Σάββατο, Ιουνίου 11, 2005

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

To "OPEN" έλαβε και δημοσιεύει το παρακάτω άρθρο με το οποίο ανοίγει το διάλογο για τη Θεσσαλονίκη:

Στις 13 Ιανουαρίου του 1990 σε κείμενό μου στην εφημερίδα ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ έγραφα: Η Θεσσαλονίκη, αυτή η άλλη η διαφορετική πόλη, έπρεπε να ενοχοποιηθεί. “Έπρεπε η ανάλυση που ίσχυσε για την Αθήνα, για την ανάπτυξή της, να ισχύσει και για την πόλη μας… Η αποενοχοποίηση του Αθηναϊκού μοντέλου φαίνεται ότι πρέπει να περάσει μέσα από την ενοχοποίηση της δικής μας ανάπτυξης”.

Δεκαπέντε χρόνια μετά δυστυχώς για τον τόπο μας η ΕΝΟΧΗ αυτή εγκαταστάθηκε πλήρως! Την τελευταία δεκαετία στη χώρα μας ενοχοποιήθηκαν, κακοποιήθηκαν, συκοφαντήθηκαν ιδέες, αξίες, ιδανικά, έννοιες, λέξεις (1).

Απόψεις, πολιτικές, αναλύσεις, μορφωτικές προσπάθειες, όταν δεν λεηλατούνταν στο εσωτερικό του Ελληνικoύ γραφειοκρατικού, ¨Σοσιαλιστικού¨ μορφώματος , εξωστρακίζονταν ή έπιπταν εις το πυρ το εξώτερον. Η λεηλασία των ιδεών είναι η ¨καλύτερη¨ εκδοχή, παντελούς απουσίας και εξαφάνισης της Δημοκρατίας από την πολιτική ζωή.

Ο G.Bargel στο βιβλίο του – με τον παραπλανητικό για τους μορφωτικά υπανάπτυκτους τίτλο – ¨ΑΘΗΝΑ¨(2), υποστήριζε ότι η Θεσσαλονίκη από το Βυζάντιο μέχρι και την Τουρκοκρατία ήταν η κατ΄ εξοχήν Βαλκανική πόλη. Ο δε Ν. Σβορώνος (3) γράφει:¨Ο Λευκός Πύργος που οικοδομήθηκε τον 15ο αιώνα και χρησιμοποιήθηκε αργότερα στον χώρο του λιμανιού, θύμιζε τον πλούτο της Θεσσαλονίκης τον 18ο αιώνα¨. Μια απλή ιστορική ανάγνωση της περιοχής μας δείχνει ότι η Θεσσαλονίκη υπήρξε ένα αυτοδύναμο οικονομικό και κοινωνικό κέντρο σε μια περίοδο που είναι αδύνατη η συσσώρευση αγροτικού περιφερειακού πλεονάσματος.

Ο δικομματικός μονοκομματισμός όμως στην Ελλάδα επέλεξε την άλλη εκδοχή. Την εκδοχή της Θεσσαλονίκης ως μεταπρατικής πόλης (4) . Αυτή είναι η συμβολή πολιτικών και μορφωτικών υποκειμένων της πόλης μας, της χώρας μας, στην επιλογή του Αθηναϊκού εθνοκτόνου μοντέλου για την περιοχή μας. Πολιτικά και μορφωτικά υποκείμενα, ελίτ και διάδοχοι που δεν ανέγνωσαν την Ιστορία, αλλά την αγνόησαν συστηματικά επέλεξαν την ψευδοεξυγχρονιστική ανισορροπία της ανάπτυξης. Την ΑΝΑΠΤΥΞΗ της ΥΠΑΝΑΠΤΥΞΗΣ.

Μια βαθιά κοινωνική, δημογραφική, και οικονομική μελέτη του αναπτυξιακού δρομολογίου, όχι μόνο της πόλης μας, αλλά και των γύρω αναπτυξιακών κέντρων, αποδεικνύει ότι η Θεσσαλονίκη – σε αντίθεση με την Αθήνα – τουλάχιστον μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ΄80 δεν αναπτύχθηκε ερημώνοντας την Νάουσα, την Έδεσσα, την Βέροια, τα Γιαννιτσά, τη Χαλκιδική, την Κατερίνη κλπ. Ούτε προκάλεσε ¨συνθήκες εθνικής αυτοκτονίας, αποδιάρθρωσης, προσφυγοποίησης των αυτόχθονων (5) . Δεν ενσωμάτωσε τους γύρω της, δεν έγινε πόλη-κράτος, δεν παραμορφώθηκε. Αντίθετα, από τη δεκαετία του ΄90 και μέχρι σήμερα, γίναμε μάρτυρες ¨Αθηνοποίησης¨ της Θεσσαλονίκης, μετατροπής της σε μια πόλη που ¨αναπαράγεται χωρίς να ολοκληρώνεται που- τελικά- αναπτύσσεται μέσα στον περιβαλλοντολογικό βιασμό και την παραμόρφωση¨(6). Είναι η δεκαετία που η χώρα μας, οι πόλεις και οι περιφέρειές τους, χάνουν το πλεονέκτημα του γεωοικονομικού, γεωιστορικού και γεωπολιτισμικού πλεονάσματος. Είναι η περίοδος που η Πρωτεύουσα γίνεται Χώρα (7).

