Πέμπτη, Ιανουαρίου 27, 2005

Ψηφιακό Μανιφέστο - Αρθρα 6-9

Ψηφιακό Μανιφέστο
Η σημερινή κατάσταση

Μέρος 2ο

6. Η ελευθερία σήμερα έχει καταντήσει να είναι απλώς το δικαίωμα επιλογής ανάμεσα σε καταναλωτικά προϊόντα, παρά η δυνατότητα να ορίζουμε την ίδια μας την ζωή. Τα τελευταία διακόσια χρόνια το σύστημα παραγωγής έχει καταφέρει να αυξήσει τον υλικό πλούτο σε βάρος της ουσιαστικής συμμετοχής στα μέσα παραγωγής. Ακόμη και οι πιο φτωχοί άνθρωποι της ευρωπαϊκής κοινωνίας σήμερα ζουν καλύτερα απ’ ότι οι βασιλιάδες και οι αριστοκράτες κάποτε. Όμως οι «απολαύσεις» του καταναλωτισμού πληρώνονται ακριβά με την εντατικοποίηση και τον μόχθο της –συχνά βαρετής και χωρίς ουσία- εργασίας.

7. Μετά το 1968 η επιθυμία για μεγαλύτερες αμοιβές συνοδεύτηκε από την απαίτηση για περισσότερη εργασιακή αυτονομία. Οι νέο-φιλελεύθεροι προσπάθησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αλλού να οικειοποιηθούν αυτά τα αιτήματα και να ενσωματώσουν κάποιες από αυτές τις ιδέες στις πολιτικές τους για την «ελεύθερη αγορά» και τις ιδιωτικοποιήσεις. Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η Καλιφορνέζικη ιδεολογία μας υπόσχεται πως αν είμαστε αρκετά ταλαντούχοι εργαζόμενοι στα Νέα Μέσα και την Πληροφορική αργά ή γρήγορα θα γίνουμε διάσημοι και βαθύπλουτοι επιχειρηματίες. Στην πραγματικότητα θέλουν να μας στρατολογήσουν και να μας εντάξουν σε μια «εικονική κάστα» η οποία θα εξουσιάζει και θα ελέγχει τις βιομηχανίες των Νέων Μέσων και της Πληροφορικής.

8. Φυσικά αυτές οι νέο-φιλελεύθερες συνταγές δεν μπορούν να προσφέρουν καμιά πραγματική λύση. Οι πολιτικές της «ελεύθερης αγοράς» δεν εξαγριώνουν απλώς τις κοινωνίες μας, δεν αγνοούν απλώς την καταστροφή του περιβάλλοντος. Πάνω από όλα δεν καταφέρνουν να αποτρέψουν την αλλοτρίωση των εργαζομένων. Κάτω από την νέο-φιλελεύθερη εξουσία οι εργαζόμενοι έχουν την «ελευθερία» να επιλέγουν αφεντικά αλλά όχι και τρόπο δουλειάς. Η δυνατότητα έκφρασης και παρέμβασης μέσα από τις ίδιες μας τις δημιουργίες είναι εντελώς αποκλεισμένη.

9. Για όσους από εμάς θέλουν πραγματικά να είναι δημιουργικοί στα Νέα Μέσα και στην Πληροφορική, η μόνη λύση είναι να γίνουμε Ψηφιακοί Ελεύθεροι Τεχνίτες. Η μεγάλη εξάπλωση του προσωπικού υπολογιστή και η διείσδυση του Δικτύου δεν είναι παρά η έκφραση της επιθυμίας του ανθρώπου για αυτόνομη εργασία και αυτοαπασχόληση. Δραπετεύοντας από την μισθωτή σκλαβιά, τα γραφεία και τις αλυσίδες μαζικής παραγωγής ανακαλύπτουμε εκ νέου την ατομική ανεξαρτησία και την χαρά των βιοτεχνών της πρώτης βιομηχανικής περιόδου. Για αυτό χαιρόμαστε για το προνόμιο του να είμαστε Ψηφιακοί Ελεύθεροι Τεχνίτες.

(Ολόκληρο το Ψηφιακό Μανιφέστο εδώ)

9 σχόλια:

Sakis Rizos είπε...

Ψηφιακό Μανιφέστο - Αρθρα 6-9

(1) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Η ελευθερία σήμερα έχει καταντήσει να είναι απλώς το δικαίωμα επιλογής ανάμεσα σε καταναλωτικά προϊόντα, παρά η δυνατότητα να ορίζουμε την ίδια μας την ζωή".

Εάν καταλαβαίνω καλά το τι θέλει να πει ο συντάκτης, αυτό είναι ότι η ζωή "μας" δεν ορίζεται από εμάς τους ίδιους, αλλά από κάποιους άλλους. Αυτό που, προσωπικά, δεν καταλαβαίνω είναι τι θα πει "ορίζω τη ζωή μου" σε σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν ο υ ς όρους. Ποιοι είναι αυτοί οι άλλοι που την ορίζουν για μας; Και πώς την ορίζουν; Σχετικά, π.χ., με τη δουλειά που θα επιλέξουμε; Σχετικά με το αν θα παντρευτούμε ή όχι; Σχετικά με το αν θα είμαστε straight ή gay; Σχετικά με το αν θα κάνουμε ανώτερες σπουδές ή όχι; Σχετικά με τα καθήκοντα που πρέπει να επιτελούμε ως μισθωτοί; Να με συγχωρείτε για τις απανωτές ερωτήσεις μου αλλά, όταν αυτό που προσπαθώ να σχολιάσω είναι τόσο, κατά τη γνώμη μου, μπερδεμένο και ασαφές τότε το μόνο που μπορώ να κάνω, επειδή θέλω να είμαι όσο γίνεται πιο συγκεκριμένος στα σχόλιά μου, είναι να ρωτήσω μήπως και καταλάβω.

