Τετάρτη, Ιανουαρίου 19, 2005

Η συζήτηση άνοιξε!

Ανακαλύπτω στο Lida's Weblog (A Greek Weblog. We are few but we are loud!) την παρακάτω εγγραφή –και με την ευκαιρία, ένα ΠΟΛΥ καλό blog:

>>Κάνοντας surfing στα ελληνικά blogs έπεσα πάνω σε αυτό. Δουλεύω 5 χρόνια σαν προγραμματίστρια, παρόλο που δεν είναι η πρώτη μου επιλογή το θεωρώ ένα πολύ δημιουργικό και ευχάριστο επάγγελμα. Δυστυχώς όμως το να εργάζεσαι στην πληροφορική, ειδικά στην Ελλάδα, απαιτεί να συμβιβάζεσαι με καταστάσεις που έρχονται ενάντια στο προσωπικό και, κυρίως, το κοινό συμφέρον. Συμφωνώ με σχεδόν ότι λέει το μανιφέστο. Η δικιά μου απορία είναι πως μπορούν να γίνουν όλα αυτά που διακηρύσσει. Κάθε μεμονωμένη προσπάθεια αντίστασης συνεπάγεται τεράστιο προσωπικό κόστος και καταλήγει συχνά σε ήττα. Καλό το μανιφέστο αλλά τι μπορούμε πρακτικά να κάνουμε για ξεφύγουμε από την απελπιστική θέση που βρισκόμαστε γιατί όσοι μεμονωμένα προσπαθούμε, τρώμε τα γκολ το ένα πίσω από το άλλο.
>>
Οι απορίες είναι εύλογες. Είναι οι ίδιες που είχα κι εγώ όταν έπεσε στα χέρια μου το «Μανιφέστο». Ο ενθουσιασμός της στιγμής έδωσε τη θέση του στον σκεπτικισμό. Ομορφα ακούγονται όλα αυτά αλλά μήπως πρόκειται για ένα ακόμη ρομαντικό κείμενο με γερές δόσεις νοσταλγίας από μια άλλη, επαναστατική, εποχή χωρίς όμως να μπορεί να «αντέξει» στη σημερινή πραγματικότητα;
Σιγά-σιγά συνειδητοποιούσα ότι μάλλον τα δικά μου ερωτήματα ήταν εκτός τόπου και χρόνου. Εκανα «παλιές» ερωτήσεις, π.χ.:
«Πως θα οργανωθούμε;»
«Θα συστήσουμε κάποια οργάνωση; Και τι είδους οργάνωση; Με τι είδους δομές;»
Θέτοντας αυτές τις ερωτήσεις είχα φυσικά στο μυαλό μου συγκεκριμένες μορφές οργάνωσης όπως τις γνώρισα τα τελευταία 30 χρόνια, όπως αυτές που, με μικρές παραλλαγές, ισχύουν εδώ και ενάμιση αιώνα.
Οι εξελίξεις στην τεχνολογία, στην οικονομία, στην κοινωνία, στην προσωπική μου ζωή έδιναν καθημερινά τις απαντήσεις –σε άλλου τύπου όμως ερωτήσεις:
Online communities, forums, flash mobs, open source, free-zines, content syndication, blogs…
Τι ήσαν όλα αυτά; Ποιες δυνάμεις απελευθέρωναν; Τι είδους «προϊόντα» παρήγαγαν; Που βρίσκονταν οι πηγές κόστους αλλά και κέρδους τους; Ποιος πραγματικά κατέχει αυτά τα Νέα Μέσα; Πως δημιουργείται μια online κοινότητα; Ποιοι είναι οι μηχανισμοί αυτορύθμισής της;
...κι ακόμη:
Ποιο είναι το Business model του Napster, του Google, του Red Hut; Τι γίνεται με τα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών; Πως κατοχυρώνεται η εργασία του «ψηφιακού εργάτη»; Τι σημαίνει ψηφιακή ιδιοκτησία;
Την ίδια στιγμή βίωνα επαγγελματικά τις απαρχές της νέας αγοράς του Internet, των Web Services, της πληροφορικής με όλες τις παιδικές της αρρώστιες αλλά την παθογένεια την οποία της κληροδοτούσε η παλιά αγορά, ιδίως στην Ελλάδα της στρεβλής ανάπτυξης: αρπαχτές, αεριτζήδες, αλεξιπτωτιστές που έκαναν την «ίδια» δουλειά με ελάχιστα χρήματα ή και τζάμπα, αδυναμία ορισμού των προϊόντων και υπηρεσιών, αδυναμία στο σύστημα και στις μεθόδους εκτίμησης κόστους και χρεώσεων κι ένα σωρό άλλα…
Κάτι δεν πήγαινε καθόλου καλά στις παλιές καλές οικονομικές εξισώσεις καθώς νέοι συντελεστές έκαναν την εμφάνισή τους και οι παλιοί έχαναν την αξία τους!
Η πραγματικότητα εξελίσσεται πολύ πιο γρήγορα από τη θεωρία και τα οικονομικά μοντέλα (για τον ίδιο ακριβώς λόγο το «Ψηφιακό Μανιφέστο» χρειάζεται νέες επεξεργασίες!!!).
Τι μπορούμε να κάνουμε, λοιπόν;
1. Να θέσουμε τα νέα ερωτήματα. Ο καθένας από το πόστο του…
2. Να αναλύσουμε τα νέα δεδομένα και τις αλλαγές που ζούμε…
3. Να καταγράψουμε τις δυνάμεις και τις δυνατότητές μας…
4. Να μάθουμε να επικοινωνούμε όλα τα παραπάνω!