Η μνήμη μαζί με την ταυτότητα, την ιστορία και την συνείδηση είναι σημεία ¨εκκίνησης για την ανάκτηση των πόλεών μας (8). Της Θεσσαλονίκης. Σήμερα, σε αντίθεση με το παρελθόν, έχουμε τον Έλληνα Gramsci. Ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης με την τεράστια ιδεολογική, μορφωτική και πολιτική του συμβολή μας βοηθά να καταλάβουμε τη διαφορά ανάμεσα στον Βορρά και τον Νότο μας (9). Τα πολιτικά, ιδεολογικά και αισθητικά εφόδια υπάρχουν. Αν το 2000 μ.Χ. ευγνωμονούμε τους προγόνους μας για τον πολιτισμικό πλούτο που μας κληροδότησαν, είναι σίγουρο ότι το 4000 μ.Χ. οι απόγονοί μας είτε θα μας περιγελούν είτε θα προσπαθούν να καταλάβουν τι να είναι άραγε αυτές οι τσιμεντένιες κολώνες με τις τέσσερις σιδερένιες ¨αναμονές¨ στην κορυφή τους, που χάσκουν εδώ και κει στο δρόμο Θεσσαλονίκη-Κιλκίς! Είναι τα ¨μεταβιοτεχνικά¨ και ¨μεταβιομηχανικά¨ κατάλοιπα των διαφόρων ¨αναπτυξιακών¨ Νόμων των Πράσινων και των Μπλε που ένωσαν το Κιλκίς με την Θεσσαλονίκη με μια απέραντη κακογουστιά, καταστρέφοντας το τοπίο, τη γη, την παραγωγή. Έτσι, το έλος που οι πρόσφυγες από τον Πόντο, τη Θράκη και την Μικρά Ασία αποξήραναν με τα χέρια τους και μετέτρεψαν σε έναν εύφορο κάμπο, ξαναγίνεται έλος εγκαταλελειμμένων βιοτεχνιών και βιομηχανιών. Εκεί καλλιεργήθηκε τσιμέντο.

Οι εθνοκτόνες Ελληνικές Κυβερνήσεις, οι Έλληνες βιοτέχνες και βιομήχανοι ανακάλυψαν τον ¨Ιμπεριαλισμό¨. Την Βουλγαρία, την Αλβανία, τα Σκόπια, την Ρουμανία.

Το ίδιο τοπίο παντού΄ στο δρόμο για την Πέλλα, το Πολύκαστρο, την Χαλκηδόνα. Είναι πολύ δύσκολο να βρεις ¨καθαρή¨ ελιά στον κάμπο της Ορμύλιας και των Ν. Μουδανιών. Και είναι ακόμη πιο δύσκολο πια, να βρεις βιοτεχνίες στη Θεσσαλονίκη. Βιοτεχνίες ένδυσης, το καμάρι της πόλης, η ζωογόνος φλέβα του Βορρά.

¨Η ύπαιθρος ερημώνεται ή γίνεται ¨πόλις¨ και η πόλις γίνεται μη-πόλις, αντίπολις (10) . Η Άνω Πόλις της Θεσσαλονίκης θάφτηκε από την κάτω πόλη, την αντίπολη. Θάφτηκε κάτω από την ασχήμια του μεγαλύτερου και ατιμώρητου ποινικού αδικήματος που ίσχυσε και ισχύει ακόμα στην Ελλάδα (βλ. Κ.Καραμανλής, ο πρεσβύτερος). Την ΑΝΤΙΠΑΡΟΧΗ. Βασικός πυλώνας της αρχιτεκτονικής υπανάπτυξης. Στο Πανόραμα αντί για πεύκα φυτρώνει τσιμέντο. Στην Ανατολική Θεσσαλονίκη στα όμορφα ¨χωριουδάκια¨ του κόλπου, Περαία, Μπαχτσές, Ν. Μηχανιώνα, σε λίγα χρόνια θα χρειάζεται να γίνει εισαγωγή σταφυλιών για να γίνουν οι γιορτές του τσίπουρου που έχουν καθιερώσει οι Δήμαρχοι της περιοχής. Τα πεπόνια, τα καρπούζια, οι φακές της περιοχής, δεν υπάρχουν πια. Στην Επανομή χτίζουν πλέον δίπλα στον Βιότοπο. (Οι Έλληνες οικολόγοι απουσιάζουν, έχουν ένα μόνο στόχο, τους Έλληνες κυνηγούς).

