Πέμπτη, Ιανουαρίου 20, 2005

Σχόλια στην παρέμβαση του Saki

Πραγματικά οι παρατηρήσεις του Saki είναι πολύτιμες όχι μόνο γιατί αναλαμβάνει να κάνει το «δικηγόρο του διαβόλου» αλλά, κυρίως, γιατί εισάγει την οπτική του marketing-management και ελπίζω να συνεχίσει να συμβάλει στο διάλογο που ανοίξαμε.

(Σημ.: Διαβάζοντας με προσοχή το post που μας συνέστησε για την «Νέα Οικονομία» -θα το βρείτε εδώ- θα ήθελα να προσθέσω την είδηση για την «ανάκαμψη» των dot.com με προάγγελο τα αποτελέσματα του Yahoo! κάτι που προοιωνίζει έναν νέο κύκλο της «Νέας Οικονομίας».)

Σχετικό με το πρώτο σχόλιο («…τέτοιες βαρύγδουπες φράσεις εκτός του ότι είναι ουτοπικές και self-pleasing…») θα πω ότι συμφωνώ αλλά ας επιτρέψουμε στους εαυτούς μας την πολυτέλεια του ενθουσιασμού σε εποχές δύσκολες, σε μεταβατικές περιόδους όπου η ανασφάλεια και ο φόβος δημιουργούν κοινωνικά «μανιοκαταθλιπτικές» καταστάσεις…
Εκείνο που θα πρέπει πραγματικά να επανεξετάσουν οι συντάκτες του Μανιφέστου –αλλά και όσοι από εμάς επεξεργαζόμαστε αυτές ή και παραπλήσιες θέσεις- είναι ο περιοριστικός όρος του "Ελεύθεροι Τεχνίτες της Ψηφιακής Εποχής" –το γράφω άλλωστε και στα εισαγωγικά σχόλιά μου. Και δεν είναι μόνο το ότι έτσι θέτονται περιορισμοί αλλά αποπνέει και ένα άρωμα «ταξικότητας» παλαιάς κοπής. Σε αντίθεση όμως με τον Saki θα πρότεινα κάτι ακόμη πιο γενικευμένο. Θα πρότεινα δηλαδή έναν πιο γενεαλογικό όρο π.χ. το όρο «κανίβαλοι» που προτείνει ο Μίμης Ανδρουλάκης στο τελευταίο του βιβλίο. (Να πω την αμαρτία μου, δηλώνω ιδιαίτερα επηρεασμένος από το «Βαμπίρ και Κανίβαλοι», χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποδέχομαι κάθε σημείο του.).
Από την άλλη πλευρά, το Μανιφέστο –όπως και κάθε Μανιφέστο- αποτελεί ένα πλαίσιο αρχών, ένα εξαγγελτικό κείμενο και ως τέτοιο επιτρέπει και λεκτικές υπερβάσεις (“Think Big”), ακόμη και ακροβατισμούς σε αντίθεση με ένα οικονομικό κείμενο ή ένα πρόγραμμα δράσης τα οποία απαιτούν πολύ πιο προσγειωμένες λέξεις και δόκιμους όρους.
Οσον αφορά την «έπαρση» του "...χτίζουμε το μέλλον της κοινωνίας μέσα από τις προσπάθειες και την ευρηματικότητά μας" την οποία αποδοκιμάζει ο Sakis, θα την δικαιολογήσω επίσης αναφέροντας ανθρώπους όπως ο Στιβ Τζομπς, ο Τιμ Μπερνερς Λι, ο (γιατί όχι) Μπιλ Γκέϊτς, ο Λινους Τορβαλντς και δεκάδες άλλους που ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ άλλαξαν τον κόσμο όπως τον ξέραμε χάρη στις προσπάθειες και την ευρηματικότητά τους. Πίσω τους υπήρξαν και υπάρχουν στρατιές προγραμματιστών (και όχι μόνο) που εξακολουθούν να χτίζουν είτε το δηλώνουν είτε όχι, είτε το «φωνάζουν» είτε αθόρυβα, την κοινωνία που έρχεται.
Η σύγκριση του Μανιφέστου της Ψηφιακής Εποχής με το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» έχει –κατ’ εμέ- κυρίως φιλολογική αξία και εν μέρει μονάχα, ιστορική. Το αναμφισβήτητα κοινό της στοιχείο είναι πως και τα δύο σηματοδοτούν την αρχή μιας νέας εποχής και ταυτόχρονα αποτελούν την ληξιαρχική πράξη γέννησης ενός νέου κοινωνικού μορφώματος. Το μεν πρώτο των ανθρώπων που χρησιμοποιούν επαγγελματικά τις ψηφιακές τεχνολογίες, το δεύτερο της εργατικής τάξης. Ως ληξιαρχικές πράξεις γέννησης δεν τίθεται καν θέμα για το αν είναι επιτυχημένα ή αποτυχημένα εκτός αν θεωρούμε ότι δεν αντιστοιχούν σε κανενός είδους γέννησης. Ως εξαγγελτικά κείμενα αρχών και στόχων, εκεί χωράει μεγάλη συζήτηση για το βαθμό της επιτυχίας ή αποτυχίας τους (ας την κάνουμε μια άλλη στιγμή!).

