Οσο κι αν θέλουμε να την αποφύγουμε η συζήτηση για την ανάγκη (ή όχι) σύναψης κανόνων δεοντολογίας έχει ανοίξει για τα καλά.
Τι λένε οι υπέρμαχοι της δεοντολογίας, άρα και των ρυθμίσεων που αυτή συνεπάγεται;
- Αν οι bloggers δεν αυτορυθμιστούν θα τους «ρυθμίσει» με τη βία η εξουσία.
- Αν δεν υπάρξουν ρυθμίσεις ο ιστοχώρος (ή «μπλογκόσφαιρα») θα μετατραπεί σε μια ζούγκλα ασύδοτων, αδέσποτων, αδιασταύρωτων πληροφοριών και μηνυμάτων. Η αρετή της αδιαμεσολάβητης επικοινωνίας την οποία διαθέτει εκ γενετής το Νέο Μέσο θα γυρίσει μπούμερανγκ και θα μετατραπεί σε εφιάλτη.
- Αν δεν υπάρξει δεοντολογία ο ιστοχώρος θα γίνει άθυρμα στα νύχια εκείνων που με οικονομίστικους μηχανισμούς και μεθόδους «μάρκετινγκ» θα προσπαθήσουν να την χειραγωγήσουν για να την εκμεταλευτούν εμπορικά.
- Μια ανέλεγκτη και ανεξέλεγκτη μπλογκόσφαιρα θα υποσκάψει την ίδια της την ύπαρξη, θα λοιδορείται συστηματικά από εκείνους που έχουν συμφέρον να την φιμώσουν, θα ισχυροποίηση την «έγκριτη» και «έγκυρη» παρουσία των Παλιών Μέσων.
- Μια ανέλεγκτη και ανεξέλεγκτη με κακόβουλους «ανώνυμους» ιστολόγους μπορεί να θέσει σε κίνδυνο στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα που έχουν να κάνουν με την ελευθερία της έκφρασης, την προστασία των προσωπικών δεδομένων, την αξιοπρέπεια και την υπόληψη.
Τι λένε αυτοί που αντιμάχονται κάθε είδους σύναψη συμφωνιών και την τήρηση κανόνων δεοντολογίας;
1. Κάθε είδους συμφωνία και κάθε κανόνας δεοντολογίας μπορεί να μετατραπεί σε νόμο ο οποίος με τη σειρά του θα οδηγήσει σε μια εκτεταμένη μορφή λογοκρισίας (και αυτολογοκρισίας).
2. Εκ των πραγμάτων, κάθε ρύθμιση και δεοντολογικός κανόνας θα αποκλείει τη δυνατότητα ανωνυμίας (ή ψευδωνυμίας = Nicknames) η οποία διασφαλίζει σε πολλές περιπτώσεις την ελευθερία της έκφρασης, μειώνει τον κίνδυνο εντοπισμού (;;;) των χρηστών και διώξεών τους. Παράλληλα η δυνατότητα της ανωνυμίας και ψευδωνυμίας έχει καθιερωθεί από τα γεννοφάσκια του διαδικτύου και δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να υπάρξει οπισθοχώρηση σε αυτό.
3. Ο έλεγχος θα πρέπει να «ανατεθεί» σε κάποιους οι οποίοι θα πρέπει να έχουν την ευθύνη παρακολούθησης των ρυθμίσεων και της δεοντολογίας. Ποιοι θα είναι αυτοί; Με ποιο κριτήριο θα επιλέγονται; Πως θα δεσμεύουν και τους υπόλοιπους χρήστες; Τι μας λέει ότι δεν θα ενεργούν με βάση άνωθεν εντολές και συμφέροντα;
4. Η τήρηση κανόνων δεοντολογίας θα πρέπει να σημαίνει και επιβολή κυρώσεων οιασδήποτε μορφής σε περίπτωση παραβίασής τους. Ποιοι θα τις επιβάλλουν; Τι είδους κυρώσεις θα είναι αυτές; Τι θα γίνεται σε περιπτώσεις ατομικής ή ομαδικής ανυπακοής;
5. Αυτές οι ρυθμίσεις και οι κανόνες θα αφορούν το σύνολο των ιστολόγων ή μόνο ένα μέρος τους (τα «δημοσιογραφικά» ιστολόγια των «πολιτών δημοσιογράφων); Και με τα υπόλοιπα τι γίνεται; Με τα προσωπικά ηλεκτρονικά ημερολόγια; Ή με εκείνα που δεν είναι αμιγώς «δημοσιογραφικά»;
6. Είναι νωρίς ακόμη. Ας αφήσουμε χίλια λουλούδια να ανθήσουν και αργότερα το ξανασυζητάμε!