Οι καλλιέργειες, ο τόπος υποχωρεί δίνοντας τη θέση τους σε κλώνους. Η Θεσσαλονίκη κλώνος της Αθήνας. Τα χωριά, οι πόλεις της περιοχής μας, κλώνοι της Θεσσαλονίκης. Οι άξονες των πόλεων κόπηκαν στη μέση. Οι ορίζοντες στεριανοί και θαλάσσιοι αφανίστηκαν (11). Όλα πια είναι απελπιστικά ίδια και άσχημα. Χωρίς μνήμη, ταυτότητα, αισθητική. Χωρίς τόπο, χωρίς σχέδιο. Νομίζω ότι ήρθε ο καιρός η πόλις, ο δήμος, το άστυ να συναντηθεί αρμονικά με τους αγρούς, με την παραγωγή, με την μνήμη. Οι επεκτάσεις των ρυθμιστικών σχεδίων αποτελούν εδώ και χρόνια τη μέγιστη πολεοδομική, αρχιτεκτονική και πολιτισμική βαρβαρότητα.

Η Ελλάδα έχει ανάγκη από νέες πόλεις, νέες περιφέρειες, νέα ανάπτυξη.

Μια σχολή ζωοτεχνίας στο Σοχό, τυροκομίας στη Δορκάδα, οινοποιίας στον Άγιο Παύλο Χαλκιδικής, ελαιουργίας στα Ν. Μουδανιά και δασοπονίας στη Μ. Παναγία Χαλκιδικής, θα ήταν μια καλή αρχή.

Μια νέα ΑΓΡΟΦΙΛΙΑ (12) θα πρέπει να πάρει πίσω το έδαφος που της ανήκει από τις πόλεις.

Οι δε πόλεις μπορούν να ¨ανακτήσουν τη χαμένη ιστορική, πολιτισμική, αρχιτεκτονική κληρονομιά και ταυτότητά τους, την ψυχή, το πνεύμα τους…..¨(13).

Θεσσαλονίκη 7/3/2005

ΣΤΕΛΙΟΣ ΒΙΚΟΠΟΥΛΟΣ

ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ.

ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  1. Ομιλία Μ.Χαραλαμπίδη στη συνεδρίαση του Ε.Σ. της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ- Θεσσαλονίκη 24/3/2002.
  2. G.Burgel ¨ΑΘΗΝΑ¨εκδ. Εξάντας 1976.
  3. Ν.Σβορώνος ¨Le commerce de Salonique au 18eme siecle.Paris pof.1956.
  4. Κ.Μοσκώφ ¨Τομή της μεταπρατικής πόλης¨ εκδ.Στοχαστής.
  5. Χ.Κηπουρός ¨ Η Ελληνική ανάπτυξη πρέπει να αρχίσει από την περιφέρεια. Εφ. Ελευθεροτυπία 31/12/87.
  6. Β.Χαστάογλου ¨Η σχέση πόλης-υπαίθρου στον Γκράμσι¨.Περιοδικό ¨Πόλη και Περιφέρεια¨Νο3. Ιανουάριος-Απρίλιος 1982.
  7. Χ.Κηπουρός ¨Αγώνας για την Γεωοικονομική Δημοκρατία¨.Εκδ. Γόρδιος 2002.
  8. Γ.Χούτας ¨Κοσμητεία πόλεων και τοπίου¨εφ.Επενδυτής 12-13/1/2002.
  9. P.Ingrao ¨Crisi e terza via¨.
  10. Μ.Χαραλαμπίδης ¨Πόλεων και Τόπου Παιδεία¨εκδ.ΣΤΡΑΒΩΝ.
  11. Le Corbusieur ΄Για μια αρχιτεκτονική¨εκδ. ΕΚΚΡΕΜΕΣ
  12. Μ.Χαραλαμπίδης ¨ΑΓΡΟΦΙΛΙΑ¨εκδ. Γόρδιος.
  13. Μ.Χαραλαμπίδης ¨Πόλεων και Τόπου Παιδεία¨εκδ. ΣΤΡΑΒΩΝ.