Η συζήτηση άνοιξε κατά πως φαίνεται!

Καλή αρχή!

3 σχόλια:

ANemos είπε...

Στ’ άρματα, στ’ άρματα εμπρός στο αγώνα…
Η σύγκρουση –βίαιη ή όχι- είναι αναπόφευκτη και αναγκαία στις εποχές των μεγάλων αλλαγών και μεταρρυθμίσεων. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν τα ίδια ποιοτικά –«φωτιά και μαχαίρι»- και ποσοτικά χαρακτηριστικά. Δεν σημαίνει επίσης ότι μέσα από αυτές τις συγκρούσεις του «νέου» με το «παλιό» βγαίνει πάντοτε νικητής το «νέο» (ο «καλός» νικάει πάντοτε μόνο στον αμερικάνικο κινηματογράφο) ούτε καν πως το «νέο» είναι πάντα ο επιτιθέμενος και το «παλιά» αυτό που αντιστέκεται…
Σε κάθε περίπτωση η σύγκρουση δεν είναι το ζητούμενο. Ζητούμενο είναι η ευτυχία και η διαλεκτική της «αδελφή», η ελευθερία. Αν αυτά τα δύο μπορούσαμε να τα απολαμβάνουμε σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο χωρίς συγκρούσεις τόσο το καλύτερο. Μέχρι τώρα δεν έχει συμβεί κάτι τέτοιο αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να συμβεί, κάποια στιγμή, στο μέλλον.
Σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να πιστεύουμε ότι «δικτυακά φαινόμενα» όπως τα blogs και τα Online communities ότι θα φέρουν την όποια αλλαγή. Μπορούν να συμβάλουν στη διάχυση της πληροφορίας και της γνώσης, να γίνουν εργαλεία οργάνωσης (βλέπε κινήματα κατά της παγκοσμιοποίησης κλπ), να ανατρέψουν νοοτροπίες. Η ανάλυση αυτών των φαινομένων, όμως, είναι πολύ πιο πολύτιμη κι από την ίδια τους τη λειτουργία αυτή καθ’ εαυτή καθώς μπορούμε να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα για την πραγματικότητα αλλά και τη δυναμική των πραγμάτων: στην Επικοινωνία (διαδραστικότητα, χειραφέτηση, ισοτιμία δέκτη-πομπού κ.α.), στους Θεσμούς (σπάσιμο ορίων και συνόρων, οριζόντια ιεραρχία, πνευματικά δικαιώματα κ.α.), στην Οικονομία (αξιοποίηση χρόνου).
Την ίδια στιγμή έχουμε ανοιχτές μάχες ή και ολόκληρους πολέμους:
Κλειστός κώδικας εναντίον Ανοιχτού Κώδικα
Windows εναντίον Linux
Explorer εναντίον Fox
Παραδοσιακός Τύπος εναντίον Free-zines (έχουμε ΠΟΛΛΑ να δούμε και να πούμε γι αυτή τη σημαντική μάχη)
Παραδοσιακό εμπόριο εναντίον ανταλλακτικής οικονομίας
Κι ένα σωρό άλλα…
Οι λέξεις-«κλειδιά» σε όλες αυτές τις μάχες είναι: Καινοτομία, Αβεβαιότητα και Ρίσκο.
Οποιος τολμήσει –παλιός ή νέος- να ρισκάρει καινοτομώντας σε εποχές αβεβαιότητας θα είναι ο τελικός νικητής!
Τόσο απλά (ακούγεται)!