(2) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Τα τελευταία διακόσια χρόνια το σύστημα παραγωγής έχει καταφέρει να αυξήσει τον υλικό πλούτο σε βάρος της ουσιαστικής συμμετοχής στα μέσα παραγωγής".

Καταρχάς, αυτή η αύξηση του υλικού πλούτου την οποία οι συντάκτες, προφανώς, παίρνουν ως δεδομένη και σχετικά "ασήμαντη" είναι, αντιθέτως, κάτι πολύ σημαντικό, είναι αποτέλεσμα του καπιταλισμού ή, αν θέλετε, της διαδικασίας δημιουργίας πλούτου. Αυτή την "ασήμαντη" και θεωρούμενη ως δεδομένη, λοιπόν, εξέλιξη άλλοι άνθρωποι σε άλλα μέρη του κόσμου θα δίνανε κυριολεκτικά τη ζωή τους (πράγμα το οποίο κάνουνε ουσιαστικά όταν διακινδυνεύουν να περάσουν, π.χ., από την Ασία και την Αφρική στην Ευρώπη ώστε να έχουν μια καλύτερη ζωή). Η ουσία είναι ότι η εποχή μας είναι εποχή υψηλών προσδοκιών –και αυτό δεν είναι κακό. Αυτές οι υψηλές προσδοκίες όμως πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να εκλαμβάνονται υπό την σωστή προοπτική.

(3) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Όμως οι «απολαύσεις» του καταναλωτισμού πληρώνονται ακριβά με την εντατικοποίηση και τον μόχθο της –συχνά βαρετής και χωρίς ουσία- εργασίας".

Σίγουρα η εργασία σήμερα και, υποθέτω, η εργασία στην οποία αναφέρονται οι συντάκτες, δηλαδή η white collar, έχει εντατικοποιηθεί και συχνά είναι βαρετή και ανούσια (προσωπικά έχω παραιτηθεί γι’ αυτόν τον λόγο).

Ας συγκρίνουμε, ωστόσο, αυτήν την εργασία με την blue collar εργασία και, ιδίως, με την blue collar εργασία και τους θανατηφόρους κυριολεκτικά ρυθμούς της πριν από, π.χ., εκατό χρόνια...

Επίσης, σε τελική ανάλυση, εάν κάποιος κάνει κάποια εργασία που δεν του αρέσει για τον οποιοδήποτε λόγο αυτό που, στην π ρ ά ξ η, μπορεί να κάνει είναι είτε να πείσει τους ανωτέρους του ότι κάτι πρέπει να αλλάξει (ουσιαστικά να υιοθετηθεί το σωστό management δηλαδή, είτε να συνεχίσει να την κάνει ως έχει (διότι πρέπει και να τρώει), είτε να παραιτηθεί και να ψάξει αλλού για δουλειά ή να αυταπασχοληθεί, είτε να παραιτηθεί και να ανοίξει τη δική του επιχείρηση.

(4) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "«ελεύθερη αγορά» και τις ιδιωτικοποιήσεις".

Το τι είναι ελεύθερη αγορά και τι όχι είναι τεράστιο θέμα και σίγουρα δεν αναλύεται σε ένα σχόλιο. Το θέμα είναι ότι οι συντάκτες τη βλέπουν, από ό,τι καταλαβαίνω, με κακό μάτι χωρίς όμως, προσωπικά, να καταλαβαίνω σίγουρα σε ποια "ελεύθερη αγορά" αναφέρονται και γιατί την επικρίνουν. Επιπλέον, δεν βλέπω πουθενά να λένε ποια είναι η εναλλακτική τους άποψη στην π ρ ά ξ η.

Όσον αφορά στις ιδιωτικοποιήσεις ισχύουν τα ίδια.

(5) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "η Καλιφορνέζικη ιδεολογία μας υπόσχεται πως αν είμαστε αρκετά ταλαντούχοι εργαζόμενοι στα Νέα Μέσα και την Πληροφορική αργά ή γρήγορα θα γίνουμε διάσημοι και βαθύπλουτοι επιχειρηματίες".

Κάποιοι θα γίνουν, κάποιοι όχι. Το ζητούμενο δεν είναι εκεί. Το ζητούμενο είναι στο γεγονός ότι αν κάποιος πιστεύει στην "Καλιφορνέζικη ιδεολογία" τότε γιατί παραπονιέται; Και αν τα καταφέρει, τότε δεν νομίζω ότι θα έβλεπε επικριτικά την "Καλιφορνέζικη ιδεολογία". Από την άλλη, βέβαια, αν δεν τα καταφέρει τότε είναι φυσικό να παραπονιέται.

(6) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Στην πραγματικότητα θέλουν να μας στρατολογήσουν και να μας εντάξουν σε μια «εικονική κάστα» η οποία θα εξουσιάζει και θα ελέγχει τις βιομηχανίες των Νέων Μέσων και της Πληροφορικής".

Άλλη μία, κατά τη γνώμη μου, ομιχλώδης πρόταση την οποία, επομένως, δεν μπορώ να σχολιάσω συγκεκριμένα.

(7) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Φυσικά αυτές οι νέο-φιλελεύθερες συνταγές δεν μπορούν να προσφέρουν καμιά πραγματική λύση. Οι πολιτικές της «ελεύθερης αγοράς» δεν εξαγριώνουν απλώς τις κοινωνίες μας, δεν αγνοούν απλώς την καταστροφή του περιβάλλοντος".

Πώς η ελεύθερη αγορά εξαγριώνει τις κοινωνίες; Τι σημαίνει αυτό; Και αν, ό,τι και να σημαίνει συμβαίνει, τότε ποια είναι η εναλλακτική λύση;

Αναφορικά με την καταστροφή του περιβάλλοντος την οποία, όπως λέει ο συντάκτης, αγνοεί η ελεύθερη αγορά κάνει λάθος. Η ελεύθερη αγορά βρίσκει πάντοτε τη λύση σε τέτοιου είδους προβλήματα.