4 σχόλια:

Sakis Rizos είπε...

So, "devil's advocate" is back...

(1) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "την είδηση για την «ανάκαμψη» των dot.com με προάγγελο τα αποτελέσματα του Yahoo! κάτι που προοιωνίζει έναν νέο κύκλο της «Νέας Οικονομίας»".

Για κάθε επιτυχημένο Yahoo! υπάρχουν εκατοντάδες άλλα dot.com που απέτυχαν παταγωδώς (καίγοντας, έτσι, τα χρήματα των μετόχων τους καθώς και των venture capitalists που τα χρηματοδότησαν αρχικώς -αν και οι τελευταίοι, μέσω των παράλογα υψηλών IPOs, πήραν τα χρήματά τους πίσω και μάλιστα με το παραπάνω κατά κανόνα).

Δεν εννοώ ότι το x dot.com είναι εκ προοιμίου καταδικασμένο να πεθάνει, αυτό που εννοώ είναι ότι δεν πρέπει να "παίρνουν τα μυαλά μας αέρα" σχετικά με την "Νέα Οικονομία" -τα "φουσκωμένα μυαλά" είναι, και όχι μόνο στην "Νέα Οικονομία", ο συντομότερος δρόμος προς την (αυτο)καταστροφή.

Επομένως, λέγω "ναι" στην "Νέα Οικονομία", αλλά κρατώντας πάντοτε στο μυαλό μου ότι η "Νέα Οικονομία" δεν "αλλάζει τα πάντα" όπως αρέσκονταν να λένε διάφοροι καλοπροαίρετοι αλλά και κακοπροαίρετοι την εποχή της τρελής ανόδου του Nasdaq -και οι οποίοι τώρα πίνουνε εξωτικούς χυμούς στα τροπικά νησιά, ενώ οι μέτοχοι που τους εμπιστεύτηκαν τα λεφτά τους "το φυσάνε και δεν κρυώνει".

(2) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "σε εποχές δύσκολες, σε μεταβατικές περιόδους όπου η ανασφάλεια και ο φόβος δημιουργούν κοινωνικά «μανιοκαταθλιπτικές» καταστάσεις…".

Να με συμπαθάτε, αλλά αυτά περί "δύσκολων εποχών", "μεταβατικών περιόδων", "όπου η ανασφάλεια και ο φόβος δημιουργούν κοινωνικά "μανιοκαταθλιπτικές" καταστάσεις..." μου ακούγονται ως λόγια του αέρα κατά το κοινώς λεγόμενον. Επιτρέψτε μου μία μόνο επισήμανση.