ANemos είπε...

«Μπορεί να ακούγομαι κάπως πεζή μέσα στο γενικότερο κλίμα αλλά πριν περάσω στην συζήτηση περί windows vs. Linux έχω να δω πως γίνεται να μην πρέπει να κάνω επί μήνες 12-14ωρες και μερικές φορές 23ωρες βάρδιες χωρίς να πληρώνομε, να μην γίνομε συνένοχη στην κατασπατάληση του δημοσίου χρήματος και σε αρπαχτές του κώλου, να μην δέχομαι κυρώσεις όταν είμαι ειλικρινής απέναντι στους εργοδότες, στους πελάτες και στους συναδέλφους μου, να μην σπαταλιέται η δημιουργικότητα μου σε άχρηστες και επικίνδυνες εφαρμογές. Δεν είμαι εργατοπατέρας (εργατομητέρα??), δεν ανήκω στο ΚΚΕ (μ-λ η regular), δεν θέλω να σώσω τον κόσμο, να προστατέψω τα συμφέροντα μου σαν εργαζόμενη και σαν πολίτης αυτής της χώρας θέλω…»

Δεν ακούγεσαι καθόλου πεζή. Η βάση όλων των πραγμάτων ακουμπάει κυρίως στην ατομικότητά μας. Μια έννοια που πολλές φορές έχει, κακώς, παρανοηθεί. Διότι καλές οι θεωρητικές συζητήσεις και τα «ψηλά» καπέλα όμως όταν το φάσμα της ανεργίας σε πνίγει οι προτεραιότητες είναι άλλες.
Την ίδια όμως στιγμή, πιστεύω, ότι σε δύσκολες καταστάσεις της προσωπικής ή επαγγελματικής ζωής, είναι ιδιαίτερα χρήσιμο «να βγαίνουμε για λίγο από το γήπεδο» και να μπορούμε να βλέπουμε το παιχνίδι από την «κερκίδα» με την ψύχραιμη ματιά του παρατηρητή.
Υπάρχει μια αρχή στην επιχειρηματικότητα που θεωρώ ότι ισχύ και για τα προσωπικά ζητήματα: η κάθε δυσκολία μπορεί να είναι μια πιθανή ευκαιρία.
Για παράδειγμα, μια απόλυση και το πέρασμα στην ανεργία μπορεί να σταθεί αφορμή για μια συνολική επανεξέταση του σχεδίου και των στόχων της ζωής μας και να μας οδηγήσει σε έναν νέο δρόμο, ακόμη και σε ένα νέο επάγγελμα, που προηγουμένως δεν είχαμε ποτέ σκεφθεί σοβαρά.
Δυστυχώς στη χώρα μας η εργασιακή σταθερότητα και συνέπεια αποτελεί ακόμη ταμπού. Οι κοινωνικές σχέσεις και η κυρίαρχη νοοτροπία επιτάσσουν «να έχεις μια σταθερή και σίγουρη δουλειά» πράγμα που αφενός δίνει μια αίσθηση ασφάλειας, μήνας μπαίνει-μήνας βγαίνει, από την άλλη όμως σκοτώνει τη δημιουργικότητα και εξοντώνει την παραγωγικότητα. Είναι η ίδια νοοτροπία που θέλει «το παιδί να μπει στο δημόσιο». Η ίδια που μετατρέπει ακόμη και πολλές ιδιωτικές εταιρείες σε …ΔΕΚΟ («συγνώμη, δεν είμαι αρμόδιος»). Η ίδια που επιτείνει τον υδροκεφαλισμό του Κέντρου και αποδυναμώνει την Περιφέρεια.
Εχοντας κάνει περάσματα μέσα από διαφορετικούς χώρους (εφημερίδες, περιοδικά, τηλεόραση, εταιρείες πληροφορικής και δημόσιους οργανισμούς) και διαφορετικές καταστάσεις (ελεύθερος συνεργάτης, υπάλληλος, προϊστάμενος, αφεντικό, free lancer και …άνεργος- και μάλιστα πρόσφατα) προσπάθησα στα μεσοδιαστήματα να αξιοποιήσω το χρόνο μου και να «επενδύσω» σε νέες ιδέες. Δεν βγήκα χαμένος. Καμιά φορά χρειάζεται να σφίγγεις τα δόντια όταν χρειάζεται να βγάλεις την πίτσα από τον σκουπιδοτενεκέ που την πέταξες χθες το βράδυ για να φας. Χρειάζεται αντοχή για να γίνεις νομάς. Χρειάζεται κουράγιο για να αντέξεις την μομφή ή και τον οίκτο των διπλανών σου, ακόμη και των πιο κοντινών, όταν «αποτυγχάνεις». Στην ουσία όμως έτσι προχωράς μπροστά και έτσι ανοίγεσαι στο καινούργιο. Όταν πλέον δεν έχεις να χάσεις τίποτα…
Οποτε ήμουν «βολεμένος» στη θέση μου και με καλό μισθό δεν ενδιαφερόμουν για νέα πράγματα. Σε όλους συμβαίνει. Ημουν πολύ απασχολημένος με τη διαχείρηση των πραγμάτων και όχι με την αλλαγή ή την ανανέωσή τους. Η δουλειά ως μορφή εξουσίας και ελέγχου ανθρώπων και πραγμάτων διαφθείρει τον εργαζόμενο (όπως και τον πολιτικό, τον δάσκαλο, τον γιατρό, τον δικαστικό).
Μια περίοδος ανεργίας μπορεί, με τον κατάλληλο χειρισμό, να αναστρέψει αυτή τη φθορά. Στο λέω μετά γνώσεως αυτό και όχι ως κάποιος που «έξω από το χορό, πολλά τραγούδια λέει».