Ας αναφέρω εδώ μόνο τα "pollution rights" τα οποία και η ΕΕ έχει αποδεχθεί και τα οποία ακριβώς επειδή αναγκάζουν αυτόν που μολύνει να π λ η ρ ώ σ ε ι, ακριβώς δηλαδή επειδή επιβάλλουν την πειθαρχεία μέσω του χρήματος, είναι γενικώς αποδεκτά ως αποτελεσματικό μέτρο κατά της μόλυνσης. Σχετικά με αυτό, γράφει και ο Ανδρουλάκης (και αναφέρω τον συγκεκριμένο διότι είναι αρκετά συμπαθής σε κάποιον κόσμο) στο βιβλίο του "Βαμπίρ και κανίβαλοι". Και να θυμίσω ότι ο Ανδρουλάκης δεν είναι κανένας "αιμοσταγής νεοφιλελεύθερος", αλλά ένας πρώην κομμουνιστής και νυν, από ό,τι καταλαβαίνω, ανένταχτος.

(8) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Κάτω από την νέο-φιλελεύθερη εξουσία οι εργαζόμενοι έχουν την «ελευθερία» να επιλέγουν αφεντικά αλλά όχι και τρόπο δουλειάς. Η δυνατότητα έκφρασης και παρέμβασης μέσα από τις ίδιες μας τις δημιουργίες είναι εντελώς αποκλεισμένη".

Καταρχάς, τι σχέση έχει με αυτό το φαινόμενο η νεοφιλελεύθερη εξουσία; Και ποια ακριβώς είναι αυτή; Το ότι ο εργαζόμενος δεν αφήνεται να επιλέξει τον "τρόπο δουλειάς" του δεν οφείλεται σε καμία νεοφιλελεύθερη, σοσιαλιστική ή οποιαδήποτε άλλη ελευθερία. Οφείλεται στο απλό λόγο ότι είναι υφιστάμενος. Έτσι είναι οι επιχειρήσεις. Κάποιος, τα "αφεντικά", αναλαμβάνει το ρίσκο να τις δημιουργήσει και φυσικά είναι και ο καπετάνιος του πλοίου. Τώρα, αυτό δεν σημαίνει ότι αν κάποιος δεν συμφωνεί με αυτό κάθεται και σκάει σαν την κότα. Αυτό που σημαίνει είναι αυτά που ανέφερα παραπάνω στο σημείο (3).

(9) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Για όσους από εμάς θέλουν πραγματικά να είναι δημιουργικοί στα Νέα Μέσα και στην Πληροφορική, η μόνη λύση είναι να γίνουμε Ψηφιακοί Ελεύθεροι Τεχνίτες. Η μεγάλη εξάπλωση του προσωπικού υπολογιστή και η διείσδυση του Δικτύου δεν είναι παρά η έκφραση της επιθυμίας του ανθρώπου για αυτόνομη εργασία και αυτοαπασχόληση".

Αυτό ανέφερα παραπάνω. Συμφωνώ. Όποιος θέλει ας το κάνει. Ας εργαστεί αυτόνομα και ας αυτοαπασχοληθεί. Αλλά, έτσι για να κάνω μια "οικονομίστικη" σκέψη, όταν όλοι το κάνουν αυτό, όταν δηλαδή η προσφορά ξεπερνάει τη ζήτηση όπως θα είναι λογικό, τότε πώς θα επιβιώσουν όλοι; Και, επιπλέον, αφού οι ΕΤΨΕ θα είναι τόσο πολλοί και όλοι θα προσφέρουν πάνω κάτω τις ίδιες υπηρεσίες τότε πώς θα ισχύει το "ενωθείτε", που λέει το ΨΜ, αφού ο ένας θα είναι ανταγωνιστής του άλλου και ο ανταγωνισμός θα έχει αυξηθεί;

Θα το επαναλάβω αν μου επιτρέπετε. Το ΨΜ τελεί, κατά την ταπεινή μου γνώμη, υπό σύγχυση, πλατειασμούς και ρητορικές σκέψεις.

ΥΓ. Μα πού είναι όλοι οι υπόλοιποι για να σχολιάσουν; Μόνο εγώ –που δεν έχω και άμεση σχέση με τα τεχνολογικά- σχολιάζω. Γιατί; Μήπως όλοι οι υπόλοιποι συμφωνούν με το ΨΜ και μόνο εγώ διαφωνώ; Μήπως δεν έχουν τον χρόνο ή τη διάθεση; Ή, μήπως, «συμπαθούμε αυτούς που λένε με παρρησία την άποψή τους, αρκεί να σκέφτονται ό,τι σκεφτόμαστε»;... (Mark Twain). Come on people! Speak up!

Ανώνυμος είπε...

(1) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Η ελευθερία σήμερα έχει καταντήσει να είναι απλώς το δικαίωμα επιλογής ανάμεσα σε καταναλωτικά προϊόντα, παρά η δυνατότητα να ορίζουμε την ίδια μας την ζωή".

