Τα γενέθλια ενός θύματος

ΜΕ ΤOΝ Παπαδιαμάντη έντεκα ετών και τον Καβάφη αγέννητο, το Αμερικάνικο Κογκρέσο ψήφισε σαν σήμερα το οκτάωρο ως ωράριο των ομοσπονδιακών υπηρεσιών.

O ιδιωτικός τομέας και τα άλλα κράτη ακολούθησαν με καθυστέρηση δεκαετιών.

Επρεπε να έρθει το μεσοπολεμικό New Deal για να θεσπιστεί παγκοσμίως αυτό που φημίστηκε ως κατάκτηση των εργαζομένων.

OΠΩΣ όλες οι κατακτήσεις τέτοιου τύπου, η αλήθεια βρίσκεται καλά παραχωμένη στα σύνορα της πολιτικής με τη βιομηχανία.

Το οκτάωρο ποτέ στην ουσία δεν ξεπέρασε τα σύνορα της εξαρτημένης εργασίας.

Oι αγρότες του κόσμου δεν έχουν ακόμη ιδέα τι σημαίνει οκτάωρο, και μοιράζουν το χρόνο τους μεταξύ αεργίας και φουλαριστών εικοσιτετραώρων.

Oι ελεύθεροι επαγγελματίες χτίζουν τη ζωή τους χωρίς να λογαριάζουν ώρες εργασίες, αρκεί να υπάρχει δουλειά.

Πλήθος εργαζομένων που θεωρεί την εξαρτημένη εργασία πυλώνα προς την καταναλωτική ευτυχία, ξοδεύει τη μέρα του σε ακατάσχετες υπερωρίες, συνήθως απλήρωτες.

Απεναντίας, δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι προσπάθησαν και σε μερικές χώρες κατάφεραν, να στείλουν την εβδομαδιαία δουλειά τους κάτω από τις σαράντα ώρες.

ΤO OΚΤΑΩΡO άργησε να κυριαρχήσει, έστω παροδικά, επειδή αντιδρούσαν εργοδότες και κυβερνήσεις που δεν καταλάβαιναν τις μηχανές, ζώντας με τις εξατμίσεις της πρώτης βιομηχανικής επανάστασης, με τα εξαθλιωμένα πλήθη σε ασφυκτικές πόλεις, με παιδάκια που λιποθυμούσαν πάνω στο εργόχειρο.

Αλλά οι νέες, απαστράπτουσες βιομηχανικές μηχανές, η εν σειρά παραγωγή, απαιτούσαν εγρήγορση ειδικευμένων και υπερπροσπάθεια ανειδίκευτων, θαρρείς ότι διψούσαν για τη θεά Βάρδια, πολύ πριν την ανακαλύψουν.

O εργάτης έπρεπε να φεύγει από τη δουλειά ελαφρώς μεταχειρισμένος, αλλά ανατάξιμος έως το επόμενο πρωινό.

Εργάτης που θα δούλευε συστηματικώς δωδεκάωρα μπροστά στις τσίλικες μηχανές, σήμαινε ότι θα μάζευε τα κομμάτια του την επόμενη μέρα.

Το βιομηχανικό οκτάωρο, ο απόλυτος συνδυασμός ανθρώπου και μηχανής, πέρασε λοιπόν από όλες τις φάσεις της αναζήτησης, της διεκδίκησης, της θέσπισης, την κυριαρχίας και σήμερα της απαξίωσης.

O χρόνος απασχόλησης στο νέο περιβάλλον είναι ευθέως ανάλογος με την προϊούσα υποβάθμιση της αξιακής του στάθμης.

Κι αυτό φαίνεται καθαρά στον σπαταλημένο χρόνο, δηλαδή στα παιχνίδια: μόνον ακυρωμένοι χαρτοπαίκτες καταγωγίων ξεχνούσαν να κοιμηθούν και να φάνε πριν εκατό χρόνια.

Σήμερα, πάμπολλοι τύποι ξοδεύουν εικοσάωρα στα παιχνίδια του υπολογιστή, νομίζοντας ότι ζουν.

OΙ ΥΠOΛOΙΠΕΣ ανθρώπινες λειτουργίες, ευτυχώς ή δυστυχώς, δεν έχουν εσωτερικό χρονόμετρο.

Γι΄αυτό και το οκτάωρο αγιοποιήθηκε ή δαιμονοποιήθηκε κατά περίπτωση, ενώ είναι αριθμός άνευ σημασίας, όπως και η εκλογική τετραετία ή ο χρόνος συνταξιοδότησης.

Πάνος Θεοδωρίδης
ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ

Ημερομηνία: 20/8/2005
ΚΑΝΑΒΑΤΣΟ