«Ανήκω σε ένα από τα πιο σύγχρονα και δημιουργικά επαγγέλματα και αντί να χαίρομαι γι αυτό αισθάνομαι απίστευτη απογοήτευση και θυμό. Αυτά τα βαρετά είναι που με απασχολούν και μάλλον απασχολούν και πολλούς άλλους εντός και εκτός της πληροφορικής. Υπάρχει κάποιος τρόπος να βγούμε από αυτό το καθημερινό λούκι, μετά βλέπουμε για τα άλλα. Προτείνω λοιπόν και "τόσο απλό", θα ήταν απαραίτητο πιστεύω να δούμε πως δουλεύει (πρακτικά) η "νέα" οικονομία στην Ελλάδα γιατί αν δεν ξέρεις με τι έχεις να κάνεις πως θα το αντιμετωπίσεις; Προσωπικά δεν έχω καταφέρει να βρω έστω και μια χοντροκομμένη ανάλυση τις πλάκας, στο στιλ του μοιραίου post μου περί απόλυσης για το πως πραγματικά λειτουργούν οι Ελληνικές επιχειρήσεις της νέας οικονομίας. Έχει καθίσει κανείς να κάνει μια τέτοια ανάλυση; Θα χαρώ πραγματικά αν κάποιος γνωρίζει κάποια καλά παραδείγματα τέτοιων αναλύσεων για την Ελληνική πραγματικότητα.»

