Οι αντιφάσεις, τα γνωρίσματα και ο μύθος του σύγχρονου Φιλελευθερισμού

1. Ο σύγχρονος Φιλελευθερισμός είναι υποχρεωμένος να εκδιπλωθεί πολιτικά σε μια μαζική κοινωνία -όπως είναι οι περισσότερες δυτικές κοινωνίες του καιρού μας- την οποία όμως πολεμά και καταγγέλλει για την κατάντια της. Οσο η μαζική κοινωνία διαγράφει καθαρότερα τα περιγράμματα της μαζικής δημοκρατίας τόσο αυτή η αντίφαση γίνεται εντονότερη. Που το βλέπουμε αυτό; Το βλέπουμε κάθε φορά που ένα Φιλελεύθερο κόμμα διεκδικεί την ψήφο του «κοσμάκη». Τότε που παρά (και πέρα) από τις ιδέες του κλασσικού, αστικού Φιλελευθερισμού χρησιμοποιούν συνθήματα υπέρ του κοινωνικού κράτους και της μαζικής δημοκρατίας. (Συνθήματα που φυσικά θα τα πάρουν πίσω μόλις αποκτήσουν την εξουσία. «Μάρκετινγκ ήταν παιδιά. Το πιστέψατε;»). Το βλέπουμε όταν καταγγέλλει τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και τα σωματεία όταν από την άλλη πλευρά στήνουν τις δικές τους συνδικαλιστικές οργανώσεις και σωματεία. Το βλέπουμε όταν η φιλελεύθερη παράταξη συνταράσσεται εσωτερικά με αιτήματα αποκατάστασης των δικών της φιλελεύθερων παιδιών.
2. Ο Φιλελευθερισμός, η κυρίαρχη κάποτε ιδεολογία της αστικής τάξης, βιώνει την ιστορική αντίθεση του να υπάρχει και μετά το τέλος της αστικής τάξης –ή και χωρίς αυτή να έχει υπάρξει ποτέ, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας. Το αποτέλεσμα είναι να στελεχώνει τα μαζικά κόμματα και τις οργανώσεις που τον εκφράζουν με άτομα μικροαστικής ή ακόμη και προλεταριακής καταγωγής (μέχρι και «φρικιά» των πανεπιστημίων και «μεταλάδες» της πλατείας Ναυαρίνου) για να μπορέσουν να λειτουργήσουν. Και βέβαια όλους εκείνους τους νεόπλουτους που θαρρούν ότι είναι οι γνήσιοι εκφραστές του Φιλελευθερισμού.
3. Από την ίδια του τη φύση και τις ιστορικές του καταβολές ο Φιλελευθερισμός δεν μπορεί παρά να αντιπαρατίθεται με την μετα-αστική δημοκρατία η οποία είναι όμως το μόνο δυνατό πλαίσιο στο οποίο μπορεί να εκφραστεί έχοντας ελπίδα εκπροσώπησης και απόκτησης της εξουσίας με ειρηνικό τρόπο. Αυτό το βλέπουμε στα ίδια τα φιλελεύθερα κόμματα που, εκ των πραγμάτων, λειτουργούν ως μαζικές οργανώσεις. Μακριά δηλαδή κι από τα πιο στοιχειώδη προτάγματα του Φιλελευθερισμού.
4. Η χρήση του όρου –όπως και των όρων που αφορούν κάθε μονολιθική ιδεολογία του 20^ουη οποία αποκαλύπτει ότι ο φιλελευθερισμός από τη φύση του είναι βαθιά ολιγαρχικός. Κάτι το οποίο αποδεικνύεται κάθε φορά που ένα φιλελεύθερο κόμμα αποκτά την εξουσία και θέλει να «περάσει» την πολιτική και οικονομική (φιλελεύθερη) πλατφόρμα στην κοινωνία. Να κάνει δηλαδή πράξη τις προγραμματικές εξαγγελίες του. αιώνα και των παλιότερων- ως ομολογία πίστεως, με την αντίστοιχη πολεμική φόρτιση είναι μια ακόμη αντίφαση