» Αυτό που, προσωπικά, δεν καταλαβαίνω είναι τι θα πει "ορίζω τη ζωή μου" σε σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν ο υ ς όρους. Ποιοι είναι αυτοί οι άλλοι που την ορίζουν για μας; Και πώς την ορίζουν; Σχετικά, π.χ., με τη δουλειά που θα επιλέξουμε; Σχετικά με το αν θα παντρευτούμε ή όχι; Σχετικά με το αν θα είμαστε straight ή gay; Σχετικά με το αν θα κάνουμε ανώτερες σπουδές ή όχι; Σχετικά με τα καθήκοντα που πρέπει να επιτελούμε ως μισθωτοί;
«
Αναφέρεις αρκετά.
Σχετικά, π.χ., με τη δουλειά που θα επιλέξουμε και το αν θα κάνουμε ανώτερες σπουδές ή όχι. (Δες τον τρόπο που συμπληρώνουν τα σημερινά παιδιά το μηχανογραφικό τους στο Λύκειο. Το ο,τι βάζουν από Ιατρική μέχρι …Δασοπονία ΔΕΝ είναι ελευθερία. Είναι άγνοια, είναι έλλειψη στόχων και προσανατολισμού. Είναι η στρέβλωση του συστήματος και η έλλειψη μοντέλου που οδηγούν το χέρι τους –και αργότερα τους ίδιους στην ανεργία- και όχι η ελευθερία επιλογής.)
Σχετικά με το αν θα παντρευτούμε ή όχι; (έχεις ακούσει τίποτα για την κατάσταση των ανύπαντρων μητέρων και τις μονογονεϊκές οικογένειες;)
Να προσθέσω κι άλλα;
Σχετικά με το πώς ψυχαγωγούμαστε (το υπαγορεύουν οι δισκογραφικές και τα κανάλια)
Σχετικά με το πώς ενημερωνόμαστε και τις επιλογές ενημέρωσης που έχουμε (χρειάζεται σχόλιο;)
Σχετικά με το πώς κινούμαστε (το υπαγορεύουν οι αυτοκινητοβιομηχανίες. Οι πεζοί δεν έχουν πλέον δικαιώματα, ειδικά στις μεγάλες πόλεις)
Σχετικά με το πώς τρεφόμαστε, ντυνόμαστε, επικοινωνούμε, ζούμε και πεθαίνουμε…
Τι δεν καταλαβαίνεις;

(2) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Τα τελευταία διακόσια χρόνια το σύστημα παραγωγής έχει καταφέρει να αυξήσει τον υλικό πλούτο σε βάρος της ουσιαστικής συμμετοχής στα μέσα παραγωγής".

» Αυτή την "ασήμαντη" και θεωρούμενη ως δεδομένη, λοιπόν, εξέλιξη άλλοι άνθρωποι σε άλλα μέρη του κόσμου θα δίνανε κυριολεκτικά τη ζωή τους (πράγμα το οποίο κάνουνε ουσιαστικά όταν διακινδυνεύουν να περάσουν, π.χ., από την Ασία και την Αφρική στην Ευρώπη ώστε να έχουν μια καλύτερη ζωή). Η ουσία είναι ότι η εποχή μας είναι εποχή υψηλών προσδοκιών –και αυτό δεν είναι κακό. Αυτές οι υψηλές προσδοκίες όμως πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να εκλαμβάνονται υπό την σωστή προοπτική.
Φυσικά και πρέπει να τη θεωρήσουμε ως δεδομένη την παραγωγή και την αύξηση του πλούτου. Και μάλιστα σε όλο τον κόσμο και όχι όπως εσυ το θέτεις, σε κάποιες μόνο χώρες. Απλώς ο πλούτος των χωρών του Τρίτου Κόσμου καταληστεύεται από τον Πρώτο Κόσμο. Και κάτι ακόμη: ο καπιταλισμός στη γέννησή του –όπως και όλα τα πολιτικά συστήματα που γεννήθηκαν πριν από 100-150 χρόνια- θεωρούσε ότι οι πρώτες ύλες της Γης ήσαν ανεξάντλητες. Αρα και η δυνατότητα παραγωγής πλούτου. Σήμερα ξέρουμε ότι αυτό δεν είναι αλήθεια και μάλιστα ζούμε τις τραγικές συνέπειες της υπερπαραγωγής. Αυτό προφανώς επηρεάζει και το σύστημα των υψηλών προσδοκιών που υπαγορεύεται από τα Μέσα και όχι μόνο. Ποια είναι η σωστή προοπτική για σένα;
Από την άλλη πλευρά η αύξηση του πλούτου γίνεται τροχοπέδη για την ίδια την ανάπτυξη και εξέλιξη του καπιταλισμού. Αυτό μπορεί να ακούγεται παράλογο αλλά θα αναφέρω ένα παράδειγμα: με δεδομένο ότι το κόστος παραγωγής ενός PC δεν ξεπερνά τα 150 δολάρια τι είναι καλύτερο, το να πουλήσεις 100 PC προς 1.000 δολάρια (95.000 κέρδος) ή 1000 PC προς 200 δολάρια (50.000 κέρδος); Πόσο κοστίζει το ότι ως χώρα δεν έχουμε προχωρήσει στη χρήση PC;
Θέλεις κι άλλο παράδειγμα;
Ο Μπιλ Γκέϊτς προσφέροντας 300 δις στους πληγέντες από το τσουνάμι δήλωσε: «Τα λεφτά που έχω μαζέψει δεν μπορούν να ξοδευτούν από εμένα, την οικογένειά μου, τα παιδιά και τα δισέγγονά μου ούτε κι αν ο καθένας μας ζούσε 150 χρόνια, γι αυτό αποφασίζω να δώσω το 80% της περιουσίας μου». Το ότι ο Γκέϊτς αναδιανέμει τον πλούτο που συσσώρευσε ας μην μας μπερδεύει. Ναι, είναι κάτι για το οποίο μπορούμε να του βγάλουμε το καπέλο. Αν όμως το δεις με οικονομικούς όρους αυτό δείχνει την αδυναμία και τον παραλογισμό του συστήματος. Ένα πραγματικό bug της αγοράς, ένα αδιέξοδο που δεν επιλύεται παρά μόνο με ατομικές χειρονομίες.

(3) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Όμως οι «απολαύσεις» του καταναλωτισμού πληρώνονται ακριβά με την εντατικοποίηση και τον μόχθο της –συχνά βαρετής και χωρίς ουσία- εργασίας".