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Re file mas douleueis i mou fainetai ??
Exei parathesei arthro melous tis " kinisis " xaralampidi, o opoios ektheiazei to teras morfosis
pou legetai xaralampidis, kai to theoreis auto ekkinisi prospatheias dialogou gia tin thessaloniki.
mipos tha arxiseis na mas paratheteis kai apospasmata apo omilies politikon kolosson pou enoxopoioun
to " kratidio tis athinas " klp ...

O dialogos gia tin thessaloniki pisteueis oti tha prepei na ksekinisei me to gnosto kai eureos diadedomeno
stin poli antiathinaiko complex/symplegma, ti stigmi pou akrivos auto to kollima ton katoikon enantia se otidipote apo tin
iperoxi athina einai pou tous krataei panta sti deuteri thesi ( an mou epitrepeis na to theso me tetoious orous), i mipos alitheia
pisteueis oti i sxoli zootexnias sto soxo einai pou kostise sti thessaloniki tin anaptixi tis?

kai en prosorini katakleidi as mas exigisoun oloi oi megaloi stoxastes kai episis oi asxoloumenoi me ta koina giati
apetuxan kai stin politistiki proteuousa kai xaramisan tosa lefta, kai parola auta stin proteuousa tis xoras eixe perisoteres
politistikes ekdiloseis akoma kai tin periodo ekeini

ANemos είπε...

Είμαστε ανοιχτά και περιμένουμε τις δικές σας προτάσεις και ιδέες όμως, παρακαλώ, όχι ανώνυμα...

Ανώνυμος είπε...

Den apantises sto an simfoneis me to keimeno pou paratheteis i oxi omos. Ti eidous eponumia dld apaiteitai ?
Den eida pote ena site tou typou pos to LA tha xtipisei tin NYC i pos to parisi tha ftasei to londino i tanapalin.
Oute akousa pote to hong-kong na thelei na ginei tokyo, giati (?) giati kata ti gnomi kathe mia apo tis poleis autes exei ta dika tis thelgitra, pashs fyseos. Kai panta anarotiemai giati toso epodyna poloi thesalonikeis analonontai sto pos i thesaloniki tha apoktisei tin xameni aigli/doxa/isxy den exo kan katalavei ti anazitoun gia na eimai eilikrinhs. Auto pou exo na po apo prosopiki empeiria einai oti einai mia iperoxi polh me ta provlimata tis opos oles.
Kai oti pote episis den tha ginei athina, giati apla einai mikroteri. Kai nai fisika ftaiei oti i kivernisi edrazetai stin athina kai kai kai ... alla auti i xora etsi einai, ( peloponisioi tin ftiaxane kai autoi tha tin kivernane kiolas, pros theou na mi theorithei parakalo oti exo kati me tous apogonous tou pelopa) den allazei auto, ektos pia ki an pame na kanoume tin diki mas kinisi ton ellinon tou vora kai anexartitopoiithoume kiolas opote allazei giati tote diafono rizika . " Οι εθνοκτόνες Ελληνικές Κυβερνήσεις, οι Έλληνες βιοτέχνες και βιομήχανοι ανακάλυψαν τον ¨Ιμπεριαλισμό¨. Την Βουλγαρία, την Αλβανία, τα Σκόπια, την Ρουμανία." . Edo olokliri IBM poulise ena komati tis stous kinezous giati (?) giati apla paragoun pio ftina apo tous amerikanous ara o tou thaumatos pio antagonistikoi, kai emeis fonazoume giati o viotexnis paei sti geitona xora, anti na kanei viomixania sti sindo px?
Gnomi mou loipon einai oson afora tin polh tis thessalonikis na estiasei sto pos tha bgalei enan sovarotero dhmarxo apo ton fteroto giatro i ton epidoxo kai pros stigmin apotiximeno politika alla omorfopaido " me lene spyros ".
tauta kai apoxoro kai sas euxaristo dia tin epikoinonia

Ανώνυμος είπε...

ksehasa kai ton nomarxh alla autos pia den paizetai me tpt. milame gia anaptixi kai oikonomikopolitistiki anelixi upo tin nomarxia anthropou pou perifana simeteixe se teletes kaushs vivlion. Kai ftanei kaneis na anarotietai telika an armozei to kilise o tentzeris kai vrike to kapaki...