5. Είναι τότε που αναδεικνύεται η πιο ακραία του αντίφαση: όταν επιλέγει τις πιο αυταρχικές λύσεις καθώς in extremis (έστω) είναι απολύτως πρόθυμος να θυσιάσει ολοκληρωτικά τον πολιτικό φιλελευθερισμό στο βωμό του οικονομικού. Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος με τον οποίο επιχειρεί να επιλύσει στις ημέρες μας το ασφαλιστικό πρόβλημα με αιχμή τις Τράπεζες και τις ΔΕΚΟ. (Βλέπε το νομοσχέδιο που το φέρνει «νύχτα» ή στο «τριήμερο» έτσι ώστε να μην μπορεί να εκδηλωθεί κάποια οργανωμένη αντίσταση. Ενώ αύριο μπορεί να ακολουθήσουν ακόμη πιο αυταρχικές μέθοδοι.)
6. Ο Φιλελευθερισμός περιφρονεί τη Δημοκρατία την ίδια στιγμή που την επικαλείται. Και την περιφρονεί ακόμη περισσότερο –σε σημείο να την καταπατά με τον πιο κυνικό τρόπο- όταν το λεγόμενο «αόρατο χέρι» δείχνει να μην λειτουργεί στο επίπεδο της κοινωνίας.
7. Μια ακόμη –και ίσως η πιο αιματηρή και απάνθρωπη- αντίφαση του Φιλελευθερισμού είναι όταν οι Φιλελεύθερες δυνάμεις –παρά της εξαγγελίες τους για μη-παρέμβαση στην ελεύθερη εξέλιξη της κοινωνίας- συμμαχούν με συντηρητικές και εθνικιστικές δυνάμεις (εθνικιστές, Εκκλησία κλπ) για να καταβάλλουν τον κοινό αντίπαλο: τις μειονότητες και όλους αυτούς που αντιδρούν στο φιλελεύθερο μοντέλο εντός ή εκτός των συνόρων τους.
8. Με άλλα λόγια ο Φιλελευθερισμός έχει την αντίφαση μέσα στα ίδια του τα σπλάχνα. Είναι η αντίθεση ανάμεσα στον πολιτικό και οικονομικό φιλελευθερισμό. Αντίθεση που είναι αδύνατον να γεφυρωθεί στην πράξη. Κι αυτό γιατί η υλική ισότητα που επικαλείται ο πρώτος έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με την εκ των πραγμάτων ανισότητα (θέσεων και πλούτου) που έχει ως αποτέλεσμα ο δεύτερος. Μια αντίθεση όμως που μπορεί να την εκμεταλλευθεί όταν θελήσει να προσελκύσει ψήφους από άλλα κοινωνικά στρώματα για να καταλάβει την εξουσία.
9. Ο Φιλελευθερισμός ενώ εμφανίζεται ως πολέμιος του Κράτους επιζητά την ίδια στιγμή ένα ισχυρό κράτος που με τη γραφειοκρατία του θα θέτει τους κανόνες του παιχνιδιού. Κι αυτό γιατί ο ελεύθερος συναγωνισμός στην οικονομία προϋποθέτει ενιαίους κανόνες του παιχνιδιού με μια γενική νομοθεσία που θα προστατεύει την αγορά από τις όποιες παραβιάσεις.
10. Οι αντιφάσεις του Φιλελευθερισμού περνούν βαθιά μέσα στο πετσί του φιλελεύθερου (φορέα) αφού ο οικονομικά ενεργός «αστός» (μικροαστός στην ουσία) του 20^ου και 21^ου αιώνα έχει όλο και λιγότερο χρόνο για να γίνει φορέας του παλιού αστικού ήθους και έθους και περιορίζει τα ενδιαφέροντά του για να κρατήσει τον έλεγχο της περίπλοκης κατάστασης την ίδια στιγμή που άλλα μέλη της τάξης ή της γενιάς του, ακόμη και μέλη της οικογένειάς του νοιάζονται περισσότερο για τα πνευματικά πράγματα και βλέπουν περιφρονητικά τα οικονομικά αλισβερίσια και τις φιλελεύθερες σκέψεις του.