Οι παραπάνω φράσεις εκτός του επιδέχονται πολλαπλών ερμηνειών είναι και, υπό μία έννοια, προσβλητικές προς τις πραγματικά δύσκολες εποχές κ.λπ. Πείτε σε έναν άνεργο (και εγώ ανήκω σε αυτούς αυτήν την στιγμή) όλα αυτά τα όμορφα περί νέων τεχνολογιών, κοινωνικών οραματισμών, κοινωνικών μεταβολών κ.τ.ό. και θα πάρετε, νομίζω, μια down-to-earth απόκριση που θα σας υπενθυμίσει ότι ο κόσμος "έχει τα προβλήματά του...".

(3) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "π.χ. το όρο «κανίβαλοι» που προτείνει ο Μίμης Ανδρουλάκης στο τελευταίο του βιβλίο. (Να πω την αμαρτία μου, δηλώνω ιδιαίτερα επηρεασμένος από το «Βαμπίρ και Κανίβαλοι», χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποδέχομαι κάθε σημείο του.)".

Άλλο μεγάλο θέμα αυτό με τον Ανδρουλάκη! Είμαι 32 ετών, τουτέστιν μεγάλωσα στην δεκαετία του 80, και επιτρέψτε μου να πω ότι "έχουν δει πολλά τα μάτια μου" -σε σύγκριση, φυσικά, με τους νεότερους από μένα που όταν τους ρωτάς (no pun intended) "ποια είναι η μεγαλύτερη εξέλιξη τα τελευταία χρόνια;", σου απαντούν "το Ίντερνετ", διότι δεν έζησαν εν τη γενέσει της την πτώση του Ανατολικού Μπλοκ, το γκρέμισμα του τείχους του Βερολίνου...

Ας έρθω στον Ανδρουλάκη τώρα. Καταρχάς, να πω ότι έχω διαβάσει το "Βαμπίρ και κανίβαλοι" (το μοναδικό βιβλίο του που έχω διαβάσει) ενώ τον έχω παρακολουθήσει και σε διάφορες συνεντεύξεις του στην τηλεόραση.

Τι ήταν ο Ανδρουλάκης; κομμουνιστής, έπειτα λιγότερο κομμουνιστής (αριστερός), και τώρα κάτι σαν "αναμορφωμένος αριστερός" που τείνει σε "κεντρώος" αν κρίνω από το ότι κατέβηκε με το ΠΑΣΟΚ στις τελευταίες εκλογές. Δηλαδή,...τουρλού-τουρλού και κανείς δεν βγάζει νόημα.

Ας έρθω τώρα, όμως, στην ουσία. Η ουσία, σε τελική ανάλυση δεν είναι πού ανήκει ο Ανδρουλάκης, αλλά τι υποστηρίζει. Και, αν κρίνω από το βιβλίο του καθώς και από τις συνεντεύξεις του, αυτά που λέγει είναι πολύ πιο κοντά -όσο και αν δεν το παραδέχεται- στις απόψεις των Φιλελεύθερων (oops! η καταραμένη λέξη!) οι οποίοι μου είναι ιδιαίτερα συμπαθείς, παρά στο "κέντρο" ή την "αριστερά".

Επιτρέψτε μου, εδώ, να πω κάτι (κινδυνεύοντας να παρεξηγηθώ ως εξυπνάκιας). Τη δεκαετία του '80 το ΠΑΣΟΚ έλεγε "ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο", "έξω οι αμερικανικές βάσεις από την Ελλάδα" και άλλα τέτοια για να γλείφει το πόπολο! Τελικά, βέβαια, άλλα τα λόγια του και άλλες οι πράξεις του.

Ήρθε μετά το "εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ" το οποίο ουσιαστικά εφάρμοσε λίγο-πολύ τις "επάρατες" πρακτικές της "δεξιάς" αλλά κανείς "δεν" διέκρινε αυτήν την αλλαγή πλεύσης ώστε να αντιδράσει -όπως θα έκανε (και όπως πράγματι έκανε όταν ήταν πρωθυπουργός ο Μητσοτάκης) αν τα ιδια πράγματα τα έκανε η "δεξιά". Με άλλα λόγια, στην ψωροκώσταινα όλοι λειτουργούν στην πράξη δεξιά, αλλά ΣΤΑ ΛΟΓΙΑ είναι αριστερά! Κάτι ανάλογο, λοιπόν, κάνει και τώρα ο Ανδρουλάκης κι ο κάθε Ανδρουλάκης -δεν έχουν σημασία τα πρόσωπα.