Φυσικά υπάρχουν πολλά ακόμη επιχειρήματα και προβληματισμοί και από τις δύο πλευρές. Αναφέρω τα πιο ενδεικτικά… (προς συμπλήρωση)
Γιατί τα έντυπα μέσα ασχολούνται τόσο πολύ με τα blogs
…
7 σχόλια:
First, the paralegal stuff -IANAL- από μιά εργασία που δουλεύω αυτό τον καιρό,
Η Σύσταση R (99) 5 του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στο πλαίσιο του διαδικτύου ανάγει την ανώνυμη πρόσβαση, χρήση υπηρεσιών και διενέργεια οικονομικών συναλλαγών σε βέλτιστη μέθοδο προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Η ελληνική νομοθεσία αναγνωρίζει και προστατεύει συνταγματικά το δικαίωμα του πολίτη στον πληροφοριακό αυτοκαθορισμό (άρθρο 9Α Συντάγματος). Το ΠΔ 47/2005 περιγράφει τη φύση του απορρήτου της επικοινωνίας και ρυθμίζει τη διαδικασία άρσης του. Το έννομο αυτό αγαθό προστατεύεται και από το Ν. 2472/1997 που εναρμόνισε την κοινοτική Οδηγία 95/46/ΕΚ, στο πνεύμα της σύγχρονης προστατευτικής προς την ιδιωτικότητα του ατόμου αντίληψης ότι οποιαδήποτε συλλογή κι επεξεργασία προσωπικών δεδομένων είναι παράνομη πλην εξαιρέσεων που προβλέπονται δια νόμου, σύμφωνα και με τις τροποποιήσεις που προβλέπει ο πιο πρόσφατα κυρωθείς Ν. 3471/2006 προς ενσωμάτωση της Οδηγίας 2002/58/ΕΚ. Το άρθρο 4 του 3471/2006, ως κύρωση της διάταξης του άρθρου 5 παρ. 1 της Οδηγίας, επιτρέπει συνεπώς την ανάπτυξη τεχνολογιών, που δίνουν τη δυνατότητα στο χρήστη να κινείται ανώνυμα στο διαδίκτυο, προκειμένου να προστατεύσει την ιδιωτικότητά του και να αποτρέψει την οποιαδήποτε παρακολούθηση και καταγραφή της επικοινωνίας του.
Επίσης, όσον αφορά τα πνευματικά δικαιώματα και την ανωνυμία,
το ηθικό δικαίωμα, όπως ορίζεται από το άρθρο 4 του 2121/93, του αναγνωρίζει τις εξουσίες:
α) της απόφασης για το χρόνο, τον τόπο και τον τρόπο δημοσίευσης,
β) της αναγνώρισης της πατρότητάς του πάνω στο έργο και την εξουσία να απαιτεί τη μνεία του ονόματός του σε κάθε δημόσια χρήση του έργου ή, αντίθετα, να κρατάει την ανωνυμία του ή να χρησιμοποιεί ψευδώνυμο,
Ας με διορθώσουν οι νομικοί, αλλά πιστεύω πως με βάση τα παραπάνω, η νομική κατοχύρωση του δικαιώματος της ανώνυμης έκφρασης στο internet είναι αρκετά στιβαρή, και ως εκ τούτου, οποιαδήποτε προσπάθεια να περιοριστεί αυτή συστηματικά από τρίτους είναι (τουλάχιστον θεωρητικά) αντισυνταγματική.
(Ξαναλέω για να μην παρεξηγούμαι, ότι δεν είμαι νομικός)
Δεύτερον, το δικαίωμα στην ψευδώνυμη και ανώνυμη έκφραση διεκδικήθηκε πρώτα από τον επαγγελματικό τύπο, όπου συχνά δημοσιεύονται ανώνυμα άρθρα (που, κατά σύμβαση, υπογράφονται από την εφημερίδα) ή ψευδώνυμες στήλες, χωρίς αυτό να έρχεται κατ' αρχήν σε αντίθεση με την αυτορρύθμιση του τύπου. Ο τύπος, επίσης, επιδιώκοντας την προστασία της πηγής μέσα από ιστορικούς αγώνες, επιχειρεί να προστατεύσει το ίδιο ακριβώς δικαίωμα. Ενώ, μάλιστα, σε άλλες δυτικές χώρες η προστασία της πηγής είναι νομικά κατοχυρωμένη, όχι μόνο για τους δημοσιογράφους αλλά και για τους bloggers, στην Ελλάδα υπάρχει ένα σχετικό νομικό κενό.
