«Μαλακά» και «σκληρά»

Οσο για την έξωθεν καλή μαρτυρία των «μαλακών» ουσιών, θα ήθελα να τραβήξω την προσοχή του αναγνώστη σ' αυτό που ονομάζω «αρχή των σκεπτικών»: οι σκεπτικοί φιλόσοφοι έλεγαν ότι ένα ρεύμα δροσερού αέρα προκαλεί σ' έναν νεαρό ευχαρίστηση, όμως το ίδιο ρεύμα προκαλεί σ' έναν ηλικιωμένο ρίγη. Νομίζω ότι ο κανόνας αυτός δικαιούται καθολικής εφαρμογής. Μεγαλώνοντας, κατάλαβα ότι το ταξίδι, οι φιλίες, το ποτό, μια ερωτική συνάντηση, ένα ακριβό δώρο, με δυο λόγια οτιδήποτε θεωρείται ευεργετικό, κάνει τον άνθρωπο να νιώθει καλύτερα αν είναι ήδη ψυχικά υγιής και ευδιάθετος, ενώ τον κάνει να νιώθει πολύ χειρότερα αν είναι άρρωστος. Γιατί; Είναι δύσκολο να αποφανθούμε· ίσως επειδή υποχρεώνει τον μηχανισμό αδράνειας, μέσα στο υποκείμενο, να αντιδιασταλεί μαχητικά προς το πλεονέκτημα του προσφερόμενου αγαθού. Κατά τη γνώμη μου, αυτός είναι ο λόγος που η παρηγοριά λειτουργεί με τόσο αποκαρδιωτικά επακόλουθα: στην πράξη, αποδεικνύεται σοφότερο το να διανύεις τον κύκλο της κατάθλιψης μόνος σου και χωρίς τη σκηνοθεσία αντιπερισπασμών.