Και ιδού τώρα η "εξυπνακίστικη" πρόβλεψή μου: Πιστεύω ότι το φιλελεύθερο κύμα έχει αναπτύξει ήδη μεγάλη, αλλά σιωπηρή δυναμική, και σε 10, 15, 20, δεν ξέρω πόσα, χρόνια θα είναι η κυριαρχούσα οικονομικο-πολιτική ιδεολογία στην Ελλάδα. Το κακό όμως, κατ' εμέ, είναι ότι την φιλελεύθερη πολιτική θα την οικειοποιηθεί ο Ανδρουλάκης και ο κάθε Ανδρουλάκης και θα την πασάρει ως κάτι στο οποίο πάντοτε πίστευε -με κάποια διαφοροποίηση βέβαια!

Με άλλα λόγια, πιστεύω, ότι αυτό που έγινε με το ΠΑΣΟΚ και τον εκσυγχρονισμό του θα γίνει και στο μέλλον (ήδη έχει αρχίσει) με τους "αναμορφωμένους αριστερούς" και κεντρώους που αυτά που κάποτε στηλίτευαν, τότε θα τα υποστηρίζουν. Και ο "λαός", επειδή αυτά θα τα λέγουν οι "προοδευτικοί" -τους οποίους εμπιστεύεται περισσότερο από τους "άλλους"- θα τα ενστερνίζεται. Είπαμε: Στην Ελλάδα όλοι πράττουν "δεξιά", αλλά ΣΤΑ ΛΟΓΙΑ είναι αριστεροί. Τι ειρωνεία... φιλελεύθερες ιδέες που για να τις επιδοκιμάσει ο "λαός" πρέπει να βγουν από τα χείλια των καλών αναμορφωμένων αριστερών / κεντρώων... (Επί τη ευκαιρία, η "μεταρρυθμιστική και όχι μόνο αριστερά" αρχίζει, όπως με πληροφορεί ο καλός συνblogger talos, να ιδιοποιείται -με τις "αναγκαίες" διαφοροποιήσεις βέβαια!- τις απόψεις ποιου νομίζετε; Του πιονέρου της ελεύθερης αγοράς, του Adam Smith! Άκουσον! Άκουσον!

Και κάτι ακόμη σχετικό. Ποια είναι η κεντρική ιδέα του βιβλίου του Ανδρουλάκη; Ότι το ασφαλιστικό σύστημα, όπως λειτουργεί αυτήν την στιγμή, είναι μη βιώσιμο δεδομένου ότι σε μερικά χρόνια οι baby boomers θα βγουν στην σύνταξη, ενώ δεν θα υπάρχουν αρκετοί εργαζόμενοι ώστε να συντηρούν αυτούς αλλά και τους εαυτούς τους. Αυτά, λοιπόν, οι φιλελεύθεροι (και άλλοι που λένε τα πράγματα με το όνομά τους) τα φωνάζουν εδώ και χρόνια. Όταν όμως μιλάνε για την ανάγκη αναμόρφωσης του ασφαλιστικού συστήματος και για τα συναφή ο "λαός" πέφτει πάνω τους να τους φαει! Όταν, όμως, τα ίδια πράγματα με κάπως διαφορετικά λόγια, τα λέγουν οι "προοδευτικοί" τότε ο "λαός" τα αποδέχεται λίγο-πολύ. Πράττουμε "δεξιά", ΣΤΑ ΛΟΓΙΑ όμως είμαστε "αριστερά".

(4) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "θα την δικαιολογήσω επίσης αναφέροντας ανθρώπους όπως ο Στιβ Τζομπς, ο Τιμ Μπερνερς Λι, ο (γιατί όχι) Μπιλ Γκέϊτς, ο Λινους Τορβαλντς και δεκάδες άλλους που ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ άλλαξαν τον κόσμο όπως τον ξέραμε χάρη στις προσπάθειες και την ευρηματικότητά τους".