"Επίσης, σε τελική ανάλυση, εάν κάποιος κάνει κάποια εργασία που δεν του αρέσει για τον οποιοδήποτε λόγο αυτό που, στην π ρ ά ξ η, μπορεί να κάνει είναι είτε να πείσει τους ανωτέρους του ότι κάτι πρέπει να αλλάξει (ουσιαστικά να υιοθετηθεί το σωστό management δηλαδή, είτε να συνεχίσει να την κάνει ως έχει (διότι πρέπει και να τρώει), είτε να παραιτηθεί και να ψάξει αλλού για δουλειά ή να αυταπασχοληθεί, είτε να παραιτηθεί και να ανοίξει τη δική του επιχείρηση."

Μάλλον κάνεις χιούμορ!

Για τα υπόλοιπα, λόγω χρόνου και έκτασης, σε επόμενο comment.

Sakis Rizos είπε...

@ Anonymous:

(1) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Σχετικά, π.χ., με τη δουλειά που θα επιλέξουμε και το αν θα κάνουμε ανώτερες σπουδές ή όχι. (Δες τον τρόπο που συμπληρώνουν τα σημερινά παιδιά το μηχανογραφικό τους στο Λύκειο. Το ο,τι βάζουν από Ιατρική μέχρι …Δασοπονία ΔΕΝ είναι ελευθερία. Είναι άγνοια, είναι έλλειψη στόχων και προσανατολισμού. Είναι η στρέβλωση του συστήματος και η έλλειψη μοντέλου που οδηγούν το χέρι τους –και αργότερα τους ίδιους στην ανεργία- και όχι η ελευθερία επιλογής.)".

Συμφωνώ. "Είναι η στρέβλωση του συστήματος και η έλλειψη μοντέλου που οδηγούν το χέρι τους". Και πρέπει να γίνουν πολλά πράγματα ώστε να πάψει να ισχύει αυτή η στρέβλωση.

Το να ισχυρίζεσαι, όμως, ότι αυτή η ελευθερία δεν είναι ελευθερία επειδή, από ό,τι καταλαβαίνω, δεν είναι Η ελευθερία, δεν είναι, με άλλα λόγια, η ιδεατή, ουτοπική ελευθερία που υποθέτω ότι έχεις στο μυαλό σου δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι δεν υπάρχει ελευθερία.

Να μου πεις ότι δεν υπάρχει ελευθερία, π.χ., στη Βόρειο Κορέα θα το καταλάβω. Αλλά αυτό που λες δεν μπορώ, προσωπικά, να το αποδεχτώ ως έλλειψη ελευθερίας.

(2) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "με το αν θα παντρευτούμε ή όχι; (έχεις ακούσει τίποτα για την κατάσταση των ανύπαντρων μητέρων και τις μονογονεϊκές οικογένειες;)".

Σίγουρα έχω ακούσει κάτι. Ο ίδιος προέρχομαι από μονογονεϊκή οικογένεια.

(3) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Σχετικά με το πώς ψυχαγωγούμαστε (το υπαγορεύουν οι δισκογραφικές και τα κανάλια)".

Δηλαδή το ότι εγώ, για παράδειγμα, ακούω hard rock και metal συμβαίνει επειδή μου το έχουν υπαγορεύσει οι δισκογραφικές; Και ο x που ακούει pop, ελληνικά, τζαζ, κλασική κ.λπ. και σε αυτόν του το έχουν υπαγορεύσει οι δισκογραφικές;

Τελικά, είναι τόσο χαζοί και άβουλοι οι άνθρωποι που τρώνε ό,τι κουτόχορτο τους πασάρει ο καθένας; Μήπως πρέπει κάποιος καλοκάγαθος σωτήρας (πρόσωπο, κόμμα, οργανισμός, ανώτερη αρχή...) να υπαγορεύσει στον κόσμο τι και πώς να το κάνουνε διότι αυτός ξέρει το καλό τους ενώ αυτοί είναι κρετίνοι; Να με συγχωρείς, αλλά έχω άλλη άποψη.

(4) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "με το πώς ενημερωνόμαστε και τις επιλογές ενημέρωσης που έχουμε (χρειάζεται σχόλιο;)"

Δύο πράγματα, θεωρώ, μπορούν να συμβαίνουν για να το λές αυτό. (α) Είτε νομίζεις ότι η Ελλάδα είναι ακόμη στην εποχή της κρατικής τηλεόρασης και ραδιοφωνίας είτε ακόμη πιο παλιά. (β) Ίσως να μπερδεύεις την Ελλάδα με άλλες χώρες όπου η επιλογή στην ενημέρωση είναι απαγορευμένη ή αυστηρώς ελεγχόμενη. Βλ. Κίνα, Β. Κορέα κ.ά.

Αν θέλω να ενημερωθώ έχω στη διάθεσή μου, την τελευταία φορά που κοίταξα τουλάχιστον, άπειρα κανάλια, ραδιόφωνα, περιοδικά, εφημερίδες, sites, blogs, forums κ.λπ. Εκτός, βέβαια, εάν εννοείς ότι ΟΛΑ αυτά είναι ελεγχόμενα από κάποιους -προφανώς αυτούς με τους οποίους εσύ προσωπικά δεν συμφωνείς.

(5) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Σχετικά με το πώς κινούμαστε (το υπαγορεύουν οι αυτοκινητοβιομηχανίες. Οι πεζοί δεν έχουν πλέον δικαιώματα, ειδικά στις μεγάλες πόλεις)".

Πάλι κάποιος μας υπαγορεύει κάτι! Οι αυτοκινητοβιομηχανίες εν προκειμένω! Σχετικά με τους πεζούς έχεις δίκιο. Αυτό, όμως, είναι θέμα πολιτικής του κράτους να το εφαρμόσει και προσωπικής νοοτροπίας του κάθε οδηγού που αφήνει το αυτοκίνητό του όπου αυτός γουστάρει -μην το ξεχνάμε αυτό. Αντ' αυτών, βέβαια, θα μπορούσαμε να απαγορεύσουμε τα αυτοκίνητα!