Μέσα από αυτές τις αντιφάσεις μπορούμε να δούμε ποιείς είναι πραγματικά –και όχι τι εξαγγέλλει ότι είναι- οι βάσεις του Φιλελευθερισμού:

1. Ο Φιλελευθερισμός αποτιμά τις ανάγκες και τις επιθυμίες των ανθρώπων πραγματολογικά και όχι ηθικά. Για τους Φιλελεύθερους οι άνθρωποι από την φύση τους πασχίζουν μονάχα για ό,τι θεωρούν συμφέρον τους και από αυτές τους τις προσπάθειες προκύπτει, υποτίθεται, μια κοινή συνισταμένη, ένα ισοζύγιο που δεν αφορά την αξιοπρέπεια του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά αλλά και του συνόλου της κοινωνίας. Η ηθική, η αξιοπρέπεια, η αυτοπραγμάτωση είναι απλώς υποθέσεις για τον Φιλελευθερισμό, δεν είναι ο γνώμονας. Γι αυτό και οι Φιλελεύθεροι περιφρονούν δραστηριότητες που έχουν να κάνουν, π.χ. με τους τομείς της Τέχνης και της Παιδείας αν αυτοί δεν κατατείνουν ή δεν υπακούουν σε οικονομικά προστάγματα (να είναι εμπορικοί!!!). Για τη Φιλελεύθερη σχέση –για να γυρίσουμε και πάλι στο σήμερα- το “Number One” έχει αναμφίβολα μεγαλύτερη αξία από ένα τραγούδι της Φλέρυ Νταντωνάκη διότι ακριβώς πουλάει περισσότερο.
2. Για τους Φιλελεύθερους αξιοπρεπείς είναι μονάχα εκείνοι που έχουν τη δυνατότητα να καταναλώνουν και αντίστοιχα αξιοπρεπές είναι μόνο το αγαθό που πουλάει και μάλιστα σε καλή τιμή. Αν δεν μπορείς να αγοράσεις ένα μπουκάλι νερό δεν είναι μόνο ότι θα πεθάνεις από τη δίψα είσαι ΚΑΙ αναξιοπρεπής («τράβα να πιείς από την τουαλέτα, άχρηστε») ενώ από την άλλη αν οι δίσκοι του Μητρόπουλου και του Ξενάκις δεν κάνουν πωλήσεις τότε μάλλον κάποιο πρόβλημα έχουν ο Μητρόπουλος και ο Ξενάκις.
3. Ο Φιλελευθερισμός αντιπαθεί εκείνες τις κοινωνιολογικές εξηγήσεις που λένε ότι: ο άνθρωπος είναι προϊόν των συνθηκών στις οποίες μεγάλωσε και ζει και ότι είναι οι συνθήκες που θα πρέπει να αλλάξουν για να εκδιπλωθεί ο αληθινός άνθρωπος. Ετσι λοιπόν προσπαθεί να εδραιώσει την πεποίθηση ότι στον άξιο αρκούν τα τυπικά και μόνο δικαιώματα για να προοδεύσει.
4. Ο Φιλελευθερισμός απαιτεί και παλεύει για ίσες ευκαιρίες προκειμένου αν αποκτηθούν άνισες θέσεις και άνισος πλούτος. Εκεί εξαντλείται η αγάπη του για την Ισότητα των ανθρώπων. Και μέχρι εκεί… Φυσικά ούτε λόγος να γίνεται για την Ισότητα ως αποτέλεσμα.
5. Για τους Φιλελεύθερους η έννοια του προσώπου αποκτά νόημα όταν αυτό το πρόσωπο μπορεί να κερδηθεί και να πεισθεί να αγοράσει. Διαφορετικά δεν υπάρχει.
6. Οι Φιλελεύθεροι την ίδια στιγμή που επιτίθενται στην κρατική γραφειοκρατία, ενισχύουν την γραφειοκρατία των μεγάλων ιδιωτικών εταιρειών με τραγελαφικά κάποιες φορές αποτελέσματα για τις ίδιες τις εταιρείες και την απόδοσή τους. Αυτό γίνεται γιατί οι ειδικές γνώσεις θεωρούνται σημαντικότερες από τις γενικές (στο πνεύμα και των όσων ειπώθηκαν πιο πάνω).
7. Ο Φιλελευθερισμός πιστεύει ότι η κοινωνία και το κράτος δεν πρέπει να έχουν καμιά ηθική υποχρέωση έναντι του ατόμου.
8. Ο σύγχρονος Φιλελευθερισμός δεν στηρίζεται στην ανύπαρκτη πλέον αστική τάξη αλλά σε μια τάξη επιχειρηματιών και επιχειρηματικών στελεχών που ενδιαφέρονται αποκλειστικά για τα συμφέροντα των εταιρειών τους.
9. Ο Φιλελευθερισμός πολεμά τη Δημοκρατία αφού, προφανώς, εναντιώνεται στη συμμετοχή των μεγάλων μαζών και των κοινωνικών ομάδων στην πολιτική ζωή γι αυτό και μισεί τον συνδικαλισμό. Επιτρέπει μονάχα την εκλογική διαδικασία κι αύτη όμως όχι ως συμμετοχική διαδικασία αλλά ως μια απλή καταγραφή της κρίσης για τον η εκάστοτε κυβέρνηση λειτούργησε ή όχι σωστά της τελευταία 4ετία.
10. Ο Φιλελευθερισμός είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμος να κάνει χρήση του οποιουδήποτε θεμιτού ή αθέμιτου μέσου για να εμποδίσει την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και του εκδημοκρατισμού, συμμαχώντας ακόμη και με το διάβολο (ή τον Χριστόδουλο).
11. Ο σύγχρονος Φιλελευθερισμός πολεμάει την ίδια τη Ζωή όταν αυτή διαφεύγει από τις λογιστικές του αναλύσεις και πράξεις. Πολεμάει τη μνήμη γιατί αυτή επαναφέρει το φάντασμα της ίδιας της τάξης που το γέννησε, της αστικής τάξης. Της τάξης που προσέφερε και Ηθος και Εθος στην ανθρώπινη ιστορία. Προτιμά να υπερασπίζεται τον εχθρό του –τη μαζική δημοκρατία- παρά την παλιά πνευματικότητα των αστών. Κι αυτή είναι μια ακόμη αντίφασή του ανάμεσα στις πολλές.