Καταρχάς, όλοι αυτοί είναι καπιταλιστές -και, αν δεν κάνω λάθος, οι καπιταλιστές είναι άνθρωποι από την κόλαση! (sic). Ή, αν θέλετε, έφτασαν εκεί που έφτασαν χάρη στο ότι ενήργησαν εντός του καπιταλισμού. Ο καπιταλισμός έχει τα κακά του αλλά έχει και τα καλά του τα οποία, κατά την ταπεινή μου γνώμη, είναι περισσότερα από τα κακά του.

Επίσης, όλοι αυτοί ΔΕΝ ξεκίνησαν με στόχο να "αλλάξουν τον κόσμο"! Ξεκίνησαν κάνοντας αυτό που αγαπούσαν και το αποτέλεσμα ήταν και να βγάλουν και ένα κάρο λεφτά από πάνω. Και, φυσικά, καλά έκαναν. Άλλωστε, αυτό δεν λέμε όλοι στις κατ' ιδίαν συζητήσεις μας; Να κάνουμε αυτό που αγαπάμε και, όταν κάνεις αυτό που αγαπάς, βγάζεις κατά κανόνα και λεφτά. Δεν το κάνεις όμως για να "αλλάξεις τον κόσμο"! ("ηθική των προθέσεων"). Αν, βέβαια, στην πορεία τον αλλάξεις -που είναι πολύ πιθανόν- ακόμη καλύτερα! ("ηθική του αποτελέσματος").

(5) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "το δεύτερο της εργατικής τάξης".

Ποιος είναι ο ορισμός της εργατικής τάξης; Πριν από 50, 100, 150 χρόνια τον εργάτη τον αναγνώριζες με το που τον έβλεπες. Σήμερα, όμως, ποιος είναι ο ορισμός του εργάτη; Ίσως είναι ο blue-collar εργαζόμενος ο οποίος, κατά κανόνα, έχει χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο, χαμηλό εισόδημα, και ελάχιστη social mobility.

Οι περισσότεροι, όμως, εργαζόμενοι σήμερα είναι white-collar, έχουν τουλάχιστον ένα πτυχίο, πολλές φορές και Master και Doctora, έχουν σπουδάσει στας Ευρώπας και στας Αμερικάς, ξέρουν δυό-τρεις ξένες γλώσσες, χειρίζονται computer...you get the picture. Αυτοί, λοιπόν, είναι "εργάτες"; Ναι, εργάζονται, αλλά απέχουν παρασάγγας από την εικόνα που μας φέρνει στο μυαλό η λέξη "εργάτης".

Ξέρετε τι νομίζω προσωπικά; Είναι ο white-collar εργαζόμενος, όπως τον περιέγραψα παραπάνω, ο οποίος νιώθει να "πνίγεται" στο εργασιακό του περιβάλλον, επαναλαμβάνει συνεχώς ότι ο ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ ΠΟΛΥ ΕΝΤΟΝΟΣ (και έτσι είναι) και τα συναφή, ΑΛΛΑ ξεχνάει το εξής: ότι δεν ανταγωνίζεται την "εργατική τάξη", ανταγωνίζεται τους άλλους white-collars που είναι σαν κι αυτόν. Με άλλα λόγια, ΔΕΝ ανήκει στην "εργατική τάξη" όπως θέλει να πιστεύει αλλά στην τάξη που προανέφερα. Οπότε, ας μας λείπουν οι αυτόκλητες σωτήρες της εργατικής τάξης που δεν ανήκουν καν σε αυτήν!

Μακρυγόρησα. Ίσως και να περιττολόγησα. Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά όσο φαίνονται. Να με συμπαθάτε.

talos είπε...