(6) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Σχετικά με το πώς τρεφόμαστε, ντυνόμαστε, επικοινωνούμε, ζούμε και πεθαίνουμε…".

Αρχίζω να σε καταλαβαίνω. Τρεφόμαστε όπως μας υπαγορεύουν οι βιομηχανίες τροφίμων, ντυνόμαστε όπως μας υπαγορεύουν οι βιομηχανίες ενδυμάτων..., σωστά;

(7) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Φυσικά και πρέπει να τη θεωρήσουμε ως δεδομένη την παραγωγή και την αύξηση του πλούτου. Και μάλιστα σε όλο τον κόσμο και όχι όπως εσυ το θέτεις, σε κάποιες μόνο χώρες".

Φυσικά πρέπει; Δηλαδή; Να θεωρήσω ότι ο πλούτος φυτρώνει στα δέντρα οπότε το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι πηγαίνουμε και να τον κόβουμε όπως κάνουμε, π.χ., με τα μήλα;

Ο πλούτος δεν δημιουργείται από μόνος του. Δημιουργείται από τις άπειρες αποφάσεις των ατόμων εντός μιας ευνομούμενης, οργανωμένης και, αν θες, καπιταλιστικής κοινωνίας.

Επίσης, δεν είπα ποτέ ότι ο πλούτος είναι μόνο για κάποιες χώρες όπως μου προσάπτεις. Να υποθέσω ότι αυτό οφείλεται στο παραμορφωτικό ιδεολογικό πρίσμα υπό το οποίο βλέπεις τα πράγματα;

(8) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Απλώς ο πλούτος των χωρών του Τρίτου Κόσμου καταληστεύεται από τον Πρώτο Κόσμο".

Κλασικό "επιχείρημα" της αριστεράς. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες εδώ. Ρίξε μια ματιά αν θές An Unequal Distribution--of Capitalism.

(9) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Και κάτι ακόμη: ο καπιταλισμός στη γέννησή του –όπως και όλα τα πολιτικά συστήματα που γεννήθηκαν πριν από 100-150 χρόνια- θεωρούσε ότι οι πρώτες ύλες της Γης ήσαν ανεξάντλητες. Αρα και η δυνατότητα παραγωγής πλούτου. Σήμερα ξέρουμε ότι αυτό δεν είναι αλήθεια και μάλιστα ζούμε τις τραγικές συνέπειες της υπερπαραγωγής. Αυτό προφανώς επηρεάζει και το σύστημα των υψηλών προσδοκιών που υπαγορεύεται από τα Μέσα και όχι μόνο. Ποια είναι η σωστή προοπτική για σένα;".

Καταρχάς, να σου θυμίσω ότι οι "πρώτες ύλες της Γης" είναι γενικά σε αφθονία. Κατά δεύτερον, το να δημιουργηθεί, π.χ., ένα software δεν νομίζω ότι χρειάζεται και πολλές "πρώτες ύλες της Γης". Υποθέτω ότι διάβασες σε κάποια μπροσούρα αυτά που είχε πει ο Μάλθους στο An Essay on the Principle of Population as It Affects the Future Improvement of Society το 1798, αυτά που έλεγε η Λέσχη της Ρώμης το 1972 στο Limits to Growth ή κάτι παρόμοιο -και τα οποία δεν επαληθεύθηκαν βέβαια. O οικονομολόγος Julian Simon είχε βάλει μάλιστα στοίχημα με τον εντομολόγο Paul Ehrlich επί του θέματος. Ο Simon το κέρδισε. Τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι καλύτερα, αλλά όχι και να λέμε "τραγικές συνέπειες". Περισσότερα στο The Skeptical Environmentalist.

Πέραν τούτου, ο μηχανισμός της τιμής έχει καταφέρει μέχρι σήμερα τουλάχιστον να δίνει λύση στα προβλήματα που αναφέρεσαι. Ας σου θυμίσω μόνο τα pollution rights που πρόσφατα έγιναν αποδεκτά και από την ΕΕ ως μέτρο μείωσης των ρύπων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Όσον αφορά στον "υψηλές προσδοκίες" που είπα μάλλον δεν με κατάλαβες. Είπα ότι σαφώς είναι καλό να υπάρχουν υψηλές προσδοκίες -οι οποίες να σου θυμίσω ότι είναι αποτέλεσμα της δημιουργίας πλούτου, της οικονομικοκοινωνικής ανάπτυξης δηλαδή- αλλά να μην ξεχνάμε τι γίνεται στις υπανάπτυκτες χώρες καθώς και στο τι γινόταν στη χώρα μας πριν από 50, 100, 150 χρόνια. Αυτό εννοούσα με το σωστή προοπτική που είπα.

(10) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Από την άλλη πλευρά η αύξηση του πλούτου γίνεται τροχοπέδη για την ίδια την ανάπτυξη και εξέλιξη του καπιταλισμού. Αυτό μπορεί να ακούγεται παράλογο αλλά θα αναφέρω ένα παράδειγμα: με δεδομένο ότι το κόστος παραγωγής ενός PC δεν ξεπερνά τα 150 δολάρια τι είναι καλύτερο, το να πουλήσεις 100 PC προς 1.000 δολάρια (95.000 κέρδος) ή 1000 PC προς 200 δολάρια (50.000 κέρδος); Πόσο κοστίζει το ότι ως χώρα δεν έχουμε προχωρήσει στη χρήση PC;".

Εννοείς, δηλαδή, ότι δεν έχουμε προχωρήσει στη χρήση PC λόγω του ότι τα pc είναι ακριβότερα λόγω του ότι έχουν μεγάλο, "άδικο" περιθώριο κέρδους; (sic).