Αυτό που θέλω να πω είναι ότι, ασχέτως του τρόπου ρύθμισης, η επαγγελματική δημοσιογραφία και τα social media έχουν τις ίδιες θεμελιώδεις ανάγκες (προστασία ελευθερίας έκφρασης / ελευθερίας τύπου) για να μπορέσουν να λειτουργήσουν.
Ναι μεν σε μιά ουτοπική τέλεια δημοκρατία (=καλοήθες panopticon?), η επώνυμη έκφραση θα έπρεπε να ήταν *ίσως* εξ' ορισμού επιλογή για όλους, αλλά η άποψή μου είναι ότι δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή κοινωνία αρκετά προηγμένη ώστε να μπορεί να απεμπολήσει ασφαλώς το δικαίωμα στην ανωνυμία και την ψευδωνυμία. Είτε μιλάμε για την προστασία των corporate whistleblowers σε σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, είτε των θρησκευτικών και πολιτικών διαφωνούντων σε χώρες του Τρίτου Κόσμου, η ανωνυμία είναι συχνά ο μόνος τρόπος για να λειτουργήσει ο δημόσιος διάλογος.
(Όσο για το γιατί εγώ, που μπλογκάρω επώνυμα, επιμένω να υποστηρίζω την ψευδωνυμία και την ανωνυμία, ίσως βοηθήσει το παρακάτω...)
The difference is that when we want to feel, we can. It's just that some of us have to forgo that luxury so that the rest can have it.
-Jurgen, Equilibrium
Oneiros >>>
Σχετικά με το πρώτο σου σχόλιο:
Παρατηρήσεις:
1. Η Σύσταση R (99) 5 του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στο πλαίσιο του διαδικτύου μιλάει για την ΑΝΩΝΥΜΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ και δεν αναφέρεται ρητά στην ΑΝΩΝΥΜΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ. Αφορά δηλαδή το «σερφάρισμα» (για να το πούμε κοινά), την αναζήτηση πληροφοριών και οποιαδήποτε πράξη επιτρέπει η τεχνολογία του διαδικτύου. Δεν αναφέρει όμως την δημοσίευση π.χ. στα μπλογκς.
2. Και το παραπάνω είναι λογικό αφού ο «πηγαίος» νόμος (Ν. 2472) είναι το 1997 και η ανάλογη κοινοτική οδηγία είναι του 1995. Πολύ προγενέστερα και τα δύο της εμφάνισης των μπλογκς ή ακόμη και της δυνατότητας δημιουργίας προσωπικού ιστοχώρου…
3. Είναι προφανές ότι στα εν λόγω νομοθετήματα και οδηγίες ο όρος «ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ» εκλαμβάνεται ως «ιδιωτική»-man2man επικοινωνία μεταξύ ιδιωτών και όχι δημόσια «ανάρτηση» προς πολλούς. Σε καμία περίπτωση δεν αφορά Μέσο Μαζικής Επικοινωνίας.
4. Το κενό λοιπόν ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ!
5. Οσον αφορά τα πνευματικά δικαιώματα και την ανωνυμία: δεν μπορώ να δεχτώ ότι μπορούν να υπάρξουν μόνο πνευματικά ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ και όχι και ΕΥΘΥΝΕΣ και ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ σε σχέση με το κάθε τι που δημοσιεύεται από οιονδήποτε. Ναι, είναι ΣΩΣΤΟ και πρέπει να προστατεύονται τα πνευματικά δικαιώματα ΑΝΩΝΥΜΩΝ ή ΨΕΥΔΩΝΥΜΩΝ, όμως αυτό δεν μπορεί (δεν έχει αναλογία) να είναι από τη μία μόνο πλευρά! Πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα ΕΛΕΓΧΟΥ και ΤΗΡΗΣΗΣ ΚΑΝΟΝΩΝ σε περίπτωση που ένα ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ παραβιάζει το νόμο (π.χ. όταν ο ανώνυμος παραβιάζει την αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων ενός άλλου ανθρώπου).
Oneiros >>>
Ως προς το δεύτερο σχόλιό σου:
Παρατηρήσεις:
1. Λες: «Δεύτερον, το δικαίωμα στην ψευδώνυμη και ανώνυμη έκφραση διεκδικήθηκε πρώτα από τον επαγγελματικό τύπο, όπου συχνά δημοσιεύονται ανώνυμα άρθρα (που, κατά σύμβαση, υπογράφονται από την εφημερίδα) ή ψευδώνυμες στήλες, χωρίς αυτό να έρχεται κατ' αρχήν σε αντίθεση με την αυτορρύθμιση του τύπου. Ο τύπος, επίσης, επιδιώκοντας την προστασία της πηγής μέσα από ιστορικούς αγώνες, επιχειρεί να προστατεύσει το ίδιο ακριβώς δικαίωμα». ΝΑΙ, αλλά με μια ΟΥΣΙΩΔΗ ΔΙΑΦΟΡΑ. Ο επαγγελματικός τύπος διαθέτει ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ, ΤΗΛΕΦΩΝΟ και το κυριότερο: ΕΚΔΟΤΗ και ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ οι οποίοι είναι ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ για τα δημοσιεύματα ακόμη κι αν αυτά είναι ΑΝΩΝΥΜΑ. Τα μπλογκς ΤΙ έχουν; Θα διωχθεί το BLOGSPOT ή το WORDPRESS ή ο πάροχος πρόσβασης (π.χ. η ΟΤΕΝΕΤ); Αστεία πράγματα!