Σάκη ξέρεις ότι αν το πάρω από την αρχή θα γράψω την Μπριτάνικα οπότε εστιάζω στο τελευταίο σου σημείο:

Οι περισσότεροι, όμως, εργαζόμενοι σήμερα είναι white-collar, έχουν τουλάχιστον ένα πτυχίο, πολλές φορές και Master και Doctora, έχουν σπουδάσει στας Ευρώπας και στας Αμερικάς, ξέρουν δυό-τρεις ξένες γλώσσες, χειρίζονται computer...you get the picture.Οι περισσότεροι εργαζόμενοι;;;; έχουν τουλάχιστον ένα πτυχίο;;;; ξέρουν και 2-3 γλώσσες;;;;

Νομίζω ότι ίσως μπερδεύεις ένα κύκλο γνωστών σου με τους εργαζόμενους. Αυτό απλά δεν στέκει. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι στην Ελλάδα είναι άντε απόφοιτοι Λυκείου με κάποιο δίπλωμα (όχι αναγκαστικά ΑΕΙ). Στο μέλλον θα είναι άντε και με ένα πτυχίο, από ΑΕΙ, ΤΕΙ, ΙΕΚ, ωδεία κτλ... Όλες οι σχολές ανώτατες, ανώτερες, ιδιωτικές, τεχνικές, επαγγελματικές κτλ... έχουν περί τους μισούς Έλληνες στις σχετικές ηλικίες.

Ποιος είναι ο ορισμός της εργατικής τάξης;Τυπικά, αυτοί που δεν έχουν τίποτε άλλο να πουλήσουν από την εργασία τους. Οι μισθωτοί. Με άσπρα κολάρα ή με μπλε. Δεν έχει να κάνει με το πώς αυτο-παραμυθιάζονται ούτε το λάιφστάιλ που χρεώνονται για να έχουν. H Lida είχε γράψει στο μπλογκ της για την υπερεκμετάλλευση και (συχνά) τον εξευτελισμό που υφίστανται ακόμα και οι πιο μορφωμένοι από αυτούς τους εργάτες γραφείου (ελεύθερους τεχνίτες της ψηφιακής εποχής). Προερχόμενος από παρόμοιο εργασιακό χώρο, μπορώ να το επιβεβαιώσω. Η ένταση της εκμετάλλευσης σε αυτόν τον χώρο και η υπεραξία που αντλείται είναι τεράστια.

Όσο για το μανιφέστο - πάσχει από την μη αναγνώριση της γενικότητας αυτών που λέει, παρεμφερή μπορούν να πουν και όσοι εργάζονται σε ένα εργοστάσιο παραγωγής υπολογιστών στην Ινδονησία (πολλοί εξ αυτών χωρίς να έχουν χειριστεί ποτέ υπολογιστή).
Αλλά με βρίσκει σύμφωνο το πνεύμα του.

Sakis Rizos είπε...

@αγαπητό talos: Μόνο την Μπριτάνικα; Και βάααλε! Γι'αυτό σε συμπαθώ άλλωστε, παρά τις διαφωνίες μας!

Όταν έγραφα "Οι περισσότεροι, όμως, εργαζόμενοι σήμερα είναι white-collar...you get the picture", υπερέβαλα -λίγο- σκοπίμως απλά και μόνο για να get the (big) picture ο αναγνώστης.

Εν πάση περιπτώσει, δεν μπερδεύω έναν κύκλο γνωστών μου με τους εργαζόμενους εν γένει, όπως λέγεις. Το αντίθετο, θα έλεγα... Και για να μην "παρεξηγηθώ" (όπως νομίζω ότι αρχίζει να γίνεται λόγω αυτών που γράφω στο blog μου και στα σχόλιά μου σε άλλα blogs) δεν είμαι κάνας καπιταλιστής ή τσιράκι αυτού ή οποιουδήποτε άλλου "κινήματος"...είμαι άνεργος τώρα...επί σειρά ετών δούλευα σε δουλειά τύπου "McJob" κατά το κοινώς λεγόμενον...παραιτήθηκα από white collar δουλειά για τους ίδιους λόγους πάνω-κάτω που αναφέρει και η Lida εδώ. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι διαβάζω, ακούγω, συγκρίνω, κρίνω και διαμορφώνω την άποψή μου με αυτόν τον τρόπο. Έτσι δεν κάνουμε όλοι μας -ή τουλάχιστον θα 'πρεπε να κάνουμε;...