Ενας από τους μεγαλύτερους μύθους που τρέφουν οι Φιλελεύθεροι είναι ο ισχυρισμός ότι θεωρητικά και πρακτικά προασπίζουν το κράτος-νυχτοφύλακα (περιορισμένης εξουσίας) ενώ η προοδευτικοί ρέπουν στον κρατισμό και τις διοικητικές μεθόδους.

Στην πραγματικότητα οι Φιλελεύθεροι πολεμούν το κράτος όταν πιστέψουν ότι η κρατική ισχύς μπορεί να χρησιμοποιηθεί για δημοκρατικούς σκοπούς.

Ιστορικά άλλωστε η άνοδος του σύγχρονου κράτους και η άνοδος της αστικής τάξης και της φιλελεύθερης ιδεολογίας συμβάδισαν και εξακολουθούν να συμβαδίζουν από τη γέννησή τους ως σήμερα.

Ο Φιλελευθερισμός σήμερα στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμος να μοιρασθεί την εξουσία με την παλιά αριστοκρατία (Αγγλία, Γαλλία), με την ισχυρή αγροτιά (Ελλάδα) ή με την στρατιωτική ισχύ (Ελλάδα, Τουρκία κλπ). Κι αν το να πολεμάς τον ίδιο σου τον λαό, την ευτυχία του ατόμου, την ίδια τη ζωή δεν είναι από μόνο του Φασισμός, τότε η αγιαστούρες των παπάδων και τα τανκς των συνταγματαρχών είναι μια ακόμη εκδοχή της Φιλελεύθερης σκέψης πίσω από τις ωραίες λέξεις και τις πραγματο-λογικές (=κυνικές) αναλύσεις των φορέων της.

Εάν ο οικονομικός φιλελευθερισμός κινδυνεύσει, έχει αποδειχθεί, ότι θα τους χρησιμοποιήσουν με τον ίδιο κυνικό τρόπο που μιλούν για τη φτώχεια στον Τρίτο Κόσμο ακόμη και αν πρόκειται να προδώσουν τον πολιτικό φιλελευθερισμό.

Δεν τελειώσαμε!