Καταρχάς, ξεχνάς -αν το ξέρεις δηλαδή- ότι τα computers έχουν πολύ χαμηλά περιθώρια κέρδους λόγω του ότι αποτελούν πλέον commodities. Σου θυμίζω εδώ, ως ένα απλό παράδειγμα, ότι η IBM ξεφορτώθηκε το pc division της πρόσφατα πουλώντας το στην Lenovo. Μήπως το έκανε επειδή έβγαζε ένα κάρο λεφτά και δεν τα ήθελε;

Κατά δεύτερον, υπάρχει κάτι που λέγεται ανταγωνισμός, ελεύθερη αγορά και είναι αυτός ο λόγος που άλλες εταιρείες κλείνουν, άλλες επιβιώνουν, και άλλες μεγαλουργούν. Ο ανταγωνισμός, λοιπόν, είναι που συγκρατεί και στην περίπτωση των pc έχει ρίξει ραγδαία τις τιμές τα τελευταία χρόνια.

Να μου πεις ότι δεν έχουμε προχωρήσει στη χρήση PC διότι δεν υπάρχει σωστή αντιμετώπιση του θέματος λόγω του συστήματος παιδείας κ.λπ. να το δεχτώ...

Σκέφτομαι και κάτι ακόμη όμως. Τα pc, ως προϊόντα, είναι καλό πράγμα για σένα; Άλλωστε, αποτελούν γενικά προϊόν του "αιμοσταγούς" καπιταλισμού! Της ελεύθερης αγοράς. Της διαδικασίας δημιουργίας πλούτου. Τα pc, όπως τόσα πράγματα τα οποία ανέφερες παραπάνω, δεν μας τα "υπαγορεύει" η πλουτοκρατική βιομηχανία των υπολογιστών;!

(11) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Το ότι ο Γκέϊτς αναδιανέμει τον πλούτο που συσσώρευσε ας μην μας μπερδεύει. Ναι, είναι κάτι για το οποίο μπορούμε να του βγάλουμε το καπέλο. Αν όμως το δεις με οικονομικούς όρους αυτό δείχνει την αδυναμία και τον παραλογισμό του συστήματος. Ένα πραγματικό bug της αγοράς, ένα αδιέξοδο που δεν επιλύεται παρά μόνο με ατομικές χειρονομίες".

Ωραία, λοιπόν, ας του "βγάλουμε το καπέλο". Να θυμίσω μόνο ότι αυτός ο πλούτος δεν φύτρωσε σε κανένα δέντρο, αλλά δημιουργήθηκε μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα.

"Αν όμως το δεις με οικονομικούς όρους". Δεν είμαι οικονομολόγος, αλλά νομίζω ότι ξέρω δυο πράγματα για να εξετάσω κάτι με οικονομικούς όρους. Ωστόσο, εσύ που προφανώς το βλέπεις με οικονομικούς όρους,...πού είναι το οικονομικό σου επιχείρημα εδώ;

(12) ΣΧΕΤΙΚΑ με το: "Μάλλον κάνεις χιούμορ!".

Δεν κάνω χιούμορ. Αν και θα προτιμούσα να κάνω χιούμορ παρά να μιλάω κωμικοτραγικά χρησιμοποιώντας αφορισμούς και λογικές πλάνες ως "επιχειρήματα".

Ανώνυμος είπε...

Τι λες χριστιανόπουλό μου; Τι είναι αυτά που λες; Για ρίξε μια ματιά στο ρολογάκι του υπολογιστή σου. Πρέπει να γράφει: 28 Ιανουαρίου 2005!
Ηλθε ο Καραμανλής, ΕΠΕΣΕ Η ΧΟΥΝΤΑ, επεσε και το τοίχος του Βερολίνου, ο Ψυχρός Πόλεμος έχει τελειώσει επίσης.
Μήπως διαβάζεις ακόμη εφημερίδες του 1975;
Ποιός καπιταλισμός και ποιός κομμουνισμός και ποιό τρέχα γύρευε;
Και να φανταστείς οτι νόμιζα πως μόνο η Παπαρήγα έχει γίνει ζωντανό απολίθωμα. Αλλά και αυτή ακόμη έχει βγάλει νέα έκδοση με την Κανέλλη.
Δεν ανοίγεις καμιά σημερινή εφημερίδα, περιοδικό, βιβλίο, κάτι τέλος πάντων που να σου πει οτι το καράβι της γης έχει κινήσει γι αλλού;

Α, και που είσαι; Ο Μάνος και ο Ανδριανόπουλος κατέβηκαν πέρσι ως υποψήφιοι με το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα!!!

Ελπίζω να μην το είπα απότομα και μου έπαθες κανένα ντουβρουτζά!

Sakis Rizos είπε...

Τι λέω με ρωτάς. Μισό λεπτό...α, ναι...απαντάω με λογικά επιχειρήματα σε αυτά που είπες προηγουμένως. Εσύ;

talos είπε...

Σάκη: Για τον Μάλθους και την Λέσχη της Ρώμης σου είχα πει σε άλλο thread. Εν ολίγοις η ΛτΡ τα είχε πει εντυπωσιακά καλά. Οσοι ισχυρίζονται ότι έπεσε έξω, δεν κατάλαβαν ποτέ τι έλεγε η εν λόγω αναφορά (που δεν είχε συνταχθεί από "αριστερούς" - κάθε άλλο). Σε παρακαλώ πάντως όπως δεν σου αναρτώ κείμενα π.χ. της ΟΚΔΕ ως τεμηρίωση του οιουδήποτε, απέφυγε να χρησιμοποιείς το Cato Institute ως επιχείρημα για το οτιδήποτε.