2. Τόσο η επαγγελματική δημοσιογραφία όσο και τα social media θα πρέπει να έχουν «ΠΡΟΣΩΠΟ». Να μπορούν δηλαδή να ελέγχονται από την Κοινωνία και τους θεσμούς της. Οποιοι και να είναι αυτοί. Δεν μπορούν να είναι ανέλεγκτοι. Για προφανείς λόγους, ένας εκ των οποίων η προστασία των άλλων μελών της κοινωνίας.
Μεταφορά σχολίων από το ANemos:
# Kapetanios From: 6/07/2007 08:12:00 μμ
Και για το επόμενο θέμα σου άποψη μου είναι: "Αν οι bloggers δεν αυτορυθμιστούν θα τους «ρυθμίσει» με τη βία η εξουσία."
Διάβασα τις απόψεις σου και μάλλον συμφωνώ.
# Dark Angel From: 6/07/2007 10:02:00 μμ
Καπ οι Δυνητικές Κοινωνίες δεν γίνεται να ρυθμιστούν ή να αυτο- (το χειρότερο) ρυθμιστούν. Γιατί έτσι θα αναδυθουν οι Δυνητικοί Σερίφηδες οι οποίοι θα είναι χειρότεροι και από του Σέρζιο Λεόνε.
# ANemos From: 6/08/2007 11:45:00 πμ
Γιατί είναι χειρότερη η αυτορύθμιση από την άνωθεν ρύθμιση;
Με παράπεμψε σε αυτην εδώ την συζήτηση ένα link από το blog του κ.Ανδριωτάκη.
Δηλώνω πάντα παρών σε τέτοιου είδους συζητήσεις ,μιας και έχουν μαλιάσει τα δάκτυλά μου να πληκτρολογώ την θέση μου ,οτι δηλαδή ΔΕΝ θα πρέπει να υποστεί σε καμιά περίπτωση ,οποιαδήποτε μορφή λογοκρισίας ,ελέγχου ,ρύθμισης ή οτι άλλο ανάλογο στο διαδίκτυο!
Επικολλάω αυτούσιο το σχόλιό μου στο παραπάνω blog:
"Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αξιοπιστία από την ίδια την ελευθερία ,την “ασύδοτη ελευθερία” ‘όπως την λέω εγώ!
Εκτός αν θέλετε εσείς οι “μπλοκάκηδες” όπως λές ,να μετατραπεί το blogging ως η ηλεκτρονική εκδοχή της δημοσιογραφίας - δημιο-γραφίας.
Αυτό θα το καταλάβω!Και ξέρεις κάτι.. ας γίνει και αυτό ,δηλαδή ας μπούν κανόνες ,φραγμοί ,περιχαρακώσεις νόμοι και ελέγχοι στα blogs ,αλλά ας φτιάχτεί κάτι ανάλογο με αυτό που είναι σήμερα ,ας πούμε το blog2…δεν ξέρω γιατί είμαι σίγουρος πως και αυτή την προσπάθεια θα βαλθούν να την καπελώσουν και θα ζητάνε ελέγχους και προστασίες.
Έχω γράψει πολλά και στο δικό μου το τσαρδί γιαυτό ,και έχω βαρεθεί να αντικρούω τα ίδια και τα ίδια επιχειρήματα ,όταν δώ όμως κάποιο αξιόλογο blog…τα ξαναλέω!
ΥΓ.Δεν στεναχωριέμαι αγαπητέ ,και να΄σαι σίγουρος πως χαίρομαι διπλά όταν ανακαλύπτω πως έχω κάνει λάθος ,διότι έτσι έχω την αίσθηση πως γίνομαι καλλίτερος!"
Κι όμως μόνο το όριο της ελευθερίας κατοχυρώνει την ελευθερία. Και όχι απλώς την κατοχυρώνει από την φθορά και την αλλοτρίωση αλλά της ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ και να το υπερβεί!
Δημοσίευση σχολίου