2007: «Η χρονιά» των κλιματικών αλλαγών

Εάν η ιστορία του κλίματος γινόταν βιβλίο, το 2007 θα αποτελούσε, αναμφίβολα, ένα ξεχωριστό κεφάλαιο.

Μέσα σε 12 μήνες το φαινόμενο του θερμοκηπίου αναδείχτηκε σε μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας. Στάθηκε αφορμή για συζήτηση της περιβαλλοντικής κρίσης από την κοινή γνώμη, ευαισθητοποίησε ως ένα βαθμό αρκετά δημόσια πρόσωπα και έγινε «πονοκέφαλος» για κυβερνήσεις και πολιτικά στελέχη από όλους τους χώρους.

Η παγκόσμια υπερθέρμανση και οι ορατές, πλέον, συνέπειες της, στάθηκαν αφορμή για την απονομή του Νόμπελ Ειρήνης στον πρώην αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Αλ Γκορ και τη Διακυβερνητική Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (IPCC).

H τέταρτη κατά σειρά έκθεση της IPCC, που παρουσιάστηκε φέτος, ήταν σαφής ως προς τη μεθοδολογία της και τα συμπεράσματα της. Η επιστημονική ειλικρίνεια, ως προς τον βαθμό βεβαιότητας για την εμφάνιση ακραίων κλιματικών φαινομένων, ήταν αρκετή για να μην τρομοκρατήσει την κοινή γνώμη. Ήταν, ωστόσο, ξεκάθαρη σχετικά με την οριστικοποίηση του φαινομένου του θερμοκηπίου και την ανάδειξη της ανθρώπινης παρέμβασης, ως της κύριας αιτίας δημιουργίας του προβλήματος.

Η έκθεση της IPCC, με την «ανατριχιαστική» ειλικρίνεια της, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για κάτι το οποίο διαπιστώνεται δια γυμνού οφθαλμού. Η συρρίκνωση των πάγων, η ένταση των ξηρασιών, των πλημμυρών καθώς και η άνοδος της θαλάσσιας στάθμης θα οδηγήσουν σε εγκατάλειψη περιοχών, σε πείνα και αρρώστιες. Η παγωμένη θάλασσα της Αρκτικής άγγιξε φέτος ιστορικό χαμηλό με αποτέλεσμα τα καράβια να ταξιδέψουν για πρώτη φορά δια μέσου του βορειοδυτικού περάσματος του Καναδά, του θρυλικού υπερ-Αρκτικού συνδέσμου μεταξύ του Ειρηνικού Ωκεανού και της Ευρώπης.

Δηλώσεις, συναυλίες και πρωτοβουλίες

Στο συνέδριο των G8 τον Ιούνιο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους, αναγκάστηκε, υπό τις κατηγορίες της αδιαφορίας και της παθητικότητας, να συναινέσει με τις πλουσιότερες χώρες του πλανήτη, σε ουσιαστικότερες μειώσεις των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Ήταν η πρώτη φορά που η αμερικανική κυβέρνηση δήλωσε ότι «λαμβάνει σοβαρά υπόψη» τους ευρωπαϊκούς στόχους, για μείωση κατά το ήμισυ της ρύπανσης μέχρι το 2050.

Τον Ιούλιο, η λαμπερή συναυλία «Live Earth» η οποία μεταδόθηκε σε πολλές χώρες του κόσμου, έστειλε ένα μαζικό S.O.S. για τη διάσωση του πλανήτη Γη. Δύο μήνες μετά, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Γκι Μουν δήλωνε επιτακτικά: «ο χρόνος της αμφιβολίας έχει πια περάσει. Το τι θα κάνει η ανθρωπότητα για το περιβάλλον, θα καθορίσει εμάς, την εποχή μας και τελικά την παγκόσμια κληρονομιά για τις μελλοντικές γενιές».

Παράλληλα με τις δηλώσεις του γ.γ. του ΟΗΕ, ο πρόεδρος Μπους ρύθμισε συνάντηση των 16 κρατών που ευθύνονται για το 80% των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων. Τον Νοέμβριο οι κλιματικές αλλαγές είχαν «την τιμητική τους». Νόμπελ Ειρήνης για τον Αλ Γκορ και την IPCC.

H σύνοδος στο Μπαλί

Αντιπρόσωποι από περίπου 190 κράτη του κόσμου παρευρέθηκαν στο Μπαλί της Ινδονησίας για τη Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για τις Κλιματικές Αλλαγές. Πρόκειται για την κορύφωση της «κλιματικής ατζέντας» του 2007 που είχε σαν στόχο την επίτευξη διάδοχης συμφωνίας του πρωτοκόλλου του Κιότο που λήγει το 2012.

Η διάσκεψη στο Μπαλί έδειξε, μεταξύ άλλων, πως ΗΠΑ και Ε.Ε. έχουν ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουν για να συμφωνήσουν σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις μείωσης εκπομπών του CO₂. Με τρισεκατομμύρια δολάρια να διακυβεύονται και με τις αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ινδίας και της Κίνας να βασίζονται στα ορυκτά καύσιμα, η συζήτηση για το κλίμα κατέστη ακόμη πιο δύσκολη.

Η έναρξη της συνόδου συνοδεύτηκε από μια ευχάριστη έκπληξη, καθώς η Αυστραλία, ένας από τους μεγαλύτερους ρυπαντές του πλανήτη, επικύρωσε το πρωτόκολλο του Κιότο και δεσμεύτηκε περαιτέρω, να μειώσει τις εκπομπές CO₂ από τα επίπεδα του 2000 έως και 60%, μέχρι το 2050.

Ωστόσο, η σύνοδος στο Μπαλί συνεχίστηκε με έντονη διπλωματία και τριβές, παραγόμενες από θιγόμενα οικονομικά συμφέροντα. Η διάσκεψη του Μπαλί, έστω και αν κατέληξε σε κάποιες δεσμεύσεις, όπως για παράδειγμα η δημιουργία ταμείου υποστήριξης θυμάτων για κλιματικές αλλαγές και η ανάληψη δράσης για την αποψίλωση των δασών, ήταν σε γενικές γραμμές «διαπραγματεύσεις για τις διαπραγματεύσεις».

Η οπισθοχώρηση των ΗΠΑ σχετικά με τη βοήθεια των ανεπτυγμένων χωρών προς τον αναπτυσσόμενο κόσμο, εκλήφθηκε ως ένα μεγάλο βήμα για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών. Ωστόσο, η αμερικανική κυβέρνηση νιώθοντας την διπλωματική και πολιτική απομόνωση των υπόλοιπων κρατών, ήρε τις αντιρρήσεις της «με ασφάλεια», εφόσον οι αποφάσεις που πάρθηκαν χαρακτηρίζονται από τον μη - δεσμευτικό και αόριστο, κατά κοινή ομολογία, χαρακτήρα τους.

Τα δάκρυα του Ιβο Ντε Μπόερ, του επικεφαλής των εργασιών για τη Διάσκεψη στο Μπαλί, άμα τη λήξει της συνόδου, είχαν διττή σημασία. Η πίεση των αλλεπάλληλων διαπραγματεύσεων που δοκίμασαν την αντοχή των συμμετεχόντων για ένα ορθό αποτέλεσμα και ενδεχομένως, η αοριστία που φαίνεται να διέπει την ανθρώπινη δράση για τις κλιματικές αλλαγές…

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑFP