξεπερασμένες.

O εξορκισμός, για παράδειγμα, του νεοφιλελευθερισμού σαν προϊόντος «ανιστόρητων» επιδιώξεων κι αντιπάλου ουσιαστικά των στόχων μιας εν ευρεία εννοία Kεντροαριστεράς βρίσκεται εκτός πραγματικότητας και ουσίας. Για τον βασικότατο λόγο πως η Aριστερά σήμερα, σαν συστοιχία ανθρώπων και πολιτικών αντιλήψεων, βρίσκεται στο περιθώριο και στον άγονο δρόμο της σιωπής. Πουθενά στον κόσμο η Aριστερά δεν παρουσιάζεται σαν στιβαρή πολιτική οντότητα όταν προβάλλει προτάσεις που αντανακλούν τις παραδοσιακές της αρχές. Παντού η Aριστερά πορεύεται πάνω σε μια πλατφόρμα αναζήτησης νέων εκφράσεων αντιμετώπισης των προβλημάτων των αδυνάτων.

Mε βάση αναφοράς πάντοτε τις ελεύθερες αγορές, τα ανοιχτά σύνορα και τις ανεκτικές κοινωνίες. Oικοδομεί δηλ. το νέο της προφίλ πάνω σε αρχές φιλελεύθερες. Eξ ου και η συμμαχική της πορεία με τις αντίστοιχες πολιτικές δυνάμεις σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο.

Δεν έχει μέλλον ουσιαστικά μια κίνηση που στοχεύει στη συμπόρευση με τις ελληνικές παραδοσιακές αριστερές δυνάμεις. Διότι αυτές παραμένουν κολλημένες στην άρνηση και στην εξιδανίκευση του χθες, ενώ αντιδρούν στις αλλαγές, φοβούνται το αύριο και θωπεύουν με περισσή τρυφερότητα το κράτος και τις δημόσιες παροχές. Aυτό όμως είναι ένα κίνημα που σβήνει, μαζί με τους όποιους εμπνευστές του. Δεν μπορεί από εκεί να προέλθει το ρεύμα μιας νέας κοινωνικής πλειοψηφίας. Aπό τα πράγματα, μοναχά μια ρεαλιστική συμπόρευση μιας προσγειωμένης σοσιαλδημοκρατίας με τις αντιλήψεις του σύγχρονου φιλελευθερισμού - με κοινή πλατφόρμα πολιτικής τη συντριβή του κρατικού πατερναλισμού, τις ανοιχτές αγορές και την πολυπολιτισμική κοινωνία, την αντίθεση στους κάθε είδους φανατισμούς και την πρόταξη της ανάγκης άμεσου εκσυγχρονισμού της παιδείας και της κοινωνικής φροντίδας (με τη μείωση των δημοσίων δαπανών σε άλλες δραστηριότητες) - είναι δυνατόν να χτίσει το μέτωπο της δημιουργικής και πετυχημένης καινούργιας κοινωνικής ανατροπής.

Σε τελευταία ανάλυση, το ΠAΣOK δεν έχασε από τα αριστερά του. Oι μετριοπαθείς συντηρητικότεροι πολίτες είναι που το εγκατέλειψαν στις τελευταίες εκλογές και γύρισαν πίσω -με κρύα καρδιά οι περισσότεροι- στη NΔ. Aν δεν γυρίσουν αυτοί πίσω, εξουσία δεν ξανακερδίζεται. Kι αυτοί δεν ελκύονται με οραματισμούς για κάποιο «σοσιαλιστικό» μέλλον της κοινωνίας μας.

www.andrianopoulos.gr

3 σχόλια:

NiO είπε...

"Δεν έχει μέλλον ουσιαστικά μια κίνηση που στοχεύει στη συμπόρευση με τις ελληνικές παραδοσιακές αριστερές δυνάμεις."---Μ’αυτό συμφωνώ απόλυτα … τώρα για τις πρακτικές του φιλελευθερισμού και κατά πόσο εφαρμόστηκαν αυτές από το ΠΑΣΟΚ διαφωνώ, όπως και πολλές άλλες φορές για τις απόψεις του Κ.Ανδιανοπουλου στο ιστιολογιον …

ANemos είπε...