Για το Skeptical Environmentalist να σου πω, ότι αποτελεί μια από τις πιο διαφημισμένες αρλούμπες στην ιστορία των εκδόσεων, και μάλιστα από τις πιο επικίνδυνες. Προερχόμενος από τον χώρο των θετικών επιστημών θεωρώ ούτως ή άλλως καταγέλαστο τον ισχυρισμό ότι αυτός ο καθηγητής πολιτικών επιστημών έχει οτιδήποτε να διαδάξει σε θετικούς επιστήμονες. Πόσω μάλλον που η συντριπτική πλειοψηφία των *ειδικών* στους συγκεκριμένους χώρους θεωρεί την επιχειρηματολογία του αστεία. Αν έχεις υπομονή, ρίξε μια ματιά στην λεπτομερή κατάρριψη των ισχυρισμών του Λομποργκ εδώ.

Να σου υπενθυμίσω πάντως ότι πλούτος παραγόταν π.χ. επί ΕΣΣΔ, παράγεται στην Κίνα, και επί δουλείας στις Νότιες ΗΠΑ. Δεν είναι ίδιον του καπιταλισμού. Η στοιχειώδης διάχυσή του δε στις καπιταλιστικές χώρες, έχει επιτευχθεί μόνον εκεί που οι εργαζόμενοι απαίτησαν δυναμικά το μερίδιό που τους αντιστοιχεί, σε βίαιη αντιπαλότητα με τους ίδιους του κεφαλαιοκράτες και το κράτος τους. Σε χώρες που τα κράτη έχουν καταφέρει για διάφορους λόγους να τιθασεύσουν τους εργαζόμενους , οι εργαζόμενοι παραμένουν εξαθλιωμένοι.

Sakis Rizos είπε...

@ talos:

Το ζητούμενο είναι ποιος λέει τι ή αν αυτό που λέει είναι τεκμηριωμένο; Νομίζω το δεύτερο. Επομένως δεν καταλαβαίνω γιατί να αποφύγω, όπως με προτρέπεις, να χρησιμοποιώ το Cato Institute. Μήπως να αποφεύγω και τον Economist;...

Εν πάση περιπτώσει, δεν νομίζω ότι το Cato είναι συγκρίσιμο με την ΟΚΔΕ. Αν εσύ δεν θέλεις να χρησιμοποιείς την ΟΚΔΕ (και την κάθε ΟΚΔΕ) ελεύθερος είσαι να κάνεις ό,τι θέλεις. Το ίδιο δεν ισχύει και για μένα; Και ο καθένας ας κρίνει και ας βγάλει τα συμπεράσματά του από το κείμενο που του παρατίθεται ως τεκμηρίωση. Και αν δεν θέλει να το σχολιάσει για οποιοδήποτε λόγο, δεν το σχολιάζει. Απλό. Ελεύθερο.

Το Skeptical Environmentalist έχει, πράγματι, προκαλέσει κριτική. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι είναι λανθασμένο στο σύνολό του. Σχετικά με τον συγγραφέα του, το ότι είναι πολιτικός επιστήμων δεν μου λέει κάτι για την ποιότητα των επιχειρημάτων του. Κρίνουμε, δηλαδή, το βιβλίο από το γεγονός ότι αυτός που το έγραψε δεν είναι θετικός επιστήμων; Χωρίς να το διαβάσουμε δηλαδή; Να υπενθυμίσω επίσης ότι ο συγγραφέας είναι και associate professor of statistics και υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της Greenpeace.

Σαφώς και παραγόταν πλούτος στην ΕΣΣΔ. Το θέμα όμως είναι ότι το σύστημα της κατευθυνόμενης οικονομίας κατέρρευσε παταγωδώς διότι τα θεμέλιά του ήταν σαθρά. Όσο για την Κίνα, επίσης. Η Κίνα αυτήν την στιγμή, όμως, είναι μια κομμουνιστική χώρα με (ακραία) καπιταλιστική οικονομία. Οι ηγέτες της είδαν ότι αν δεν εφάρμοζαν το καπιταλιστικό σύστημα η χώρα τους δεν είχε πιθανότητα επιβίωσης και αυτό έπραξαν. Κράτησαν βέβαια την κομμουνιστική δικτατορία ως πολιτικό σύστημα. Δεν είναι μακριά όμως η ώρα που και στην Κίνα θα υπάρχει δημοκρατία, ελεύθερες εκλογές κ.λπ. Όσο οι άνθρωποι γίνονται πλουσιότεροι τόσο περισσότερο αρχίζουν να επιζητούν τη δημοκρατία.

ΥΓ. "όπως δεν σου αναρτώ...": Εσύ ήσουν ο ανώνυμος παραπάνω;...

talos είπε...

Όχι δεν ήμουν εγώ (εμένα με ξέρει το μπλόγκερ και βγάζει το όνομά μου!).
Είναι σημαντικό να χρησιμοποιούνται πηγές που έχουν μια αξιοπιστία στους πιθανούς αντιπάλους. Η ΟΚΔΕ είναι σαφώς μια πιο αξιόπιστη πηγή από το Cato Institute που είναι γεμάτο Randoids και επί πληρωμή "απόψεις". Καμία σχέση με τον Economist το οποίο είναι ένα σοβαρό έντυπο (με το οποίο μπορεί να διαφωνεί κανείς λυσσαλέα - αλλά δεν παύει να είναι σοβαρό, εν αντιθέσει με το Cato).

Οι απόψεις για τον Lomborg δεν διιστανται γενικώς: από την μια οι σχετικοί με τα αντικείμενα στα οποία αναφέρεται στην μεγάλη τους πλειοψηφία λένε ότι λέει ανοησίες - και διάφοροι μη-ειδικοί λένε ότι τα λέει πολύ ωραία. Πιστεύω τους πρώτους - η επιστήμη δεν είναι "δημοκρατική": δεν αποφασίζουμε δια πλειοψηφίας σχετικών και ασχέτων.

talos είπε...

Α! Επίσης μια χώρα θα είναι ή "κομμουνιστική" ή καπιταλιστικη. Η Κίνα είναι καπιταλιστική. Αυτό είναι το οικονομικό της σύστημα.