Πράγματι, ο τυπικός ορισμός της εργατικής τάξης είναι αυτός που γράφεις. Το κλειδί, όμως, εδώ είναι η λέξη "τυπικός". Αυτός ο ορισμός είναι και πολύ γενικός και χάνει την ουσία.

Η ουσία, κατ' εμέ, είναι (όπως κατάλαβες ήδη από το αρχικό μου σχόλιο ως έξυπνος άνθρωπος που είσαι) και γι' αυτό με "προκαταλαμβάνεις" τώρα, το ότι η εργατική τάξη των παλαιοτέρων εποχών δεν είναι το ίδιο με την εργατική τάξη του σήμερα. Και τότε και τώρα είναι αυτή που δεν έχει τίποτα άλλο να πουλήσει παρά την εργασία της, αλλά αυτός ο τυπικός ορισμός αποκρύπτει περισσότερα από ό,τι αποκαλύπτει. Και επειδή έχεις καταλάβει την ουσία του επιχειρήματός μου, όπως είπα, με "προκαταλαμβάνεις" με το "Δεν έχει να κάνει με το πώς αυτο-παραμυθιάζονται ούτε το λάιφστάιλ που χρεώνονται για να έχουν".

Και, όπως έχεις καταλάβει επίσης, η άποψή μου για τον ορισμό της εργατικής τάξης έχει να κάνει (και) με αυτά...["αυτο-παραμυθιάζονται", "λάιφστάιλ που χρεώνονται για να έχουν": α ναι, μάλιστα, δεν ξέρουν τι επιλέγουν να κάνουν, φέρτε τον καλοκάγαθο σωτήρα να τους ανοίξει τα μάτια, να τους δείξει το συμφέρον τους... You get my point. Επί τη ευκαιρία, αυτό το "υπεραξία" μολονότι δεν το απορρίπτω στο σύνολό του, το θεωρώ υπεραπλουστευμένο. Ας μην κουράσω άλλο...

talos είπε...

Για τους εργαζόμενους: δεν υπονούσα τίποτα, απλώς κατά κανόνα οι "white collar" κάνουν παρέα με "white collar" και έτσι έχουν υπεραντιπροσώπευση του δείγματος στους γνωστούς τους.

Για τον ορισμό: Κοίτα, αν μιλήσουμε με βάση την θέση στην παραγωγή τότε δεν υπάρχει αμφισβήτηση. Και επειδή η ιδέα της τάξης έχει σχέση με οικονομικούς ρόλους (και όχι με το φαντασιακό), δεν νομίζω ότι υφίσταται αμφιβολία ότι με τους όρους αυτούς τα "άσπρα κολλάρα" είναι εργάτες. Τώρα αν ο οικονομικός ρόλος είναι ο σημαντικότερος το συζητάμε. Εγώ πιστεύω πως σε ό,τι αφορά τα οικονομικά συμφέροντα προφανώς και είναι...Εξου τα περί παραμυθιάσματος.
Τα περί χρέωσης είναι αυτονόητα. Ρώτα όλους αυτούς που βρέθηκαν να χρωστάνε τους μισθούς ετών, προκειμένου να κυνηγήσουν ένα καταναλωτικό πρότυπο που δεν πήραν χαμπάρι ότι δεν εξελίσσεται στην πραγματικότητα όπως οι διαφημίσεις. Μην ρωτάς εμένα. Ρώτα αυτούς.

Τέλος, αν πιστεύω ότι είμαι ευγενής ή βιομήχανος, ή τέλος πάντων δεν έχω σχέση εγώ με την πλέμπα, αλλά στην πραγματικότητα δουλεύω 14ωρα για το αφεντικό και μπαλώνω τρύπες παντού για πέντε-έξι κατοστάρικα το μήνα, τότε παραμυθιάζομαι. Δεν έχει σχέση με το τι μου λέει ο καλοκάγαθος σωτήρας. Πρόκειται στην περίπτωση αυτή για προσωπικό μου δράμα.