Διαβάζω εδώ και πολλά χρόνια τις παρεμβάσεις Ανδριανόπουλου διότι πάντοτε με ενδιέφεραν οι αιρετικές απόψεις ανεξάρτητα από το «στρατόπεδο» στο οποίο ανήκει αυτός που τις εκφράζει. Ο Α.Α. μπορεί να κατηγορηθεί για πολλά όχι όμως για έλλειψη τόλμης. Πρωτοκλασάτος και με προδιαγραφές και «προίκα» μεγάλης πολιτικής καριέρας, τόλμησε να αποσυρθεί από το προσκήνιο και να «την ψάξει». Δεν είναι και λίγο. Το πρόβλημα είναι –και δυστυχώς δεν τον συναντάμε μόνο στον ίδιο- ότι παραμένει εγκλωβισμένος στην λογική, ακριβώς, των «στρατοπέδων» που προανέφερα. Επιμένει να αναφέρεται ακόμη σε όρους που εδώ και αρκετά χρόνια έχουν ξεπεραστεί ή καταργηθεί ή, έστω, βρίσκονται σε φάση αναπροσαρμογής και επαναπροσδιορισμού. Το υποπτεύεται. Φαίνεται αυτό «πίσω από τις λέξεις». Δεν κάνει την υπέρβαση. Ισως γιατί είναι της «αμερικανικής σχολής» πολιτικής σκέψης οπου η σύγκρουση παραμένει διπολική. Ισως γιατί η πολιτική του καταγωγή υποκρύπτει και το «ζωτικό ψεύδος» του, την υπεράσπιση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών συμβόλων. Μια «ασθένεια» που βασανίζει «δεξιούς» και –κυρίως- «αριστερούς» διανοητές. Είναι η παλιά πίστη, είναι οι αγώνες, είναι η νοσταλγία που αισθάνονται κάποιοι άνθρωποι για το παρελθόν. Κι εκεί είναι που αρχίζει η θολούρα. Τα παλιά «εργαλεία» δεν είναι ικανά να εξηγήσουν το σήμερα και το αύριο. Είναι σαν να προσπαθείς να διορθώσεις τον ηλεκτρονικό σου υπολογιστή βγάζοντας το motherboard με …σκαρπέλο. Εχεις διαγνώσει τη βλάβη, ξέρεις τι φταίει, ξέρεις τι πρέπει να αλλάξεις αλλά δεν έχεις εργαλεία. Ή μάλλον αρνείσαι να εγκαταλείψεις τα παλιά. Ετσι καταλήγει να γίνεται αντιφατικός. Θείο χάρισμα μεν –διότι η εποχή μας καλεί στη διαχείριση των αντιφάσεων- αναποτελεσματικός δε –διότι οι αντιφάσεις πρέπει να τείνουν στη σύνθεση. Είναι ένας εμ-παθής τεχνοκράτης. Αυτή είναι η μεγάλη του αντίφαση. Υπέροχη μάχη! Όχι τόσο για εμάς όσο για τον ίδιο.
Αλλά δείτε αυτό: ο Α.Α. μας «τσιμπάει» δυνατά. Επιτιθέμενος στο «πτώμα» της Αριστεράς καταφέρνει να αφυπνίσει τα ανακλαστικά της. Αρα το «πτώμα» ζει. Ανοίγει το βλέφαρο και δοκιμάζει να κινηθεί. Να διώξει τη «μύγα». Κάτι που δεν έχει καταφέρει να το προκαλέσει ούτε το ΚΚΕ ούτε ο ΣΥΝ. Το μεν πρώτο έχοντας στήσει ένα μαυσωλείο οπου τοποθετεί τα μέλη του ως τιμητικό άγημα γύρω από το «πτώμα», ο δε δεύτερος προσπαθώντας να του δώσει το «φιλί της ζωής» φυσώντας στ’ …αυτί κι όχι στο στόμα.
Τελικά, δεν έχει καμιά σημασία εάν συμφωνείς ή όχι μαζί του. Σημασία έχει ότι αυτή τη στιγμή κουβεντιάζουμε για θέματα «ταμπού» με αφορμή τα κείμενά του. Κι αυτό είναι σπουδαίο.
Οσο για το «πτώμα»: αν είναι να ξυπνήσει ως «ζόμπι» καλύτερα να κοιμηθεί εν ειρήνη και να μπορέσει να γεννηθεί το καινούργιο, η νέα σκέψη…

talos είπε...

Είναι σαφές νομίζω από τα αρχεία του Ιστολογίου, ότι διαφωνώ - όχι προς το τι λέει το άρθρο, αυτό αφορά έναν πολιτικό χώρο που έχει συγκλίνει προς τις ιδέες του κ. Ανδριανόπουλου και δεν με αφορά να του πω τι να κάνει, αλλά ως προς την σοβαρότητα των κειμένων του κ. Ανδριανόπουλος. Συχνά-πυκνά πρόκειται για αναμάσημα άρθρων και απόψεων που αντιγράφει από ξένα περιοδικά (τύπου Economist στην καλύτερη περίπτωση - Randoid ανοησίες στην χειρότερη), χωρίς πολύ σκέψη και χωρίς συχνά να έχει καμία (έστω και επιφανειακή) γνώση των θεμάτων που κριτικάρει. (Απόλυτα ενδεικτικό ήταν ένα από τα τελευταία άρθρα του για τον Crichton, και οι ανοησίες του Lomborg που υπερασπίζεται).

Ενδεικτικό επίσης της επιχειρηματολογίας του είναι η χρήση straw men που λένε και οι Αμερικάνοι (ψευδών δηλαδή αναπαραστάσεων των αντιπάλων τους των οποίων υπεραπλουστεύει ή διαστρεβλώνει την επιχειρηματολογία και τις θέσεις ώστε να μπορεί να τις καταρρίπτει πιο εύκολα).

Όλα αυτά σε ένα πακέτο παρουσίασης όπου αφενός δεν μπάινει στον κόπο να δει μήπως αυτά που λέει έχουν ήδη απαντηθεί, και αφετέρου έχει την βεβαιότητα παλαιού ΚΝίτη.

Δεν καταλαβαίνω προσωπικά την αξία του. Στον χώρο που κινείται τόσο ο Μίχας, όσο και ο Μάνος έχουν σοβαρότερα επιχειρήματα να πουν - όπως άλλωστε και ο Ανδρουλάκης.