Εχοντας περάσει από όλα τα παραπάνω και ταυτόχρονα δημιουργήσει, το 1995, μια από τις πρώτες dot.com στην Ελλάδα –την εταιρεία Web Services ISTOS-, δουλέψει για την εταιρεία Infomap –εταιρεία εξειδικευμένων εφαρμογών πληροφορικής και Geodata- και περάσει για 3 ολόκληρα χρόνια μέσα από την «κοιλιά» ενός μεγάλου internet provider, θα σου πω αυτό: η «νέα οικονομία» δεν πέρασε (ακόμη) από τα μέρη μας. Κι αν πέρασε δεν μας άγγιξε γιατί η παθογένεια της ελληνικής οικονομίας, τα ανύπαρκτα ή στρεβλά μοντέλα ανάπτυξης, ο κρατικοδίαιτος ιδιωτικός τομέας, η γραφειοκρατία, η έλλειψη παιδείας και ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΟΛΑ η δική μας νοοτροπία μας έχουν οχυρώσει απέναντι σε κάθε τι «νέο». Κάθε ανάλυση για το «το πως πραγματικά λειτουργούν οι Ελληνικές επιχειρήσεις της νέας οικονομίας» θα ήταν μια ανάλυση μιζέριας και ανοησίας.
Επειδή όμως τα χρόνια δεν μου επιτρέπουν να ισοπεδώνω τα πάντα, η αλήθεια είναι πως μέσα σε όλο αυτό το ζοφερό σκηνικό έχω συναντήσει πολλούς φωτισμένους ανθρώπους, πραγματικούς ηγέτες, αξιόλογους manager και επιχειρηματίες, απίθανα ταλέντα που θα μπορούσαν να κάνουν μεγάλη καριέρα στο Σίλικον Βάλεϋ (δεν υπερβάλλω!), εξαιρετικές ομάδες εργασίας (project teams), καλοδουλεμένα και καινοτομικά προϊόντα και υπηρεσίες. Μπορεί οι περισσότεροι να έχουν χαθεί στο πέλαγος της μετριότητας και της αναξιοκρατίας, όμως έσπειραν και συνεχίζουν να σπέρνουν τις ιδέες και τις μεθόδους τους.

Ετσι και παρά τις σφαλιάρες, εξακολουθώ να πιστεύω ότι ο κόσμος μπορεί να αλλάξει και μάλιστα πιο γρήγορα απ’ ότι νομίζουμε!

Sakis Rizos είπε...

@ Lida:

(1) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Προσωπικά δεν έχω καταφέρει να βρω έστω και μια χοντροκομμένη ανάλυση τις πλάκας, στο στιλ του μοιραίου post μου περί απόλυσης (http://radio.weblogs.com/0101842/2005/01/04.html) για το πως πραγματικά λειτουργούν οι Ελληνικές επιχειρήσεις τις νέας οικονομίας. Έχει καθίσει κανείς να κάνει μια τέτοια ανάλυση; Θα χαρώ πραγματικά αν κάποιος γνωρίζει κάποια καλά παραδείγματα τέτοιων αναλύσεων για την Ελληνική πραγματικότητα.".

Προσωπικά δεν έχω υπόψη μου αναλύσεις σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας των ελληνικών επιχειρήσεων της "Νέας Οικονομίας".

Ωστόσο, πιστεύω ότι αυτά που, ορθώς, στηλιτεύεις δεν έχουν να κάνουν μόνο με τις επιχειρήσεις της "Νέας Οικονομίας". Έτσι λειτουργούν οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις ανεξαρτήτως κλάδου. (Πού να δεις τι γίνεται στις διαφημιστικές!)

Εν πάση περιπτώσει, δεν νομίζω ότι χρειάζονται ειδικές αναλύσεις επί συγκεκριμένων εταιρειών για να βγάλουμε νόημα. Κατά τη γνώμη μου, αυτό στο οποίο πάσχουν οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις είναι στο management. Τώρα, θα μου πεις, "ναι, αυτό το ξέρουμε, αλλά γιατί δεν εφαρμόζουν το σωστό management;".

Για πολλούς λόγους. Η χώρα μας δεν έχει παράδοση στην επιχειρηματικότητα κλίμακας, η αντίστοιχη παιδεία εξέλιπεν, το κράτος δυσκολεύει τη ζωή των επιχειρήσεων με αποτέλεσμα αυτές να είναι "πιεσμένες" και "πού καιρός για τις "θεωρητικολογίες" του management", η αγορά είναι μικρή οπότε όλοι σκοτώνονται να "πάρουν τον πελάτη" -όποιον βρουν μπροστά τους-, το μέγεθος των περισσότερων εταιρειών είναι μικρομεσαίο με την εξουσία (μετοχές) συγκεντρωμένη σε ένα-δύο-δέκα πρόσωπα (πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει shareholder culture ώστε να πιέζει την x εταιρεία να βελτιώσει το management της εν γένει) κ.λπ., κ.λπ.